Polskie Powstania w XIX wieku
Polska w XIX wieku przeszła trzy najważniejsze powstania , a były to
Powstanie Listopadowe
Powstanie Krakowskie ( Rewolucja Krakowska )
Powstanie Styczniowe
Powstanie Listopadowe
Po 1815 r. rządy Rosji , Austrii , i Prus , mimo wielu obietnic składanych Polakom , nie zapewniły „rozwoju polskiej narodowości” ( w zakresie szkolnictwa i administracji ) , coraz ostrzej zwalczały wszelkie idee liberalne , dążenia postępowe i wolnościowe . Jedynie w zaborze rosyjskim sytuacja Polaków przedstawiała się odmiennie . Utworzenie Królestwa Polskiego przez cara Aleksandra I oraz udział Polaków w administracji i szkolnictwie zdawał się umacniać , a nawet rozszerzać polskie zdobycze z poprzednich lat . Ale już po czterech latach dochodzi do coraz wyraźniejszych antagonizmów między władcą i rządem Królestwa z jednej a dominującymi pragnieniami i opiniami społeczeństwa z drugiej strony . Aleksander I i jego następca Mikołaj I ( jako władcy Królestwa Polskiego ) zapewnili dominujące wpływy w rządzie K.P swemu bratu wielkiemu księciu Konstantemu , dowodzącemu armią polską oraz Nowosilcowi , ich osobistemu przedstawicielowi w Warszawie . Tłumili wszelkie przejawy opozycji w prasie i sejmie , łamali konstytucję Królestwa , prześladowali tajne kółka młodzieży ( m. in. Panta Koina w Warszawie w 1822 r. i organizacje Filomatów w Wilnie w 1823 r. ) . W 1826 r . drogą aresztowań władze rozbiły Towarzystwo Patriotyczne (I)-( Narodowe Towarzystwo Patriotyczne ) – najsilniejszą konspirację , mające swoje komórki we wszystkich zaborach i kontaktująca się z rewolucjonistami rosyjskimi ( Związek Południowych Dekabrystów ) i zachodnioeuropejskim, a zainicjowaną w latach 1819 –1821 przez majora Waleriana Łukasińskiego . To wszystko wzmagało sprzeciw społeczeństwa K.P , a rodząca się literatura i myśl polityczna umocniły pragnienie walki o pełne wyzwolenie narodowe .
Przygotowania do powstania narodowego w K.P podjęło sprzysiężenie założone przez Piotra Wysockiego w końcu 1828 r. w warszawskiej Szkole Podchorążych , a wzmocnione przez konspirację cywilną . Pod wpływem nadziei wiązanych z wybuchem rewolucji w Paryżu , która obaliła monarchię restytuowaną po upadku Napoleona , oraz walki Belgów , pragnących wyzwolić się spod panowania Holandii , narzuconego postanowieniem kongresu wiedeńskiego , spiskowcy postanowili rozpocząć walkę zbrojną . Bezpośrednim powodem wybuchu powstania była mobilizacja armii Królestwa , która miała być użyta do stłumienia rewolucji w zachodniej Europie. Akcja była zaplanowana na wieczór 29 Listopada 1830 . Grupa studentów z redaktorem Ludwikiem Nabielakiem i poetą Sewerynem Goszczyńskim na czele uderzyła na Belweder celem zgładzenia znienawidzonego ks . Konstantego . Gmach zajęto , ale celu głównego nie osiągnięto . Konstanty ukrył się , a następnie przedostał się do wiernych mu oddziałów wojskowych . Druga grupa 160 spiskowców ze Szkoły Podchorążych z S . Wysockim na czele przedostała się do Łazienek przez plac Trzech Krzyży do zbrojowni ( Arsenał ) przy placu Bankowym .W ciągu nocy i następnego dnia o dalszym rozwoju powstania zadecydowały lud warszawski , który uzbrojony w broń zdobytą w Arsenale , i część oddziałów polskich , która opowiedziała się po stronie spiskowców . Razem opanowali miasto . Zaś Konstanty wycofał się do Wierzbina . Nadzieje spiskowców spełniły się tylko w połowie , ponieważ udziału w powstaniu nie wzięli przedstawiciele rodów magnackich oraz generałowie , którzy w większości zostali pomordowani z tego powodu . Nazajutrz Warszawa była już wolna . Powstał teraz problem sprawowania władzy i określenia celów powstania .
W walce o władzę już na początku zwyciężyła arystokracja , dominując w dotychczasowych organach rządowych . Chodziło jej o zahamowanie walki i szukanie porozumienia z carem . W tym celu
do ks . Konstantego udali się Ksawery Lubecki Drucki i Adam Czartoryski z prośbą , by zechciał powrócić do Warszawy i zbrojnie stłumić powstanie . Konstanty odmówił , nie mając pełnej orientacji w rozmiarach ruchu . Wówczas Lubecki postanowił działać sam . Wprowadził do Rady Administracyjnej Niemcewicza , Czartoryskiego , Chłopickiego , aby Rada zyskała poparcie społeczne i jako uznana , legalna władza powstrzymała rozwój powstania i przenoszenia go na prowincję . W Warszawie utworzył Straż Bezpieczeństwa złożoną z bogatych mieszczan , przeznaczoną do uśmierzania żywiołowego ruchu rewolucyjnego biedoty , która tak aktywnie wstąpiła w noc listopadową . Lud jednak pozostał nieugięty , przeciwstawiając się Radzie Administracyjnej .
Warszawiacy natomiast poparli utworzone 1 grudnia Towarzystwo Patriotyczne (II)-(Klub Patriotyczny) , złożone ze zwolenników obrony i rozwinięcia powstania . Prezesem został Joachim Lelewel Pod naciskiem ludu Warszawy Rada Administracyjna została zmuszona do dymisji. Utworzono Rząd Tymczasowy , który zagwarantował ks. Konstantemu i jego wojskom bezpieczne opuszczenie Królestwa Polskiego . 5 XII Chłopicki ogłosił się dyktatorem powstania , ale tylko po to , by nie dopuścić do jego rozwoju . Chłopicki chciał także doprowadzić do pojednania się z carem , ale Mikołaj I odmówił , ponieważ uznawał on powstanie za doskonały pretekst do zlikwidowania autonomii K. P . 18 XII zebrał się sejm i ogłosił , że powstanie jest powstaniem narodowym . Po ustąpieniu Chłopickiego , znacznemu ożywieniu uległo T.P (II) . Z inicjatywy tego związku doszło w Warszawie do manifestacji ku czci dekabrystów powieszonych w Petersburgu w 1826. Pod jej wpływem sejm tego samego dnia ogłosił detronizację cara Mikołaja I i dynastii Romanowów . Tym samym wojna z caratem była już nieuchronna .
30 I 1831 r. sejm , który stanowił najwyższą władzę powołał pięcioosobowy Rząd Narodowy . Prezesem został Adam Czartoryski , który rozwinął ożywioną działalność dyplomatyczną . Rozległe uprawnienia przyznano wodzowi naczelnemu . Funkcję tę pełnił , zupełnie nieodpowiedzialny Michał Radziwiłł , zwanego później „ papierowym wodzem” , ponieważ dowództwo należało do jego doradcy Chłopickego . Ten rodzaj trój-władzy - sejm , rząd , wódz naczelny – nie sprzyjał prowadzeniu wojny i czasem rodził konflikty i nieporozumienia , zwłaszcza kiedy na frontach armia ponosiła porażki . W chwili wybuchu wojny armia Królestwa Polskiego liczyła 27 tysięcy żołnierzy , co w porównaniu ze 115 tysięczną armią rosyjską wypadało dość blado . Jednak pod względem wyszkolenia i wartości bojowej żołniesz Królestwa przewyższał żołnierza Cesarstwa .Słabą stroną wojska polskiego był brak zdolności do samodzielnego działania , choćby dlatego , że dotychczas uzbrojenie i amunicję otrzymywano z Rosji . Własny przemysł zbrojeniowy prawie nie istniał .Dopiero w czasie wojny ruszyły zakłady zbrojeniowe , ale nie dostarczały broni na miarę potrzeb .
Na początku lutego 1831 r. do Królestwa wkroczyła armia rosyjska . Dowodził nią marszałek Iwan Dybicz , który spodziewał się szybkiego i łatwego zwycięstwa. Istotnie , rozpoczęcie ofensywy zimą i przekroczenie granicy Królestwa w wielu punktach zaskoczyło stronę polską . Do tego jeszcze w sztabie naczelnego wodza trwały spory między oficerami .Rosjanie weszli w głąb kraju , armia polska wycofała się za linię Wisły i Narwii . Podczas odwrotu doszło do starcia pod Stoczkiem ( 14 II ) , gdzie gen . Dwernicki pokonał dywizję Gejsmara . Sukces Polaków nie miał decydującego znaczenia operacyjnego , jednak bardzo podniósł morale żołnierzy , dodał narodowi otuchy i wiary w ostateczne zwycięstwo . W bitwach pod Dobrem ( 17 II ) i Wawrem (19 i 20 II ) Polacy zadali duże straty idącym korpusom rosyjskim . Mimo tych porażek wojska posuwały się w kierunku Warszawy . 25 II stoczono nierozstrzygniętą bitwę pod Grochowem . Całodzienne krwawe zmagania nierównych sił o Olszynkę Grochowską przynosiły przewagę to jednej , to drugiej stronie . Najdzielniej walczył 4 pułk piechoty . W pierwszej lini stawał z bronią w ręku gen Chłopicki , który odznaczył się wyjątkową odwagą , dając przykład żołnierzom . 31 III stoczono zwycięskie bitwy pod Wawrem i pod wsią Dęby Wielkie .10 IV gen. Prądzyński odniósł chwalebne zwycięstwo pod Iganiami .26 V doszło do bitwy pod Ostrołęką , zakończoną ciężką klęską Polaków , a na Litwie bitwa stoczona 20 VI pod Górami Ponarskimi zakończyła się przegraną oddziałów polskich .
4-8 VII armia rosyjska skoncentrowała swoje oddziały koło Pułtuska . Następnie przedostała się pod twierdzę modlińską a tam, że to tak ujmę „wspaniały” generał Skrzynecki zdecydował się przepuścić przeciwnika na lewy brzeg Wisły . Po tym incydencie Rada Wojenna , mianowała na jego miejsce gen.
Dembińskiego , który jak się później okazało był dosłownym „kontynuatorem” działań Skrzyneckiego . Zamiast walczyć z wrogiem , nakazał swoim wojskom , odwrót do Warszawy .15 VIII odbyła się manifestacja . Tłumy mieszkańców Warszawy oburzonych nieudolnością rządów i działaniami wodzów naczelnych , wtargnęły do Zamku Królewskiego, gdzie przebywali generałowie posądzani o zdradę . Porwano ich i powieszono na latarniach . Takiego obrotów spraw nie spodziewał się Rząd Narodowy i poddał się do dymisji . Sytuację opanował gubernator Warszawy Jan Krukowiecki . Generał ros. I . Paskiewicz (został dowódcą wojsk ros. po śmierci Dybicza ) , chciał załatwić drogą dyplomatyczną , kapitulację Warszawy , ale większość w sejmie i w rządzie się na to nie zgodziła . 6 IX wojska rosyjskie ruszyły do szturmu na stolicę . Mimo ogromnej woli walki i niespotykanej odwagi , wojska polskie , nie mogły sprostać przeciwnikowi . Tym samym oddanie Warszawy stało się faktem . 8 IX Rosjanie wkroczyli do stolicy. 9 X kapitulował Modlin , 21 X Zamość . Razem z upadkiem ostatnich twierdz zakończyła się wojna 1830-31 i upadło powstanie . Rok później Rosja w miejsce konstytucji wniosła statut organiczny , likwidujący odrębność Królestwa i prawie w całości je zrusyfikowała .
Podsumowując to powstanie chciałbym napisać ,że głównymi powodami klęski były :
lekceważące podejście do napływu ochotników
ogromna przewaga militarna Rosjan
brak wiary w powodzenie i kunktatorstwo wodzów naczelnych
niezrealizowanie niektórych bardo dobrych planów ataku , m. in. Prądzyńskiego
nie rozwiązanie kwestii chłopskiej
brak pomocy z „ zewnątrz ”
Powstanie Listopadowe zostawiło także dobry ślad po sobie :
obudziło świadomość narodową ludów pozbawionych własnego państwa
powstanie „nauczyło” patriotyzmu
Polak stał się symbolem człowieka odważnego i walecznego , jednym słowem ( rewolucjonisty )
wzmocniło siły antyfeudalne w Europie
Powstanie Krakowskie
Plan tego powstania został zaplanowany za granicami zaboru. . Dokonała tego Centralizacja Towarzystwa Demokratycznego Polski . Tworzyli ją politycy , których sięgnęła Wielka Emigracja Termin wybuchu był wyznaczony na noc z 21/22 II 1846 r. Powstanie miało wybuchnąć równolegle na terenie trzech zaborów , ale głównie skierowane było w stronę Rosji . Umiejscowienie powstania nie było przypadkowe . Na terenie całego Krakowa jak i jego okolic , działała znakomicie zorganizowana akcja spiskowa . W ówczesnym czasie ziemie polskie podzielono na pięć części ( Królestwo , Ukraina i Litwa , zabór pruski i Galicja ) .
Tendencje radykalno-demokatyczne konspiracji spowodowały , że wśród konserwatystów i liberałów , znalazły się osoby , które postanowiły zdradzić , wyjawiając wszystkie fakty odpowiednim służbom . Wskutek tego przeprowadzono masowe aresztowania , ujęto ponad 100 osób , wśród nich byli K. Libelt oraz L. Mierosławski .
Mimo tego powstanie wybuchło . Największy zasięg miało w Rzeczypospolitej Krakowskiej . Austriacy jako pierwsi wprowadzili swoje wojska . 20 II rozgorzała walka w wyniku , której Austriacy wycofali się w ciągu kilku dni . 22 II rewolucjoniści ogłosili powstanie Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej .
Nowy rząd wydał Manifest do Narodu Polskiego . Wzywał w nim wszystkich Polaków do walki o niepodległość , zapowiadając jednocześnie reformy społeczne . Zostaną zniesione nierówności i przywileje stanowe także pańszczyzna , miano wprowadzić uwłaszczenie . Chłopi mieli otrzymać użytkowaną przez siebie ziemię na własność . Uboga ludność miała zostać objęta opieką społeczną - co zważywszy na te czasy , było ewenementem . Masy chłopskie były bardzo zainteresowane tym dokumentem , ale nic nie zrobiono , aby ich z tym zapoznać , uważano należy unikać rewolucyjnej propagandy wśród chłopstwa i że wystarczy ogłosić „uwłaszczenie” w dniu powstania . A „zdradzieccy” konserwatyści po prostu odrzucili program zawarty w manifeście . W nowym rządzie wybuchł konflikt pomiędzy Tyssowskim a Gorzkowskim . Ten pierwszy nie godził się radykalnymi poglądami Gorzkowskiego , próbując pozyskać zaufanie szlachty i burżuazji , z tego powodu , że myślał więcej o rozszerzeniu powstania , 24 II ogłosił się dyktatorem powstania .
Cały rząd nie był konsekwentny w swoich poczynaniach , i liczył że powstanie bardzo szybko się rozwinie . Wykorzystali to Austriacy , którzy w Galicji rozpuszczali wśród chłopów wieści o przygotowywanym powstania anty chłopskim i przestrzegali przed przystąpieniem do walki , która nie poprawi doli chłopów .Część chłopstwa w to uwierzyła i pomagała Austriakom tłumić powstanie . Jakub Szela ze Smarzowy koło Jasła stanął na czele grup chłopskich , które gromiły oddziały powstańcze i niszczyły dworki szlacheckie .
26 II chłopi rozbili wysłany z Krakowa przeciw idącej na miasto kolumnie austriackiej 500-osobowy oddział płk. Suchorzewskiego w Gdowie koło Bochni . W następnym dniu jeden z najbardziej demokratycznie usposobionych przywódców powstania E. Dembowski , stanął na czele procesji , mającej na celu wyjaśnienie wszystkich kwestii spornych „sprawy chłopskiej” , jednak nie wiedział , że chłopi galicyjscy , bardzo brali do siebie austriackie perswazje i obietnice . Żołnierze austriaccy, którzy przebrali się za chłopów , skierowali właśnie na Dembowskiego pierwszą salwę . Jego śmierć właściwie przerwała powstanie .
To właśnie „dzięki” chłopom , pokrzyżowano plany i zatrzymano rozwój tego najbardziej demokratycznego powstania . W ten sposób mściła się wielokrotnie podejmowana sprawa chłopska. Ruch chłopski w Galicji spowodował upadek powstania , które i tak nie miało szans rozwoju , przyspieszył jednak proces uwłaszczenia chłopów , z którymi od tego momentu zaczęto się liczyć .
2 III J . Tyssowski ( jeden z przywódców rządu ) , złożył władzę i bez walki przeszedł granicę pruską , Wydarzenia lutowe 1846 r. w Galicji przeszły do historii pod nazwą rabacji chłopskiej . To pogłębiło podziały klasowe i zaostrzyło nienawiść , ułatwiając tym samym zaborcom panowanie w Polsce . Bezpośrednim skutkiem powstania była likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej , której obszar wcielono do Austrii . Sądzono wielu uczestników powstania , zapadło wiele wyroków śmierci , ale żadnego nie wykonano , natomiast większość została zesłana na Syberię .
Podsumowując można powietępuć , że powstanie , które trwało tylko 9 dni upadło z nasochających powodów :
niefortunny plan działania
zbyt pospieszne przygotowania
aresztowanie większości działaczy powstania
bagatelizowanie żądań chłopów
Jednak głoszone przez powstanie zasady spowodowały , że uzyskanie niepodległości trwale związało się już z rewolucją agrarną .Wysunięto postulat o całkowite uwłaszczenie chłopów , oraz zapowiedź rychłego wykorzenienia feudalizmu z ziem polskich .Rewolucja Krakowska dała całej Europie przykład , utożsamiając sprawę wagi narodowej ze sprawą demokracji , oraz wyzwolenia klasy uciskanej .
Powstanie styczniowe
W Królestwie Polskim wielu ziemian wprowadziło oczynszowanie chłopów i przestawiało się na intensywny system uprawy , w coraz większym zakresie korzystano także z pracy najemnej , Ale w okresie między powstaniowym uczyniły to jeszcze nie wszystkie gospodarstwa , a poza tym chłopi chcieliby mieć własną ziemię , coraz bardziej skarżąc się na oczynszowanie . Panowie ziemscy chcieli odebrać chłopom możliwość korzystanie z ich ziem ( serwituty ) . Na początku 1850 r. konflikty się zaostrzyły , a „znana” już kwestia agrarna oczekiwała na pilne rozwiązanie . Królestwo było prowadzone w systemie biurokratycznym , gdzie najważniejszą rolę odgrywała policja , która z wyjątkową bezwzględnością „tępiła” , wszelkie objawy buntu i oporu . W 1854 r . Rosja podczas ekspansji w rejony Morza Czarnego , doprowadziła do wojny z Turcją , która była popierana przez Francję i Anglię . W czasie tej wojny zmarł Mikołaj I ( 2 III 1855 ) , tron po nim zajął jego syn , Aleksander II . Nowy car nie mógł nic poradzić , ponieważ nie posiadał w ogóle żadnego przygotowanie wojskowego . Właśnie w tym czasie , liczono na wznowienie powstania przeciwko Rosji . W Paryżu odbył się kongres pokojowy , na którym wojna została przerwana , tym samym stawiając Rosję na straconej pozycji . W 1857 r .na terenie Rosji rozpoczął się silny kryzys ekonomiczny . Alesksander II uświadomił sobie konieczność przeprowadzenia reform . Zwłaszcza , że coraz częściej wybuchały bunty chłopskie . Podjęto przygotowania co uwłaszczenia chłopów .
W 1857 r. utworzono Towarzystwo Rolnicze (TR) oraz Akademię Medyko-Chirurgiczną , co było istotnym skutkiem „wspaniałomyślności” cara . Akcję oczynszowania i uwłaszczenia przeprowadzono w lutym 1861 r , ale nie objęła ona Królestwa Polskiego. Społeczeństwo polskie w okresie tym podzieliło się na zwolenników trzech głównych orientacji politycznych .
Arystokracja i bogata burżuazja zmierzały do wykorzystania sytuacji celem poszerzenia reform i przywrócenia stanu sprzed 1830 r , a uważali , że najlepszym sposobem będzie podźwignięcie kraju pracą organiczną . Przywódcą tego obozu był Aleksander Wielopolski . Ich przeciwnicy głosili , że walkę o niepodległość odkładają na tysiąc lat ( mille ) , dlatego nazywano ich dość ironicznie millenerami . Liberalna szlachta i mieszczaństwo ( Stronnictwo Białych ) , było za odbudową kraju metodą dyplomatyczną , a więc powoli i ostrożnie . ( Sronnictwo Czerwonych ) , nawiązywało to tradycji radykalno-demokratycznych i konspiracji niepodległościowej . chciało jak najszybciej przeprowadzić akcję zbrojną w granicach przedrozbiorowych . Od 1860 r . Warszawę regularnie ogarniały manifestacje patriotyczne . Przywrócono Komisję Wyznań i Oświecenia Publicznego, a jej dyrektorem został Aleksander Wielopolski . Dla cara tego było już za „dużo” . W czasie jakiejkolwiek następnej procesji , żołnierze rosyjscy z wielką okrutnością i furią rozpraszali demonstrantów. „Czerwoni” w 1861 r. utworzyli Komitet Miejski , mający na celu przygotowanie powstania na terenie zaboru rosyjskiego . W maju 1862 przemianowano go na Komitet Centralny Narodowy . Przygotowania „Czerwonych” budziły duży niepokój wśród ziemiaństwa , ze względu na jego radykalizm .
Na czele organizacji „Białych” stanęła Dyrekcja Krajowa celem przeciwstawienia się tym planom , i skierowaniu je na tor pracy organicznej . Za wszelką cenę pragnął przeciwstawić się wybuchowi powstania A. Wielopolski . Sprzyjał on „białym” , i dążył do rozbicia „czerwonych” . Walkę zbrojną uważał za bezsensowne wyniszczanie narodu . Z jego inicjatywy zarządzono brankę do wojska rosyjskiego , co zaszkodziło przygotowaniom powstania . Pobór miał objąć co najmniej 10 tysięcy młodzieży . Zapowiedziana branka mogła odbyć się w każdej chwili , dlatego przed Komitetem Centralnym stanął trudny wybór ( decydował on o rozpoczęciu powstania ) . Jednak w końcu , kilku członków komitetu : Zygmunt Padlewski i Stefan Bobrowski , zdecydowało się , że odpowiedzią na brankę będzie wybuch powstania . W połowie stycznia 1863 r. przeprowadzono brankę , ale większość zagrożonej poborem młodzieży opuściła miasto wcześniej , na polecenie „czerwonych” . Spodziewano się także poboru na prowincji i , aby temu zapobiec wyznaczono termin powstania na 22 stycznia 1863 .
Komitet Centralny przekształcił się w Tymczasowy Rząd Narodowy , który wydał manifest . Gloszono w nim uwłaszczenie chłopów , i obiecano im po 3 morgi ziemie , jeżeli się zgłoszą do powstania . Rząd spodziewał się , że chłopi masowo poprą powstanie , lecz wszystko zależało od wprowadzenia w życie dekretów uwłaszczeniowych , co z wielu względów okazało się trudne . Zwracano się do narodu rosyjskiego , że powstanie polskie kieruje się przeciw despotyzmowi carskiemu , a nie przeciw narodowi rosyjskiemu. Wobec wielokrotnej przewagi sił rosyjskich zrezygnowano z powstanie w Warszawie i przeniesiono się na prowincję , aby z zaskoczenia uderzyć na mała garnizony rosyjskie . W 1863 r .w przeciwieństwie do 1830 r . , nie posiadaliśmy regularnej armii , brak było zaopatrzenia , a przede wszystkim wyszkolenia . Stan przygotowania do walki zbrojnej pozwalał jedynie na prowadzenie partyzantki . Żadna z większych akcji nie powiodła się , nie zdobyto Płocka , gdzie planowano urządzić siedzibę Rządu Narodowego .
Powstaniem kierował z Warszawy Stefan Bobrowski , dbając przy okazji o ogłaszanie uwłaszczenia na prowincji . Z chwilą rozwoju powstania , przyłączyli się do niego „biali” , nie chcąc zostać w tyle , oraz z powodu , że chcieli przechwycić władzę , aby nie dopuścić do zbyt radykalnych działań „czerwonych” . Najbardziej jednak chcieli , zahamować powstanie i czekać na pomoc z zagranicy, która w ogóle nie nadeszła , „za to” Otto Von Bismarck (Premier Prus), zawarł z rządem rosyjskim traktat ( konwencja Alvenslebna 8 II 1863 ) , który oferował pomoc carowi . Anglia , Francja i Austria wysłały noty do Rosji , żądające nadania autonomii Królestwu , Rosja je odrzuciła , gdyż zdawała sobie sprawę , ze ani jedno z tych państw nie zdobędzie się na pomoc zbrojną dla Polski Powstanie trwało nadal , choć nie . przynosiło żadnych sukcesów militarnych Polsce , jedynie partyzantka wnosiła coś „dobrego” do walki , ale nie wiązano z nią nadziei na wygranie powstania .
W walkach na Kujawach , dowodził polskimi żołnierzami, przybyły z emigracji Ludwik Mierosławski , ale po przegraniu kilku bitew , wrócił do Paryża . Dyrekcja „białych” kierowana przez Leopolda Kronenberga przystąpiła do obsadzania stanowisk swoimi ludźmi . Bezskutecznie próbowano dojść do porozumienia z czerwonymi . Rząd narodowy nie wykorzystał lata do wzmocnienia powstania , przez ogłoszenie pospolitego ruszenia . Sytuacja stała się bardzo trudna , „biali” zaczęli usuwać się ze stanowisk kierowniczych . 2 III 1864 r , rząd carski ogłosił 4 ukazy w sprawie chłopskiej . Chłopi , którzy zamieszkiwali tereny Królestwa otrzymywali na własność całą ziemię , jaka znajdowała się w ich użytkowaniu , w zamian za obowiązek płacenia wieczystego podatku gruntowego . W ten sposób carat przeciągnął chłopów do obozu anty powstańczego . W takiej sytuacji rząd oddał władzę dyktatorską Romualdowi Trauguttowi .
Traugutt chciał utrzymać powstanie do wiosny . Zreorganizował wojsko , rozproszone oddziały przekształcił w regularne kompanie i pułki . Bardzo chciał pozyskać chłopów do powstania , głosząc , że zmuszanie do pańszczyzny , będzie karane śmiercią . Pod koniec lutego wojska rosyjskie rozbiły powstańców pod Opatowem , na Lubelszczyźnie i Podlasiu . Równocześnie z klęskami militarnymi policja wyłapywała członków władz . W kwietniu 1864 aresztowano Traugutta . Został powieszony razem z innymi członkami Rządu Narodowego . I tak skończyło się powstanie .
Przyczynami klęski były :
brak broni i środków walki
ogromna przewaga armii rosyjskiej
błędne założenia taktyczne
„Pozytywne” skutki powstania :
pełne uwłaszczenie chłopów w Królestwie
umocnienie świadomości narodowej
Powstanie styczniowe trwało najdłużej ze wszystkich polskich powstań i brała w nim największa liczba uczestników . Po zakończeniu powstania , jego przeciwnicy potępili sprawców wybuchu utratą resztek autonomii , a obrońcy powstania zwracali uwagę na jego dziejowe znaczenie i „fundamenty , jakie wybudowało dla następnych pokoleń .
Podsumowanie
Moim zdaniem , te trzy powstania ogromnie wpłynęły na rozwój kraju w przyszłości .Każde z tych trzech powstań miało wady , raz mniejsze , czasami większe , ale (przynajmniej dla mnie) ,najbardziej mściwą rzeczą była sprawa chłopska . Kto wie jak by się potoczyły losy powstania , gdyby w każdym z nich wzięła udział ta zdecydowana większość ówczesnego społeczeństwa . Ważnym faktem jest to , że wizerunek Polaka stał się stereotypem człowieka walecznego , odważnego , i przede wszystkim Patrioty.
Michal Zuchowski
Źródła :
Tytuł : Autor :
„Encyklopedia Szkolna – Historia” Wydawnictwo Pedagogiczne
„Panorama dziejów Polski” Andrzej Ajnenkiel
„Historia Polski 1764 -1864” Józef Andrzej Gierowski
„Historia” Andrzej Leszek Szcześniak
„Historia Polski” Antoni Czubiński i Jerzy Topolski
„Trzy powstania narodowe” Waldemar Zajewski