Kobiety w życiu i twórczości wielkich romantyków. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach utworów literackich.
Celem mojej prezentacji jest ukazanie wpływu kobiet wielkich romantyków na ich twórczość. Ukażę to zagadnienie na przykładzie biografii i twórczości Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego. W twórczości romantyczne kobiety występowały pod różną postacią np. ojczyzny, matki, kochanki. W wielu utworach pod pseudonimami nadanymi przez autora były ukryte dawne miłości lub obiekty westchnień pisarza. W niektórych zaś ukochaną była ojczyzna, która w owym czasie najczęściej była zniewolona. Na podstawie wybranych utworów i fragmentów biografii polskich romantyków udowodnię, że kobiety miały duży wpływ na ich twórczość.
Adam Mickiewicz, jako 22-letni poeta i nauczyciel poznał Marię Wereszczakównę. W tym czasie pałał on zamiłowaniem do „ksiąg zbójeckich”, które opisywały romantycznych kochanków i ich nieszczęśliwą miłość. Dlatego też Maria wydawała mu się idealną kandydatką na kochankę romantycznego młodzieńca. Kobieta była piękna, oczytana w romansach i świetnie nadawała się do roli muzy lub bohaterki wielkiego dramatu. Wereszczakówna miłowała się w powieściach, w których występował trójkąt miłosny, szlachetny mąż, cnotliwy i namiętny kochanek, i ona wierna, ale sercem oddana kochankowi. Dlatego bardzo dobrze rozumiała więź, jaka łączyła ją z poetą. Maryla była zaręczona z Wawrzyńcem, co postawiło Adama w roli „tego trzeciego”. Wkrótce kobieta wychodzi za mąż tym samym łamiąc serce Mickiewicza. Jego miłość zamienia się w cierpienie i rozpacz. Ich romans był typowy dla europejskiej literatury romantycznej.
To doświadczenie pozwoliło Adamowi Mickiewiczowi idealnie opisać emocje postaci Gustawa z IV części Dziadów. Utwór ten to opowieść Gustawa o niebie i piekle miłości a także w pewnym sensie biografia romantycznego młodzieńca. Utwór opisuje trzy godziny: miłości, rozpaczy i przestrogi. Skupię się wyłącznie na dwóch pierwszych godzinach, ponieważ one najlepiej ukazują podobieństwo utworu do doświadczeń autora. W pierwszej godzinie Gustaw opisuje szczęśliwe chwile, kiedy rodziło się jego uczucie. Mówi o miłości idealnej i wiecznej, której nie może zniszczyć nawet rozstanie. Narzeka na wpływ „książek zbójeckich”, które ukształtowały jego wyobrażenia o miłości. W godzinie rozpaczy Gustaw opowiada o rozstaniu z ukochaną i o cierpieniu, jakie go dręczy. Ubolewa nad tym, że ukochana wybrała innego. Gustaw wspomina najstraszniejszą chwilę, kiedy to powróciwszy z dalekiej podróży, trafił przypadkowo na wesele ukochanej. IV część Dziadów najlepiej ukazuje wpływ miłości do Maryli Wereszczakówny na twórczość Adama Mickiewicza.
Wpływ tego romansu widać, także w wierszu pod tytułem Niepewność, w którym Adam Mickiewicz opisuje uczucia do pewnej kobiety. Utwór ten został napisany na skutek znajomości z Marią. Opisuje on przemyślenia mężczyzny na temat swojej miłości. Podmiot liryczny zastanawia się nad uczuciem do kobiety, sam nie wie czy to jest przyjaźń czy kochanie, ale odczuwa tęsknotę. Nie jest zbyt emocjonalnie związany z kobietą, lecz przyznaje, że myśli o niej i jest gotów poświęcić się dla niej. Uważam, że ten wiersz zawiera przemyślenia Adama Mickiewicza na temat dawnej miłości do Maryli. Patrzy na to uczucie z perspektywy czasu i sam nie wie, czym ono było.
Następnym twórcą romantycznym, którego biografię chcę przytoczyć jest Zygmunt Krasiński, który w swoim życiu miał wiele romansów. Pierwszą miłość przeżył podczas lata w rodzinnej posiadłości do Amelii Bronikowskiej. Kolejną kobietą w jego życiu była pewna Angielka Herietta Willan. Największą miłością w życiu Zygmunta Krasińskiego była Joanna Bobrowa. Młody poeta pałał do Joanny wielkim uczuciem odbywał z nią podróże do Włoch i Niemiec. Mężczyzna poświęcił jej wiele utworów. Krasiński zapragnął poślubić Joannę, lecz jego ojciec sprzeciwił się tej decyzji. Po pewnym czasie wrócił do ojca i zerwał kontakty z ukochaną. Niedługo potem poznał Delfinę Potocką, którą obdarzył wielkim uczuciem. Jednak na życzenie ojca poślubił Elizę Branicką. Lecz nie przestał spotykać się z dawną sympatią, Potocką. Duże znaczenie dla Zygmunta Krasińskiego miała ojczyzna. Jego poglądy na temat sytuacji w ojczyźnie kreował ojciec i środowisko uniwersyteckie.
W Nie-boskiej komedii Zygmunt Krasiński ukazuje dwie najważniejsze kobiety w swoim życiu: Joannę Bobrową i ojczyznę. Cały utwór jest dedykowany Marii. Pod tym imieniem kryje się wielka miłość autora, Joanna. Występuje ona, jako żona poety, którą zesłał Anioł Stróż. Jednak ich miłość nie przetrwa długo i rozłączy ich śmierć ukochanej. Duży wpływ na treść Nie-boskiej komedii miał ojciec współpracujący z carem oraz środowisko uniwersyteckie, które było przejęte losami zniewolonej ojczyzny. Krasiński przedstawił konflikt pomiędzy klasami społecznymi, który nieodwracalnie prowadził do rewolucji. Mężczyzna podczas licznych podróży po Europie obserwował panujące wówczas napięcia społeczne, co widać także w utworze.
Następnym utworem, który został poświęcony ukochanej jest wiersz Czyż z tobą wtedy raz ostatni byłem?. Podmiot liryczny wyraża tęsknotę za kobietą, której nigdy więcej nie zobaczy. Wspomina wspólnie spędzone chwile i zastanawia się gdzie podziewa się jego ukochana. Wyraża tęsknotę za kobietą i pragnie być przy niej. Uważam, że kobieta opisana w utworze to Delfina Potocka, ponieważ ten utwór został napisany w czasie licznych podróży poety po Europie, w czasie, których nie widywał się z ukochaną.
Kolejnym poetą jest Juliusz Słowacki. Bardzo związany ze swoją matką, często pisał do niej listy opisując w nich swoje przeżycia, zamiary, rozterki. Pierwszą młodzieńczą nieodwzajemnioną miłością poety była Ludwika Śniadecka, o której także wspomina w listach do matki. Zostaje także upamiętniona w jego utworach. Następnie podczas pobytu w Szwajcarii mężczyzna wzdycha do Marii Wodzińskiej. Ta kobieta towarzyszyła Juliuszowi podczas wycieczek w Alpy. Kilka lat później zakochuję się on w Joannie Bobrowej.
W Kordianie, jako pierwsza ukazuje się postać Laury, która jest starsza od głównego bohatera i traktuje go lekceważąco. Chłopiec wyznaje miłość kobiecie, lecz ta traktuje go z dystansem i odsuwa od siebie. W niektórych biografiach autorzy przypuszczają, że ową Laurą jest Ludwika Śniadecka, która także nie odwzajemniała miłości Słowackiego. Kolejną kobietą w życiu bohatera utworu jest Wioletta. Kordian jednak wystawia miłość dziewczyny na próbę. Okazuje się, że młoda włoszka jest tylko przywiązana do pieniędzy i luksusów, jakie zapewniał jej Kordian. Reszta utworu opisuje spisek przeciwko Carowi i miłość Kordiana do ojczyzny. Podobne poglądy, jakie wyznaje mężczyzna w utworze można znaleźć w listach ojca do Juliusza Słowackiego.
Następnym utworem, w którym ukazuje się wpływ kobiety jest wiersz pod tytułem Do matki Juliusza Słowackiego. Jest on błaganiem o przebaczenie. Podmiot liryczny przeprasza matkę za to, że tak długo jest na emigracji, lecz zapewnia ją, że pamięta, tęskni. Pragnie pozbyć się hańby, by być godnym powrotu do swojej piastunki. Słowacki w tym wierszu wyraża swoja tęsknotę za matką i błaga o przebaczenie. Być może ową matką jest ojczyzna, za którą autor tęskni i ubolewa nad tym, że nie wspierał jej w czasie powstania listopadowego.
Kontakty poetów z kobietami najczęściej kończyły się cierpieniem i złamanym sercem. I właśnie taka miłość była dla nich natchnieniem i inspiracją do tworzenia nowych postaci. Dzięki nieszczęśliwej miłości Adam Mickiewicz, Zygmunt Krasiński i Juliusz Słowacki wykreowali wiele postaci, które były odzwierciedleniem ich ukochanych. Doświadczenia życiowe miały duży wpływ na to, o czym poeci pisali, a miłość jest najlepszym powodem do tworzenia dzieł. Tak więc kobiety miały duży wpływ na twórczość wielkich romantyków.