Węgiel brunatny- referat
Jak powstał węgiel kamienny?
1a) W jakich warunkach powstaly złoża węgla kamiennego
Znaczna część pokładów węgla kamiennego powstała od 360 do 28 milionów lat temu. Węgiel tworzył się na terenach bagnistych, które w tamtym czasie były porośnięte przez wilgotne lasy tropikalne. Szczątki martwych roślin, które opadły na dno bagien powoli ulegały rozkładowi. Było to związane z małą ilością tlenu i obecnością odpowiednich bakterii. W pierwszym etapie rozkładu ten przeobrażający się materiał roślinny zamienił się w torf. Podczas tego procesu wydzielał się metan, dlatego duże ilości tego gazu towarzyszą złożom węgla kamiennego. Torf może ulec przekształceniu w węgiel tylko wtedy, gdy na jego pokłady będzie działać odpowiednie ciśnienie. Warstwa węgla o grubości jednego metra powstaje z 10-15 metrowej warstwy torfu. Jeśli bagno zapełniło się substancją roślinną, na pokłady torfu osadzały się warstwy mułu i piasku. Potem teren uległ obniżeniu i został ponownie zalany przez wodę i zachodził kolejny etap akumulacji roślinnej. Taki cykl powtarzał się kilkakrotnie, dlatego mówi się, że pokłady węgla kamiennego powstawały na skutek sedymentacji cyklicznej. Sedymentacja ta spowodowała powstanie wielu warstw węgla, które były oddzielone od siebie różnymi skałami osadowymi.
b) Eksploatacja złóż węgla kamiennego
Przeważająca część złóż węgla kamiennego znajduje się w Chinach, USA i krajach byłego Związku Radzieckiego. W Polsce węgiel kamienny wydobywa się w zagłębiu Dolnośląskim, Górnośląski oraz Lubelskim. Przewiduje się, że zapasy węgla kamiennego wystarczą na około 300-400 lat.
C) cozdecydowało o zaopatrzeniu wydobycia wegla kamiennego w Zagłebiu Wałbrzyskim ?
- Oczywiście, ale prawdziwie wielkie fortuny zbili ci, którzy dostrzegli sens budowy całych kompleksów górniczo-hutniczych. Pierwszym był Godula, prawdziwy geniusz finansowy. Połączył w jeden kompleks kopalnie węgla kamiennego, galmanu i zakłady hutnicze. Budował huty blisko kopalń, bo zmniejszał w ten sposób koszty transportu. Pamiętajmy, że kolei wtedy nie było, węgiel przewożono furmankami. Całe wsie śląskie żyły z furmanienia, głównie zagrodnicy. Chłopi, którzy mieli mało ziemi i dorabiali jako wozacy.
2a)
2b) W jakim okresie powstal wegiel brunatny
Węgiel brunatny to skała osadowa pochodzenia organicznego roślinnego powstała w trzeciorzędzie w erze kenozoicznej ze szczątków roślin obumarłych bez dostępu powietrza.
c) Jaka metoda eksploatuje się węgiel brunatny? Jakie to powoduje skutki dla środowiska naturalnego?
Eksploatacja węgla brunatnego metodą odkrywkową, a więc tak, jak to ma miejsce w Bełchatowie, niesie za sobą wiele skutków. Najważniejszym, i najbardziej widocznym z nich jest wyłączenie dużych obszarów z rolniczego i leśnego użytkowania. Niszczona jest pokrywa glebowa w obrębie wyrobiska, zwałowiska zewnętrznego i obiektów pomocniczych. Zmienia się rzeźba terenu, powstają nowe zagłębienia i wzniesienia, oraz rowy ziemne, betonowe i korytkowe służące do odprowadzania wody. Bardzo ważnym skutkiem wydobywania odkrywkowego są również poważne zmiany w hydrosferze: złoża są odwadniane.
d) Dlaczego elektrownie zlokalizowano przy kopalniach węgla brunatnego?
Elektrownie spalające węgiel brunatny zlokalizowane są w sąsiedztwie kopalń wydobywających surowiec, jako że z powodu jego niskiej kaloryczności. Jego niska kaloryczność powoduje również, że opłacalna jest budowa jedynie dużych obiektów. elektrownie spalające węgiel brunatny należą dodonajwiększych w Polsce:
Elektrownia "Bełchatów", Elektrownia "Turów".
3a)Gdzie w Polsce występują złoża ropy naftowej i gazu ziemnego?
Ropa naftowa
W 1854 r. w Bóbrce niedaleko Krosna Ignacy Łukasiewicz uruchomił pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej.. W Polsce znajduje się 89 złóż ropy naftowej, w tym w Karpatach 32 złoża, na ich przedgórzu (w zapadlisku przedkarpackim) - 11, na Niżu Polskim 41 złóż oraz w obszarze polskiej strefy ekonomicznej Bałtyku - 2 złoża. Złoża występujące w Karpatach i na ich przedgórzu mają długą historię, jest to rejon najstarszego światowego górnictwa ropy naftowej. Obecnie zasoby tych złóż są na wyczerpaniu. Największe znaczenie gospodarcze mają złoża ropy naftowej występujące na Niżu Polskim. Zarówno lądowe, jak i morskie, których zasoby szacuje się na 13,7 mln ton.
Związki chemiczne węgla i wodoru, czyli węglowodory nazywane także bituminami. Występują w skałach porowatych, głównie w piaskowcach. Mogą one być w stanie ciekłym (ropa naftowa) lub gazowym (gaz ziemny). Powstały ze szczątków organicznych, głównie glonów, gromadzących się na dnie zbiorników wodnych. Główne złoża ropy i gazu występują: Zatoka Perska, Morze Kaspijskie, zachodnia Syberia, Morze Karaibskie. Obecnie wydobywa się złoża z wierceń podmorskich w: Zatoce Perskiej, Zatoce Meksykańskiej, Morzu Północnym, Morzu Kaspijskim, Afryce i Angoli.
ROPĘ w małych ilościach wydobywa się w Polsce w okolicach: Karpat, Bochni, - ok. 300 tyś. ton ropy.
GAZ natomiast wydobywa się w okolicach Przemyśla, Jarosławca, Nizina Wielkopolska, woj. Zachodniopomorskie.
W II połowie XIX wieku, ropa była surowcem tańszym, łatwiejszym w wydobyciu i transporcie niż węgiel. Stała się najważniejszym surowcem energetycznym. Późna budowa gazociągów przyczyniła się do ukazania tego surowca pod II wojnie światowej. Niski koszt, tani transport, bardzo małe zanieczyszczenie powietrza przy spalaniu to zalety gazu, który zwykle występuje tam, gdzie wydobywa się ropę.
b) Wielkość zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego:
35,8 mld m3 gazu ziemnego18,3 mln m3 ropy naftowej w Polsce
c) Gdzie poszukuje się ropy naftowej?
Główne złoża ropy i gazu występują: Zatoka Perska, Morze Kaspijskie, zachodnia Syberia, Morze Karaibskie. Obecnie wydobywa się złoża z wierceń podmorskich w: Zatoce Perskiej, Zatoce Meksykańskiej, Morzu Północnym, Morzu Kaspijskim, Afryce i Angoli.
ROPĘ w małych ilościach wydobywa się w Polsce w okolicach: Karpat, Bochni, - ok. 300 tyś. ton ropy.
4Gdzie występuja i jakie są złoża rud żelaza
Rudy żelaza w Polsce występują pomiędzy Częstochową, a Zawierciem jednak ich wydobycie jest nieopłacalne. Większe zasoby tego surowca odkryto w rejonie Suwałk, ale z uwagi na ochronę środowiska nie podjęto eksploatacji.
Z powyższego wynika, że w Polsce brakuje złóż rud żelaza, które będą opłacalne do eksploatacji, więc jakość złoża rud żelaza jest niska. Dziś importujemy rudy żelaza, dzięki czemu pokrywamy całość zapotrzebowania krajowego.
a) ?Metale nieżelazne?.
Metale nieżelazne to metale nie zawierające żelaza.
b) Gdzie eksploatuje się metale nieżelazne
Siarka rodzima. Tworzy kryształy w kształcie tabliczek lub podwójnych piramid, skupienia zbite i nacieki. Siarka powstała w trzeciorzędzie. Jest częstym produktem ekshalacji wulkanicznych jak np. w Chile lub Indonezji. Powstaje również w sąsiedztwie pokładów gipsu w wyniku procesów jego redukcji. Złoża tego typu eksploatowane są m.in. w Polsce. Polska ma jedno z największych złóż na świecie (ok. 897 mln. ton). . Rocznie wydobywamy około 5 mln ton z czego 20% użyte jest we własnym przemyśle kwasu siarkowego, natomiast pozostałą część sprzedajemy, głównie do krajów Europy Wschodniej i Południowo Wschodniej Największym okręgiem wydobywającym siarkę jest okręg Tarnobrzeski, gdzie prowadzi się wydobycie zarówno metodą odkrywkową jak i metodą otworową, polegającą na podziemnym roztapianiu siarki przy użyciu gorącej wody. Ta metoda jest mniej kapitałochłonna , lecz pozwala na wydobycie tylko 40 do 60% siarki zawartej w złożu. Zawartość czystej siarki w rudzie wynosi więcej niż 20% . Siarka również była wydobywana w regionie Grzybowskim i Lubaczowskim. Sytuacja przemysłu siarkowego w Polsce w bardzo dużym stopniu jest uzależniona od równowagi podaży i popytu na światowych rynkach tego surowca. Nadal na eksport kierowane jest ponad 50 % wydobywanej siarki. Głównym odbiorcą polskiej siarki w kraju jest przemysł nawozów mineralnych. W coraz większym stopniu krajowe zapotrzebowanie na siarkę pokrywane jest siarką pochodzącą z odzysku.
5. Sól kamienna i siarka.
a) Gdzie znajdują się najstarsze żupy solne?
Najstarsze żupy solne znajdują się w Wieliczce, gdzie znajdowała się kopalnia soli, którą odwiedza rocznie 600-800 tysięcy trustów z całego świata. W roku 1996 kopalnia w Wieliczce zaprzestała produkcji.
b) Jakimi metodami eksploatuje się dzisiaj sól kamienną?
Eksploatacja soli odbywa się tradycyjną głębinową metodą górniczą, polegającą na suchym urabianiu calizny solnej, co pozwala zachować wszystkie naturalne pierwiastki i mikroelementy zawarte w złożu.
c) ?Warzenie soli?
"Warzenie" soli polegało zawsze na odparowaniu wody z solanki. Pierwszym etapem jest zagęszczanie solanki bez "energochłonnego" podgrzewania. Budowano w tym celu tężnie, gdzie, jak nazwa wskazuje, solanka gęstniała. Tężnia, to gigantyczna ażurowa konstrukcja z bali drewnianych.
d) Gdzie i jaką metodą eksploatuje się złoża siarki?
Złoża siarki występują wokół Tarnobrzega (Piaseczno, Machów, Jeziórko), na pd. od Szydłowca (Grzybów, Osiek) oraz koło Lubaczowa (Horyniec, Basznia).
6. Gdzie występują niżej wymienione surowce skalne: bloki granitu, łomy bazaltu, kaolin (co się z niego prodkuje?), glinki ceramiczne, pisaki szklarskie.
*Bloki granitu możemy znaleźć na Dolnym Śląsku i w Tatrach.
*Piaski szklarskie można znaleźć koło Tomaszowa Mazowieckiego w województwie łódzkim oraz w województwie dolnośląskim.
*Złoża glin ceramicznych występują głównie na Dolnym Śląsku. Glinka ceramiczne używana jest w ceramice, głównie do formowania ręcznego.
*Bazalty występują na Śląsku - od granicy z Niemcami do Góry Św. Anny jest ich tu kilkadziesiąt oraz sporadycznie w Beskidach - w dolinie Grajcarka. Bazalt jest stosowany jako materiał budowlany lub drogowy.
*Surowce kaolinowe występują na przedpolu Sudetów w okolicach Gór Sowich. Kaolin używany jest w ceramice, przemyśle chemicznym i papierniczym. Swoje zastosowanie ma tez w laboratoriach, gdzie podczas ogrzewania substancji wrzuca się go do probówki, aby zapobiec przegrzaniu cieczy.
7
Surowce minrealne wystepuja w Polsce w rożnych ilosciach niektóre sa naszmy wielkim bogactwem, ale wiele nie ma lub wystepuja w niewielkich ilosciach poklad wegla kamiennego należy ocenic jako duze ok. 65mld ton, tj. ok. 4% zasobow swiatowych. Znaczacym bogactwem jest wegiel brunatny jego rezerwy oszacownao na 14mld ton. Malo posiadamy pozostalych sorowcow energetycznych. W dużych ilosciach wystepuja natomiast metale niezelazne. Rudy cynku i olowiu szacuje się na 195mln ton, a rudy miedzi na 2,6mln ton.