Rany
1.Rana- wszystkie uszkodzenia tkanek, którym towarzyszy przerwanie ciągłości powłok ciała. 2.Rany: a)cięta- powstaje w wyniku działania ostrego, tnącego narzędzia, prosta nie sięga głęboko, brzegi rany gładkie równe, po chirurgicznym zaopatrzeniu dobrze się goi; b)rąbana- powstaje w wyniku działania ciężkiego narzędzia o ostrej krawędzi, godzącego z dużą siłą, ma charakter rany ciętej ale jest od niej głębsza i większa, rozległe obrażenia tkanek głębiej położonych; c)kłuta- powstaje w wyniku wbicia w głąb ciała ostro zakończonego narzędzia, nieduży otwór wkłucia sięgający w głąb wąskim kanałem, czasami występuje też otwór wykłucia, w momencie usuwania narzędzia rana obficie krwawi; d)szarpana- powstaje w wyniku działania zakrzywionego narzędzia o tępej krawędzi, godzącego skośnie lub stycznie do powierzchni ciała, ma nieregularny kształt i poszarpane brzegi, rana goi się źle i pozostawia dużą bliznę; e)tłuczona- powstaje w wyniku działania tępego narzędzia godzącego z dużą siłą prostopadle do powierzchni ciała, charakteryzuje się nierównością brzegów otartych z naskórka, nieregularnym kształtem oraz uszkodzeniem otaczających tkanek (stłuczenie obrzęk siniec); f)miażdżona- powstaje w wyniku najsilniejszego urazu przez tępe narzędzie godzące z bardzo dużą siłą: przygniecenie przejechanie upadek z wysokości na twarde podłoże, charakteryzuje się silnym bólem niewielkim krwawieniem oraz rozległym uszkodzeniem tkanek; g)kąsana- powstaje w wyniku ugryzienia przez człowieka lub zwierzę, tkanki są zwykle poszarpane, a rana goi się źle wskutek zakażenia bakteriami z jamy ustnej; h)zatruta- powstaje w wyniku ukąszenia przez jadowite węże lub owady, charakteryzuje się jednoczesnym uszkodzeniem tkanek i wprowadzeniem do nich substancji trujących; i)postrzałowa- jest wynikiem wzajemnego oddziaływania pocisku i uszkodzonych tkanek ustroju, cechą charakterystyczną jest obecność zmian morfologicznych i czynnościowych w tkankach odległych od pierwotnego kanału rany. 3.Rany postrzałowe: a)przestrzałowe- otwór wlotowy kanał rany i otwór wylotowy; b)ślepe- otwór wlotowy kanał rany kończy się ślepo pociskiem; c)styczna- mają postać bruzdy po powłokach ciała. 4.Zasady zaopatrywania ran: ocena sytuacji, zapewnienie bezp. sobie i poszkod., ocena sytuacji poszkod., wezwanie karetki, zatamowanie krwawienia, przy braku masywnego krwawienia odsłonić okolice rany, obejrzenie rany, zaopatrzenie rany. 5.Aseptyka- zasada postępowania, mająca na celu niedopuszczenie do zakażenia rany drobnoustrojami chorobotwórczymi. 6.Gojenie ran: a)doraźne- polega na zrastaniu się brzegów rany, odbywa się ono bez większej ilości tkanek zmiażdżonych i bez ciał obcych, dotyczy przede wszystkim ran ciętych oraz innych po chirurgicznym zaopatrzeniu; b)przez ziarninowanie- odbywa się w ranach rozległych z tkankami martwymi, skrzepami krwi lub ciałami obcymi, rana wypełnia się ziarniną, która następnie pokrywa się naskórkiem; c)pod strupem- odbywa się w płytkich ranach powierzchownych, w których uszkodzenie nie przekracza całej grubości skóry, powstaje strup który trzyma się brzegów rany, pod nim powstaje nowa warstwa skóry, strup samoistnie odpada. 7.Tężec- choroba zakaźna wywołana działaniem na układ nerwowy człowieka toksyny, wytwarzanej przez laseczkę tężca, zakażenie nim następuje przez zanieczyszczenie rany ziemią zawierającą zarodniki tężca, objawia się silnymi i bolesnymi kurczami mięśni. 8.Róża- ostra choroba zakaźna skóry i tkanki podskórnej wywołana przez bakterie paciorkowca ropnego, objawy bolesność miejsca zakażenia zaczerwienienie wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy, nudności. 9.Wścieklizna- ostre zapalenie rdzenia kręgowego i mózgu, wywołane przez wirus po ugryzieniu przez zakażone zwierze, początkowo mrowienie pieczenie lub kłucie i ogólny niepokój, następnie nadpobudliwość omamy kurcze mięśni, a ostatecznie drgawki i zgon. 10.Obwój- to sposób przymocowania bandaża podczas wykonywania opatrunków różnych okolic. 11.Obwoje: kolisty śrubowy kłosowy wężowy żółwiowy. 12.CODOFIX- opatrunek do opatrywania różnych okolic ciała. 13.Krwiak- rozległy wylew krwi, powstaje w wyniku urazu mechanicznego. 14.Siniec- wylew krwi do tkanki podskórnej w wyniku przerwania ciągłości naczynia krwionośnego. 15.Wynaczynienie krwi- wydostanie się krwi w pełnym jej składzie poza światło okładu sercowo- naczyniowego. 16.Krwotok-to wypływ krwi poza naczynie krwionośne wskutek przerwania jego ciągłości. 17.Krw. tętniczy- to szybki wypływ pod dużym ciśnieniem jasnoczerwonej krwi z uszkodzonego naczynia. 18.Krw. żylny- to powolny wypływ ciemnoczerwonej, nieutlenowanej krwi z uszkodzonego naczynia. 19.Krw. miąższowy- to krwawienie w wyniku uszkodzenia lub przerwania ciągłości drobnych naczyń, głównie włosowatych. 20.Krwawienie- to wypływ krwi z naczyń krwionośnych na zewnątrz ciała, do jam ciała, narządów lub tkanek. 21.Krwawienie zewn.- to wypływ na zewn. ciała, krwi z naczyń. 22.Krwawienie wewn.- to wypływ krwi z naczyńko jam ciała, narządów lub tkanek.