Cztery modele funkcjonowania rodziny z dzieckiem upośledzonym
Cztery modele funkcjonowania rodziny z dzieckiem upośledzonym:
Pierwszy to model koncentryczny, w którym dziecko zajmuje centralne miejsce, zaś wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza rodzice koncentrują się na nim i jego potrzebach. Występuje tu nadmierna opiekuńczość i dziecko nie może opanować najprostszych umiejętności. Drugi model to model formalny. Dziecko żyje na marginesie rodziny, która dba jedynie o zaspokojenie podstawowych potrzeb dziecka. W modelu krytycznych relacji dochodzi do rozluźnienia więzi w rodzinie, a nawet częściowy lub całkowity rozpad z powodu wyalienowania któregoś z rodziców, najczęściej ojca. Dziecko niepełn. żyje w ciągłym lęku, gdyż boi się utraty obecności bliskich.Ostatni model jest najbardziej wychowawczy. Jest to model kręgu towarzyskiego. Zakłada jednakowy, partnerski udział wszystkich członków rodziny we wszystkich sprawach i problemach. Dziecko niepełnosprawne jest przez swych bliskich akceptowane i osiąga optymalny poziom swoich możliwości. Do niedawna państwo oferowało dzieciom i osobom upośledzonym system szkolnictwa specjalnego oraz opiekę w domach pomocy społecznej. System oświatowy stosuje górną granicę wiekową określającą podleganie tzw. obowiązkowi szkolnemu, co w wypadku osób upośledzonych raczej oznacza przywilej korzystania z tej formy opieki, bo po ukończeniu tego wieku oświata traci zainteresowanie tymi osobami. Maksymalnie –w przypadku osób upośledzonych w stopniu znacznym i głębokim – granica ta wynosi 25 lat. Osoby upośledzone głęboko, jeśli rodziny nie były w stanie się nimi opiekować, trafiały do zakładów opiekuńczych. System szkolnictwa czasami uzupełniany bywał o przedszkola specjalne lub specjalne oddziały w przedszkolach masowych, jednak częściej dzieci upośledzone w wieku przedszkolnym pozostawały w domach pod opieką matek korzystających z przedłużonych urlopów wychowawczych, co z kolei odbija się na wysokości ich emerytur, gdzie – pamiętając -ich dzieci do końca życia będą uzależnione od ich opieki. W niektórych miastach utworzone zostały specjalne szkoły zawodowe-głównie dla absolwentów podstawowych szkół specjalnych, czyli dla dzieci i osób upośledzonych w stopniu lekkim. Przedłużeniem szkoły życia mogą być pojawiające się ostatnio tzw.„szkoły przysposabiające do zawodu” pozwalające nabyć lub utrwalić zdolność wykonywania podstawowych czynności związanych z prostymi pracami. Kolejną formą pomocy, na jaką mogły dzieci liczyć i osoby upośledzone, były domy pomocy społecznej i na tym w zasadzie oferta państwa skierowana do tej grupy osób się kończyła. Mówiąc brutalnie, w wielu przypadkach osoba upośledzona prosto ze szkoły trafiała do domu starców bądź placówek-opiekuńczo wychowawczych. W Polsce w szkolnictwie od kilku lat został wdrożony i propagowany system tworzenia klasa integracyjnych, czyli łączenie nauki dzieci zdrowych z nauka dzieci niepełn. w jednaj klasie. W klasach integracyjnych uczą się dzieci z bardzo różnymi schorzeniami: upośledzone umysłowo, z Zespołem Downa, z porażeniem mózgowym, padaczką, niepełnosprawne ruchowo, niedowidzące i niedosłyszące. Każde z nich wymaga indywidualnego podejścia, specjalnego traktowania. Dużym osiągnięciem wychowawczym jest to, że dzieci potrafią sobie nawzajem pomagać, nie zostawiają kolegów niepełn. w potrzebie. Cała społeczność szkolna jest pozytywnie nastawiona do dzieci niepełn. Te zaś są zadowolone, uśmiechnięte i lubią chodzić do szkoły. Dzieci zdrowe wzrastając razem z dziećmi niepełn., stają się bardziej wrażliwe i wyczulone na ludzką krzywdę i nieszczęście. Dzięki włączaniu dzieci niepełn. w życie szkoły masowej są one lepiej przygotowywane do samodzielności i lepszego radzenia sobie w codziennej rzeczywistości. Integracja wpływa korzystnie na ich rozwój nie tylko intelektualny, ale także psychiczny, emocjonalny i społeczny. Nie cierpią z powodu izolacji oraz nie odczuwają tak bardzo swojej inności. Dzieci zdrowe chętnie pomagają swoim niepełn. rówieśnikom w wykonywaniu pewnych czynności, z którymi ci sobie nie mogą poradzić. Wspólnie spędzany w szkole czas pozwala na obustronne poznanie swoich problemów i na większy szacunek.
Formy pomocy rodzinom z dziećmi niepełnosprawnymi:
1)Wspieranie dochodów tych rodzin (świadczenia pieniężne i inne formy pomocy finansowej wynikające z ustawy o pomocy społecznej,ustawy o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych).
2)Pomoc w wypełnianiu zadań opiekuńczych.
3)Świadczenia rehabilitacyjne.
4)System opieki w środowisku szkolnym i kształcenie dzieci niepełn..
5)Działania na rzecz aktywizacji zawodowej i ekonomicznego usamodzielniania się osób niepełn..
6)Specjalistyczną opiekę medyczną,w tym wczesne diagnozowanie niepełn..
7)Podniesienie poziomu i dostępności usług rehabilitacyjnych.