Komisja Europejska
Komisja Europejska jest jedną z najważniejszych instytucji Unii Europejskiej. Funkcjonuje ona od początku istnienia Wspólnot, choć termin Komisja Europejska wprowadził dopiero Traktat Lizboński. Wcześniej używano terminu Komisja. KE jest na mocy definicji organem ponadnarodowym i reprezentuje interes Wspólnoty a nie poszczególnych krajów. Jest ona organem niezależnym.
Oficjalną siedzibą KE jest Bruksela. Komisja posiada też swoje biura w Luksemburgu. Zaś we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej, Komisja posiada swoje reprezentacje.
Komisja Europejska jest powoływana na 5-cio letnią kadencję w ciągu 6-ciu miesięcy od daty wyborów do Parlamentu Europejskiego.
Procedura powołania Komisji Europejskiej:
- uzgodnienie przez rządzących z państw członkowskich kandydatury na przewodniczącego. Jeśli kandydat ten uzyskał nominację Rady Europejskiej, zostaje przedstawiony Parlamentowi. Parlament Europejski w głosowaniu musi zatwierdzić nominację Rady.
- rządy państw wskazują w porozumieniu z przewodniczącym kandydatów na komisarzy, którzy muszą być zaakceptowani przez Radę. Przyjęta przez Radę lista podlega zatwierdzeniu przez Parlament.
-Ostateczne głosowanie w Parlamencie Europejskim poprzedzone jest przesłuchaniami kandydatów w komisjach parlamentarnych. Po pozytywnym głosowaniu Rada Europejska mianuje formalnie przewodniczącego i pozostałych członków.
W skład Komisji Europejskiej (mianowanej między Traktatem Lizbońskim a 31 października 2014 r.) wchodzi jeden obywatel każdego państwa członkowskiego. Od 2014 roku Komisja Europejska ma się składać z takiej liczby członków, która odpowiada 2/3 liczby państwa członkowskich. Członkowie Komisji będą wybierani spośród obywateli państw członkowskich na podstawie systemu bezwzględnie równej rotacji.
Członkowie Komisji Europejskiej nazywani są komisarzami. Przepisy traktatowe gwarantują im niezależność. Zobowiązani są oni do działania w interesie Unii. Komisarze nie mogą przyjmować instrukcji od rządów swoich państw. Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za swoją dziedzinę, np. handel, rozwój, rynek wewnętrzny i usługi, polityka regionalna czy sprawy wewnętrzne. Komisarze wybierani na 5-cio letnią kadencję a ich mandaty są odnawialne. W trakcie sprawowania funkcji komisarza nie można podejmować żadnej innej zarobkowej działalności zawodowej. Komisarzom przysługują specjalne przywileje i immunitety. Mogą oni dobrowolnie zrezygnować z pełnionej funkcji, zrezygnować na wezwanie przewodniczącego Komisji lub zostać zdymisjonowanym. Każdy z komisarzy posiada swój gabinet polityczny, który liczy 8 osób.
Komisja Europejska ponosi odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim. Działa na podstawie własnego regulaminu wewnętrznego. Jej posiedzenia odbywają się co najmniej raz w tygodniu i są tajne.
Najważniejszą rolą Komisji Europejskiej jest przedstawianie propozycji aktów prawnych. Komisja nie może rozpocząć prac nad aktem prawnym jeśli nie uzyska zgody Rady. Zanim Komisja wyjdzie z propozycją muszą odbyć się konsultacje społeczne. Do pozostałych funkcji/kompetencji Komisji Europejskiej należą:
- funkcja prowadzenia bieżącej polityki – Komisja jest wykonawcą rozporządzeń Rady Unii Europejskiej oraz realizatorem budżetu
- funkcja stymulacyjna – Białe księgi, Agenda 2000, Plan działania na rzecz jednolitego rynku)
- funkcja międzynarodowa – Komisja reprezentuje Unię Europejską na zewnątrz, utrzymuje stosunki dyplomatyczne w imieniu Unii Europejskiej, wysyła delegacje do państw trzecich i organizacji, prowadzi negocjacje w imieniu Wspólnoty, może zawierać umowy międzynarodowe jeżeli dostanie upoważnienie od Rady Unii Europejskiej.