Funkcjonowanie rachunków bankowych

Rachunek bankowy jest najważniejszym produktem bankowym, dzięki któremu bank nawiązuje współpracę z klientem. Umożliwia także korzystanie z wielu usług bankowych takich jak: płatności krajowe i zagraniczne, kredyty i pożyczki, posługiwanie się kartą płatniczą. W wielu bankach klient posiadający rachunek w danym oddziale może korzystać z różnego rodzaju udogodnień, z których można wyróżnić: niższe oprocentowanie kredytu bądź pożyczki, jak również możliwość zaciągnięcia wyższej pożyczki. Zdarzają się też takie sytuacje, że bank odmawia udzielenia kredytu lub pożyczki klientom, którzy nie posiadają u nich rachunku bankowego.
Otwarcie rachunku bankowego
Otwarcie rachunku bankowego dokonywane jest poprzez spisanie umowy rachunku bankowego.

Umowę rachunku bankowego podpisują w imieniu:
• banku- pracownik posiadający uprawnienia i odpowiednie pełnomocnictwa,
• posiadacza rachunku-osoba upoważniona do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych,
Ponadto w umowie zamieszcza się wzory podpisów osób uprawnionych do dysponowania środkami, które znajdują się na rachunku bankowym oraz klient ustala w jakiej konfiguracji będą przedstawiane. Podaje się również wzór lub brzmienie pieczątki, jaką będzie dany klient się posługiwał.
Jedną z czynności, jaką musi wykonać podmiot gospodarczy by rozpocząć swoją działalność, jest założenie rachunku bankowego. Gdy podmiot gospodarczy występuje z wnioskiem o złożenie rachunku do banku, musi dostarczyć potwierdzoną kserokopię zaświadczenia z urzędu gminy o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, koncesję albo oświadczenie o podjęciu działalności gospodarczej, która nie podlega zgłoszeniu do ewidencji ani nie wymaga uzyskania koncesji. Podmiot zobowiązany jest również dołączyć do wniosku zawiadomienie Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego o nadaniu numeru REGON oraz inne dokumenty, jeśli mówią o tym przepisy.
Instytucje, organizacje, fundacje i stowarzyszenia, które nie prowadzą działalności gospodarczej, wnioskujące o zawarcie umowy rachunku bankowego, muszą dostarczyć dokumenty stwierdzające utworzenie danego podmiotu zgodnie z przepisami prawa oraz wskazujące osoby upoważnione i odpowiedzialne do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych.
Klient wybiera czy umowa ma być terminowa czy na czas nieokreślony.
Posiadacz konta jest zobowiązany poinformować bank o wszelkich zmianach w zakresie złożonych uprzednio dokumentów oraz w przypadku zmiany osób upoważnionych do korzystania z rachunku.
Dysponowanie środkami znajdującymi się na rachunku
Posiadacz rachunku oraz osoby upoważnione do korzystania z niego i znajdujące się na karcie z wzorami podpisów są uprawnione w ramach przepisów do korzystania ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku. Banki wykonują dyspozycje klientów na podstawie złożonych dokumentów do ustalonej przez bank godziny – w tym samym dniu. Zaś dokumenty złożone później niż ustalono, są realizowane dnia następnego. Dokumenty zostają zweryfikowane w szczególności pod względem prawidłowego wypełnienia jak i autentyczności podpisów i pieczęci, zgodnie z kartą wzorów. Sprawdzony zostaje równie stan środków na rachunku oraz czy nie ma innych przeszkód w realizacji.
Zamknięcie rachunku.
Umowa rachunku bankowego podpisana na czas nieokreślony może zostać rozwiązana w każdym czasie na wniosek którejkolwiek ze stron; jednakże odnosząc się do kodeksu cywilnego bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów. Posiadacz rachunku zostaje powiadomiony przez bank o stanie salda na rachunku oraz wzywa klienta do potwierdzenia w terminie 14 dni, a także podania sposobu wykorzystania salda.
Numer rachunku
Równocześnie z zawarciem umowy rachunku bankowego, bank nadaje każdemu rachunkowi numer. Numer w zależności od rachunku i banku składa się z trzech lub czterech członów.
• Człon pierwszy jest, niepowtarzalnym i wyłącznym dla każdej jednostki bankowej w kraju, numerem ewidencyjnym,
• Drugi człon to przydzielony konkretnemu klientowi numer, który jest nie powtarzalny w danym oddziale,
• Trzeci człon oznacza numer bankowego planu kont w ramach którego potwierdzony jest dany rachunek,
• Czwarty człon, który nie zawsze występuje, oznacza subkonto w ramach rachunku, który jest prowadzony.
Jeśli klient będzie posiadał w tym samym oddziale banku oprócz rachunku bieżącego trzy rachunki dodatkowe to w przypadku wszystkich czterech rachunków człon pierwszy i drugi pozostaną bez zmian i będą się powtarzały, zaś w członie trzecim i czwartym mogą wystąpić różnice.

Głównymi elementami jak i informacjami z jakich powinna się składać umowa rachunku bankowego są :
• strony umowy
• zobowiązanie banku do gromadzenia środków pieniężnych posiadacza rachunku;
• zobowiązanie do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych;
• rodzaj waluty w jakiej będzie prowadzony rachunek;
• wysokość opłat oraz prowizji związanych z zawarciem umowy oraz z zmianami na umowie;
• wysokość innych prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku i warunki ich zmiany
• formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji,
• wysokość oprocentowania, jeżeli na danym rachunku jest taka możliwość. Może być stałe, bądź zmienne. W przypadku oprocentowania zmiennego powinna znajdować się także informacja o dopuszczalnych zmianach danego oprocentowania;
• dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek;
• rodzaj rachunku jaki klient chce otworzyć w banku oraz czas trwania umowy: na czas określony, bądź nieokreślony;
• podstawy i procedura dokonywania zmian lub rozwiązania umowy rachunku bankowego.