Tworzenie się układu kapitalistycznego w europie Zachodniej ( XVI – połowa XVIII w.)

Henryk XVIII (1509-1549- Panował)- unarodowił kościół rzymskokatolicki, powodem był wpływ szerzącego się w Europie luteranizmu . Stał się on głową kościoła anglikańskiego i dysponentem dóbr kościoła, które wystawił na sprzedaż. kupili je mieszczanie, urzędnicy i bogaci chłopi.
Narodzenie kapitalizmu w produkcji przemysłowej.
Etap I. - Nakład (chałupnictwo )- produkcja na rynek, która odbywała się poza miastem, na wsi, a zatrudnienie znajdowali drobni chłopi. Był pierwszym ogniwem który prowadził od rzemiosła cechowego do przemysłu fabrycznego. Zaistniał pośrednik, który sprzedawał towar na rynku z zyskiem. Chałupnik produkował np. tkaniny, pończochy itp. był to etap I pomiędzy rzemiosłem cechowym a produkcją fabryczną.
Etap II - Manufaktura ( od manus + facere = ręką czynić). Przedsiębiorca budował już budynek, w którym odbywała się produkcja. manufaktura zwarta polegała na tym, ze cały proces produkcji odbywał się już na miejscu. Praca polegała na tym, że każdą osobną czynność wykonywał inny człowiek ( zazwyczaj bez kwalifikacji) i z czasem dochodził do dużej wprawy, co obniżało koszt produkcji, zbliżona była do produkcji taśmowej. Pracownikami były dzieci, kobiety, starcy, włóczędzy, bezdomni. Pracowali oni w trudnych warunkach za jedzenie. Pożytki właściciela manufaktury w porównaniu z nakładem to, to, że wszystko odbywało się na miejscu, a właściciel miał bezpośredni wgląd na produkcję.
Wówczas manufaktury nazywano fabrykami. Nie było w nich postępu technicznego ( wykorzystywano jedynie koło wodne). manufaktury budowano na początku do produkcji tkanin, produkcji tytoniowych i wyrobów prostych. Właścicielami manufaktur byli monarchowie, magnaci posiadający wielkie dobra ziemskie i mieszczanie ( ich manufaktury produkowały produkty podstawowe)
manufaktury oznaczały duży postęp organizacyjny, który przygotował ówczesny przemysł do rewolucji technicznej.