Odwołania w kodeksie postępowania administracyjnego i ordynacji podatkowej

Odwołania w ordynacji podatkowej i kodeksie postępowania administracyjnego.

Ordynacja podatkowa -zagadnienia ogólnego prawa podatkowego zostały unormowane w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa
(Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60).
Jej przepisy stosuje się do:
podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe,
opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych,
spraw z zakresu prawa podatkowego innych niż wymienione wyżej, należących do właściwości organów podatkowych.
Ordynacja podatkowa nie normuje:
rejestracji podatników,
egzekucji administracyjnej,
odpowiedzialności karnej za przestępstwa i wykroczenia skarbowe,
zasad składania deklaracji i zeznań podatkowych (zagadnienia te regulowane są w ustawach szczególnych),
składania skarg i wniosków przez podatników.

W każdym państwie prawnym istnieje podmiotowe prawo obywatela do zaskarżenia nieostatecznej decyzji administracyjnej w tym decyzji wydanej w postępowaniu podatkowym.
Przepisy regulujące problematykę odwołania odgrywają równie ważną rolę jak całokształt przepisów proceduralnych. Zasada mówi że od każdej decyzji strona może się odwołać do jednej, z reguły wyższej instancji, a zatem stronie przysługuje prawo żądania rozpatrzenia sprawy i wydania decyzji przez tę instancję. Odwołanie jest jedynym narzędziem prawnym wykorzystywanym w postępowaniu administracyjnym .Odwołanie od decyzji organu podatkowego pierwszej instancji ma charakter dyrektywnego środka prawnego, oznacza to , że wniesienie odwołania przesuwa sprawę do wyższej instancji w celu dokonania ratyfikacji rozstrzygnięcia pierwotnego postanowienia.
Uprawnienie to przysługuje stronom postępowania podatkowego tj. podatnikowi, płatnikowi, inkasentowi, ich następcom prawnym oraz osobom trzecim wymienionym w przepisach 110-117 ordynacji podatkowej. Przysługuje ono również prokuratorowi i Rzecznikowi Praw Obywatelskich.
O ile w postępowaniu administracyjnym odwołanie strony może być oparte wyłącznie na jej niezadowoleniu z rozstrzygnięcia organu, to w przypadku postępowania podatkowego odwołanie musi odnosić się do naruszeń prawa materialnego lub proceduralnego z podaniem przepisów, które zostały pogwałcone.
Art. 220 Ordynacji podatkowej otwierający rozdział dotyczący problematyki odwołania, mówi , że od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy odwołanie do drugiej instancji służy odwołanie do drugiej instancji a właściwym do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.
W Kodeksie postępowania administracyjnego sprawy wspomniane powyżej uregulowane są w ten sam sposób z wyjątkiem odwołania od decyzji w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze- dla tych organów nie służy odwołanie, lecz strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.(Art. 127KPA)
Ordynacja podatkowa mówi , iż w przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez Ministra Finansów lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od takiej decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy.
Oznacza to, że adresatem składanego odwołania będzie właściwa izba skarbowa, gdy zaskarżaną decyzję wydał urząd skarbowy, samorządowe kolegium odwoławcze, gdy wydał ją wójt, burmistrz lub Prezydent miasta albo Minister Finansów, gdy zaskarżoną decyzję wydała izba skarbowa, ale podanie należy złożyć w urzędzie , który zaskarżaną decyzję wydał. Jedynie w sytuacji , gdy odwołujemy się od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez Ministra Finansów lub przez samorządowe kolegium odwoławcze adresatami będą te same organy.
Odwołanie jest szczególnym rodzajem podania tj. powinno zawierać co najmniej treść żądania skazywać osobę lub osoby od których pochodzi, jak również powinno zawierać zarzuty przeciwko decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać o dowody uzasadniający to żądanie. Zarzuty przeciw decyzji można formułować dowolnie. Istota i zakres żądania nie mają wpływu na zakres działania organu rozpatrującego odwołanie, ale powinny nawiązywać do ustalonych przez ustawę kompetencji organu odwoławczego np. określić, na czym ma polegać zmiana decyzji. Natomiast przedstawione dowody pomogą organowi odwoławczemu w obiektywnym rozpatrzeniu sprawy. W kodeksie postępowania administracyjnego odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia i wystarczy jeżeli z odwołania wynika, że jedna ze stron jest niezadowolona z wydanej decyzji. Tylko przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania (art. 128 KPA).Natomiast Ordynacja podatkowa inaczej reguluje kwestię treści takiego odwołania (art. 222 ordynacji podatkowej)odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji , powinno także określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazać dowody uzasadniające żądanie.
W kwestii wnoszenia odwołania zarówno w kodeksie postępowania administracyjnego jak i w ordynacji podatkowej przepisy mówią, że wnosi się je do właściwego organu odwoławczego , który wydał tą decyzję. Kwestia terminów wnoszenia odwołania jest również identyczna , czyli 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Kodeks postępowania administracyjnego mówi, że gdy ogłoszenie następuje ustnie to termin liczy się od dnia ogłoszenia stronie, a w ordynacji podatkowej od dnia zawiadomienia.(art.129 KPA i art.223 ord. pod)
Należy zwrócić uwagę na wstrzymanie wykonania decyzji:
Art. 224 ordynacji podatkowej mówi, że wniesienie odwołania od decyzji organu podatkowego nie wstrzymuje jej wykonania , lecz organ podatkowy ze względu na ważny interes strony na jej wniosek może postanowić o jej wstrzymaniu całkowitym lub częściowym, a takie postanowienie podlega uchyleniu przez organ, który je wydał lub organ odwoławczy. Organ który wydał takie postanowienie musi przekazać jego kserokopię organowi wyższego stopnia.
W kodeksie postępowania administracyjnego przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu, natomiast wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. Przepisów Art. 130 kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się gdy takiej decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności i gdy podlega ona natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Jednakże zgodnie z Art.130KPA decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania , gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron.
W przepisie kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej zawiadamia strony o wniesieniu odwołania
Art. 226 1, 2 ordynacji podatkowej nie wprowadza w swoich postanowieniach odnośnie uznania, że odwołanie wniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości, wydaje nową decyzję która uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję , na nową decyzję służy odwołanie. Kodeks postępowania administracyjnego przepisy te reguluje podobnie z wyjątkiem gdy odwołanie wnosi jedna ze stron , a pozostałe wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.
Kolejną różnicą w Kodeksie postępowania administracyjnego i ordynacji podatkowej jest przesłanie lub przekazanie wraz z aktami spraw właściwemu organowi odwoławczemu, ponieważ w kodeksie postępowania administracyjnego zgodnie z Art. 133 organ administracji publicznej , który wydał decyzję przesyła odwołanie wraz z aktami sprawy, organowi odwoławczemu w terminie 7 dni o dnia w którym otrzymał odwołanie.
Natomiast ordynacja podatkowa reguluje to nieco inaczej, bo z Art.227 wynika, że organ do którego wpłynęło odwołanie przekazuje odwołanie w ciągu 1 miesiąca od dnia otrzymania i organ podatkowy przekazując sprawę zobowiązany jest ustosunkować się do przedstawionych zarzutów.
Art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego i Art. 228 ordynacji podatkowej regulują w swych przepisach to, że organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do wniesienia odwołania , a postanowienia są ostateczne.
W ordynacji podatkowej mowa jest o tym, że jeśli odwołanie nie zostanie rozpatrzone w określonym terminie , a nie zostanie wykonana , to jej wykonanie podlega wstrzymaniu z mocy prawa w granicach określonych w odwołaniu.
Przeprowadzenie na żądanie strony lub z urzędu dodatkowego postępowania w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie lub zlecenie przeprowadzenia tego postępowania organowi który wydał decyzję kodeksu postępowania administracyjnego i ordynacja podatkowa regulują tak samo, są w tej kwestii zgodne.
Kodeks postępowania administracyjnego mówi także , że organ odwoławczy może wstrzymać wykonanie decyzji w uzasadnionych przypadkach. (Art. 135KPA)
W przypadku gdy w toku postępowania odwoławczego organ rozpatrujący odwołanie stwierdzi , że zobowiązanie lub podstawa opodatkowania zostały ustalone lub określone w kwocie niższej , niż to wynika z przepisów prawa podatkowego trafia sprawa do organu pierwszej instancji w celu zmiany wydanej decyzji. Doręczone jest ono stronie.
Art.231 mówi o sprawach dotyczących ulg w zapłacie podatków, organ wtedy może wydać decyzję na niekorzyść strony odwołującej się jedynie wówczas gdy decyzja wydana przez organ pierwszej instancji rażąco narusza prawo.
Art. 234 ordynacji podatkowej i Art. 139 kodeksu postępowania administracyjnego uregulowane są podobnie, ponieważ mowa jest w nich o tym, że organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes społeczny.
Art. 140 kodeksu postępowania administracyjnego oraz Art. 235 ordynacji podatkowej również są podobne pod względem przepisów.


Bibliografia :
Kodeks postępowania administracyjnego-ustawa z dnia 14.06.1960
Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60