System polityczny Konfederacji Szwajcarskiej.

Konfederacja Szwajcarska

Powierzchnia: 41 293 km2.
Stolica: Berno
Ustrój: republika federacyjna
System polityczny: parlamentarno – komitetowy, system rządów zgromadzenia, konwentu, dyrektoriatu.
Podział administracyjny: 26 oddzielnych jednostek – 20 kantonów i 6 półkantonów (dzielących się na gminy)
Języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski, retoromański.
Jednostka monetarna: 1 frank szwajcarski = 100 rappów (centymów).
Ludność: 7,2 mln mieszkańców (2000). Średnia gęstość zaludnienia: 174,3 osoby/km2. Analfabetyzm: 1%
Skład etniczny: Szwajcarzy posługujący się językami: niemieckim (65,1%), francuskim (18,4%), włoskim (9,8%), oraz Hiszpanie (1,7%), Jugosłowianie (1,5%), Turcy (1,3%), Retoromanie (0,8%).
Religia: katolicy (47,2%), protestanci (43,5%), muzułmanie (1,5%), żydzi (0,3%)

Władza ustawodawcza:
Dwuizbowy parlament – Zgromadzenie Związkowe:
Rada Narodowa – izba niższa, 200 deputowanych wybieranych przez naród na 4 lata, na podstawie proporcjonalnego prawa wyborczego, każdy kanton i półkanton tworzą jeden okręg wyborczy.
Rada Kantonów – izba wyższa, 46 członków desygnowanych przez parlamenty kantonalne: każdy kanton deleguje dwóch deputowanych, a półkanton jednego deputowanego.
Obie izby obradują oddzielnie, na sesjach zwyczajnych i nadzwyczajnych. Obie mają te same kompetencje. M.in.:
- uchwalanie ustaw dotyczących organizacji i wyboru władz związkowych,
-wybór Rady Związkowej, Sądu Związkowego, kanclerza, generała dowodzącego armią związkową.
- ratyfikacja sojuszy i umów z innymi państwami, a także zatwierdzanie umów zawieranych przez kantony pomiędzy sobą lub z innymi państwami,
- przedsięwzięcia zapewniające bezpieczeństwo zewnętrzne oraz zachowanie niezawisłości i neutralności Szwajcarii, wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju, amnestia i prawo łaski, zapewnianie przestrzegania konstytucji związkowej i kantonów, rozporządzanie armią związkową
- zatwierdzanie budżetu państwowego,
- zwierzchni nadzór nad związkową administracją i wymiarem sprawiedliwości,
- zmiana konstytucji.

Władza wykonawcza:
Rada Związkowa: rząd szwajcarski składający się z 7 członków pochodzących z różnych kantonów, są oni reprezentantami trzech podstawowych wspólnot językowych ( niemiecka, francuska, retoromańska) oraz wszystkich ważnych partii politycznych (4). Tak więc rząd tworzony jest w drodze przyjacielskiego porozumienia, a nie walki konkurencyjnej. Dzieli się na 7 departamentów, a każdy z radców samodzielnie kieruje powierzonym sobie resortem.
Przewodniczący Rady Związkowej mający również tytuł Prezydenta Konfederacji Szwajcarskiej, jest wybierany przez Zgromadzenie Związkowe na 1 rok spośród członków Rady Związkowej na zasadzie rotacji. Spełnia funkcje reprezentacyjne.

System partyjny – system kooperacji partii – oparty na przekonaniu, że wspólne dobro wymaga współdziałania partii. Kooperacja dotyczy tylko funkcji rządzenia, w wyborach każda partia występuje oddzielnie i prowadzi walkę konkurencyjną.
Partie polityczne:
· Demokratyczno-Chrześcijańska Partia Szwajcarii
· Radykalno-Demokratyczna Partia Szwajcarii
· Socjaldemokratyczna Partia Szwajcari
· Szwajcarska Partia Ludowa

Konstytucja składa się z preambuły, trzech rozdziałów i postanowień przejściwych. Podstawową zasadą konstytucyjną jest założenie, że wszystkie kompetencje, które nie zostały przypisane związkowi, należą do właściwości kantonów. Są to przede wszystkim: sprawy wewnętrzne, administracja, porządek i ład, oświata, kultura i opieka społeczna, przemysł, handel i rolnictwo.
W ustroju Szajcarii szczególną rolę odgrywają formy demokracji bezpośredniej: referendum i inicjatywa ludowa.
Organizacja władz kantonalnych jest zróżnicowana, władza ustawodawcza jest sprawowana przez tzw. Landsgeneine, tzn. na zgromadzeniu obywateli kantonu zwoływanym raz w roku są poddawane pod głosowanie projekty ustaw, budżetu kantonalnego, wnioski o rewizję konstytucji kantonu. Parlamentu kantonalne są jednoizbowe. Władzę wykonawczą sprawują miejscowe rządy.Kantony mają własny system sądownictwa.