Globalizacja - analiza SWOT

Globalizacja to pojęcie odnoszone do charakterystycznych trendów w światowej ekonomii, polityce, życiu społecznym i kulturze przejawiających się w rozprzestrzenianiu się podobnych zjawisk i procesów na całym świecie, niezależnie od stopnia cywilizacyjnego zaawansowania czy położenia geograficznego. W sferze ekonomii przejawem globalizacji są przyspieszony proces fuzji wielkich koncernów oraz koncentracja kapitału na niespotykaną skalę. W sferze polityki dostrzegalny jest proces malejącej roli organizmów państwowych. W życiu społecznym nasila się zjawisko migracji ludności. W sferze kultury natomiast następuje uniformizacja wzorców postępowania, marginalizacja kultur narodowych oraz rozprzestrzenianie się kultury jednolitej dla wszystkich ludzi.

Źródłem globalizacji jest dominacja rozwiniętej gospodarki Zachodu nad resztą świata. Prowadzi ona do ujednolicenia obrazu świata, jest rodzajem transformacji gospodarki wolnorynkowej. Jeśli rozpatrywać globalizacje. Ogromną rolę w procesie globalizacji ma postęp techniczny w zakresie mediów elektronicznych (internet, telewizja, telefonia komórkowa), dzięki czemu tworzy się globalna wspólnota a odległości miedzy krajami i ludźmi niemalże znikają.

Dokonując analizy SWOT globalizacji musimy powiedzieć o dobry i słabych stronach oraz o szansach i zagrożeniach dla tego procesu.

Najważniejszą dobrą stroną globalizacji jest ujednolicenie gospodarki ogólnoświatowej, w której istnieje możliwość swobodnego przepływu dóbr (kapitału), usług oraz czynników wytwórczych. Dzięki globalizacji łatwiej rozwiązywać ewentualne problemy wspólnymi siłami uczestniczących w globalizacji państw a większa otwartość gospodarek wpływa na wyrównywanie różnic rozwojowych w krajach mniej zamożnych i zacofanych.
Zalet globalizacji należy upatrywać również w jej wpływie na gospodarki znajdujące się w okresie transformacji. Może ona pomagać w restrukturyzacji przemysłu w kierunku gałęzi bardziej zaawansowanych technologicznie. Umacnia ona rozwój rynku, rozszerza sektor prywatny oraz stymuluje konkurencję na rynku. Dzięki globalizacji przenikają nowe modele zachowań, pracy i zarządzania, wspierana jest innowacyjność efektywność, przedsiębiorczość.
· Ujednolicony rynek ekonomiczny,
· Większa swoboda ludności,
· Ogromny postęp techniczny,

Słabe strony to rozwój globalizacji, postępującej nie w interesie społeczeństwa, lecz w interesie międzynarodowych koncernów. Taka globalizacja wymusza na krajach najbiedniejszych Trzeciego Świata tanią sprzedaż ich surowców naturalnych, powstrzymuje ich technologiczny rozwój, a tym samym przyczynia się do pogarszania się ich sytuacji ekonomicznej. Globalizacja pociąga kraje rozwinięte w rujnującą walkę o jak najtańsze koszty i miejsca produkcji, niszcząc w ten sposób osiągnięcia socjalnej gospodarki wolnorynkowej, wypracowywane przez tradycje socjaldemokratyczna począwszy od XIX-go wieku. Globalizacja zmusza jednych do coraz dłuższej pracy, spychając innych na margines społeczeństwa w bezrobociu. W czasie, gdy rosną zyski międzynarodowych koncernów, budżety poszczególnych państw pogrążają się w długach, a płace ulęgają stagnacji.
Procesy te pociągają również za sobą złe zjawiska jak:
· Wzrastające zanieczyszczenia środowiska,
· Rozwój chorób cywilizacyjnych,
· Pogłębiająca się przepaść miedzy biednymi i bogatymi,
· Wzrastające zużycie energii.

Inną słabą stroną globalizacji jest wrażliwość gospodarek narodowych na każde załamania na rynkach światowych, jak krach finansowy, recesja, kryzysy strukturalne, wzrost bezrobocia.

Szanse na pozytywne perspektywy globalizacji pojawiają się, gdy na pierwszy plan wysuną się te aspekty tego procesu, które zmierzają do gospodarczej unifikacji, niwelacji różnic w globalnej skali, a także kulturowego ujednolicenia. Globalizacja w takiej formie usuwa podstawowe źródła konfliktów.
Ekonomiczną szansą globalizacji jest rosnąca integracja międzynarodowych rynków finansowych. Pozwala ona na swobodny przepływ kapitału w poszukiwaniu wysokich stop zysku i dogodnych warunków inwestowania. Pozwala to rozwijać się zarówno wielkim koncernom jak i mniejszym firmom, których oferta różni się od tego co oferują wielcy producenci.
Daje to szanse na:
· Nowe perspektywy rozwoju ekonomicznego;
· Nowe metody sterowania życiem publicznym w skali światowej;

Zagrożenia to miedzy innymi występująca w procesie globalizacji koncentracja produkcji z wielu regionalnych producentów na jednego globalnego, która prowadzić może do rozprzestrzeniania się biedy wśród znacznej części ludność. W modelu skoncentrowanym tę samą liczbę kupujących "obsługuje" jeden wysokowydajny producent. Można dać przykład z naszego rolnictwa - tradycyjne małe gospodarstwa oraz produkcja wysoko towarowa; sklepiki w miasteczku i supermarket. Koncentracja występuje w produkcji i w handlu. Wysokowydajny producent ma potokową technologie wytwarzania, jak ma warunki to może zaspokoić popyt całego świata. Potokowa produkcja jest możliwa bez udziału ludzi. Dotyczy to zarówno elektroniki jak i tradycyjnych przemysłów. Oczywiście ludzie pracują, lecz w proporcji do masy produkcji jest ich niewielu.
Globalny charakter produkcji, obrotu handlowego i finansowego, reklamy i konsumpcji wywołuje coraz powszechniej poczucie zagrożenia własnej tożsamości; coraz wyraźniejsza staje się potrzeba ponownego kulturowego samookreślenia się, w kręgu własnej, wyraźnie od innych oddzielonej, wspólnoty. Globalizacji towarzyszy więc "etnizacja" - wzmaganie się tendencji nacjonalistycznych i renesans różnych postaci "integryzmu religijnego". Ambiwalentny charakter globalizacji uwidacznia się w całym kompleksie jej konsekwencji społecznych. Z jednej strony włącza całe społeczeństwa i kraje w jeden system gospodarki rynkowej, z drugiej - powoduje "dezintegrację" przestrzeni społecznej. Społeczeństwa wielu krajów w coraz większym stopniu stanowią socjologiczną mieszankę złożoną z wielu różnorodnych elementów, które uparcie zachowują odrębność.
Te zjawiska pociągają za sabą takie zagrożenia jak:
· Wzrost zagrożenia terrorystycznego,
· Nasilenie się konfliktów etnicznych, ideologicznych i religijnych

Globalizacja jest również zagrożeniem dla wolności ludzi, gdy jest pomyślana jako program mający na celu zainstalowanie ogólnoplanetarnego, wszechmocnego, niekontrolowanego superpaństwa.


Obecnie globalizacja traci swój blask w różnych stronach świata. Globalizacja jest widziana przez coraz większą liczbą ludzi nie jako „przyjaciel” dobrobytu, lecz jako jego wróg; nie jako czynnik rozwoju, lecz jako wciąż zaciskająca się pętla zwiększających się żądań znalezienia i stosowania przez kraje środków zaradczych przy jednoczesnym ograniczaniu ich możliwości.
Ale z drugiej strony można powiedzieć ze już w tej chwili proces globalizacji jest nieodwracalny. Trudno bowiem wyobrazić sobie powrót do sytuacji, w których można będzie ograniczyć zakres konsekwencji i determinant działania ludzkiego do jakiegoś jednego małego, samodzielnego obszaru.