Ekspresjonizm

Ekspresjonizm w sztuce, kierunek, który rozwinął się w Niemczech w pierwszym 30-leciu XX w. jako sprzeciw wobec naturalistycznej postawy impresjonizmu. Był kierunkiem indywidualistycznym wyrażającym uczucia artysty za wszelką cenę, stąd upodobanie do spontaniczności, emocji i duża rola instynktu oraz poszukiwanie wzorów w sztuce dziecięcej, ludowej i ludów prymitywnych.
Cechy formalne to deformacja, linearyzm, dysonansowe zestawienia kolorystyczne służące spotęgowaniu siły wyrazu - ekspresji. Cel ten osiągano również poprzez częste stosowanie drzeworytu. Prekursorem ruchu był V. van Gogh i J. Ensor a przedstawicielem wczesnej fazy E. Munch.
Główny ośrodek stanowiło ugrupowanie Die Brcke założone w 1905, w skład którego wchodzili: E.L. Kirchner, E. Heckel, K. Schmidt - Rottluff, E. Nolde, M. Pechstein. Drugą grupę stanowili członkowie Der Blaue Reiter (założonej w Monachium w 1911), zmierzający do ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Członkami byli: W. Kandinsky, F. Marc, A. Macke, P. Klee.
W Polsce ekspresjonizm reprezentowany był przez formistów (A. Pronaszko, Z. Pronaszko, F. Czyżewski, A. Zamoyski, L. Chwistek, K. Winkler, St.I. Witkiewicz i inni). Artyści ci uprawiali sztukę silnie zrytmizowaną, wynikającą z wyobraźni konstrukcyjnej. Formalnie najbardziej byli zbliżeni do futurystów (futuryzm). Wywarli długotrwały wpływ na malarstwo polskie XX wieku.