Oazy podatkowe

Raje Podatkowe

Zgodnie z definicją, podatek jest nieodpłatnym, przymusowym, bezzwrotnym i pieniężnym świadczeniem o charakterze ogólnym, które nakładane jest jednostronnie przez związek publicznoprawny, którym przede wszystkim jest państwo. Wiele ludzi nie może przejść do porządku dziennego nad zbyt, ich zdaniem, wysokimi stawkami podatków. Wyszukują oni różnorakich sposobów na omijanie i uciekanie od podatków, w szczególności od podatków bezpośrednich, gdyż od pośrednich trudniej jest się uwolnić. Jednym z tychże sposobów jest ucieczka ze swoją spółką, gotówką, bądź innymi aktywami w rejon oazy podatkowej. Interesy prowadzone w takim miejscu, oraz działalność innych firm związana z rajami podatkowymi, noszą nazwę interesów offshore. Mówimy więc o firmach offshore, usługach offshore, funduszach offshore, strategiach, bankach czy rachunkach bankowych offshore. Termin ten odnosi się w większości przypadków do krajów wyspiarskich, a jego przeciwieństwem jest onshore, który mówi o krajach na kontynencie, w których udogodnienia podatkowe nie występują. Obszary oaz podatkowych nieustannie liberalizują swój system, obniżając opłaty, rozwijając infrastrukturę, tak aby to ich kraj był najatrakcyjniejszy dla inwestorów.
Mówi się zatem o offshore przemysłu, lub jego gałęzi handlowej, który jest najdynamiczniejszym prądem handlowym ostatnich lat.
Zbyt wysokie podatki, w połączeniu z inflacją, które mogą w rezultacie przynieść załamanie finansowe firmy, są tylko jednym z powodów korzystania z rajów podatkowych. Według E.U. Wintelera, wyróżnić można jeszcze trzy podstawowe przyczyny.
Pierwszą jest zróżnicowanie geograficzne dokonywanych inwestycji. Niesie to z sobą ryzyko wojen, przewrotów politycznych, załamania koniunktury, czy zmiany bądź zaostrzeń obowiązujących przepisów prawnych. Posiadanie spółki w raju podatkowych nie musi wcale łączyć się z przebywaniem na jego terenie, gdyż firmy specjalizujące się w zakładaniu interesów offshore dopełniają wszelkich formalności, włącznie z drukowaniem akcji firmy na okaziciela.
Kolejną przyczyną jest dążenie do zabezpieczenia własnego kapitału. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo konfiskaty lub innej formy wywłaszczenia majątku. Mamy tutaj do czynienia z przenoszeniem własności, gotówki, akcji lub innych papierów wartościowych na spółki w rajach podatkowych. Zjawisko to nosi nazwę asset protection.
Ostatnim powodem, według E.U. Wintelera, korzystania z oaz jest chęć zapewnienia anonimowości prywatnej sfery finansowej. Ma to związek z powchodzenie środków pieniężnych lokowanych w offshore. Duża część z nich pochodzi bowiem z działalności przestępczej, z uchylaniem się od opodatkowania włącznie. Większość kwot z handlu narkotykami trafia właśnie na konta w bankach np. na Kajmanach, bądź na wyspach Bahama. Raje podatkowe to znakomite miejsce do prania brudnych pieniędzy.
Wymienię teraz kilka przewag krajów offshore nad krajami onshore, powodujących, że łatwiej, korzystniej i przyjemniej robi się tam interesy:
?w większośći rajów podatkowych nie trzeba prowadzić księgowości
?inwestorzy nie muszą przedstawiać rocznych bilansów i rachunków
?brak, bądź minimalne podatki, włącznie z podatkami od przelewów i kapitału
?podatki procentowe zastępowane zryczałtowanymi i opłatami
?anonimowość i dyskrecja ze strony urzędu
?liberalna jurysdykcja
?minimalne ograniczenia dewizowe
?wysoka ochrona aktywów
?niskie koszta produkcji
?wyższe odsetki bankowe(niższe koszty ponoszone przez bank)
?możliwość uzyskania obywatelstwa, bądź zezwolenia na pobyt stały
?dopuszczalność emisji akcji na okaziciela
?gwarancje dotyczące podatków w przyszłości

Wśród oaz podatkowych wyróżniamy takie, w których podatki wcale nie egzystują(no tax Haven), należą do nich Kajmany, Nauru, Turcs and Caicos czy Bermudy. Niskie podatki występują w Andorze, na Antylach Holenderskich, wyspach Bahama czy Gibraltarze.
Różne obszary krajów offshore poprzez swoje prawo i warunki, preferują określone działalności czy interesy.
Tak więc dla zakładania spółek armatorskich, rejestrowania statków i jachtów najlepsze będą Liberia, Panama i Madera.
Fundusze inwestycyjne i spółki finansowe najkorzystniej jest prowadzić w Jersey, Guernsey(Wyspy Normandzkie).
Cypr korzysta z licznych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przez co daje podmiotom prawnym możliwość czerpania szerszych korzyści w kręgu handlu międzynarodowego.
Republika Nauru, maleńka wysepka na Pacyfiku, preferuje zakładanie wewnętrznych produktów bankowych na bardzo korzystnych warunkach.
Kajmany stały się ojczyzną ponad 700 baków, trustów i towarzystw ubezpieczeniowych, wśród których znajduje się 47 z 50 największych i najlepiej prosperujących banków świata.
Gibraltar poprzez specyficzną spółkę jednofunkcyjną ?Gibraltar Spółka 1992? umożliwia ściąganie dywidend z krajów Unii Europejskiej, dzięki czemu właściciele unikają potrącania podatku.
Jasnym jest, że wszystkie kraje dążą do jak najefektywniejszego systemu poboru podatków. Żaden z nich nie może dawać przyzwolenia na unikanie opodatkowania, włącznie z rajami podatkowymi, które są jedną z najbardziej wyrafinowanych metod ucieczki od podatków. Przepisy zabraniające interesów offshore dość trudno jest skonstruować, a ich częsta nieudolność tylko zachęca ludzi do ucieczki w obszar wolny od zbytnich obciążeń finansowych.
Każdy kraj posiada swoje własne regulacje na temat oaz podatkowych. W wielu krajach mówią o nich konkretne ustawy i przepisy, noszące miano antyrajowych.
W Polsce brak jednolitego aktu prawnego, który w pełni regulowałby kwestię offshore. Państwo broni się jednak takimi przepisami jak ten, że nabycie przez Polaków akcji i udziałów w spółkach z siedzibą za granicą wymaga zezwolenia dewizowego, udzielanego przez organa NBP. Swobodnemu korzystaniu z rajów zapobiegają również w pewnym stopniu postanowienia ustaw o podatkach dochodowych.

Podsumowując, każdy inwestor, właściciel spółki bądź aktywów finansowych, chce, aby uszczuplenia jego majątku, związane z odprowadzaniem podatków były jak najmniejsze. Państwo powinno dostosowywać swój system podatkowy, w taki sposób, aby ciężar fiskalny wiszący nad opodatkowanym był przez niego i przez jego finanse do zaakceptowania. Jeżeli taki nie jest, podatnicy uciekają albo w rejon szarej strefy, bądź to w obszary oaz, w których ich finanse mogą odetchnąć. Przykład takiej sytuacji obserwowaliśmy w Rosji, w której ogromna ilość firm ujawniła swoją działalność w kraju, dopiero po znacznym obniżeniu podatków, co w rezultacie przyniosło wymierne korzyści dla budżetu tego państwa.
Każdy kraj powinien tak regulować podatki, aby podatnicy byli w stanie ze spokojem je przyjąć. Nie będzie wtedy potrzeby przenoszenia firm, lub jeżdżenia na te, skądinąd, w większości przepiękne wysepki.


Żródła:
1. Lipowski, Tomasz; Raje podatkowe: charakterystyka i sposoby wykorzystywania
2. Wotava, Milan; Podatkowe raje i usługi Offshore
3. Głuchowski, Jan; Oazy podatkowe