Gromady jamochłonów

Gromady jamochłonów
Stułbiopławy
Krążkopławy

Stułbiopławy

Stułbia płowa
Postać polipa, w górnej części znajduje się wieniec czułków, ramion. Porusza się za pomocą ramion, krocząc na stopie. Epidermę tworzą komórki nabłonkowo- mięśniowe, czuciowe, parzydełkowe. Gastrodermę tworzą komórki nabłonkowo- mięśniowe oraz gruczołowe. Komórki gastrodermy mogą posiadać wici skierowane do wnętrza jamy, mogą wytwarzać nibynóżki. Wici i nibynóżki służą do wychwytywania pokarmu. Układ nerwowy rozproszony. Komórki połączone są z komórkami czuciowymi. Warstwa gastrodermy zawiera komórki parzydełkowe, które służą do porażania pokarmu. Stułbia jest drapieżnikiem.

Rozmnażanie.
a) Bezpłciowe przez pączkowanie.
b) Płciowo- w ścianie ciała stułbi wytwarzane są stożkowate nabrzmienia zawierające plemniki oraz kuliste uwypuklenie z jednym jajem. Jesienią po zapłodnieniu powstaje zygota, która do wiosny żyje kosztem organizmu macierzystego.

Krążkopławy.
U tych jamochłonów występują po sobie, w cyklu rozwojowym, dwa pokolenia: meduzy i polipy. Taka przemiana w cyklu rozwojowym nosi nazwę metagenezy. Pokolenia są diploidalne.
Gatunek Chełbia modra.
Chełbia ma kształt parasola. Na brzegach znajdują się czułki brzeżne. W spodniej części znajduje się otwór gębowy prowadzący do jamy chłonąco trawiącej. Jama i odgałęzienia tworzą układ pokarmowy. W nim odbywa się trawienie i rozprowadzanie po całym organizmie pokarmu. Oprócz błon podstawnych występuje mezogleja. Układ nerwowy tworzy podwójny pierścień nerwowy. Na brzegach ciała meduzy znajdują się ciałka brzeżne (ropalia).
Ropalia- narząd zmysłu światłoczuły. Zawiera również statocyty- narząd równowagi.
Rozmnażanie.
Narządy rozrodcze tzw. Gonady w nich powstaje komórka jajowa i plemniki. Po zapłodnieniu komórki powstaje zygota i rozpoczyna się cykl rozwojowy chełbii.
Zygota larwa (planula) polip ( osiadły tryb życia) rozmnaża się bezpłciowa przez strobilizację. W ciągu wielokrotnych podziałów powstają efiry- małe meduzy i z nich powstają dorosłe osobniki.
Płazińce (robaki płaskie)

Budowa anatomiczna, morfologiczna, pasożytnictwo i rozród.
Robaki płaskie należą do organizmów o dwubocznej symetrii, nie posiadają odnóży. Ciało grzbietowo brzuszne spłaszczone. Nabłonek syncytialny (komórczakowy) u form pasożytniczych i komórkowy u form wolnożyjących. Pełzanie umożliwiają mięśnie gładkie o różnym ułożeniu. Należą do zwierząt trójwarstwowych. Poszczególne tkanki rozwinęły się z trzech listków zarodkowych. Narządy umiejscowione są w parenchymie (pochodzi z mezodermy). Symetria dwuboczna: część przednia, tylna, grzbietowa i brzuszna. Narządy zmysłu w przedniej części podobnie jak układ nerwowy główny. Układ nerwowy składa się z części ośrodkowej i części obwodowej. Narządy zmysłów dobrze wykształcone; oczy i statocyty. Układ pokarmowy: otwór gębowy i ślepo zakończona rurka. Przewód pokarmowy nie ma odbytu. Układ wydalniczy pełni funkcje osmoregulacyjne. Gromadzi i usuwa produkty przemiany materii jest to tzw. Protonefridium. Układ wydalniczy otwiera się na zewnątrz ciała wychodzącymi przewodami wydalniczymi. Każdy z przewodów w parenchymie rozgałęzia się na drobniejsze i są zakończone komórką płomykową. Cechą charakterystyczną protnefridium jest zamknięcie przewodów wydalniczych od strony ciała komórką płomykową. Oddychają beztlenowo lub całą powierzchnią ciała. Rozmnażanie płciowe, rozwój prosty lub bardziej złożony.
Wirki
Wirki są wolno żyjącymi zwierzętami drapieżnymi. Zasiedlają wody słone, słodkie i wilgotną glebę. Do gromady tej należy występujący w słodkich wodach stojących wypławek biały, osiągający długość 2,5 cm. Wydłużone i płaskie ciało wypławka ma słaba wyodrębniającą się część głowową zaopatrzoną w słabe wyrostki czuciowe.
Powłokę ciała u tego i innych gatunków wirków stanowi jednowarstwowy nabłonek leżący na błonie podstawnej. Pod nabłonkiem leżą warstwowo ułożone mięśnie: okrężne, podłużne i skośne. Wirki mogą pełzać pływać głównie dzięki ruchom rzęsek nabłonka i w mniejszym stopniu za sprawą skurczów mięśni. Ruch rzęsek powoduje powstanie w wodzie drobnych wirów (stąd nazwa gromady).
Układ pokarmowy rozpoczyna się leżącym na brzusznej stronie ciała otworem gębowym prowadzącym do jamy około gardzielowej. Tam znajduje się umięśniona ektoderma gardziel, która może być wynicowywana na zewnątrz. Do gardzieli uchodzą przewody gruczołów jadowych i ślinowych. Wydzielina pierwszych zabija ofiarę, drugich nadtrawia jej tkanki. Trawienie pokarmu odbywa się więc pozakomórkowo. Wypławek jest drapieżnikiem poluje na drobne skorupiaki, larwy owadów, pierścienice itp. Wessany pokarm przez gardziel trafia do jelita. Jelito wypławka białego składa się z trzech silnie rozgałęzionych odnóg biegnących w parenchymie. Jedna z odnóg jest zwrócona ku przodowi, a dwie ku tyłowi ciała.
Jelito jest wyścielone jednowarstwowym nabłonkiem endodermalnym, którego komórki fagocytują i trawią pokarm w wodniczkach pokarmowych; ostateczne trawienie u wirków przebiega więc wewnątrzkomórkowo. Rozgałęzione jelito wypławka ma charakter układu pokarmowo-naczyniowego- nie tylko trawi ale i rozprowadza pokarm po organizmie. Gałęzie jelita kończą się ślepo; nie ma otworu odbytowego. Nie strawione resztki są usuwane przez otwór gębowy. Budowa jelita jest cechą systematyczną wirków. Wypławek biały należy do rzędu wirków trójjelitowych, czyli wypławków. Rozróżnia się poza tym wirki prostojelitowe, wielojelitowe i bezjelitowe. U tych ostatnich funkcje trawienne pełnią komórki parenchymy.
Protonefridjalny układ wydalniczy tworzy para dłuższych przewodów, łączących się ze sobą na przodzie ciała. Przewody te z jednej strony otwierają się na zewnątrz licznymi otworkami wydalniczymi na stronie grzbietowej, a z drugiej strony liczne ich rozgałęzienia w parenchymie są zakończone komórkami płomykowymi
Układ nerwowy wypławka- w związku z aktywnym trybem życia tego zwierzęcia- jest dobrze rozwinięty. Od zwojów głowowych odchodzą liczne nerwy zmysłowe. Narządami zmysłów są para oczu, płaty czuciowe (narządy zmysłu dotyku) i zmysłowe pola nabłonkowe w części głowowej, będące siedliskiem zmysłu chemicznego. Od pni nerwowych, z których najsilniej rozwinięte są brzuszne, odchodzą liczne odgałęzienia nerwowe ku powierzchni ciała, do gardzieli i innych narządów wewnętrznych.
Wirki rozmnażają się płciowo (nieliczne formy bezpłciowo przez podział lub fragmentacje). W ogromnej większości, jak wszystkie płazińce, są obupłciowe (hermafrodytyczne). Gamety powstają w parzystych narządach rozrodczych (gonadach): męskie plemniki w jądrach, żeńskie komórki jajowe w jajnikach. Zapłodnienie jest wewnętrzne i u ogromnej większości krzyżowe- znaczy to, że para osobników zapładnia się wzajemnie. Wypławek biały składa zapłodnione jaja w kokonach- oblepione komórkami żółtników i otoczone twardniejącą osłonką. Rozwój jest prosty (tylko u niektórych gatunków morskich występuje larwa). Znanych jest około 3500 gatunków.
Przywry
Do gromady tej, liczącej przeszło 3 tysiące gatunków, należą wyłącznie pasożyty zwierząt. Mogą żyć w narządach wewnętrznych swych żywicieli lub na ich ciele. Do grupy pasożytów wewnętrznych (endopasożytów) należą przedstawiciele podgromady przwr dwurodnych. Pasożytami zewnętrznymi (ektopasożytami) są gatunki z gromady przywr jednorodnych. Podgromady te bywają też traktowane jako odrębne gromady typu płazińców, a więc jednostki równożędne wirkom i tasiemcom.
Przywry są niewielkimi robakami, zwykle kilkumilimetrowej długości. Otwór gębowy przywr dwurodnych przywr (endopasożytów) zaopatrzony jest w przyssawkę, którą pasożyt przysysa się do ciała żywiciela lub do któregoś z jego narządów. Oprócz przyssawki gębowej może występować przyssawka brzuszna. Przywry jednorodne (endopasożyty) z reguły nie mają przyssawki gębowej; utrzymywanie się na żywicielu umożliwia im silna tarcza czepna z przyssawkami i hakami na końcu ciała.
Układ pokarmowy u form dorosłych i niektórych postaci larwalnych (cerkarii, Rdii) składa się z ektodermalnej gardzieli i endodermalnego jelita w postaci dwuch prostych lub silnie rozgałęzionych, ślepo zakończonych przewodów.