Ściąga z samorządów i wspólnot lokalnych

SAMORZĄD
Reprezentowanie społeczności lokalnej, regionalnej przez grupę osób, wybranych w wyborach. Cechy: samodzielnie podejmuje decyzje, muszą jednak być zgodne z prawem, jest odpowiedzialny za nie, posiada osobowość prawną, organy:gmina, powiat,województwo(marszałek województwa)

GMINA organy:
1.Rada gminy lub rada miasta takie same kompetencje co rada powiatu– organ uchwałodawczy, stanowiący, kontrolny, radni z wyborów bezpośrednich, na 4 lata, liczba w zależności od wielkości gminy.
Sesje rady nie rzadziej niż 1 na 3 m-ce. Przeważnie 1/1m-ce.
2. Wójt, burmistrz, prezydent – organ wykonawczy, wybory bezpośrednie, na 4 lata.
Zadania gminy
-budowa, modernizacja, utrzymanie dróg lokalnych
- wykup nieruchomości (z których skorzysta z prawa pierwokupu)
- utrzymanie wodociągów, kanalizacji, ciepłownictwa, zbiorowej komunikacji lokalnej, itd.
- zarzadzanie mieniem komunalnym,
- zapewnienie kobietom w ciazy opieki socjalnej, prawnej, medycznej,
- zakład. I kierownie dzialaniem przedszkoli, żłobków
- tworzenie i utrzymanie instytucji kulturalnych, bibliotek publicznych,
- budowa, utrzymanie urządzeń kultury fizycznej,
- prowadzenie izby wytrzeźwień,
- zapewnienie pomieszczeń i środków straży pożarnej,
- prowadzenie targowisk,
- ochrania środowisko przed odpadami, utrzymuje porządek i czystość,
Zadania zlecone:
- przejmowanie w zarząd nieruchomości stanowiące zabytki,
- udzielanie zasiłków w ramach pomocy społecznej,
- przygotowania, przeprowadzanie wyborów powszechnych powszechnych referendum,
- np. ewidencja ludności,
Dochody gminy
1.dochody własne
a) doch. podatkowe:
# udział w pod. doch. od osób fizycznych (w pit)
39,34%, obliczany na podstawie dochodów uzyskanych przez osoby mające miejsce na terenie danej gminy,
# udział w pod.doch. od osób prawnych (cit) 6,71% , oblicz. na podstawie podatku odprowadzonego przez osoby prawne mające siedzibę na terenie danej gminy
# podatek od nieruchomości, rolny, leśny,
# podatek od środków transportowych,
# od posiadania psa
# od czynności cywilno-prawnych,
# od spadków i darowizn,
# samoopadatkowanie się mieszkańców
b) dochody z opłat:
# opłata klimatyczna
# targowa,
#skarbowa,
# administracyjna
# eksploatacyjna
# opłaty inne, na podtawie odrębnych ustaw :parkingowa, za wydanie koncesji, pozwoleń,
c) dochody z majątku gminy
- sprzedaż majątku,
- dzierżawa majątku,
- wynajem części skład. m
- opłaty adiacenckie, z tytułu wzrostu wartości majątku,
- odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym,
- odsetki od udzielonych z budżetu gminy pożyczek,
d) Dochody nieperiodyczne, przypadkowe,
- darowizny, mandaty, grzywny, kary, spadki, środki z UE bezzwrotne, środki z funduszy celowych, dotacje od innych jednostek sam. Ter.
2. Subwencja ogólna z budżetu państwa
- część wyrównawcza,
- część równoważna,
- część oświatowa,
3. dotacje celowe z budżetu państwa Pieniądze te mają ścisle określony cel. Np. mogą służyc usunięciu bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publiczn.
POWIAT
Organy władzy:
1. Rada Powiatu – stanowiący, kontrolny.
Radni wybierani w wyborach bezpośrednich, 4 lata, Z pośród swego grona wybierają Zarząd i Starostę,
2. Zarząd Powiatu – wykonawczy, Starosta członek i przewodniczącym na 4 lata Radni wybierani bez ograniczeń. Na wniosek starosty powołuje się skarbnika i sekretarza.
Zadania Powiatu:
- gospodarjka wodna na terenie powiatu,
- poradnie psych-ped
- szkoły ponadgim
- wydawania prawa jazdy
- powiatowe biura pracy
- teatry
- gimnazja specjalne,
- biblioteki i muzea powiatowe,
- drogi powiatowe,
szpitale ogólno rejonowe,
- rejestracja pojazdów,
- komunikacja w obrębie powiatu,

WOJEWÓDZTWO SAMORZĄDOWE
Organy:
1. Sejmik woj. – organ uchwałodawczy i kontrolny, 4 lata, radni
2. Zarząd woj. – organ wykonawczy, członków wybieraja radni sejmiku, a oni z kolei wybierają Marszałka Woj. na 4 lata wybierany
Zadania województwa:
- drogi wojew. Biuro pracy,
- promowanie woj.
- szpitale specjalistyczne,
- przyciąganie inwestorów,
- modernizacja terenów wiejskich,
- zawodowe szkoły wyższe,
- muzea, biblioteki, teatry, filharmonie,
- pomoc społeczna województwie zasięgu regionalnym,
- przygotowanie strategii rozwoju regionu,
- gospodarka wodna województwie regionie,
- komunikacja woje. obrębie woje. i koordynacja z sąsiadami
W województwie istnieje Urząd Wojewody który jest przedstawicielem administracji rządowej w terenie. Wojewoda – jest nominowany przez Premiera powoływany na tyle ile go prem obsadzi.
BUDŻET Jednostek Samorządu Terytorialnego
- uchwalany w formie uchwały, na 1 rok przez organ stanowiący (RG, RP, SW)
- projekt uchwaly przedkładany org. wykonawczemu (burmist, wójt, prezydent ZP, wojewoda), do 15.11
budżet musi być uchwalony do końca grudnia, a ustawa nakłada do konca marca, kiedy budzet nie jest uchwalony do tego czasu RIO to robi (do konca kwietnia)

Procedura uchwalania Budżetu państwa

1. Rada Ministrów – każdy z ministrów przygot. Swój plan finansowy (dochody i wydatki) resortu,
2. Ministerstwo Finansów – Ministrowie przedkładają swoje plany do ministerstwa, w którym powstaje projekt budżetu państwa.
3. Wystąpienie min. Finansów w sejmie, głowne założenia budżetu
4. pierwsze czytanie w sejmie na obradach plenarnych (wszyscy posłowie)
5. zgłaszanie poprawek
6. projekt trafia do komisji sejmowych – Kom. Finan. Publicznych
7.zgłasznie poprawek
8. drugier czytanie na obradach plenarnych
9. zgłaszanie poprawek
10. trzecie czyt. Na Obr.plena. gdzie posłowie podejmują decyzje tak lub nie za bud.,
Sejm ma 4 m-ce na uchwal. Budżetu, który muszą otrzymac do 30.09. Jeżeli nie to zostaje sejm odwolany.
11. b. trafia do senatu – 20 dni
mogą nanieśc poprawki , i wtedy wraca b. do sejmu i w sejmie głosuja za lub przeciw (bezwzgledna większością głosów) tymi poprawkami
a jeżeli nie nanoszą poprawek b. trafia do prezydenta do podpisania
12. prezydent ma 7 dni na podpisanie(nie ma weta)
13.prez. może skierować do tryb. Konstyt. Z prosbą o sprawdzenie jego zgodności z konstytucją. Zadania realizowane przez JST dzielą się na:
- zadania własne- powinny być realizowane samodzielnie przez poszcz. jed. Na które ustawy nakładają obowiązek realizacji, wykonują je na własna odpowiedzialność,
- zadania zlecone- nie są nałożone ustawowo na daną jednostkę, leżą w gestii np. administracji rządowej,
- zadania realizowane na podstawie porozumien pomiędzy danymi jednostkami S. T

Regionalna Izba Obrachunkowa – jest ich 16
Zadania:
- uchwal. Bud. JST kiedy same tego nie zrobią
- kontrole nad jednostkami
- wydawanie opini o możliwościach zaciągniecia przez JST np. kredytów
- przyjmowanie sprawozdań z wykonania budżetu gminy za półroczne i cały rok
- opiniowanie uchwały dotyczącej spraw majątkowych
- prowadzenie szkoleń
- prowadzenie akcji inf.
Rodzaje kontroli
1. doraźne (bieżące)
bez uprzed. Informowania, czas nie jest określony
2. problemowe – w celu rozwiązania konkretnego problemu
3. kompleksowe – co najmniej raz na 4 lata, po wcześniejszym zawiadomieniu trwaja ok. 2 m-cy
Po kontroli RIO jest raport pokontrolny opisane sa uchybienia i błędy. Jednostka musi podpisac taki raport, albo odwołać się do Naczelnego śadu administracyjnego.
Organy RIO
- Na czele RIO stoi prezes (konkurs, na 4 lata, mianuje premier)
- Kolegium Izby – kolegianci, wybierani w drodze konkursu, mianuje premier, mogą nimi zostać: osoby niekaralne, wykształcenie wyższe (ekon.prawnicze) min. 4 lata doświadczenia w sektorze publicznym, zgłosić musi osobę RG, RP, Wojewoda swoją uchwałą

Dochody Budżetu Państwa
1. podatkowe
PIT – dochodowy od osób fizycznych – 19, 30, 40 %
CIT – dochodowy od osób prawnych – 19%
VAT od towarów i usług 0,3,7,22 %
Akcyza – od dóbr luksusowych lub towarów specjalnych min.25%max 1900%
Od gier losowych i zakładów wzajemnych 10, 20 45 %
Oszczędnościowy i od oprocentowania z lokat

2.niepodatkowe
-cło
-sprzedarz majątku
- dochody państwowych jednostek budżetowych (kary, grzywne)
- wpłaty z zysku NBP
- odsetki od zgromadzonych na rachunkach bankowych oszczędności państwa
- zysk z przedsiębiorstw państwowych
- odsetki od udzielonych kredytów z bud.pań.
- środki z UE
- opłaty z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń

Opłata targowa. Handlowanie na targowiskach, zwolnione sa osoby płacące podatek od nieruchomości i handlujące na targowiskach
Termin płatności określa Rada Gminy po wystąpieniu obowiązku podatkowego
Sposób: W drodze inkasa, na konto
Stawki: nie przekraczające dziennie 579,32 zł

Opłata miejscowa – klimatyczna
Osoby



Kompetencje Rady Powiatu Rady Gminy Sejmiku Wojewódzkiego
- uchwala budżet, strategie rozwoju,
- plan zagospodarowania przestrzennego,
- programy gospodarcze i społeczne- uchwały,
- podejmuje decyzje w sprawach rezerw budżetowych ,
!! - uchwały w spr. Wysokości podatków i opłat lokalnych
!!! to tylko ma gmina !!!
- statut- sprawy organizacyjne podstawa,
- regulamin
- przyjmowanie sprawozdań z wykonania budżetu,
- podejmowanie uchwał w spr. Wieloletniego planu inwestycyjnego WPI – może powstać w tych gminach które mają strategię rozwoju, powinien współpracować z budżetem rocznym,
- ustalanie wynagrodzenia dla wojta, burmistrza, prezydenta, zalezy od liczby mieszk.
- uchwały w spr. Ustalenia kwot do wysokości której organ wykonawczy może samodzielnie zaciągać zobowiązania
- uchwały o współpracy z miastami partnerskimi,
uchwały o podjęciu zaciągnięciu długo terminowych zobowiązań
- udzielanie bądź nie absolutorium organom wykonawczym

Kompetencje organów wykonawczych odpowiednio wojta burmistra prezydenta (gminy) zarząd powiatu zarządu województwa :
- przygotowanie projektów uchwał,
- wskazywanie sposobu realizacji tych ustaw,
- przygotowywanie sprawozdań z wykonania budżetu,
- zatrudnia i zwalnia kierowników jedn. orga.
- reprezentowanie na zewnątrz jednostki