BLS, ostra niedrożność dróg oddechowych, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, napad padaczki, hipoglikemia, wstrząs mózgu, rany głowy.
BLS - (ang. basic life support) podstawowe zabiegi resuscytacyjne - polega m.in na uciskaniu klatki piersiowej i oddechach ratowniczych;
Działania reanimacyjne podejmujemy w następującej kolejności:
A (airways) - udrożnić drogi oddechowe;
B (breath) - zacząć sztuczne oddychanie;
C (circulation) - przywrócić krążenie.
A - Udrożnienie dróg oddechowych (BLS dla dorosłych)
Należy odchylić głowę do tyłu. Poszkodowany powinien być ułożony na plecach. Przyłożyć rękę do czoła i odchylić głowę do tyłu. Unieść żuchwę do góry (palcami nacisnąć oba kąty żuchwy i przesunąć do przodu). Gdy poszkodowany nie zaczyna ponownie sam oddychać wykonujemy kolejny krok.
B - oddechy ratownicze
Można je wykonać metodą usta-usta oraz usta-nos. W wydychanym powietrzu znajduje się 16% tlenu, co zupełnie wystarczy nieprzytomnemu. Robimy głęboki wdech i wdmuchujemy nasze wydychane powietrze pacjentowi do ust lub nosa. Jeśli klatka piersiowa poszkodowanego się unosi, oznacza to poprawne wykonanie oddechu ratowniczego. Jeśli sie tak nie dzieje może to być przyczyną naszej niedokładności w wykonywanym procesie. Należy wtedy sprawdzić czy w przypadku metody usta-usta jest szczelnie zatkany nos pacjenta, lub czy szczelnie przykładamy nasze wargi do ust pacjenta. Po wykonaniu 4 oddechów należy sprawdzić, czy serce ofiary bije. W razie braku reakcji następuje działanie kolejne.
C - uciskanie klatki piersiowej
Aby wykonać należy wiedzieć, gdzie poprawnie jest umiejscowione serce człowieka. Serce człowieka znajduje się między dolną połową mostka i kręgosłupem. Ucisk wywieramy obiema rękami nałożonymi jedna na drugą na dolną połowę mostka przesuwając go o 4–5 cm w stronę kręgosłupa. Zabieg ten ma na celu usunięcia krwi z serca i wprowadzenie jej do układu krążenia. Czynność te powtarzamy w rytmie przewyższającym normalną aktywność serca (około 100 razy na minutę). Przy takiej częstotliwości można zapewnić około 1/3 normalnej wydajności serca jako pompy. Gdy pomoc udzielana jest przez dwie osoby, jedna stosuje masaż serca, a druga stosuje sztuczne oddychanie. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji reanimacja winna być prowadzona w stosunku 30:2 (30 uciśnięć mostka, 2 oddechy) bez względu na ilość ratowników biorących udział w reanimacji.
5. Ostra niedrożność dróg oddechowych – postępowanie w przypadku astmy oskrzelowej, ciał obcych w drogach oddechowych
Postępowanie w przypadku astmy oskrzelowej:
Astma oskrzelowa jest to zespół chorobowy wywołany odwracalnym, napadowym zwężeniem dróg oddechowych. Spowodowane jest ono skurczem nadwrażliwych oskrzeli, obrzękiem błony śluzowej i nadprodukcją wydzieliny przez gruczoły śluzowe.
• Posadzić poszkodowanego. Dzięki temu łatwiej będzie mu oddychać
• Zapewnić dostęp świeżego powietrza
• Podać choremu leki wziewne – jeśli zażywał je wcześniej i są dostępne podczas ataku
• Zawiadomić pogotowie ratunkowe
• Oceniać regularnie podstawowe funkcje życiowe
Postępowanie w przypadku ciał obcych w dr. oddechowych
-> Ciało obce w krtani lub tchawicy
• Gdy podczas jedzenia mówimy, śmiejemy się może dojść do zakrztuszenia się, a nawet do uduszenia
• Osoba jest czerwona, sina
-> Pierwsza pomoc
• Osobę nachylamy głową do dołu i dłonią stukamy między łopatkami 3 razy po 5razy
• Jeżeli to nie pomoże możemy zastosować manewr Heimlicha - stajemy za poszkodowanym i obejmuje go rękoma na wysokości pasa. Jedną dłoń zaciska w pięść, druga ją obejmuje, a następnie przykłada obydwie na brzuchu pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym (dolną część żeber) poszkodowanego i energicznie uciska przeponę ku górze. Takie działanie powoduje nagły wzrost ciśnienia powietrza znajdującego się w drogach oddechowych co może pomóc usunąć obiekt będący przyczyną zadławienia. Nie wykonujemy tego u małych dzieci i kobiet w ciąży – u nich trzeba uciskać mostek
Choroba niedokrwienna serca – (ChNS; łac. morbus ischaemicus cordis, MIC; ang. ischaemic heart disease, IHD) – zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze. Zaburzenie równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem a możliwością ich dostarczenia, pomimo wykorzystania mechanizmów autoregulacyjnych zwiększających przepływ przez mięsień sercowy, zwanych rezerwą wieńcową, doprowadza do niedotlenienia zwanego również niewydolnością wieńcową.
W konsekwencji często doprowadza do dusznicy bolesnej, a także zawału mięśnia sercowego. Choroba niedokrwienna serca ze wszystkimi jej podtypami jest najczęstszą przyczyną śmierci w większości państw zachodnich. Najczęstszą przyczyną choroby niedokrwiennej jest miażdżyca tętnic wieńcowych
Zawał serca jest to upośledzenie zaopatrywania w krew mięśnia sercowego wskutek niewydolności wieńcowej, której następstwem jest mniej lub bardziej rozległe zniszczenie tkanek ściany serca.
Najczęstszą przyczyną zawału serca, obok powstania skrzepów, jest miażdżyca tętnic wieńcowych. Rzadziej źródłem zawałów jest zablokowanie tętnicy na skutek dostania się powietrza, tłuszczu lub innych ciał obcych.
Objawy zawału serca:
• nagły, kłujący ból w okolicy mostka;
• wrażenie ciasnoty w klatce piersiowej;
• często promieniowanie bólu przez lewe ramię aż do małego palca.
• niepokój, strach przed śmiercią;
Pierwsza pomoc:
Właściwie nie istnieją metody pierwszej pomocy przy zawale serca. Decydująca w takich przypadkach jest szybka fachowa pomoc lekarska. W oczekiwaniu na lekarza, chorego należy ułożyć w pozycji odciążającej serce, tzn. z lekko podwyższonym tułowiem. Bardzo ważne jest ułatwienie choremu oddychania. Dlatego należy mu rozluźnić krępujące części garderoby. Na dłonie i ręce można położyć wilgotne, gorące okłady. W razie potrzeby trzeba zastosować sztuczne oddychanie połączone z uciskiem klatki piersiowej. Ważną rolę odgrywa także uspokajanie chorego, gdyż zawałowi serca towarzyszy silny niepokój i strach przed śmiercią, które dodatkowo pogarszają jego i tak już bardzo ciężki stan.
Napad padaczki
W napadzie dużym osoba traci przytomność (osoba może się uderzyć, skutki mogą być katastrofalne); epileptyk czasem przeczuwa, że będzie napad, gdyż za bardzo się stresuje, ma bóle głowy ; jednak nie zawsze przeczuwa i od razu traci przytomność, występuje bezdech na chwilę (osoba jest sina); następnie uderza się głową o kolana; oczy ma otwarte widać tylko białka, występuje szczękościsk, osoba się ślini (często z krwią), może oddać w czasie ataku mocz lub kał
Pomoc:
• Zachować spokój
• Nie podtrzymywać osoby, bo to nic nie da
• Trzeba odsunąć wszystkie niebezpieczne przedmioty
• Trzeba uchronić głowę – leciutko podłożyć coś pod głowę
• Nie można dla takiej osoby nic wkładać między zęby (język jest wiotki, wyst. szczękościsk, może ten przedmiot przegryźć, zakrztusić się, złamać zęby)
• Gdy napad przedłuża się do 5 min należy wezwać pogotowie
• Osoba po napadzie najczęściej zasypia
Hipoglikemia (cukrzyca)
Osoba z hipoglikemią nagle staje się agresywna, pobudzona, dziwnie się zachowuje; robi się blada; wyst. drżenie rąk i nóg; wyst. uczucie głodu, zaburz. widzenia, uczucie gorąca od środka, może dojść do utraty przytomności, a nawet do śpiączki
Pomoc:
• Gdy osoba jest przytomna podać coś słodkiego
• Gdy straciła przytomność jak najszybciej wezwać pogotowie
Wstrząsienie mózgu
Do wstrząsienia mózgu dochodzi gdy na głowę działa tępe narzędzie i wewnątrz czaszki powstaje fala uderzeniowa; jest to uraz zamknięty; fala uderzeniowa powoduje obijanie się mózgu o wewnętrzną ścianę czaszki
Objawy kliniczne:
• Utrata przytomności
• Obrzęk mózgu
• Niepamięć przed- i powypadkowa tzw. amnezja
Objawy:
• Wymioty, mdłości, nierówne źrenice, zwolnienie pracy serca, wzrost ciśnienia krwi
Rany głowy
Powstają w wyniku uderzenia ostrym narzędziem, im większa siła, tym większa rana; przy głębokich ranach dochodzi do uszkodzenia podstawy czaszki i mózgu
Postępowanie:
• Każda rana na głowie wymaga obserwacji lekarz, rany na głowie ulegają b. łatwo zakażeniu
• Nie można rany przemywać
• Nakrywamy opatrunkiem jałowym, bandażujemy i wieziemy do lekarza