Słuch

Ruch tarcie czy zderzenie różnych przedmiotów wprawiają w drgania cząsteczki powietrza, powodujące lokalne zmiany ciśnienia , co wywołuje zaburzenia w ośrodku stałym [powietrzu] rozchodzące się w postaci fali dźwiękowej
Te wibracje mogą być wykryte przez ucho, w narządzie przetworzone na impulsy nerwowe i za pomocą nerwu słuchowego przekazane do ośrodka słuchu w mózgu , tam są odczytywane
Jako dźwięki o różnym natężeniu . od szelestu do ogłuszającego ryku startującego odrzutowca.
Kiedy słyszymy , nasze uszy odbierają fale dźwiękowe.
Są one stale zajęte ‘’wychwytywaniem’’ różnych fal akustycznych , a my reagujemy tylko na niektóre dźwięki.
Narząd słuchu dzieli się na trzy części –ucho zewnętrzne ,
Środkowe i wewnętrzne. Ucho zewnętrzne tworzy małżowina
oraz przewód słuchowy zewnętrzny , prowadzący do
ukrytych w czaszce części ucha.

W jaki sposób słyszymy ?
Widoczna część ucha działa jak odbiornik fal dźwiękowych,
które są następnie przewodzone do ucha środkowego.
Fale akustyczne wprawiają w drgania błonę bębenkową ,która
rozciąga się w poprzek wejścia do ucha środkowego, oddzielajac je od ucha zewnętrznego.
Ucho środkowe stanowi tylko około 1/8 wielkości ucha zewnętrznego i składa się z małego zagłębienia w kości skroniowej ,zwanego jamą bębenkową. W jamie znajdują się kosteczki słuchowe. Wąskim przewodem zwanym trąbką słuchową [Eustachiusza] jest ono połączone z gardłem . To połączenie umożliwia utrzymanie takiego samego ciśnienia powietrza w uchu wewnętrznym, jakie panuje na zewnątrz.

W jamie bębenkowej są trzy małe kosteczki o różnym
kształcie –młoteczek, kowadełko i strzemiączko . Błona bębenkowa ma zagłębienie połączone z młoteczkiem. Wibracje błony bębenkowej są przenoszone na młoteczek,
z niego na strzemiączko, następnie na kowadełko, a stąd przez
okienko owalne łączące ucho środkowe z wewnętrznym
do płynów ucha wewnętrznego.
Ucho wewnętrzne [błędnik] składa się z błędnika kostnego, wewnątrz którego znajduje się błędnik błoniasty. Przestrzeń między błędnikami wypełniona jest płynem [ przychłonką ]
Błędnik składa się z przedsionka ,kanałów półkolistych trzech wypełnionych płynem przewodów stanowiący nasz zmysł równowagi, oraz niewielkiego spiralnie skręconego przewodu –ślimaka. Wewnątrz niego jest płyn oraz rzędy drobniutkich
Włosowatych czuciowych komórek słuchowych i komórek podporowych , leżących na błonie podstawowej.
Tworzą one właściwy receptor zmysłu słuchu-narząd Cortiego. Wibracje które zostały przeniesione do okienka owalnego docierają następnie do ślimaka ,poruszając błoną podstawową do przodu i do tyłu . Poruszająca się membrana porusza włoski narządu Cortiego .Komórki czuciowe odbierają te drgania i przetwarzają na impulsy nerwowe wysyłane do mózgu nerwem słuchowym. Mózg odpowiednio odczytuje te sygnały i interpretuje je jako dźwięki.
Poziom hałasu
Natężenie, czyli mówiąc w uproszczeniu energia fali akustycznej, jest mierzone w decybelach [dB]. Szept wykazuje
Ok.15 dB ,a ruchliwa ulica ok.90.Dźwięki głośniejsze niż 100
decybeli stają się nieznośne dla ucha, o natężeniu ok.140dB,
wywołują ból i mogą poważnie uszkodzić błonę bębenkową.

U większości ludzi słuch staje się mniej ostry w miarę starzenia się, gdyż z wiekiem części kostne ucha stają się mniej ruchome ,zostaje upośledzone przenoszenie wibracji
do ucha wewnętrznego . Choroby uszu mogą także uszkodzić
błonę bębenkową lub upośledzić pracę kosteczek słuchowych,
co prowadzi do głuchoty. Wszystkie choroby uszu powinny
być natychmiast leczone.

Niektóre rodzaje głuchoty są spowodowane przez zniszczenie ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego . Utrata słuchu może także wystąpić u osób narażonych na ciągły hałas.[w fabryce]. Słuchanie zbyt głośnej muzyki z tzw. Walkmanów może także spowodować kłopoty ze słuchem.

Fale dźwiękowe mogą rozchodzić się nie tylko w powietrzu , ale również w takich ośrodkach jak woda czy metal . prędkość ich rozchodzenia się zależy od rodzaju ośrodka . nie mogą tylko rozchodzić się w próżni, w odróżnieniu np. od światła.
Rozchodzące się dźwięki napotykają na swej drodze różne przeszkody . Od przeszkód o powierzchniach twardych, np. od murów lub skał , fale dźwiękowe się odbijają. Gdy padają na powierzchnie miękkie , są pochłaniane .Na skutek odbijania dźwięków od twardych przeszkód możemy słyszeć echo.

Echo to slyszenie dźwięku odbitego od przeszkody w niedługim czasie po zaniku słyszenia dźwięku wysłanego ze źródła .
Fale dźwiękowe rozchodzą się w wodzie morskiej znacznie szybciej i lepiej niż w powietrzu. Wykorzystują to zarówno zwierzęta morskie jak i człowiek .Wieloryby i delfiny porozumiewają się między sobą za pomocą ultradźwięków, czyli fal o mniejszej długości niż te , które wywołują u ludzi wrażenia słuchowe. Zwierzęta te potrafią również dokładnie określać położenie znajdujących się w wodzie przedmiotów za pomocą echa wysyłanych przez siebie sygnałów .Ta umiejętność ułatwia im bardzo znajdowanie zdobyczy.

Tę samą metodę (echolokację) wykorzystują także ludzie. Urządzenie , zwane echosondą , służy do pomiaru głębokości wód morskich. Działa podobnie jak radar, który umożliwia określanie położenia obiektów znajdujących się nad powierzchnią wody (np. statków, gór lodowych lub samolotów).Umieszczony na statku nadajnik echosondy wysyła wiązkę ultradźwięków. Automatycznie odbywa się pomiar czasu, w którym odbite fale wracają do odbiornika, i obliczana jest odległość do dna lub innej przeszkody odbijającej fale. W ten sposób statki rybackie mogą wykrywać ławice ryb.