Walka podziemna

Walka podziemna
w czasie II wojny
światowej

SZARE SZEREGI

Szare Szeregi, kryptonim konspiracyjnego ZHP 1939–45. Przewodniczącym był ks. J. Mauersberger, T. Kupczyński. Naczelnicy harcerzy: T. Marciniak ( „Szary” ), S. Broniewski ( „Orsza” ), L. Marszałek ( „Adam” ), komendantka Pogotowia Harcerek J. Łapińska („Katarzyna”). Wychowanie, mały sabotaż ( „Wawer” ), dywersja (Grupy Szturmowe). W powstaniu warszawskim walczyły bataliony: „Zośka”, „Parasol”, „Wigry”.
Program Szarych Szeregów ujęto w trzech hasłach – „Dziś- jutro-pojutrze” lub „Piątek, Sobota, Niedziela”. Hasło „Dziś oznaczało początek konspiracji i przygotowanie do powstania. Hasło „Jutro”- otwartą walkę zbrojną z okupantem, powstanie, „Pojutrze”- pracę w wolnej Polsce.
W Szarych Szeregach obowiązywała ścisła konspiracja. Dla utrzymania tajemnicy początkowo przyjmowano młodzież w wieku powyżej 17 lat, później młodszą. Poza strukturami Szarych Szeregów znalazły się oddziały harcerstwa pozostające od czasów przedwojennych pod wpływem Stronnictwa Narodowego.
Młodzież podzielono na trzy grupy wiekowe : ZAWISZA –Z, najmłodsi chłopcy w wieku 12-14 lat nie brali bezpośredniego udziału w działaniach wojennych, byli natomiast szkoleni w ratownictwie i łączności.
BOJOWE SZKOŁY – „BS” – starsi chłopcy w wieku 15-17 lat. W BS-ach prowadzono szkolenie wojskowe i przygotowywano szkolenie w oddziałach rozpoznawczych, zwiadowczych, łączności oraz pocztach dowódców różnych szczebli. Harcerze BS brali udział w walce konspiracyjnej różnych szczebli w ramach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”, prowadząc propagandę wśród ludności polskiej.
Mały sabotaż – otwiera perspektywę dla codziennej, patriotycznej aktywności każdego z nas. Zaspakaja jakby potrzebę serca, dręczonego musem obecnej bierności wojskowej. Ważnym jest tylko, aby rzecz nie ograniczyła się do chwilowego zapału i rozmów w patriotycznych gronach.
Do zadań małego sabotażu należały np. wykonywanie napisów na murach i rysunków ośmieszających Niemców (żółw lub hasło ,,pPp”- pracuj Polaku powoli), rozrzucanie ulotek, wrzucania pojemników z gazem do kin, zrywanie flag niemieckich z ważnych budynków urzędowych.
Wawer"- organizacja społeczna, niestawiająca warunków natury ideologicznej, mająca natomiast powiązania z ZWZ. Wawer w nazwie organizacji przypominał o masakrze mieszkańców podwarszawskiej miejscowości dokonanej w grudniu 1939 roku przez Niemców w odwet za zabicie dwóch niemieckich żołnierzy przez kryminalistów.
Z chwilą ukończenia 18 lat wchodzili do upragnionej „Wielkiej Dywersji”. Grupy szturmowe –„GS”. Były to grupy skupiające młodzież w wieku powyżej 18-tu lat. Przeznaczone były do wykorzystania w walce bieżącej. Komendantem GS mianowano por. sap. „Jerzego” Jerzego jego zastępcą „Zośkę”. W 1942r. „Szare szeregi” weszły w skład Związku Odwetu, a po jego rozwiązaniu wcielono je do Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu KG, w ramach którego działały jako OS „Jerzy”.
Pierwszą akcją GS było wysadzenie torów kolejowych pod Kraśnikiem w ramach akcji „WieniecII”. Zadaniem batalionu „Zośka” była przede wszystkim dywersja kolejowa. GS dokonalo wiele aktów dywersyjno- sabotażowych, odbijały więźniów, przeprowadziły wiele zamachów na funkcjonariuszy SS i policji. Dziełem harcerzy z kampanii „Agat”, a później „Pegaz- 81”.
Od listopada 1942r. działała zorganizowana przez „Szare Szeregi” Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola” . Powstawało również Centrum Szkolnego Wyszkolenia „Szarych Szeregów”, którego komendantem został „Gustaw” Konopacki.
Poza Warszawą „Szare Szeregi” aktywnie działały m.in. w Radomiu, Gdyni, Krakowie i na Śląsku. Ogółem organizacja harcerzy w 1944r. liczyła 9000 członków.



KEDYW KG AK.


Kierownictwo dywersji KG Armii Krajowej.
22. I 1943r. wydano rozkaz noszący nazwę „Uporządkowanie odcinka walki czynnej.” Jego zadaniem było stworzenie podstawy działania nowej organizacji organów kierujących walką bieżącą i realizujących ją. Połączono wysiłki Związku Odwetu i Wachlarza i wzmocniono je „dopływem świeżych sił.”
Pierwszą akcją zorganizowaną przez patrole saperskie Kedywu KG było uderzenie w transport kolejowy wykonane w noc sylwestrową z 31.12./ 1.01.1943r.
Rozkaz przewidywał następujące zadania:
- planowanie akcji dywersyjnych sabotażowych w skali ogólnej oraz opracowanie wytycznych dla Okręgów.
- kontrola Kedywu w Okręgach.
-kierowanie akcją Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu KG AK
-studia nad metodami sposobami organizowania akcji dywersyjnych, sabotażowych i partyzanckich, opracowywanie oraz wydawanie wytycznych i instrukcji
-szkolenie dowódców zespołów patroli dywersyjnych
- badanie i opiniowanie materiałów
-centralna produkcja środków walki sabotażowo dywersyjnej
Na czele Kedywu KG AK stał Komendant, kierujący całością walki bieżącej Armii Krajowej. Podlegał Komendantowi Głównemu AK i wchodził do ścisłego sztabu KG.
Od jesieni 1942r. do lutego 1944 funkcję Komendanta Kedywu KG pełnił płk. dypl. August Emil Fierdorf – „Nil”
1.II.1944 r. nowym Komendantem został ppłk. Jan Mazurkiewicz „Sęp”, „Zagłoba”, „Radosław”.
Funkcję szefa Sztabu Kedywu KG AK pełnił przez cały czas mjr. Wacław Januszek „Bolek”
Sztab Kedywu KG i AK

I oddział Organizacyjny „Magistrat” , „Gromada”.
II oddział Informacyjny „Jeż”- „Beczka”- „Kameleon”
III oddział Operacyjny „Cyrkiel”- „Wilk”
IV oddział Wyszkoleniowy „Bąk” „Zenon”
V Oddział Łączność wewnętrzna Kedywu KG „Łąka”
W referacie istniała komórka łączności terenowej „Krokodyle”- kierowniczka „Paula” Wanda Charnasson.
Komórka dzieliła się na :
- „Krokodyle A” pracownicy na terenie Warszawy.
- „Krokodyle B” kurierzy.
Ponadto w skład Kedywu KG wchodziły:
• referat budżetowy „ „Wąż” , „Kakao”
• referat prawno- administracyjny
• referat prokuratorski podległy WSS KG AK
• referat kontroli akcji
• Biuro Studiów „Apteka”, „As”
• dział produkcji „Teodor”- „Remiza”

ODDZIAŁY DYSPOZYCYJNE KEDYWU KG AK 1942-1944

Zorganizowane były jeszcze w końcu 1942r. w oparciu o zespoły bojowe ZO komendy głównej, z których najsilniejszy był „Motor”. W 1943 dołączono kolejne jednostki przeznaczone do wykorzystania dywersyjnego.
Oddziały te podlegały Komendantowi Kedywu KG- mjr. Jan Wojciech Kiperski „Rudzki”.
- „MOTOR 30”- najstarszy i najsilniejszy Oddział Dyspozycyjny Kedywu KG AK. Miał własny sztab, 4 Oddziały Specjalne w Warszawie oraz kilka zespołów dywersyjno- sabotażowych w terenie. Zadaniem głównym „MOTORU” były ataki na niemiecką komunikację. W jego skład wchodziły :
1. OS „Jerzy” – harcerze warszawscy.
2. OS „Sęk” – sapersko- dywersyjny
Obydwa podlegały wspólnemu kpt. „Mietkowi”, później został nim „cichociemny” kpt. Adam Borys – „Pług”, „Pal”,”Dyrektor”
3. OS „Andrzej”
4. OS „Jan – Rosjan”
5. OS „Lena”-dywesja i sabotaż kobiet.
6. OS „Liga”
Latem 1943r. Kedyw KG dysponował znowu trzema oddziałami dyspozycyjnymi, nastawionymi na konkretne cele:
-„Motor-30”ataki na transport, wysadzenie pociągów, sabotaż na kolei.
- „Agat” –likwidacja najważniejszych osób hitlerowskiego aparatu policyjnego policyjnego administracji.
- „Anatol” – likwidacja zdrajców kolaborantów polskiego pochodzenia.
W maju 1944r. po raz kolejny uległ zmianie numer kierunkowy Kedywu KG . Tym razem będzie to nr „53”. Kompania „Pegaz”, której stany osobowe osiągnęły już ok.440 ludzi, otrzymuje status batalionu i nowy kryptonim pod którym na trwałe wejdzie do historii: „PARASOL-53”.
„Deska 81” zostaje przemianowana na Brygadę Dywersyjną „Broda 53”
Oddziały Dyspozycyjne Kedywu KG AK liczyły około 1500 żołnierzy.
Wszystkie oddziały Kedywu KG AK, jako zgrupowanie „Radosław”, 1 VIII 1944r. na Woli przystąpiły do walki o wyzwolenie Warszawy, w ramach operacji „Burza”.



ARMIA KRAJOWA

Kryptonimy: Polski związek Powstańczy (PZP), Siły Zbrojne w Kraju (SZK)
Konspiracyjna organizacja wojskowa, działająca w okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej (1939-1945) na obszarze państwa polskiego w granicach RP przed 1.IX 1939r. Stanowiła integralną część Sił Zbrojnych RP. powstała w wyniku przekształcenia powołanej 27. IX 1939r. Służby Zwycięstwu Polski w utworzony 13.XI 1939r. Związek Walki Zbrojnej, który rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Sikorskiego z 14.02.1942r. przemianowany został na Armię Krajową.
Armia Krajowa podlegała Naczelnemu Wodzowi i rządowi Rzeczpospolitej Polskiej na Uchodźstwie.
Podstawowym jej zadaniem było odzyskanie niepodległości przez prowadzenie i organizowanie samoobrony oraz przygotowanie armii podziemnej do powstania narodowego, które miało nastąpić na ziemiach polskich w okresie militarnego załamania Niemiec.
Początkowo krajowa konspiracja podlegała rządowi polskiemu w Paryżu. jej Komendantem Głównym był gen. „Józef Godziemba” Kazimierz Sosnkowski. „Instrukcją nr2” podzielił obszar Polski na dwie części:
-okupację niemiecką- płk. Stefan Rowerki
-okupacja sowiecka gen. Michał Tokarzewski Karaszewicz
30VI 1940r.Wódz Naczelny i premier rządu RP gen. Sikorki, nakazał utworzenie Komendy Głównej ZWZ w Kraju i mianował Komendantem Głównym ZWZ płk. Roweckiego. Rozkaz ten przekazywał władzę na terenie całego kraju, w ręce oficerów będących w centrum wydarzeń najlepiej zorientowanych w realiach okupacji.
Komenda Główna podlegała rządowi RP w Londynie. Dowódcami Armii Krajowej byli kolejno: gen. bryg. Stefan –„Grot” – Rowerki, gen. bryg. Tadeusz „Bór” Komorowski, gen. bryg. Leopold „KOBRA” Okulicki, gen. bryg. Tadeusz „Grzegorz” Pełczyński, płk. Janusz „Sęk”-Bokszczanin.
Oddziałem dowodzenia AK była Komenda Główna, w której skład wchodził : oddziały, piony organizacyjne i samodzielne służby.
Oddział I Organizacyjny zajmował się planowaniem i organizacją działań, sprawami personalnymi, utrzymaniem łączności konspiracyjnej z obozami jenieckimi i skupiskami Polaków na terenie Rzeszy, wywiezionych na roboty przymusowe. Oddziałowi podlegały m.in.: centralne Biuro Legalizacyjne, Wojskowa Służba Kobiet oraz szefostwo Służby Sprawiedliwości i Duszpasterstwo.
Oddział II-Informacyjno-Wywiadowczy zajmował się sprawami bezpieczeństwa, wywiadu ofensywnego, kontrwywiadu, legalizacji i łączności.
Oddział III – Operacyjno- Szkoleniowy planował i organizował działania związane z bieżącą walką zbrojną i przyszłym powstaniem powszechnym oraz koordynował pracę inspektorów poszczególnych rodzajów broni.
Szefowie:
- gen.Stanisław Tatar „Turski”
-płk. Józef Szostak „Filip”
- ppłk. dypl. Jan Kamieński „Cozaś”
Wydziały:
-Piechoty i Wyszkolenia
-Saperów
-Artylerii
-Broni Szybkich lub Wojsk Pancernych
-Lotnictwa
- Marynarki Wojennej
Oddział IV Zaopatrzenia koordynował prace służb: uzbrojenia, intendentury, sanitarnej, weterynaryjnej i geograficznej, kierował produkcją konspiracyjną.
Oddziałowi podlegała Wojskowa Służba Ochrony Powstania.
Oddział V –O Łączność Operacyjna zajmował się produkcją sprzętu, planowaniem i odbiorem zrzutów, opieką nad żołnierzami wojsk sprzymierzonych, służbą kurierską.
Oddział V- K
Oddział VI – Biuro Informacji i Propagandy
Oddział VII – Finanse Finanse i Kontrola
Oddział VIII- Szefostwo- Biur Wojskowych „Teczka”, „Głóg”, „Róża”, „Zeszyt”.
W lutym 1944r. Armię krajową tworzyło 6287 plutonów pełnych i 2613 szkieletowych. W skład AK wchodziły także jednostki strukturalne, działające poza granicami kraju: Samodzielny Wydział do Spraw Kraju Sztabu Naczelnego Wodza oraz oddziały AK na Węgrzech i w Rzeszy. Armia Krajowa od swego powstania była organizacją masową. Werbowała ochotników, kontynuowała akcje scaleniowe.
Pierwsze oddziały partyzanckie AK rozpoczęły walki z Niemcami w obronie Zamojszczyzny na przełomie 1942/ 1943. W tym okresie leśne oddziały AK zlikwidowały kilkanaście ekspedycji karnych. Liczebność oddziałów ogromnie wzrosła przed wprowadzeniem w życie planu „Burza”. Utworzone wówczas duże jednostki AK starły się z Niemcami, na terenach Kresów Wschodnich, Wschodnich także z sowieckimi oddziałami NKWD. Żołnierze AK byli prześladowani w PRL-u byli prześladowani przez władze komunistyczne, ok.5 tyś. z nich skazano na karę śmierci lub na wieloletnie więzienie.
Ważnym wydarzeniem w tych latach było Powstanie Warszawskie. Rozpoczęło się ono 1sierpnia 1944 r. o godz. 17 ( godzina W ). Powstanie rozpoczęło szturmem na niemieckie obiekty w całym mieście .Polacy opanowali tylko niektóre z nich (np. Śródmieście). Do AK przyłączyła się ludność cywilna i żołnierze z innych ugrupowań podziemnych, m.in. NSZ i AL. Działalność rozpoczęły różne organizacje społeczne. Ukazywały się liczne pisma, w których racjonowano przebieg walk, zamieszczano także artykuły kulturalne, reportaże, wiersze i pieśni.
Sytuacja powstańców pogarszała się z dnia na dzień. Do tragicznych wydarzeń doszło na Woli, gdzie w ciągu kilku dni zginęło ok. 40 tyś. osób.
Terenem zaciętych walk było Stare Miasto, skąd powstańcy razem z ludnością cywilna pod koniec sierpnia ewakuowali się kanałami do śródmieścia. Brakowało wszystkiego- broni, lekarstw, żywności. Dowództwo AK poddało miasto 2 października 1944 roku.
Rosjanie doszli do Wisły 14 września i wyzwolili prawobrzeżną część stolicy. Po upadku powstania Niemcy wysiedlili ludność cywilną Warszawy. Wraz z nią Miasto opuściła część powstańców. Inni przepłynęli na drugi brzeg Wisły lub dostali się do niewoli.
Powstanie planowane na 3 dni trwało 2 miesiące. Zginęło ponad 150 tysięcy osób w tym dużo młodzieży. Mimo klęski odegrała ważną role militarną. Upadek powstania warszawskiego osłabił ruch oporu w całej Polsce.
Powstanie Warszawskie w 1944 roku było próba uratowania niepodlełóści Polski. Zostało stłumione przez Niemców. Do klęski przyczynili się tez Rosjanie, nie udzielając pomocy powstańcom.

Dodaj swoją odpowiedź
Język angielski

1.Jaką role odegrala prasa podziemna w utrzymaniu ducha oporu?? 2.Uzasadnij ze walka w obronie wolności ojczyzny jest obowiązkiem każdego obywatela? prosze o odpowiedz na jedno z tych pytań

1.Jaką role odegrala prasa podziemna w utrzymaniu ducha oporu?? 2.Uzasadnij ze walka w obronie wolności ojczyzny jest obowiązkiem każdego obywatela? prosze o odpowiedz na jedno z tych pytań...

Historia

Armia Krajowa – największa podziemna armia II wojny światowej.

Armia Krajowa – największa podziemna armia II wojny światowej.

Państwo Polskie, odrodzone po stu dwudziestu trzech latach niewoli jako II Rzeczpospolita, nie przestało istnieć po agresji niemieckiej i radzieckiej we wrześniu 1939 r....

Historia

Walka Polaków na frontach podczas II wojny światowej

Powszechna walka narodu polskiego o niepodległość Polski w okresie II wojna światowej. Zapoczątkowana wojną obroną Polski 1939, prowadzoną przeciwko agresji niemieckiej i radzieckiej. Mimo poniesionej klęski, odtworzone na Zachodzie Polskie...

Historia

Walka Polaków o tożsamość narodową a polityka mocarstw ościennych w II pol. XIX wieku.

W wyniku traktatów rozbiorowych (1772, 1792, 1795) zakończył się niepodległy byt I Rzeczypospolitej. Reformujące się państwo upadło pod naciskiem okoliczności zewnętrznych, agresji i tendencji zaborczych absolutystycznie rządzonych sąsi...

Historia

Walka narodu polskiego z okupacją niemiecką i radziecką.

1. II Wojna Światowa – jej przebieg i skutki
2. Życie Polaków pod okupacją niemiecką
3. Życie Polaków pod okupacją rosyjską
4. Obozy hitlerowskie
5. Polska podziemna
• Ruch oporu
• Organizacje konspiracyjne