Gatunki epoki romantyzmu.

· dramat romantyczny
· poemat dygresyjny
· powieść poetycka
· sonet
· epopeja
· oda
· ballada

Ballada pierwotnie oznaczała prowansalską ludową liryczną pieśń taneczną, wykonywaną zazwyczaj chóralnie. Charakteryzuje się synkretyzmem rodzajowym, czyli łączeniem elementów epickich, lirycznych i dramatycznych ("Ballady i romanse" Mickiewicza). Fabuła ballad osnuta jest zazwyczaj na wydarzeniach niezwykłych, sensacyjnych, wprowadzających wątki groźnych ingerencji sił irracjonalnych, nadzmysłowych w los człowieka. Akcja skupiona jest głównie na zdarzeniu kulminacyjnym, a zdarzenia uprzednie zostają potraktowane skrótowo. Akcja ballad zbudowana jest na wzór starożytnych wielkich tragedii, w których bohater pragnąc stoczyć beznadziejną walkę z ciążącym nad nim losem, sam bezwiednie ściąga na siebie zgubę. Narrator wydaje się być pozornie nie zorientowany w wydarzeniach, mówi: "ktoś", "coś", przyznaje się do nie wiedzy: "(kto jest dziewczyna, ja nie wiem)". Nie zna on wydarzeń poprzedzających, obserwuje też ograniczony odcinek przestrzeni, reszta jest dla niego niewidoczna. Na podstawie obserwowanych zjawisk wnioskuje o ich sensie. Świat w balladach to niepojęty dla zwykłego śmiertelnika układ sił, rządzących życiem na ziemi i biegiem historii, a także losami każdej jednostki. Człowiek może tylko biernie poddawać się skutkom działania sił natury, nie mając żadnego na nie wpływu.

Poemat dygresyjny Dygresja to odejście od zasadniczego tematu, realizowana przez wprowadzanie luźno związanych z nim wypowiedzi narratora. Tło dla dygresji stanowi mało rozwinięta fabuła. Utwór cechuje bogactwo i różnorodność problematyki (Słowacki - dygresje o własnej twórczości, o osobie Mickiewicza, o młodzieńczej miłości - Ludwice Śniadeckiej). Poemat jest wyrazem ironiczno-romantycznej postawy twórcy. Słowacki stosuje metodę włoskiego poety Ariosta - konsoliduje rzeczy poważne z drwiną ze świata. Zachodzi tu gra konwencji literackich, używane są przemiennie: style - barokowe nagromadzenie i puenta, język potoczny, metafora, oraz gatunki - poemat filozoficzny, heroikomiczny, powieść, monolog, dialog, wyznanie, a także postać narratora. Poeta posługuje się oktawą (ośmiowersowe strofy).