Używki - dlaczego?
Dlaczego młodzież pali tytoń, pije
alkohol i co z tego wynika?
Przyczyn sięgania młodzieży po alkohol i papierosy jest wiele.
Bardzo często jest to chęć dopasowania się do kolegów, należenia do"paczki". Pamiętam, jak kiedy wracajc ze szkoły zauważyłam przez okno tramwaju grupkę młodych chłopców (mogli mieć
najwyżej po 15 lat). Po gestach widać było, że próbuj jednego z nich namówić na papierosa. Chłopak
chcc należeć do tej grupy musiał się zgodzić! Pod naciskiem pozostałych, zapalił i zaczł kaszleć.
Zaczęli się z niego miać. Zrobiło mi się żal nie tylko tego chłopaka, ale i całej reszty, gdyż nie zdaj
sobie jeszcze sprawy z tego, co robi.
Nierzadko również spotykamy się z odpowiedziami, że : "(...) zaczłem/-am pić/palić , aby
poczuć się dorosłym (...), (...) by być "spoko" i na luzie (...)". Idc ulicami, co kilkanacie metrów
można spotkać małolaty z papierosem w ustach i butelk taniego wina w dłoni. Widzc to, krzywię się
i zadaję sobie pytanie, czy oni zdaj sobie sprawę z konsekwencji , jakie póniej mog z tego wyniknć,
chyba nie (patrz: ankieta).
Niektórzy ludzie, nie tylko zreszt młodzi , myl, że alkohol poprawi im samopoczucie albo
pozwoli zapomnieć o kłopotach (np. w szkole). Tutaj lepszym rozwizaniem byłaby chyba szczera
rozmowa z yczliw osob, lub pomoc psychologa, nieprawdaż?
Wg mnie poprzez picie alkoholu chc umierzyć przykre uczucia. Pij, gdy jest im smutno, gdy
co ich boli, by złagodzić napięcie, lęk, zmęczenie (np. przed ważnym sprawdzianem), rozproszyć
nudę. Pij po to, by o czym nie myleć, zapomnieć, nie czuć się za co odpowiedzialnym, winnym, czy
skrzywdzonym, by zobaczyć siebie i wiat w innych kolorach. Przy pomocy alkoholu często próbuj uwolnić się od istniejcych w nich zakazów i nakazów wewnętrznych, które krępuj ich postępowanie. Pij po to, by powiedzieć prawdę, po to by skłamać, po to by zrobić komu awanturę i po to, aby się do
kogo przytulić.
Gdy rzeczywistoć wydaje się im zbyt szara i monotonna, ronie potrzeba, by choć przez
chwilę przeżywać co odmiennego i specjalnego, by doznać stanu uniesienia lub oszołomienia, by
poczuć się kim innym.
Młodzi ludzie przez palanie tytoniu próbuj zwalczyć stresy. Inni za uważaj, że palę "dla
pobudzenia", choćtak naprawdę chwilowa zwyżka cinienia jest złudna, gdyż już po 20 minutach
cinienie spada jeszcze bardziej i czuje się potrzebę sięgnięcia po nowego papierosa.
Najczęstsz jednak przyczyn palenia tytoniu przez młodzież, jest pewnego rodzaju moda, chęć
popisania się przed kolegami i koleżankami oraz sprawdzenia "jak to jest?". A póniej to już tylko...
nawyk, a póniej... nałóg.
Podczas przygotowywania materiałów do napisania tej pracy, doszłam do wniosku, że wielu
młodych ludzi pali i pije, ale nie zdaje sobie sprawy ze skutków, jakie z tego wynikaj. Na potwier-
dzenie tego chciałabym przedstawić wyniki przeprowadzonej przeze mnie ankiety wród 10 przypad-
kowo spotkanych dziewczt i wród 10 chłopców:
chłopcy dziewczęta
nie mam pojęcia o
skutkach 3 2
dobrze zdaję sobie sprawę
o szkodliwoci,ale to jest
dopiero po dluższym uży-
waniu 6 6
wiem o szkodliwoci, ale
wpadłem(-am) w nałóg 1 2
A co z tego wynika naprawdę?
Otóż alkohol i palenie tytoniu bardzo niekorzystnie wpływaj na:
1) SERCE i UKŁAD KRWIONONY - nikotyna powoduje skurcz naczyń, podnosi cinie-
nie krwi i przyspiesza czynnoć serca; nieustanne wahania cinienia krwi wywieraj wysoce
ujemny wpływ na ciany dużych i małych tętnic, sprzyjaj rozwojowi miażdżycy oraz stward-
nieniu tych naczyń; w tętnicach atakowanych przez nikotynę łatwiej powstaj zakrzepy (głów-
na przyczyna zawałów serca - to zakrzep tętnicy wieńcowej serca). Już sam skurcz tętnicy
wieńcowej na skutek niedotlenienia mięnia sercowego wywołać grony napada niewydolno-
ci serca w postaci dusznicy bolesnej (angina pectoris); do częstych objawów zatrucia nikotyn
należ zaburzenia rytmu serca,u młodzieży występuje niemiarowoć bicia serca w postaci tzw.
skurczów dodatkowych (zakłócenia te staj się również przyczyn uczucia niepokoju. Gron
konsekwencj palenia tytoniu jest choroba Brgera, powstajca najczęciej u namiętnych pa-
laczy już w młodym wieku. Choroba Brgera - zapalenie zarastajce tętnic kończyn może
prowadzić nawet do koniecznoci amputacji, z powodu obumarcia najpierw jednej, a póniej
drugiej kończyny, owe obumarcie następuje w miarę zwężania wiatła tętnic, za picie alkoho-
lu powoduje następujce zmiany w sercu: arytmię, nadcinienie, niewydolnoć krżenia, usz-
kodzenia mięnia sercowego oraz przegrody w dojrzewaniu krwinek czerwonych, niezbęd-
nych do odżywiania organizmu tlenem.
2) MÓZG - tu efektem palenia papierosów s: niedotlenienie mózgu, stałe jego zatruwanie
CO (tlenkiem węgla) i nikotyn oraz niedobór witaminy C. Palenie wpływa też niepomylnie
na postępy uczcej się młodzieży, niekiedy może prowadzić do zupełnego wyczerpania nerwo-
wego, wręcz uniemożliwiajcego pracę twórcz. Wielu nałogowych palaczy traci swój natu-
ralny spokój i mimo to pali dalej... dla uspokojenia. Nieustanne zatruwanie mózgu osłabia pa-
mięć, paczy charakter, wzmaga egoizm, paczy nawet instynkt macierzyński, może to być przy-
czyn stanów bd wzmożonej pobudliwoci, bd też przygnębienia, a nawet depresji poł-
czonej z niechęci do życia (stany te powoduj bezsennoć palaczy - std nadużywanie rod-
ków nasennych). Na uwagę również zasługuje skłonnoć palaczy do udarów mózgowych na
tle miażdżycy tytoniowej. Alkohol natomiast uszkadza naczynia krwionone, prowadzc do
wylewów, niszczy komórki nerwowe w korze mózgowej prowadzc do obniżenia sprawno-
ci umysłowej i zaburzeń psychicznych.
3) PŁUCA I DROGI ODDECHOWE - to narzdy narażone w najwyższym stopniu na bez-
porednie działanie dymu tytoniowego. Tutaj następuje rozpuszczenie i wchłonięcie składni-
ków dymu tytoniowego. Następstwami palenia tytoniu s tu: pocztkowo kaszel, spowodo-
wany drażnicym działaniem dymu na błonę luzow dróg oddechowych, z kolei przewlekły
nieżyt oskrzeli (czyli stan zapalny z wytwarzaniem wydzieliny), zmniejszenie wydolnoci
oczyszczania dróg oddechowych, w którym udział bior oskrzela wycielone nabłonkiem jed-
no warstwowym wielorzędowym zaopatrzonym w migawki (rzęski wykonujce ruch do wnę-
trza płuc), w wyniku przewlekłego kaszlu płuca i klatka piersiowa zatracaj sw elastycznoć,
z czasem dochodzi do rozedmy płuc (czyli stałego rozdęcia pęcherzyków płucnych), co utrud-
nia wymianę gazów opory dla pracy serca. Do najczęstszych następstw nałogu palenia tytoniu
zaliczyć trzeba raka płuc (czynnikiem chorobotwórczym s w tym wypadku ciała smołowate,
nie za nikotyna). Rzadkim schorzeniem (zwłaszcza u kobiet) jest rak krtani, a także ujemny
wpływ na struny głosowe. Palacze wykazuj także większ skłonnoć do grulicy płuc, gorzej
znosz ciężkie zabiegi chirurgiczne i częciej doznaj powikłań płucnych. Tłumaczy się to os-
łabieniem odpornoci u palaczy fagocytozy - zdolnoci krwinek białych do pożerania bakterii
(stwierdzono to w Zakładzie Patologii Ogólnej Prof. dr. Nauk Medycznych Akademii Me-
dycznej w Łodzi).
4) PRZEWÓD POKARMOWY, WTROBA i NERKI - na skutek palenia tytoniu na
języku występuj ograniczone zgrubienia luzówki (leukoplakia), u kobiet spotykany rak
wargi (u palaczy fajek). Podkrelić należy też ujemny wpływ palenia na dzisła i uzębienie;
występuj również zaburzenia trawienne (nadmierne wydzielanie soku żołdkowego) - palenie
może zatem wywołać nadkwanoć, jak i niedokwanoć żołdka. U młodocianych palaczy
występuję niestrawnoć, będca przejawem nieżytu żołdka, cięższym schorzeniem jest
choroba wrzodowa żołdka, a także rak żołdka, a jeszcze gorzej, gdy do nikotynizmu
dochodzi alkoholizm, może w tedy dojć do powstania raka przełyku. W wtrobie palenie
tytoniu, jak i picie alkoholu może z biegiem lat doprowadzić do stanu marskoci (rodzaj
stwardnienia), za w nerkach może wywołać ciężkie ich schorzenie w postaci stwardnienia
miażdżycowego. Alkoholizm w przewodzie pokarmowym powoduje także nieżyty przełyku,
owrzodzenia żołdka i dwunastnicy, stany zapalne trzustki. Uszkodzenia wchłaniania pokarmu
w jelitach, w wtrobie za stłuszczenie i stany zapalne wtroby, uszkodzenie regulacji po-
ziomu cukru we krwi.
5) GRUCZOŁY DOKREWNE - wczesne palenie przyspiesza dojrzewanie płciowe, hamuje
natomiast wzrost, u palaczek często następuj zaburzenia w miesiczkowaniu, kobiety wcze-
niej się starzej; nikotyna pobudza wydzielanie adrenaliny co podnosi cinienie krwi (palenie
rozpoczęte w młodym wieku może nawet przyczynić się do rozwoju nadcinienia); wzmożona
produkcja adrenaliny pociga również za sob wzrost cukru we krwi, co jest nieporzdane u
chorych na cukrzycę. Nikotyna oddziaływuje także na tarczycę, w pierwszym okresie wystę-
puje pobudzenie jej czynnoci, w drugim następuje stopniowe wyczerpanie tarczycy (przestaje
zaspokajać potrzeby ustroju, co odbija się przede wszystkim na wygldzie twarzy- szczególnie
u kobiet, jako bardziej wrażliwych).
6) NARZDY ZMYSŁOWE - u nałogowych palaczy zaobserwowano * zapalenie nerwu
wzrokowego : nieodróżnianie barw czerwonej i zielonej, osłabienie wzroku, a nawet lepotę;
* nikotynowe zapalenie nerwu słuchowego; * znaczne osłabienie ostroci węchu i smaku.
7) MIĘNIE - po wypaleniu papierosa siła mięni opada; szkodliwy wpływ palenia na zdol-
noć do wyczynów spotowych tłumaczy się nie tylko zatruciem mózgu i mięsni składnikami
dymu tytoniowego, ale także stwierdzonym w tych narzdach ubytkiem witaminy C.
8) MACIERZYŃSTWO - u palaczek częciej dochodzi do poronień i przedwczesnych poro-
dów, dzieci palaczy cechuje na ogół duża nerwowoć. U palcych matek występuje ubytek
witaminy C, co z kolei prowadzi do powstawania u dziecka krzywizny.
9) INNE SYSTEMY BIOLOGICZNE - uszkodzenie zdolnoci obronnych wobec chorób -
zwiększona podatnoć na choroby, niedożywienie i deficyt witamin,obniżenie potencji męskiej,
bezpłodnoć lub uszkodzenie płodu.
Do urazów w organimie człowieka palcego lub/i pijcego, dochodz jeszcze szkody
społeczne. Gdy młodzież pije za dużo i za często, zaczyna się zachowywać w sposób, który
narusza wartoci i normy postępowania, jest krytykowane przez otoczenie. Może spowodo-
wać dolegliwoci fizyczne po wypiciu, może wywołać negatywne stany psychiczne u siebie lub
u innych, może stworzyć zagrożenie bezpieczeństwa własnego lub innych ludzi. Młodzież pij-
ca zaniedbuje obowizki i zadania osobiste. Picie przed lub w czasie prowadzenia samocho-
du może doprowadzić do wypadku.
Palenie papierosów bardzo często wywołuje zatargi między palcymi a niepalcymi
(np. w pocigach). Główn szkod społeczn jest jednak zatruwanie powietrza, a przez to
organizmów osób niepalcych (tzw. biernych palaczy).
Mam nadzieję, że praca ta jeszcze bardziej wpłynie na właciwe decyzje młodych lu-
dzi, gdyż nie zamierzam biernie przygldać się postępowaniu nieuwiadomionej jeszcze mło-
dzieży. Szerzę i nadal mam zamiar szerzyć tę problematykę wród moich rówieników.
BIBLIOGRAFIA
1) Dr nauk med. Andrzej Korsak
"Dzi przestaję palić" Warszawa 1974
Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich
2) Franciszek Venulet
"Co o nałogu palenia tytoniu wiedzieć należy"
Wiedza Powszechna 1958 r.
3) Alicja Racewicz
"Jak pomóc dziecku nie pić"
Państwowa Agencja Rozwizywania Problemów Alkoholowych
Warszawa 1995
4) Jerzy Mellibruda
"Tajemnice ETOH , czyli alkohol i nasze życie"
Państwowa Agencja Rozwizywania Problemów Alkoholowych
Warszawa 1996
5) Miesięcznik "Problemy Alkoholizmu"
Warszawa 1993 r. nr 3 (marzec)
nr 4 (kwiecień)
nr 5 (maj)
nr 10 (padziernik)
6) "Plus" miesięcznik zdrowia i urody nr 2 (luty 1998)