Polskie prawo
Polskie prawo wewnętrzne : W Rzeczpospolitej Polskiej szczególnie ważne są trzy gałęzie prawa : karne , cywilne i administracyjne . Wyróżniamy także : * prawo państwowe ( konstytucyjne) * prawo pracy * prawo rodzinne * prawo finansowe * prawo gospodarcze * prawo procesowe . Prawo karne stosuje się zawsze po popełnieniu przez kogoś czynu zabronionego prawem – w celu zapewniania pokrzywdzonemu poczucia sprawiedliwości i bezpieczeństwa . Jedna ze stron sprawy jest zawsze przestępca , a drugą – państwo . Najważniejsze przepisy prawa karnego zapisane w :* kodeksie karnym – określającym czyny stanowiące przestępstwa oraz kary grożące za ich popełnienie .* kodeksie postępowania karnego – regulującym postępowanie organów państwowych w procesie karnym oraz określających uprawnienia i obowiązki uczestniczących w nim podmiotów * kodeksie karnym wykonawczym – wskazującym tryb wykonywania kar wymierzonych za dane przestępstwo oraz uprawnienia osób skazanych . Zasady prawa karnego : Każda dziedzina prawa ma kilka fundamentalnych reguł . W prawie karnym obowiązuje przede wszystkim zasada odpowiedzialności za czyn . Odpowiedzialność karna stanowi konsekwencje popełnionego przez człowieka czynu zabronionego przez ustawę . Czyny te nazywane sa przestępstwami i dzielą się na zbrodnie oraz występki .Nie można nikogo wskazać za myśli czy poglądy . We współczesnym prawie karnym funkcjonuje też zasada winy . Podstawą podciągnięcia kogoś do odpowiedzialności karnej jest możliwość postawienia tej osobie zarzutu . Kodeks karny wskazuje sytuacje , w których można mówić o winie , na przykład przestępstwa umyślne , gdy sprawa miał zamiar popełnienie czynu zabronionego przez ustawę i wykonał go , czyli kierował się w działaniu wolą . W prawie karnym przewidziano stosowania przez państwo przymusu wobec osoby , która popełniła czyn karalny . Człowiek winny złamania prawa powinien zostać ukarany . Kara ma wyrażać potępienie jego zachowania . Jest wymierzana w imieniu państwa przez sąd . Zgodnie z reguła odpowiedzialności indywidulanej i osobistej sankcjom podlega tylko osoba , która popełniła zabroniony czyn . Jeżeli w przestępstwie (na przykład rozboju) wzięło udział kilku sprawców , to każdy z nich odpowiada indywidualnie za własne czyny . Ponadto odpowiedzialność tej nie można przejąć od sprawcy żadna inna osoba . Zasada humanitaryzmu zakłada takie formułowanie przepisów , by ich realizacja nie przekraczała ludzkich możliwości , a kary nie były okrutne ani poniżające . Prawo karne musi uwzględnić prawa jednostki wynikające z ustaleń międzynarodowych kwestii . Postulat ten powinien realizować organu wymiaru sprawiedliwości oraz nadzoru wykonywania kra pozbawienia wolności . Maksyma : nie ma przestępstwa bez ustawy w prawie karnym przekłada się na kilka bardziej szczegółowych reguł : * prawo karne musi być spisane w formie ustawy , * jego przepisy maja określać w sposób maksymalnie dokładny , jaki czyn jest przestępstwem , a także precyzować kary grożące za jego popełnienie , 8 prawo karne musi zakazywać stosowanie analogii na niekorzyść oskarżonego , * w razie wprowadzania nowych zasad odpowiedzialności karnej lub ich zaostrzenia prawo karne nie może działać wstecz . Przestępstwo – czyn zabroniony pod groźbą kary w ustawie obowiązującej w chwili popełnienia , uznany za bezprawny w konkretnych okolicznościach . Przykład to : zabójstwo , bójka , zniewaga . Wykroczenie – czyn społecznie szkodliwy (na przykład nielegalna wycinka drzew ) , zagrożony na mocy ustaw obowiązującej w czasie popełnienia kara aresztu , ograniczenia wolności , grzywny albo nagany .Rodzaje kar przewidzianych w Kodeksie karnym : * pozbawienie wolności – kara ta ma następujące stopnie surowości : * pozbawienie wolności na okres od miesiąca do 15 lat , 8 pozbawienie wolności na okres 25 lat , *dożywotne pozbawienie wolności . Ograniczenie wolności : * trwa od jednego do 12 miesięcy . Sprowadza się do obowiązku wykonywania przez skazanego pracy określonej przez sąd . może to być działalność społeczna lub praca w organizacjach charytatywnych . Jeżeli skazany jest zatrudniony sąd ma prawo orzec zajęcie części jego wynagrodzenia . skazany nie może bez zgody sądu zmienić miejsce stałego pobytu, a odbywanie przez niego kary podlega stałej kontroli .