Asymetria półkul mózgowych

W pracy mojej zajęłam się niewielkim kawałkiem wspaniałego 1350 gramowego wszechświata, jakim jest nasz mózg. Jedną sprawą jest uznanie, że mózg kontroluje zachowanie i procesy umysłowe, ale czymś całkiem innym zrozumienie, jak pełni te wszystkie funkcje, które uważamy za naturalne, gdy działa prawidłowo, i co dzieje się, gdy jego działanie ulega zakłóceniu. Na początku przedstawię definicję asymetrii półkulowej, podział półkulowy ze względu na funkcje językowe oraz skutki uszkodzenia jednej strony mózgu. Tą teoretyczną wiedzę poprę ciekawymi eksperymentami, które pozwolą lepiej zrozumieć daną kwestię. W dalszej części pracy przedstawię odkrycia Doreen Kimury, iż występują różnice związane z płcią w wielkości każdej z półkul i w sposobie organizacji lewej półkuli dla kontroli umiejętności językowych. Następnie udowodnię za pomocą eksperymentów i badań przeprowadzonych przez Ronalda E. Myers’a i Rogera W. Sperry’ego, iż u każdego gatunku zwierząt, choćby najniższego stwierdza się asymetrię półkulową. Co się stanie gdy linie komunikacyjne obu półkul zostaną przerwane? Czy każda z połówek mózgu będzie mogła działać jako oddzielny, świadomy umysł? Te pytania będą przedmiotem moich dalszych rozważań, bowiem jeden ze sposobów leczenia poważnych ataków padaczki pozwolił na zbadanie zachowania każdej z półkul, po oddzieleniu ich od siebie. Obie półkule mają również odmienne style przetwarzania tych samych informacji. Na podstawie wieloletnich badań naukowców i przeprowadzanych przez nich eksperymentów na ludziach z rozszczepionym mózgiem, opiszę funkcjonalny podział mózgu, tzn. przedstawię w czym się specjalizuje dana półkula, w czym jedna półkula przewyższa drugą, dzielące je różnice oraz swoistą specyfikę każdej z połówek mózgu. Podsumowaniem mojej pracy będą twierdzenia różnych naukowców, iż należy podejść z dystansem do uogólniających twierdzeń wynikających z badań pacjentów z rozszczepionym mózgiem na opis działania normalnego mózgu. Do napisania tej pracy posłużyły mi następujące książki: Carol Tavris, Carole Wade „Psychologia – podejścia oraz koncepcje” (Wydawnictwo Zysk i S – ka, wydanie 1), Philip G. Zimbardo „Psychologia i życie” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999).

Chociaż obie półkule wydają się fizycznie podobne, dane kliniczne i eksperymentalne wyraźnie wskazują na różnice w ich funkcjach. Każda z półkul dominuje w kontroli odmiennych funkcji. Asymetria czy dominacja półkulowa (cerebral dominance) jest terminem używanym na oznaczenie kierowania ruchami ciała i mową przez określoną półkulę. U większości osób praworęcznych funkcje związane z językiem są zdominowane przez lewą półkulę (u większości, ale nie tak licznej, osób leworęcznych również stwierdza się dominację lewej półkuli dla języka). Ta dominacja wyjaśnia dlaczego lewa półkula jest przeważnie większa i dlaczego jej uszkodzenia mogą powodować zaburzenia języka. Wyjaśnia to także, dlaczego osoby cierpiące na paraliż prawej strony ciała na skutek uszkodzenia mózgu mają problemy z mową - paraliż prawej strony wskazuje, że uszkodzenia dotyczą lewej strony mózgu (efekty są kontralateralne, dotyczą drugiej strony ciała).
Naukowcy odkryli, że tylko u około 5% osób praworęcznych i 15% leworęcznych mowa jest kontrolowana przez prawą półkulę, a u kolejnych 15% leworęcznych brak jest dominacji którejkolwiek z półkul w odniesieniu do mowy. Osoby, u których prawa półkula jest dominująca w zakresie funkcji językowych, ponoszą większe ryzyko pojawienia się zaburzeń czynności związanych z posługiwaniem się językiem, takich jak czytanie. Co ciekawe, leworęczność oraz zaburzenia w uczeniu się mowy stwierdza się częściej u mężczyzn, niż u kobiet.

Większość naszej wiedzy na temat asymetrii półkulowej pochodzi z obserwacji osób, które doznały urazu jednej strony mózgu lub których półkule nie mogą komunikować się ze sobą. Pacjenci z uszkodzeniami prawej półkuli częściej ujawniają problemy z percepcją i uwagą, w tym niekiedy poważne trudności w orientacji przestrzennej. Na przykład mogą czuć się zagubieni w uprzednio znanym miejscu lub niezdolni do dopasowywania kształtów geometrycznych. Pacjenci z uszkodzeniami w prawym płacie ciemieniowym mogą przejawiać syndrom polegający na całkowitym niedostrzeganiu lewej strony ciała i lewego pola widzenia — na przykład będą jedli tylko to, co leży po prawej stronie talerza.
Ogólnie rzecz biorąc badania nad osobami zdrowymi wykazały, że lewa strona mózgu jest bardziej zaangażowana w kontrolowanie czynności werbalnych, a prawa w kierowanie czynnościami wzrokowo-przestrzennymi. Jednak często w regulacji tej samej funkcji mają swój udział obie półkule. Na przykład obie współuczestniczą w funkcjach językowych i pamięciowych, percepcyjno – poznawczych i emocjonalnych. Jako dowód na rzecz tego uogólnienia, można przytoczyć eksperyment, w którym rejestrowano przebieg fal mózgowych w obu półkulach w trakcie podejmowania przez osoby badane serii błyskawicznych decyzji i szybkich działań. Aktywność fal mózgowych przepływała szybko w tę i z powrotem pomiędzy dwiema półkulami, w zależności od rodzaju dokonywanej oceny i podejmowanego działania. Badacze nazwali ten zmieniający się wzorzec aktywności fal mózgowych „cieniami myśli” (Gevins i in., 1983).

Doreen Kimura, kanadyjska psycholog, odkryła, że występują różnice związane z płcią w wielkości każdej z półkul oraz w sposobie organizacji lewej półkuli dla kontroli umiejętności językowych. U kobiet lewa półkula wydaje się być większa; u mężczyzn większa jest prawa półkula. Odpowiada to z grubsza związanym z płcią różnicom w mowie (kontrolowanej przez lewą półkulę) i w umiejętnościach przestrzennych (kontrolowanych przez prawą półkulę). Kobiety wykazują tendencję do przewyższania mężczyzn w zadaniach werbalnych, a mężczyźni uzyskują wyższe wyniki w zadaniach przestrzennych. Badania Kimury nad osobami z uszkodzeniami mózgu wykazały, że kobiety przejawiają na ogół zaburzenia mowy, gdy uszkodzeniu ulega u nich przednia część lewej półkuli. U mężczyzn ujawniają się podobne problemy, gdy uszkodzeniu ulega tylna część lewej półkuli. Nie jest jasne, dlaczego lewa półkula jest odmiennie zorganizowana u mężczyzn i kobiet. Kimura sądzi, że ważną rolę mogą odgrywać wpływy hormonalne w trakcie rozwoju mózgu (Holloway, 1990).
We wczesnym okresie badań nad układem nerwowym sądzono, że lewopółkulowe funkcje językowe występują jedynie u ludzi. Dzisiaj wiadomo, że nie tylko. Na przykład rozwój śpiewu kanarka jest kontrolowany przez lewą stronę mózgu. Szczury, poddawane częstej stymulacji dotykowej we wczesnych okresach życia, magazynowały te doświadczenia w prawej półkuli mózgu. W wieku dorosłym były one mniej agresywne niż szczury pozbawione takich doświadczeń. Ten efekt znikał u szczurów, którym usunięto prawą półkulę. Powyższe stwierdzenia doprowadziły badaczy do wniosku, że „u każdego gatunku zwierząt, choćby najniższego, stwierdza się asymetrię półkulową” (Geschwind, cytowany w Marks, 1981).

Mózg jest stworzony do działania jako całość, z szeroką, precyzyjną siecią komunikacyjną integrującą obie półkule. Na skutek przecięcia powiązań między półkulami powstają dwa oddzielne mózgi i dwoistość świadomości. Półkule mogą reagować niezależnie i symultanicznie, gdy bodźce są przedstawiane oddzielnie każdej z nich. Kiedy bodźce są przedstawiane tylko jednej stronie, reakcje są albo emocjonalne, albo analityczne, w zależności od tego, która półkula otrzymuje zadanie zinterpretowania przekazu. Jednak izolowana prawa półkula ludzkiego mózgu pozbawiona kompetencji językowych, ma ograniczone i znacznie niższe umiejętności wzrokowo-przestrzenne niż lewa półkula. Prawa półkula nie tylko nie korzysta z ułatwień, jakie daje nam język, ale też z całego szeregu procesów umysłowych niezbędnych do zrozumienia wydarzeń zewnętrznych i wewnętrznych.

Skoro mamy dwie półkule mózgowe, z których każda wydaje się pełnić odmienne funkcje, pojawia się ciekawe pytanie: Czy każda z połówek mózgu będzie mogła działać jako oddzielny świadomy umysł, jeżeli w jakiś sposób oddzieli się je od siebie? Szansę na zbadanie tego problemu daje jeden ze sposobów leczenia poważnych ataków padaczki.

Co się jednak stanie, gdy linie komunikacyjne zostaną przerwane? Jedną z pierwszych odpowiedzi uzyskano na podstawie historii przypadku, opublikowanej w 1908 roku. Psychicznie chora kobieta nieustannie próbowała się udusić za pomocą lewej ręki. Prawą ręką odciągała rękę lewą od gardła, twierdziła jednak, że lewa ręka znajduje się poza jej kontrolą. Wykonywała też inne destrukcyjne czynności, jak rzucanie poduszkami albo darcie pościeli, ale zawsze tylko lewą ręką. Neurolog podejrzewał uszkodzenie ciała modzelowatego, powodujące brak komunikacji między obu stronami mózgu. Autopsja po śmierci pacjentki potwierdziła to przypuszczenie.
Przypadek ten wskazuje, że obie strony mózgu mogą doświadczać różnych emocji? Co się stanie, gdy zostaną zupełnie rozdzielone? Czy będą snuć różne myli i przechowywać różne wspomnienia? W roku 1953 Ronald E. Myers i Roger W. Sperry dokonali pierwszego kroku w poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania, rozcinając ciało modzelowate u kotów. Przecięli również części nerwów łączące oczy z mózgiem. Normalnie każde oko przekazuje informacje do obu stron mózgu. Po zabiegu lewe oko kota wysyłało przekazy wyłącznie do lewej półkuli, prawe zaś jedynie do półkuli prawej.

Z początku wydawało się, że zwierzęta nie bardzo ucierpiały wskutek tak drastycznej operacji. Myers i Sperry wykazali jednak, że stało się coś niezwykłego. Uczyli mianowicie koty wykonywać różne zadania z opaską na jednym oku. Zwierzęta miały, na przykład, naciskać przycisk z namalowanym kwadratem, aby dostać pożywienie, ignorować zaś przycisk z kółeczkiem. Po wyćwiczeniu tego zadania, badacze przewiązali kotom drugie oko i jeszcze raz sprawdzali tę umiejętność. Teraz jednak zwierzęta zachowywały się tak, jakby nigdy nie uczyły się sztuczki. Jak widać, jedna strona mózgu nie wiedziała, co robi strona druga. Jakby w jednym ciele były dwa umysły. Potwierdziły to później badania innych gatunków, w tym również małp.
We wszystkich podobnych eksperymentach zwyczajne zachowania zwierząt, jak jedzenie i chodzenie, nie ulegały zmianie. Zachęcony tymi wynikami zespół lekarzy pod kierunkiem Josepha Bogena zdecydował się na początku lat sześćdziesiątych dokonać próby przecięcia ciała modzelowatego u pacjentów z wyniszczającą, nie kontrolowaną padaczką. Osoby cierpiące na tę chorobę neurologiczną, która ma wiele przyczyn i przybiera rozmaite postacie, często doznają ataków. Zazwyczaj napady są krótkie, łagodne i można je kontrolować, podając leki, zdarza się jednak, że są trudne do zniesienia i nie dają się opanować. W niektórych ciężkich postaciach padaczki chaotyczne pobudzenie elektryczne rozszerza się z upośledzonego obszaru na inne części mózgu. Lekarze sądzili, że w takich przypadkach przecięcie połączenia pomiędzy dwiema połowami mózgu może powstrzymać przenoszenie się pobudzenia elektrycznego z jednej strony na drugą. Operacja była ostatnią deską ratunku.

Na ogół zabiegi kończyły się sukcesem. Napady zdarzały się rzadziej, a w niektórych przypadkach całkowicie ustąpiły. Dodatkową korzyścią było stworzenie szansy zbadania, co się dzieje w każdej połowie mózgu, kiedy jest ona, dosłownie odcięta od drugiej. Wiedziano już wtedy, że obie półkule nie stanowią lustrzanego odbicia. U większości osób sprawność językowa sterowana jest głównie przez lewą półkulę: czynność mówienia przez obszar w lewym płacie czołowym, nazywany ośrodkiem Broca, a rozumienie znaczeń i mowy przez obszar w lewym płacie skroniowym, zwany ośrodkiem Wernickego. Pierwsze operacje polegające na przecięciu mózgu u ludzi zostały wykonane przez neurochirurga Williama Van Wagenera na początku lat 40. (Van Wagener i Herren. 1940).

Jak naukowcy doszli do tego, że obie półkule mogą być zdolne do niezależnego działania? Zarejestrowane przez receptory dane sensoryczne, których źródłem są oczy, przenoszone są automatycznie do przeciwnej strony mózgu (z prawego oka do lewej półkuli, a z lewego oka do prawej półkuli). Jednak każda z półkul dzieli się swymi informacjami z drugą poprzez ciało modzelowate. Zatem, kiedy pacjenci z rozszczepionym mózgiem są w stanie koordynować informacje wejściowe z obu oczu, mogą funkcjonować bez problemów. Jednak gdy przedstawia się im specjalne zadania, w których podaje się odrębne informacje do każdego oka lub do każdej ręki, skutki przecięcia mózgu są bardzo poważne.

W codziennym życiu pacjenci z podzielonym mózgiem nie sprawiali wrażenia upośledzonych wskutek braku komunikacji pomiędzy dwiema jego stronami. Ich osobowość i ogólna inteligencja nie zmieniły się, mogli chodzić, rozmawiać i zasadzie prowadzić normalne życie. Poruszanie się zapewniały im najwidoczniej połączenia w nie podzielonym pniu mózgu. W serii pomysłowych eksperymentów Sperry i jego współpracownicy (a potem inni) wykazali jednak głęboki wpływ podziału mózgu na spostrzeganie i pamięć, podobny do efektów wcześniejszych obserwacji na zwierzętach. W roku 1981 Sperry otrzymał za swoją pracę Nagrodę Nobla.

Aby zrozumieć te badania, musimy dowiedzieć się trochę więcej o połączeniach oczu z mózgiem za pomocą nerwów (w przeciwieństwie do kotów Myersa i Sperry'ego ludziom nie przecinano nerwów). Kiedy patrzymy prosto przed siebie, wszystko z lewej strony obrazu, czyli „pola widzenia" przechodzi do prawej połowy mózgu i na odwrót. Dotyczy to obojga oczu. Podstawą doświadczenia było przekazywanie informacji wyłącznie jednej lub drugiej stronie mózgu badanej osoby. W jednej z wcześniejszych prób wykorzystano fotografie różnych twarzy, które rozcinano na pół i sklejano ze sobą obce połowy. Zrekonstruowane zdjęcia wyświetlano w postaci przezroczy. Badanym polecano wpatrywać się w kropkę pośrodku ekranu tak, że pół obrazu wypadało po prawej stronie tego punktu, a pół po jego lewej stronie. Każdy obraz wyświetlano tak szybko, że nie starczało czasu, aby zwrócić spojrzenie na inną stronę. Kiedy poproszono badanych o zrelacjonowanie, co widzieli, wymieniali osoby z prawej strony obrazu. Kiedy jednak poproszono ich o wskazanie lewą ręką widzianej twarzy, wybierali osoby z lewej strony. Twierdzili w dodatku, że nie zauważyli nic dziwnego na pokazywanych fotografiach! Każda strona mózgu spostrzegła inną połowę obrazu i automatycznie uzupełniła brakującą część. Jedna strona nie wiedziała jednak, co zobaczyła druga.
Dlaczego badani wypowiadali się o jednej stronie fotografii, wskazywali zaś na drugą? Ośrodki mowy znajdują się w lewej półkuli. Kiedy odpowiadali, posługując się mową, wypowiedź była sterowana przez lewą stronę mózgu. Kiedy wskazując lewą ręką, która jest kontrolowana przez prawą stronę mózgu, prawa półkula przekazywała własną wersję widzianego obrazu.

W innym eksperymencie badacze przedstawiali przezrocza zwykłych przedmiotów, po czym nagle wyświetlali obraz nagiej kobiety. Obie strony mózgu ożywiały się. Ponieważ jednak tylko lewa strona steruje mową, każda zareagowała nieco inaczej. Kiedy obraz odbierany był przez lewą półkulę, jedna z kobiet roześmiała się gdy się zorientowała, co zobaczyła. W przypadku oddziaływania na prawą półkulę ta sama kobieta zaczęła chichotać, lecz nie odezwała się. Zapytana, z czego się śmieje, tłumaczyła: „Sama nie wiem... nic takiego... ach, to zabawne urządzenie". Prawa półkula nie potrafiła opisać widzianego obrazu, ale w ten sam sposób, zareagowała emocjonalnie.
Od czasu pierwszych badań nad rozszczepieniem mózgu przeprowadzano wiele innych eksperymentów (w ciągu ostatnich trzydziestu lat kilkadziesiąt osób przeszło operację podziału mózgu). Badania różnic między prawą a lewą półkulą przeprowadzano również u osób, których mózg nie został naruszony. Za pomocą elektrod i pomiaru przepływu krwi kontrolowano aktywność lewej i prawej strony podczas wykonywania różnych czynności. Wyniki potwierdziły, że niemal u wszystkich osób praworęcznych i większości leworęcznych przetwarzanie mowy odbywa się w lewej półkuli. Lewa strona zdaje się również mieć przewagę nad prawą w różnego rodzaju zadaniach wymagających logicznego i sekwencyjnego lub analitycznego przetwarzania pojęć, rozumienia symboli i porządkowania, na przykład przy rozwiązywaniu zadań matematycznych i rozumieniu problemów technicznych. Znany badacz podziałów w mózgu, Michael Gazzaniga, twierdzi, że bez pomocy lewej strony sprawność umysłowa prawej półkuli byłaby prawdopodobnie „znacznie niższa niż zdolności poznawcze szympansa”. Sądzi również że lewa półkula próbuje wyjaśniać działania i emocje powstające w częściach mózgu, których czynności są niewerbalne i nieświadome.

Wydaje się ponadto, że obie półkule mają odmienne „style” przetwarzania tych samych informacji. Na przykład, w zadaniach polegających na dopasowywaniu lewa półkula łączy przedmioty analitycznie i werbalnie – na podstawie podobieństwa funkcjonalnego. Prawa półkula łączy rzeczy, które wyglądają podobnie lub tworzą wspólnie jakiś wzór. Gdy przedstawiano dwa obrazki kapelusza i noża z widelcem tylko lewej półkuli, pacjent z rozszczepionym mózgiem proszony o dopasowanie jednego z nich do obrazka tortu na talerzu, odpowiadał: „Tort można jeść nożem i widelcem”. Gdy bodźce te przedstawiano prawej półkuli, ten sam pacjent dopasowywał, na przykład, kapelusz do tortu, ze względu na podobny kształt (Levy i Trevarthen, 1976).

Komunikacja z prawą półkulą była możliwa dzięki przedstawianiu jej zadań manualnych polegających na identyfikowaniu, dopasowywaniu czy łączeniu przedmiotów - czyli zadań nie wymagających używania słów. Inni badacze, wśród nich Sperry, pospieszyli z obroną prawej półkuli. Według nich prawa strona wcale nie jest taka głupia. Ma przewagę, gdy chodzi o zadania wymagające wyobraźni przestrzennej, zdolności, którą wykorzystuje się na przykład do czytania map albo sporządzania wykrojów krawieckich, ponadto jest lepsza w rozpoznawaniu twarzy i odczytywaniu mimiki. Uczestniczy też w tworzeniu oraz odbiorze sztuki i muzyki rozpoznaje dźwięki pozawerbalne, jak szczekanie psa. Prawa półkula wykazuje również pewne sprawności językowe. Potrafi zwłaszcza odczytać słowo wyświetlane przez krótką chwilę oraz rozumieć wskazówki eksperymentatora. U niektórych pacjentów z podzielonym mózgiem sprawność językowa została zachowana. Badania innych chorych z uszkodzeniem mózgu wykazały, że prawa półkula rzeczywiście przewyższa lewą, gdy chodzi o rozumienie znanych idiomów i metafor. Okazało się, że prawa półkula jest lepsza niż lewa w rozwiązywaniu problemów dotyczących relacji przestrzennych oraz w rozpoznaniu kształtów. Jednakże była ona w stanie wykonywać dodawanie jedynie w zakresie do 10 i pozostawała mniej więcej na poziomie dwuletniego dziecka w używaniu i rozumieniu kombinacji słów.

Niektórzy badacze mózgu przypisują prawej półkuli niezwykły sposób poznawania, który określają jako holistyczny (całościowy) i intuicyjny, w przeciwieństwie do bardziej racjonalnego i analitycznego działania lewej półkuli. Neuropsycholog Jerry Levy stwierdza, że prawa półkula jest aktywna, wrażliwa i wysoce inteligentna. „Czy eony ewolucji pozostawiły połowę mózgu nierozwiniętą? – pyta – Czy ptak, którego życie zależy od latania, mógłby rozwinąć tylko jedno skrzydło?”.

Należy jednak zachować ostrożność przy uogólnianiu twierdzeń wynikających z badań pacjentów z rozszczepionym mózgiem na opis sposobu działania normalnego mózgu. Czy mózg działa globalnie jako jednolity układ centralnego sterowania, czy też jest on zorganizowany zgodnie ze specjalizacją funkcjonalną każdej z półkul? Wielu naukowców wyraża przekonanie, że ludzki umysł nie stanowi ani pojedynczej jednostki, ani nawet podwójnej jednostki, ale raczej konfederację wielu modułów umysłowych. Każdy z tych „miniumysłów” jest wyspecjalizowany w automatycznym nieomal przetwarzaniu specyficznego rodzaju informacji, jak pisownia czy liczenie. Następnie informacje z tych licznych oddzielnych modułów są syntetyzowane i koordynowane przez centralne mechanizmy wykonawcze.

Niektórzy naukowcy i praktycy poszli dalej i zaprojektowali techniki przeznaczone do usprawnienia funkcjonowania prawej półkuli, w nadziei na podniesienie poziomu twórczości.
Inni badacze układu nerwowego i psychologowie odnoszą się sceptycznie do znaczenia i zasadności specjalizacji półkulowej. Pomimo zastanawiającego faktu, że mózg ludzki nie jest całkowicie symetryczny, nadal sądzą, że każda asymetria może być wyjaśniona w kategoriach wyspecjalizowanych procesów zlokalizowanych w każdej półkuli.

Wielu naukowców ma jednak zastrzeżenia do popularnych interpretacji powyższych wywodów. Uważają, że poradniki i programy, które obiecują wzmocnienie mózgu, na ogół upraszczają i przesadnie eksponują różnice względne, a nie absolutne – dotyczą stopnie nasilenia. Co więcej, „talenty” obu półkul nie zawsze są rozdzielone tak, jak się tego spodziewamy, a intuicyjna, holistyczna prawa strona nie zawsze daje powód do zachwytu. Pewne obszary lewej półkuli wydają się na przykład wyspecjalizowane w przetwarzaniu pozytywnych emocji, jak uczucie szczęścia, natomiast niektóre obszary półkuli specjalizują się w emocjach negatywnych jak strach, gniew, przygnębienie. Najważniejsze jest jednak, że w rzeczywistych czynnościach życiowych obie półkule współpracują ze sobą jak partnerzy, z których każdy wnosi pewną wartość dla zwiększenia naszej efektywności. Jak zauważył Sperry: „Dychotomiczny podział na prawo i lewo (...) bardzo łatwo wprowadza w błąd”.

Trzeba mieć nadzieję, że spór pomiędzy tymi dwoma poglądami doprowadzi do pełniejszego zrozumienia tak niezwykle skutecznego działania naszego mózgu. Powinien także pomóc nam w wyjaśnieniu, czemu ludzki mózg czasami zawodzi, nie działa racjonalnie czy mądrze.


Kora mózgowa stanowi podstawę świadomości. Gdyby nie istniała, lub gdyby była choćby nieznacznie inna, nasze świadome doświadczenie świata byłoby też inne. Kora mózgowa jest przedzielona ciałem modzelowatym na dwie połowy czy półkule. Chociaż półkule są fizycznie symetryczne, ich funkcje nie są symetryczne. Język, pamięć słów i liczb, rozpoznawanie słów, uczucia lęku i negatywne emocje są regulowane przez lewą półkulę. Prawa półkula kontroluje interpretacje przestrzenne, rozpoznawanie twarzy, pamięć kształtów i muzyki oraz pozytywne emocje. Obie półkule mogą zostać fizycznie rozdzielone poprzez chirurgiczne przecięcie ciała modzelowatego. Tak długo jak bodźce są kierowane do pół wzrokowych lub słuchowych obu półkul, mózg pracuje jak zintegrowana całość. Jednak, gdy bodźce są kierowane selektywnie do pół wzrokowych lub słuchowych tylko jednej półkuli, druga nie jest świadoma ani tej stymulacji, ani aktywności poznawczej zachodzącej w stymulowanej półkuli. Jednak lewa półkula często tworzy wyjaśnienia i teorie dla reakcji wywołanych przez stymulowanie prawej. Zatem przecięcie ciała modzelowatego tworzy dwa mózgi, z których każdy jest zdolny do wykonywania niezależnych funkcji.