Scharakteryzuj politykę Rosji wobec Rzeczypospolitej w XVIII stuleciu.

Rzeczpospolita w XVIII wieku była słabym państwem, które w wyniku braku reform, rządów szlachty oraz umocnienia się państw ościennych (szczególnie Rosji) zmierzało ku upadkowi. Polityka wschodniego sąsiada, z czasem co raz agresywniejsza, była również spowodowana słabością Rzeczypospolitej. Król nie miał faktycznej władzy, sprawowała ją magnateria. Nie przeprowadzono reform, nie zwiększono liczebności armii, a reakcja na każdą inicjatywę króla były rokosze szlachty i bunty. W tym czasie Rosja prowadziła politykę ciągłej kontroli polski dążąc do jej osłabienia. Działania te z czasem stały się przyczyną utraty niepodległości przez Rzeczpospolitą. Ingerencja Rosji w politykę polski objawiała się w wojnie północnej, sejmie niemym, pakcie Trzech Czarnych Orłów, wyborze władców na tron polski oraz rozbiorach Polski. W przeciwieństwie do polski, w XVIII wieku Rosja przezywała wzrost gospodarczy jednak do rozwoju potrzebowała dostępu do morza co stało się pierwotnym powodem zainteresowania Polską.
W czasie, gdy Rosja rosła w potęgę jako mocarstwo Piotra I, w RP rządy sprawował król August II, który kierował się głównie interesami swojej dynastii. Jako jednoczesny książę Saksonii zawarł antyszwedzki sojusz z Dania i Rosją oraz uwikłał Polskę w wojnę północną o Inflanty. Terytorium naszego państwa zostało po raz kolejny złupione i zniszczone. August II zrzekł się Inflant na rzecz Piotra I, Rosja natomiast rozpoczęła kontrolę nad państwem Polskim. Zwiększyło się jej znaczenie międzynarodowe, gdyż wreszcie zyskała dostęp do Morza Bałtyckiego.
Okres bezpośredniej zależności RP od Rosji zapoczątkował Sejm Niemy, będący skutkiem walk o koronę między Augustem II, a Stanisławem leszczyńskim. Obrady tego sejmu toczyły się w 1717 roku w warszawie pod kontrolą wojsk rosyjskich wiec jego postanowienia były korzystne dla Rosji. Z racji podpisu posła carskiego pod traktatem Rosja rościła sobie uprawnienia gwarantki sejmu pacyfikacyjnego. W razie złamania jakiegokolwiek postanowienia sejmu nasi sąsiedzi mogli zbrojnie wkroczyć na tereny Rzeczpospolitej.
Kolejnym przejawem żywego oddziaływania Rosji na Polskę był układ zawarty w 1720 roku w Poczdamie pomiędzy Rosja a Prusami dotyczący utrzymywania ustroju Polski. Dwanaście lat później w Traktacie Trzech Czarnych Orłów Austria, Rosja i Prusy postanowiły wspólnie obsadzać własnych kandydatów na tron polski. Czynnikiem, który pozwalał Rosji utrzymywać protektorat nad polska była wolna elekcja i Liberum Veto. Po śmierci Augusta II doszło do wojny domowej, która została zakończona kolejną interwencją rosyjską i przeforsowaniem na tron Augusta III. Za jego rządów wyłoniły się dwa obozy polityczne, jednym z nich była „familia” realizująca w Polsce politykę rosyjską, która później przyczyniła się do wyboru Stanisława Augusta Poniatowskiego na tron Polski.
Aby zapewnić wybór Poniatowskiemu caryca Katarzyna II wysłała pod Warszawę kilkanaście tysięcy żołnierzy rosyjskich. W 1764 roku dokonano wyboru Stanisława Poniatowskiego na króla polki. Musiał on współpracować z Rosją, która gwarantowała mu stabilność rządów. Jednak dążył również do przeprowadzenia reform oświeceniowych, na skutek czego znów doszło do interwencji Rosji. Pod pretekstem równouprawnienia dla dysydentów ambasador Repnin wywołał w Polsce wojnę domową na tle religijnym zakończoną wkroczeniem wojsk rosyjskich i uchwaleniem w 1767 roku praw kardynalnych. Utrwalały one najgorsze wady ustroju państwa polskiego: wolną elekcję, liberum veto, prawo wypowiadania nieposłuszeństwa królowi, obejmowanie urzędów tylko przez szlachtę. Na wszelkie zmiany musiała wyrazić zgodę „najjaśniejsza imperatorowa”, która stała się w ten sposób gwarantka ustroju obcego państwa. Rzeczpospolita stała się rosyjskim protektoratem.
Polityka Katarzyny II oburzyła jednak szlachtę, której grupa zawiązała konfederację Barską w 1768 roku w obronie wiary i wolności. Konfederaci żądali niezależności od Rosji, detronizacji Stanisława Augusta oraz cofnięcia wszelkich dotychczasowych reform. Konfederacja ta została przerwana przez wojska rosyjskie i przyczyniła się do zwiększenia chaosu w kraju. Rosja po raz kolejny uzyskała przewagę nad Rzeczpospolitą, doprowadziła do jej I rozbioru (1772 rok), w którym brały udział także Austria i Prusy.
Mimo utraty części terytorium Stanisław August poniatowski miał nadzieje na uwolnienie się od dominacji rosyjskiej. Okres panowania Stanisława Augusta nazywamy czasami stanisławowskimi, były to lata rozkwitu oświecenia. Od 1788 do 1792 roku obradował sejm wielki, na którym w 1791 roku uchwalono Konstytucję 3 maja znoszącą liberum veto, konfederację i wolną elekcję. W 1792 roku grupa przeciwników reform zwołała konfederację targowicką zmierzającą do obalenia konstytucji, która wezwała na pomoc wojska rosyjskie. Dwumiesięczna wojna z Rosją zakończyła się przystąpieniem króla Polski do targowicy i wydaniem przez niego rozkazu wstrzymania walk. W 1793 roku Prusy i Rosja podpisały traktat rozbiorowy, a dwa lata później po upadku insurekcji kościuszkowskiej będącej ostatnią próbą ratowania państwa polskiego likwidacja Polski była przesądzona. Stanisław August Poniatowski abdykował a Rzeczpospolita przestała istnieć jako państwo.
Polityka Rosji wobec Polski charakteryzowała się stopniowym podporządkowywaniem sobie Rzeczypospolitej. Rosja umiejętnie wykorzystywała osłabienie władzy monarszej w Polsce, rządy magnaterii, liberum veto wtrącając się w jej politykę. Osłabiony wewnętrznie kraj nie mógł przeciwstawić się działalności rosyjskiej. Jeśli już próbowano przeprowadzić reformy natychmiast były one blokowane pod pretekstem obrony „złotej wolności szlacheckiej” przy jednoczesnym poparciu i zadowoleniu Rosji, która dążyła do podporządkowania Polski jako jej protektoratu. Jednak panująca na wschodzie caryca Katarzyna II zdała sobie sprawę, że nie ustanowi w Polsce silnego rządu, całkowicie jej posłusznemu i nie utrzyma bezwzględnej uległości Polaków.