Pokrycia dachowe bitumiczne.

Bitumiczne pokrycia dachowe za względu na swoje właściwości i możliwości zastosowania są popularnymi materiałami budowlanymi. Ich trwałość szacuje się nawet na kilkadziesiąt lat. Nie sprawiają także trudności podczas układania dachów o bardzo wyszukanych kształtach. W przeciwieństwie do swojej poprzedniczki – dobrze wszystkim znanej szarej papy – są ładne i wytrzymałe.
Wspólną cechą, od której wzięła się nazwa omawianych materiałów jest użycie do produkcji wodoszczelnej masy asfaltowej czyli bitumu. Do grupy pokryć bitumicznych zaliczamy:
• papy,
• dachówki bitumiczne (gonty bitumiczne),
• bitumiczne płyty faliste,
• pokrycia bez spoinowe czyli powłoki bitumiczne,
Papy służą jako warstwy wierzchnie pokryć dachowych różnych obiektów, choć za względów estetycznych są coraz rzadziej używane w budynkach mieszkalnych. Dachówki bitumiczne znajdują zastosowanie przede wszystkim na dachach domów jednorodzinnych. Bitumiczne płyty faliste służą jako pokrycie dachów budynków mieszkalnych, hal przemysłowych, obiektów sportowych i rolniczych. Wykorzystuje się je tez do renowacji dachów. Z bitumicznych płyt falistych wykonuje się również elewacje. Pokrycia bez spoinowe wykorzystywane są najczęściej w budynkach użyteczności publicznej. Podstawową zaletą pokryć bitumicznych jest niewielka masa.

Przeciętna masa pokryć bitumicznych:

Nazwa materiału Masa kg/m2
papa asfaltowa 3 – 7
dachówka bitumiczna 7 – 16
bitumiczna płyta falista 3 – 3,5
bez spoinowa powłoka 3 – 7

Pokrycia bitumiczne znajdują zastosowania na dachach o każdym kącie nachylenia i zróżnicowanym kształcie. Układanie nie wymaga specjalnego sprzętu. Odpowiednio przygotowanie podłoże, zapewniona wentylacja i układanie według zaleceń producenta, pozwolą na długą eksploatację bez konieczności konserwacji.

Masy asfaltowe nasączające pokrycie powodują, że materiał jest szczelny, odporny na starzenie się oraz działanie niskich i wysokich temperatur oraz promieni UV. W zależności od rodzaju użytego bitumu, pokrycie jest mniej lub bardziej trwałe.
Typy mas asfaltowych:
• bitum modyfikowany polimerami, którego przekształcenie polega na dodaniu do asfaltu polimeru określonego skrótem APP lub SBS. Modyfikowany asfalt ma wysoką odporność na starzenie, działanie wysokich i niskich temperatur oraz związków chemicznych. Jest mało wrażliwy na działanie promieni UV, wytrzymały na odkształcenia, jest elastyczny i łatwo się układa;
• bitum modyfikowany mineralnie jest przekształcony przez dodanie do asfaltu mączki chlorytowo - serycytowej, która poprawia odporność na starzenie i działanie promieni UV;
• bitum oksydowany (oksydacyjny, dmuchany) czyli utleniany, bitum jest poddawany nadmuchowi sprężonego gorącego powietrza lub pary wodnej. Dzięki temu ma wysokie parametry temperatury mięknienia i łamliwości. Utlenianie asfaltu przeciwdziała kruszeniu się powłoki. Asfalt oksydowany ma jednak odporność w mniejszym przedziale temperatury niż modyfikowany.

Papą można szybko, łatwo i skutecznie pokryć dach. Stosuje się je od ponad 200lat. Jest to materiał lekki, tani i sprawdzony w pracach dekarskich. Odporny jest na działanie słońca, śniegu, deszczu, wiatru i mrozu. Pokrycia z papy mogą służyć nawet przez 40lat.
Na naszym rynku dostępne są papy tradycyjne oraz tak zwanej nowej generacji – termozgrzewalne. Papy tradycyjne mają małą zawartość modyfikowanej masy asfaltowej. Wykonane są głównie na osnowie z tektury o małej wytrzymałości na rozciąganie i niewielkim wydłużeniu. Chociaż są na welonie szklanym. Papy tradycyjne izolacyjne to tektura obustronnie, wielokrotnie zaizolowana masą asfaltową. Służy oczywiście do izolacji budynków, na przykład ław fundamentowych i piwnic.

Papy podkładowe i nawierzchniowe składają się jeszcze z posypki na stronie wierzchniej.
Papy termozgrzewalne stosowane są dzisiaj powszechnie, ich struktura jest podobna do budowy tradycyjnych pap układanych na lepik. Mają jednak bardziej skomplikowana technologię produkcji. Wytwarzane są na bazie asfaltów oksydowanych lub modyfikowanych polimerami. Poprawiają one właściwości mechaniczne i fizyczne, takie jak giętkość i wytrzymałość na rozerwania, odporność na wysokie temperatury, starzenie, a także zmniejszają przesiąkliwość i nasiąkliwość. Mają także lepszą osnowę, są więc trwalsze, bardziej elastyczne i odporne na przebicie niż papy tradycyjne. Wierzch papy pokryty jest posypką, a warstwa spodnia wykonana jest najczęściej z folii antyadhezyjnej zabezpieczającej zwiniętą papę przed sklejeniem. Cechą charakterystyczną wszystkich pap jest gramatura (numer), która określa w gramach ciężar użytej osnowy na 1m2 papy. Im wyższa jest gramatura papy, tym jest ona lepsza, ponieważ jest szczelniejsza.
Dostępne są także papy samoprzylepne, zaliczane są do pap nowej generacji. Przyklejane są do podłoża pod wpływem nagrzewania słonecznego. Dzięki nim można łatwo i szybko wykonać pokrycie, co znacznie obniża koszty wykonawstwa.
Osnowa jest to warstwa nośna pokrycia i decyduje o jego właściwościach. Zespolona z materiałem bitumicznym, zapobiega zmianom kształtu pokrycia pod wpływem temperatury i wilgoci. Zapewnia także odporność mechaniczną, umożliwiającą długą eksploatację pokrycia, przeciwdziała rozerwaniu papy podczas układania, ruchów podłoża oraz przez chodzących ludzi. Osnowa może być nienasiąkliwa i odporna na butwienie.
Osnowa może być z tektury, welonu szklanego, tkaniny szklanej, tkaniny poliestrowej, tkaniny technicznej (wigoniowej lub wigoniowo – zieleńcowej), włókniny przeszywanej, folii, taśmy aluminiowej itp. Tektura wykorzystywana jest tylko w papach tradycyjnych, ze względu na łatwo palność. Szybko także wchłania wilgoć, czego skutkiem jest pęcznienie materiału, papa nie przylega do podłoża, jest nieszczelna, szybko się niszczy i jest mało estetyczna. Jeśli więc zdecydujemy się na papę tradycyjną, to lepiej wybrać tą na osnowie z welonu szklanego. Ulega ona mniejszym zniekształceniom pod wpływem wilgoci i różnic temperatur, jest bardziej elastyczna i łatwiejsza w układaniu, ma też dłuższą żywotność.

Bitum stanowi izolacje przeciwwilgociową – im grubsza warstwa, tym szczelniejsza papa. Na rynku uznanie zdobyły sobie zwłaszcza te papy termozgrzewalne, które w swoim składzie zawierają bitum modyfikowany APP i SBS. Modyfikacja bitumu polega na dodaniu do asfaltu odpowiedniego polimeru. Papy mogą mieć bitum modyfikowany jednostronnie (SBS, APP) lub obustronnie (APP/APP, SBS/SBS, SBS/APP).
Posypka jest bardzo ważna – chroni papę przed promieniowaniem słonecznym, wiatrem, deszczem, wahaniami temperatury i rozmiękczaniem. Decyduje też o estetyce pokrycia. W papach podkładowych posypka jest drobnoziarnista, nawierzchniowych – gruboziarnista. Najczęściej stosowane posypki to piasek kwarcowy, naturalny lub barwiony łupek i ceramizowany granulat bazaltowy. Mają różne kolory – standardowy to szary, zielony, czerwony, brązowy i czarny.

Układanie.
Papę należy ułożyć zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i w odpowiednich warunkach pogodowych. Najsłabszymi i najbardziej narażonymi miejscami na destrukcję są obróbki. Niedoróbki obróbek papowych są szczególnie zdradliwe; to właśnie przez nie wilgoć przenika do wnętrza dachu i czyni szkody. Papa do krycia dachów musi być jednolita, to znaczy bez dziur, załamań, rozerwań, nie może się rwać ani być łączona z kilku części. Podczas rozwarstwowienia musi mieć jednolite ciemnobrunatne zabarwienie. Jeżeli na rolce jest więcej niż 3 naderwania dłuższe niż 30cm, to nadaje się ona tylko na pokrycia odcinkami.
Do niedawna papy przyklejano lepikiem lub klejem. Obecnie rozpowszechnione i najliczniejsze, papy termozgrzewalne przykleja się palnikami gazowymi na gaz propan – butan lub agregatami wytwarzającymi gorące powietrze. Zasada układania jest taka sama. Polega na podgrzaniu spodniej warstwy – rozgrzany bitum mocuje się do podłoża. Są dwa sposoby układania: można cała szerokość rolki podgrzać i przytwierdzić do podłoża lub 1/3 szerokości pozostawić do ułożenia następnego pasa i dopiero zgrzać. Papy mają pas szerokości 8 – 10cm, tzw. Zakład pod następny pas papy. Zaleca się zgrzewanie pasów minimum 8cm na długości i 10cm na zakończeniu rolek. Dla bezpieczeństwa i zapewnienia szczelności pokrycia styki podłużne sąsiadujących arkuszy należy przesunąć względem siebie o co najmniej 50cm. Czas podgrzewania nie może być zbyt długi, ponieważ może nastąpić nadmierne wtopienie asfaltu na zgrzewie.
Aby pokryci było trwałe należy:
• wybierać papy dobrej jakości – decydują o tym wszystkie składniki dopuszczone do stosowania i przechowywania w odpowiednich warunkach (rolki papy muszą być przechowywane w pozycji pionowej);
• prawidłowo zaprojektować warstwy izolacyjne, solidnie je ułożyć oraz wykonać wszystkie roboty murarskie, tynkarskie i blacharskie – nawet najlepszy materiał od tego nie zwalnia;
• papę układać w dni suche w temperaturze wyższej niż +5C (chociaż niektóre można układać w niższej);
• przygotować podłoże (ewentualnie naprawić)- powinno być suche, czyste, równe, bez wgłębień, zgrubień, wystających ostrych przedmiotów oraz zagruntowane .
Dach spadzisty pokryty dachówkami bitumicznymi (gontem) może być wykonany z materiałów wyprodukowanych przez różnych producentów, można też, podobnie jak w przypadku pokryć ceramicznych i cementowych, skorzystać z rozwiązania systemowego. Producentem takich rozwiązań jest między innymi niemiecka firma Vedag.
Vedag działa na rynku pokryć dachowych od ponad 150 lat. Produkuje papy podkładowe, papy wierzchniego krycia, dachówki bitumiczne, kleje i uszczelniacze oraz tzw. dachy zielone, czyli wielowarstwowe pokrycia dachowe, na których można uprawiać rośliny. Poniżej przedstawiamy przykłady produktów,
wchodzących w skład systemu opracowanego przez Vedag dla dachów spadzistych.
Gonty bitumiczne Vedaform. Można je układać na dachach spadzistych o najbardziej skomplikowanych formach. Gonty montuje się łatwo i szybko (nawet na kalenicach i w narożach dachu), w technologii samoprzylepnej, na pełnym deskowaniu. Trwałość gontów i ułożenie w systemie podwójnego krycia zapewniają doskonałą ochronę przed wiatrem i czynnikami atmosferycznymi. Dodatkową zaletą dachówek jest ich niewielki ciężar, co znacznie obniża koszty budowy więźby dachowej oraz koszty transportu. Dachówki są estetyczne, dostępne w różnych kształtach (prostokąt, karpiówka i trójkąt) i kolorach, mają długi okres użytkowania.
Dachówki bitumiczne Preolit. Dachówki bitumiczne na włókninie szklanej są produkowane w Saksonii od 50lat. Ten sposób krycia dachów przeżywa dziś prawdziwy renesans. Wykorzystywany jest przy renowacji zabytków, wykończeniu obiektów specjalnych oraz nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym i użytkowym. Jednym z produktów tego typu są dachówki Preolit firmy Bituwell. Dachówki (gonty) Preolit nadają się do zastosowania na każdym typie obiektu (są uznawane za tzw. twarde zadaszenie), a jedynym warunkiem jest nachylenie dachu pod kątem od 15 do 85. Układa się je na pełnym deskowaniu, konstrukcja dachu musi być przewietrzana, odpowietrzana i pokryta izolacją cieplną, co gwarantuje oszczędność energii i komfort użytkowania o każdej porze roku.
Struktura.
Górna powierzchnia posypana naturalnym łupkiem dla ochrony przed promieniowaniem UV, jest neutralna lub kolorowana ceramicznie dla utrwalenia barwy i mocno zakotwiona w nieszkodliwym dla zdrowia bitumie.
Wysoką odporność na rozciąganie zapewnia dwukrotne, pełna nasycenie wkładki z włókniny szklanej. Profesjonalna folia - ochronna na spodniej stronie zapobiega sklejaniu się gontów podczas transportu i składowania, a także umożliwia precyzyjne naklejanie pokrycia na dachu.
Są produkowane w 3 kształtach i 5 kolorach. Dachówki układa się na pełnym deskowaniu i mocuje gwoździami (papiakami). Zgodnie z zaleceniem producenta odpowiednim podkładem pod dachówki bitumiczne są papy podkładowe (talkowane), na osnowie
Włókna szklanego.
Dane techniczne.
Dachówka jest sprzedawana w formie pasów o długości 1 metra. W tabeli – niektóre dane techniczne takiego pasa w każdym z trzech wzorów.


KSZTAŁT TRÓJKĄ ŁUSKA PROSTOKĄT
WYMIARY 29cm x 1metr 33,6cm x 1metr 33,6cm x 1metr
MASA Ok. 11kg Ok. 12kg Ok. 12kg
GRUBOŚĆ Ok. 3,5mm Ok. 3,5mm Ok. 3,5mm
POWIERZCHNIA 9pasów na 1m² 7pasów na 1m² 7pasów na 1m²

Fiński gont firmy Lamminkainen spośród innych dachówek dostępnych na polskim rynku wyróżnia szeroka warstwa bitumu samoklejącego na spodniej stronie płatu, dzięki której pokrycie jest trwale zamocowane na dachu. Nadają się do krycia dachów budynków mieszkalnych, domów letniskowych, obiektów przemysłowych i gospodarczych.
Wierzchnią warstwę gontu pokrywa posypka mineralna zapewniająca ochronę przed negatywnym oddziaływaniem czynników atmosferycznych. Jest produkowany w trzech wzorach: fali, jednobarwnego oraz cieniowanego plastra miodu. Warunkiem zastosowania gontu jest spadek dachu powyżej 12. Produkt ma aprobaty techniczne oraz certyfikaty bezpieczeństwa ISO 9001 i 14001.

Właściwą wentylację dachu zapewniają szczeliny wentylacyjne
i odpowiednie akcesoria dachowe. Wywietrzniki dachowe firmy Bituwell wspomagają wentylację na dachach pokrytych dachów-kami bitumicznymi.
Wywietrzniki Bituwell są dopasowane kształtem i kolorem do gontów bitumicznych. Wykonane są polistyrenu (HIPS), odpornego na uderzenia, promieniowanie UV oraz wysokie i niskie temperatury. Wywietrzniki są tak zbudowane, że nie przedostaje się przez nie woda, kurz i insekty.
Materiały pomocnicze: specjalny klej Bituwell - składa się z masy do uszczelniania fug i masy klejącej. Klej nakłada się jako plamę wielkości opuszka palca i krótko dociska na dolnej stronie gontu w miejscu luźnych form języczka oraz tłocznika. Precyzyjne naklejenie można uzyskać również przez ostrożne nadtopienie dolnej strony gontu za pomocą palnika.
Wywietrzniki kalenicowe typ G 32 oraz G 34 - łączą funkcje kalenicy i wywietrznika w jednym elemencie. Jest wykonany z polistyrenu a płyta kalenicy ze stali ocynkowanej. Przekrój wentylacyjny równa się 100cm² na każdą stronę, pokrycie boczne 45mm. G 32 nadaje się do dachów o pochyleniu 15 - 35, G 34 do dachów o pochyleniu 36 - 60.
Wywietrznik rurowy typ G 20/45 - jest to wywietrznik z kominkiem o prostokątnych bokach i zdejmowaną osłonką przeciwdeszczową. Wysokość kominka od połaci dachowej 30cm.
Wywietrzniki płaskie: typ G 1 o małym, dolnym systemie odpowietrzania, powierzchnia przekroju wentylacyjnego 44 cm2. Typ G 5, wywietrznik powierzchniowy o dużym, bocznym, obustronnym systemie odpowietrzania (dymnik z bocznymi wlotami powietrza), powierzchnia przekroju wentylacyjnego 200 cm².
Kilka lat temu wśród nowych pokryć dachowych pojawiły się na rynku bitumiczne płyty faliste. Ich zaletą jest lekkość, szczelność oraz odporność na pleśń i grzyby.
Faliste płyty bitumiczne należą do pokryć bardzo lekkich (metr kwadratowy pokrycia waży około 3,5kg). Służą jako materiał wykończeniowy dachów oraz okładziny elewacyjne w obiektach budowlanych wszelkiego typu (garaży, domów jednorodzinnych, obiektów przemysłowych). Produkuje się je z celulozowych lub organicznych włókien nasyconych bitumem. Następnie w wysokiej temperaturze prasuje się pod wysokim ciśnieniem i tnie na odcinki, które mają przeważnie 10 fal i długość 2 metrów, a szerokość od 0,95m do 1,25m. Są całkowicie szczelne. Po 24 godzinach całkowitego zanurzenia w wodzie nasiąkają w 2-6 %. Są także odporne na działanie grzybów i agresywnych związków chemicznych pochodzących z zanieczyszczonego środowiska. Nie gniją, nie utleniają się i nie kruszą. Są sprężyste i elastyczne. Tłumią dźwięk uderzających kropel deszczu.
Można je układać na dachach płaskich, spadzistych oraz łukowych. Minimalny spadek połaci dachowej wynosi 5. Pokrycie płytami bitumicznymi dachu o spadku 5-0 wymaga pełnego deskowania. Przy spadku powyżej 15 płyty bitumiczne można układać na ruszcie z łat i kontr łat. Na dachach łukowych promień krzywizny dachu musi wynosić minimum 5 metrów.
Faliste płyty bitumiczne sprawdzają się przy remontach starych dachów krytych papą, płytami cementowo-azbestowymi i blachą. Nie trzeba przy tym zdejmować starego pokrycia. Ze względu na mały ciężar płyty bitumiczne nie stanowią dużego obciążenia konstrukcji starego dachu. Montując je na starym pokryciu, uzyskuje się podwójną warstwę pokrycia dachowego, która jest izolacją termiczną i stanowi wentylację dachu.
Ze względu na niską cenę płyty są szczególnie przydatne przy renowacji dachów pokrytych starą papą, jeśli nie jest zniszczona przez wilgoć. Koszt remontu z użyciem nowej warstwy papy byłby wyższy. Należałoby zerwać starą papę i zastosować podwójne krycie przy użyciu papy podkładowej i papy wierzchniej. Tu, jedyne, co trzeba zrobić przed montażem, to oczyścić dach. Płyty można także stosować jako podłoże pod pochówki ceramiczne lub cementowe. Montuje się je w zastępstwie pełnego
deskowania z papą. Dzięki temu, dachówki (które należą do pokryć mało szczelnych i wymagają dużego dachu o dużym kącie nachylenia) można ułożyć na dachu o spadku poniżej 12. Płyty pełnią tu rolę dodatkowego zabezpieczenia przed podciekaniem wody opadowej na spód dachówek. Pełnią też funkcję dodatkową izolatora cieplnego i akustycznego.
Zaletą płyt bitumicznych jest szybki i łatwy montaż, do którego potrzebne są jedynie młotek, ręczna piła lub pilarka tarczowa, sznurek i narzędzia da trasowania. Płyty mocuje się za pomocą gwoździ z łebkami polietylenowymi lub gwoździ z wodoszczelną podkładką i kapturkiem. Układa się je zaczynając od okapu, z zachowaniem zakładów odpowiednim do kąta pochylenia dachu. Od 5 - 10 zakład boczny powinien wynosić dwie fale, a wzdłużny 30cm. Przy większych pochyleniach płyty mogą z boku zachodzić na siebie jedna falą, a zakład wzdłużny powinien wynosić 15-20cm.
Bitumiczne płyty faliste Bituwell Hart-S są wytrzymałym, ekonomicznym materiałem budowlanym nadającym się na pokrycia dachów o kącie nachylenia od 7 do 85. Ze względu na duży format, niewielki ciężar, wysoką elastyczność, nieprzemakalność
i odporność na działanie związków chemicznych, płyta nadaje się do zastosowania na obiektach rolniczych i przemysłowych, w budownictwie indywidualnym jako pokrycie dachów domków ogrodowych i letniskowych, wiat, werand i garaży.
Materiałem macierzystym nośnym jest półfabrykat tekturowy, który nie zawiera substancji trujących i azbestu. Surowe płyty są nasycone bezpiecznym dla zdrowia bitumem Shell. Powłoki wykonuje się z żywicznych farb winylowo-akrylowych . Zgodnie z normą DIN 4102 bitumiczne płyty faliste są klasyfikowane do materiałów budowlanych B2 (normalnie zapalne) i zaliczane do miękkich pokryć dachowych. Płyta jest nieprzemakalna, odporna na niskie temperatury i jest dostępna w siedmiu kolorach.
Płyty nadają się do renowacji dachów. Dzięki niewielkiemu ciężarowi nie obciążają drewnianej konstrukcji dachu. Na starym pokryciu układa się kontr łaty, na nich mocuje się łaty poprzeczne i następnie płyty Hart-S, które mocuje za pomocą gwoździ samouszczelniających. Nie ma więc potrzeby rozbierania starego zadaszenia i usuwania odpadów; montaż jest szybki i prosty, a efektem "podwójnego dachu" jest lepsza izolacja cieplna i dźwiękowa. Uzupełnieniem pokrycia są akcesoria, dopasowane kształtem i kolorem do płyt: rurowe i płaskie wywietrzniki dachowe, kolorowe opierzenia i kalenice, uszczelki pod kalenice i świetliki. Jeżeli chcemy zastosować płyty jako dodatkową izolację termiczną to należy je montować na konstrukcji dachowej przed ułożeniem dachówki. Na płycie należy następnie zamocować kontr łaty i łaty położyć dachówkę ceramiczną lub cementową. Takie wykonanie dachu znacznie zwiększa jego szczelność, a dodatkowym walorem jest wentylacja dachu.
Wymiary płyty:
• długość: 200m,
• szerokość: 93cm (10 fal),
• grubość: ok. 3mm,
• ciężar: ok. 5,4kg,
Dach montowany w nowym systemie Onduline Tile - odpowiednie ułożenie pasów płyty, daje efekt porównywalny z dachówką ceramiczną lub cementową. Jest idealnym rozwiązaniem dla inwestorów, którzy nie mogą zastosować dachówki ceramicznej ze względu na jej ciężar i niedostatecznie mocną konstrukcję dachu. Produkt jest dostępny w trzech kolorach: czerwonym, brązowym i zielonym. Materiał, z którego go wykonano nie koroduje, nie łamie się, jest odporny na chemikalia i promieniowanie ultrafioletowe. Gwarancja: 15 lat.
Jednowarstwowe pokrycia dachowe.
KB-len jest materiałem będącym mieszanką kopolimeru etylenu i bitumów. Służy do zabezpieczenia budowli przed działaniem czynników atmosferycznych.
Jednowarstwowe pokrycie KB-len nadaje się jako:
• pokrycia dachowe na podłożach betonowych, drewnianych, płytach styropianowych, poliuretanowych, wełnie mineralnej,
• pokrycie dachów zielonych, tarasów,
• wodoszczelne wykładziny zbiorników.
Właściwości materiału:
• wodoszczelny,
• odporny na działanie czynników biologicznych, atmosferycznych i promieniowanie UV,
• odporny na rozrywanie,
• łatwy w obróbce,
• ekologiczny,
KB-len jest pakowany w rolkach długości 20m i szerokości 0,75m, 0,525m lub 0,35m. Jest produkowany w pięciu kolorach: czarnym, ceglasto - czerwonym, niebieskim, zielonym i beżowym.

Do montażu dachówek bitumicznych potrzebne są jedynie: młotek lub zszywacz, miarka, szczotka dekarska, poziomica, nóż lub nożyce dekarskie, listwa do docinania, szpachelka, klej albo kociołek do podgrzewania lepiku.
Układanie dachówek bitumicznych to ostatni etap prac na dachu. Najpierw należy odpowiednio przygotować podłoże, wykonać wentylację i ułożyć wstępne krycie.
Obecne na rynku systemy pokryć bitumicznych mają szeroką gamę dodatkowych elementów wykończeniowych - w kolorach i fakturach harmonizujących z resztą pokrycia - wśród nich: akcesoria montażowe, masy uszczelniające oraz kompletne systemy wentylacji dachu.
Przed ułożeniem pokrycia należy wykonać obróbki blacharskie połączeń dachu ze ścianami, nadbudówkami, wzdłuż naroży dachu oraz wokół komina. Obróbkę należy tak wykonać, aby woda w miejscu załamań swobodnie spływała nad połączeniami i nie zaciekała pod pokrycie. Obróbki wykonane z blachy stalowej dodatkowo trzeba zagruntować, aby można było do nich przykleić dachówki. Należy również zamontować deski okapowe i szczytowe oraz ułożyć papę podkładową. Mocuje się również rynny dachowe, kominki wentylacyjne i wywietrzniki wentylacyjne. Nie można zapomnieć również o zachowaniu przestrzeni wentylacyjnej między ocieplenie ma podłożem. Właściwie wykonana szczelina wentylacyjna zabezpiecza przed zawilgoceniem izolacji cieplnej
i utratą jej właściwości cieplnych. Aby szczelina mogła spełniać swoje funkcje musi mieć otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w połaci, kalenicy lub w ścianach szczytowych. Dachówki bitumiczne układa się na wytrzymałym i sztywnym podłożu. Dobrym materiałem są deski, wodoodporne płyty wiórowe V-100 lub OSB lub sklejka wodoodporna. Powierzchnia poszycia musi być równa i sucha - wilgotność nie może przekroczyć 21%. Deski poszycia należy zaimpregnować środkiem grzybobójczym i ognioochronnym. Na dachu o połaci nachylonej pod kątem mniejszym niż 17 stopni, na całej powierzchni układa się papę podkładową (z zachowaniem 10cm zakładu). Gdy nachylenie jest większe niż 17 stopni wystarczy ułożyć pas papy o szerokości około 1m wzdłuż wszystkich krawędzi dachu. Podkład z papy jest niezbędny również w koszach.
Wierzchnia warstwa dachówek bitumicznych jest pokryta posypką mineralną. Dlatego należy kupować materiał tylko
z tej samej serii. Uniknie się w ten sposób łat na dachu w różnych odcieniach. Dobrze jest również przed ułożeniem pokrycia wymieszać gonty z kilku paczek. Wówczas różnice w kolorze są niewidoczne.
Niektóre dachówki bitumiczne są pokryte klejem lub mają paski kleju bitumicznego. Dzięki temu w wyniku nagrzewania przez słońce, po ułożeniu samoistnie się sklejają. Proces ten nazywa się wulkanizacją. W paczkach dachówki bitumiczne są zabezpieczone przed sklejeniem folią. Jeżeli spodnia część dachówek jest w całości pokryta klejem, folię należy zerwać. Natomiast w przypadku gontów, które mają klej tylko nałożony miejscowo na wierzchniej stronie, folię można pozostawić. Sposób ich montażu uzależniony jest od temperatury. Kiedy jest chłodno (poniżej 5 C), paski należy podgrzewać ręczną nagrzewnicą, ponieważ nie nagrzane słońcem mogą się nie skleić. Dachówki wymagające użycia kleju należy dodatkowo lepikiem lub specjalnym cementem do materiałów asfaltowych.
Na połaci i kalenicy dachówki bitumiczne można mocować zszywkami nierdzewnymi. Dachówki mocuje się do podłoża gwoździami papowymi ocynkowanymi 2,8 x 30mm lub specjalnymi zszywkami, w odległości 2cm nad nacięciami. Przy kącie nachylenia dachu około 50 stopni i wyżej należy zwiększyć ich liczbę. Dodatkowo na górnej części pasa należy przybić cztery gwoździe.
Na powierzchnię 1m² układa się od 6 do 9 pasów. Rzędy należy układać tak, aby były przesunięte o pół dachówki. Na połaci należy wyznaczyć poziome i pionowe linie pomocnicze. Układanie zaczyna się od okapu, przykrywa się pas okapowy. Sąsiednie pasy układa się na styk i mocuje. Kolejny rząd musi nachodzić na poprzedni tak aby przykrywał mocowania. Wokół kosza wykończonego blachą, pasy układ się tak, aby zachodziły na blachę. Zamiast blachy, możnawkoszuułożyćpapępodkładowąoszerokości1m.Pasydachówek zachodzące na kosz można układać na przemian lub docinać
z obu stron (kosz otwarty) albo z jednej strony. Wokół komina układa się jedną warstwę papy podkładowej, na którą nakłada się obróbkę blacharską. Kalenicę i grzbiety można wykończyć akcesoriami systemowymi sprzedawanymi razem z pokryciem. Elementy kalenicowe można również dociąć z pasów dachówek i wygiąć je do kształtu dachu. Podklejać lepikiem lub specjalnym cementem do materiałów asfaltowych. Na połaci i kalenicy dachówki bitumiczne można mocować zszywkami nierdzewnymi. Dachówki mocuje się do podłoża gwoździami papowymi ocynkowanymi 2,8 x 30mm lub specjalnymi zszywkami, w odległości 2cm nad nacięciami. Przy kącie nachylenia dachu około 50 stopni i wyżej należy zwiększyć ich liczbę. Dodatkowo na górnej części pasa należy przybić cztery gwoździe. Na powierzchnię 1m² układa się od 6 do 9 pasów. Rzędy należy układać tak, aby były przesunięte o pół dachówki. Na połaci należy wyznaczyć poziome i pionowe linie pomocnicze. Układanie zaczyna się od okapu, przykrywa się pas okapowy. Sąsiednie pasy układa się na styk i mocuje. Kolejny rząd musi nachodzić na poprzedni tak aby przykrywał mocowania. Wokół kosza wykończonego blachą, pasy układ się tak, aby zachodziły na blachę. Zamiast blachy, można w koszu ułożyć papę podkładową o szerokości 1m. Pasy dachówek zachodzące na kosz można układać na przemian lub docinać
z obu stron (kosz otwarty) albo z jednej strony. Wokół komina układa się jedną warstwę papy podkładowej, na którą nakłada się obróbkę blacharską. Kalenicę i grzbiety można wykończyć akcesoriami systemowymi sprzedawanymi razem z pokryciem. Elementy kalenicowe można również dociąć z pasów dachówek i wygiąć je do kształtu dachu.
Sposób montażu gontów powinien być dostosowany do wymogów konkretnego producenta, gdyż od jakości podłoża, staranności wykonania obróbek i samego pokrycia - odpowiednio wentylowanego - w dużej mierze zależy gwarancja jego trwałości. Pokrycia bitumiczne należy przechowywać w suchych pomieszczeniach, zabezpieczonych przed słońcem i wilgocią. W upalne dni dachówki powinny leżeć w zacienionych i chłodnych miejscach. Podłoże musi być twarde i równe. Materiały bitumiczne nie mogą leżeć bezpośrednio na gruncie.

Pokrycia z pap starego typu wymagają okresowej konserwacji. Polega ona na powlekaniu pokrycia odpowiednimi preparatami. Pierwsze zabiegi konserwujące należy wykonać po 2-3 latach eksploatacji, a później nie rzadziej, niż co 5 lat. Konserwacji nie wymagają natomiast pokrycia z pap nowej generacji (z asfaltów modyfikowanych, na trwałych osnowach). Producenci udzielają na te materiały oraz ułożenie 15-30 lat gwarancji. Nie znaczy to jednak, że nie trzeba dokonywać przeglądu takiego pokrycia i nie ulega ono uszkodzeniu.
Jeżeli w pokryciu są pęcherze powietrzne, należy je usunąć przez przecięcie na krzyż, odgięcie rogów papy, wysuszenie miejsc zawilgoconych, oczyszczenie spodu papy oraz podłoża ze starego lepiku. Na tak przygotowane miejsce przykleja się łatę wykonaną z dwóch warstw papy. Łata powinna być większa od zlikwidowanego pęcherza: warstwa dolna o 10cm, górna o 20cm. Załatać trzeba także dziury w pokryciu, zaś odklejone pasy papy należy, po starannym oczyszczeniu i wysuszeniu podłoża, dokleić lepikiem asfaltowym.
Gdy uszkodzenia to przede wszystkim miejscowa utrata posypki
i odsłonięcia osnowy, nie ma znacznych szczelin (pęknięć) ani pęcherzy, pokrycie odnawia się nanosząc bez spoinową powłokę z preparatów bitumicznych. Przed renowacją należy naprawić uszkodzenia, następnie pokryć powierzchnię roztworem gruntującym, który ma uzupełnić utratę lepiszcza, przywrócić elastyczność i zwiększyć przyczepności podłoża do nowej warstwy izolacji wodochronnej.
Jeśli zniszczenia są bardzo duże, wskazane jest wykonanie nowego pokrycia. Możemy albo wymienić stare na nowe, albo - nie usuwając starego - położyć na nim nowe z pap asfaltowych lub bitumicznych płyt falistych. Można też wykonać powłokę z tworzyw sztucznych. Mogą one być nakładane na stare pokrycie papowe w różny sposób. Szybkim rozwiązaniem jest natrysk pianki poliuretanowej. Uzyskane pokrycie jest lekkie (2 kg/m2), ma małą nasiąkliwość i dobrą izolacyjność termiczną. Na dachu można również ułożyć membranę EPDM (polimer etylenowo-propylenowy), w postaci wstępnie przyciętych, wykonanych na miarę arkuszy (długość 2m, szerokość 10 – 140cm, grubość 0,75 – 2mm) w standardowych rolkach. Na pokrycia dachowe zaleca się arkusze o grubości 1,2mm.
Do konserwacji i renowacji papowych pokryć dachowych stosuje się płynne i plastyczne wyroby bitumiczne. Po naniesieniu na podłoże tworzą ciągłą i jednolitą warstwę. Powłoki takie wykonuje się przy użyciu tradycyjnie stosowanych lepików asfaltowych z wypełniaczem lub bez wypełniaczy, oraz różnego rodzaju mas asfaltowych, nanoszonych w temperaturze 180-200 C. Mniej kłopotliwe są środki do stosowania na zimno (bez podgrzewania). Preparaty do renowacji można podzielić na:
• rozpuszczalnikowe – roztwory, lepiki i masy asfaltowe (roztwory asfaltów z dodatkiem kauczuków syntetycznych w rozpuszczalnikach organicznych), z dodatkiem plastyfikatorów i ewentualnie substancji nadających odpowiednią konsystencję. Do tych środków należą: Abizol, Askowil, Alubit, Bitizol, Cyklolep, Dacholeum, Dachbit itp. Wadą tych preparatów jest palność;
• bezrozpuszczalnikowe (emulsyjne):
o emulsyjne (dwufazowe układy koloidalno – dyspersyjne, składające się z dwóch nierozpuszczalnych cieczy: wody i asfaltu, takie jak Emizol),
o dyspersyjne masy asfaltowe: Dysperbit, Dysperbit-Color,
o asfaltowo – gumowe: Bitgum, Gambit itp.
Preparaty bezrozpuszczalnikowe są łatwe w stosowaniu, ale ze względu na zawartość wody nie można ich nakładać, przechowywać ani transportować w czasie mrozów. Naniesione powłoki z mas dyspersyjnych zabezpiecza się posypką mineralną (za wyjątkiem preparatów zawierających pigment),co pozwala uzyskać odpowiedni efekt dekoracyjny.

Pokrycie dachowe z wyrobów bitumicznych będzie długo służyć, jeśli jest wykonane z materiałów wysokiej ja-kości. Niestety jak każde pokrycie, ulegać będzie uszkodzeniom. Aby przedłużyć trwałość dachu krytego papą, należy go konserwować i na bieżąco naprawiać.
Temperatura.
Głównym powodem uszkodzeń dachowych pokryć bitumicznych jest stałe wystawienie na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych - słońca, mrozu, opadów i wiatru. Duży wpływ na zachowanie się pokrycia mają wahania temperatury. A temperatura pokrycia zależy nie tylko od jego właściwości, ale i od podłoża, na którym zostało umieszczone. Ułożone na warstwie termoizolacyjnej nagrzewa się do wyższej temperatury, niż leżące bezpośrednio np. na betonie (różnice wynoszą do 10 C). Temperatura pokryć dachowych w okresie letnim, przy bezwietrznej pogodzie, wynosi 70-90 C. Wraz ze zmianą pór roku różnice temperatury pokrycia sięgają ok. 100 C, zaś amplitudy dobowe - do 60 C.
Woda.
Destrukcyjne działanie wody polega na zmniejszeniu przyczepności hydro-izolacji do podłoża. Kropla wody, która trafia między warstwy pokrycia przy temperaturze około 21 C, podczas jego rozgrzania do temperatury 66 C zwiększa swą objętość 1500 razy! W wyniku tego powstają pęcherze. Do powstawania zniszczeń przyczyniają się również spadki temperatury - zamarzająca woda, przechodząc w lód, zwiększa swą objętość, wywołując naprężenia w szkielecie materiału. Ulegając wielo-krotnemu zamrażaniu i odmrażaniu, powoduje rozszczepienie materiału. Jest to szczególnie groźne przy małych spadkach dachu, na którym łatwiej gromadzi się woda. Woda zacznie przenikać pod pokrycie papowe, jeśli użyto wadliwych materiałów, pokrycie zostało niewłaściwie wykonane (np. papa ułożona na mokre podłoże, źle zrobione zakłady, roboty prowadzone przy nieodpowiedniej pogodzie) lub gdy spadki połaci są za małe. Przyczyną przesiąkania wody może być także niewłaściwa eksploatacja pokrycia, a więc brak lub nieodpowiednia konserwacja.
Utlenianie.
W przypadku pokryć z bitumicznych materiałów rolowych (pap) znaczenie ma nieunikniony proces zmian właściwości wyrobu, wywołany naturalnym starzeniem się lepiszcza. Zmiany powodowane są utratą składników lotnych (pod wpływem oddziaływania podwyższonej temperatury), zmianą składu chemicznego (pod wpływem tlenu), procesami polimeryzacji i polikondensacji (wskutek działania pro-mieni ultrafioletowych) i innych czynników katalizujących. W ich wyniku asfalt traci właściwości lepko-sprężyste i staje się materiałem twardym i kruchym. Pokrycie dachowe można również uszkodzić, niewłaściwie je użytkując. Przy przeglądach pokrycia, naprawach, montażu dodatkowych instalacji (anten, reklam itp.) i wykonywaniu innych niezbędnych prac, mogą powstać mechaniczne uszkodzenia pokrycia dachowego. Dlatego na dach należy wchodzić w butach o miękkich spodach (najlepiej gumowych).