Alkohol etylowy – przyjaciel czy wróg człowieka?
Alkohol etylowy (etanol, C2H5OH) jest bezbarwną, łatwopalną cieczą. Ma charakterystyczny zapach i piekący smak, łatwo miesza się z wodą w każdej ilości. Jest głównym składnikiem napojów alkoholowych, tzw. wysoko? i nisko? procentowych. W języku potocznym, gdy mówi się o alkoholu, ma się na myśli właśnie alkohol etylowy zawarty np. w wódce, winie, koniaku, piwie. Otrzymuje się go metodami biochemicznymi ? w wyniku fermentacji skrobi lub cukru pod wpływem enzymów zawartych w drożdżach lub syntetycznie, przeważnie przez uwodnienie etylenu lub uwodornienie aldehydu octowego.
Alkohol zajmuje szczególne miejsce wśród substancji spożywanych przez człowieka. Wynika to z faktu, że bardzo szybko ? ze względu na niewielki rozmiar cząsteczek ? jest wchłaniany przez organizm. Działanie alkoholu zaczyna się już po kilku minutach od spożycia. Alkohol dostaje się do krwioobiegu, a za jego pośrednictwem do mózgu. Następnie zostaje przetransportowany do kory mózgowej, która przetwarza sygnały wpływające na zachowanie człowieka. Pojawiają się najpierw pozytywne odczucia w postaci beztroski, rozluźnienia i dobrego humoru. Przytłumieniu ulegają negatywne emocje. W miarę zwiększania się ilości alkoholu we krwi następuje głębsze jego wnikanie do mózgu. U niektórych osób objawia się to sennością, u innych powoduje wzmożenie agresji, wdawanie się w konflikty, bójki. Podobnie jest ze zdrowotnymi właściwościami alkoholu. Jeden drink ułatwi trawienie, pobudzi apetyt, rozgrzeje, może pomóc na przeziębienie. Jednak już każdy następny będzie wydłużał czas trwania
i przyswajanie przez organizm pokarmu, przyspieszał utratę ciepła, a także stopniowo osłabiał układ odpornościowy, zwiększając naszą podatność na różne infekcje. W miarę picia będzie wzrastać również ciśnienie krwi, co prowadzi do uszkodzenia naczyń wieńcowych. Im większe jest stężenie alkoholu we krwi (zależy ono od ilości i rodzaju konsumowanych napojów alkoholowych oraz takich czynników jak: waga, płeć, budowa ciała, czy czas konsumpcji), tym większe są rozmiary zaburzeń reagowania, myślenia i zachowania.
Poziom alkoholu we krwi określany jest w promilach. 1 promil jest to liczba gramów czystego C2H5OH przypadająca na 1 litr krwi. W momencie, gdy pewien ten poziom zostanie przekroczony, część układu nerwowego odpowiedzialna za oddychanie i pracę serca przestaje prawidłowo funkcjonować. Tymczasowy stan upojenia alkoholowego przechodzi, lecz stałe spożywanie alkoholu powoduje zaburzenia emocjonalne, umysłowe, całkowitą degenerację fizyczną i psychiczna człowieka. W skrajnych przypadkach prowadzi nawet do śmierci. Śmiertelna dawka to 6-8 g na 1 kg masy ciała.
Długie i nadmierne spożywanie alkoholu powoduje uzależnienie, czyli chorobę alkoholową. Alkoholizm to nie tylko choroba jednostki, lecz bardzo niebezpieczna choroba społeczna. Jej skutki odczuwa nie tylko sam alkoholik, ale cała jego rodzina, przyjaciele, sąsiedzi oraz ludzie nieznani. Alkohol zabija więcej ludzi na świecie niż wszystkie inne używki (wyłączając nikotynę). Napoje alkoholowe wpływają na procesy zachodzące w mózgu, powodują zmiany myśli, uczuć i zachowań. Alkohol niszczy wiele narządów, przede wszystkim wątrobę i mózg (jest on zbudowany w większej części
z białka, ścinanego przez alkohol).Udowodniono, że ludzie będący pod wpływem alkoholu powodują więcej tragicznych w skutkach wypadków samochodowych.
Alkoholizm przyczynia się również do wzrostu przemocy, przestępczości, rozwodów, patologii w rodzinach, bezrobocia i samobójstw. Najbardziej narażoną grupą społeczną na zgubny wpływ alkoholu są dzieci i młodzież. Badania potwierdzają, że co piąty młody człowiek ma poważne problemy z powodu picia alkoholu. Piwo pije 73% chłopców i 67% dziewcząt, wino 69% chłopców i 36% dziewcząt, wódkę zaś odpowiednio 14% i 7%. Młody człowiek, który sięga po alkohol, nie rozumie lub nie chce zrozumieć faktu, że ma znacznie niższą tolerancję na alkohol niż dorosła osoba i dlatego szybciej może stać się jego niewolnikiem. Nadużywanie alkoholu prowadzi do wielu chorób, takich jak: uszkodzenie mięśnia sercowego, nieżyt przełyku, owrzodzenie żołądka i jelit, stany zapalne trzustki, rak wargi, języka, gardła, marskość wątroby, schorzenia nerek
i gruczołów wydzielania wewnętrznego, cukrzyca, anemia czy uszkodzenie płodu przyszłej matki. Większemu i bardziej niszczącemu działaniu alkoholu na organizm sprzyja spożywanie go w ?towarzystwie? papierosa, kawy, w czasie choroby, razem
z lekami oraz podczas zmęczenia czy sytuacji stresowych. Alkoholizm jest chorobą nieuleczalną, której skutki są widoczne i odczuwalne do końca życia. Osoba uzależniona zawsze będzie alkoholikiem. Nigdy nie wiadomo czy nie wróci do poprzedniego życia ? nawet po, wydawałoby się, skutecznej terapii.
Przytoczone przykłady negatywnego działania etanolu na organizm ludzki nie oznaczają jednak, że nie należy go spożywać. Alkohol jest dla ludzi dojrzałych, którzy zdają sobie sprawę z konsekwencji jego wypicia. Etanol ma również swoje pozytywne strony. Jest bowiem świetnym rozpuszczalnikiem (nierozpuszczalny w wodzie jod dobrze rozpuszcza się w alkoholu tworząc tzw. ?jodynę?). Jako spirytus salicylowy służy do odkażania ran i skaleczeń w medycynie. Jest także podstawowym składnikiem leków. Skażony spirytus, zwany popularnie denaturatem jest dobrym paliwem w palnikach turystycznych. Etanol służy również do wyrobu perfum, wód kolońskich oraz do produkcji farb i lakierów. Poza tym umiarkowane spożywanie alkoholu może także dobrze wpływać na nasz układ odpornościowy ? rzadziej ulegamy przeziębieniu (pod warunkiem, że nie pali się papierosów). Stwierdzono również, że picie niewielkich ilości napojów alkoholowych rozszerza naczynia krwionośne, dzięki czemu krew może szybciej krążyć w naszym organizmie. Zwiększa się również ilość tzw. dobrego cholesterolu we krwi, co działa przeciwmiażdżycowo. Takie przeciwmiażdżycowe działanie przypisuje się przede wszystkim czerwonemu winu. Piwo natomiast, znane z silnych właściwości moczopędnych, bywa zalecane pacjentom, którzy mają skłonność do tworzenia się piasku i kamieni w nerkach.
Alkohole mają wiele wad, ale i zalet im nie brakuje. Uważam więc, że alkohol nie jest wrogiem człowieka pod warunkiem, że on sam go takim dla siebie nie uczyni.
Z alkoholem powinno się postępować ostrożnie i rozważnie ? wtedy nikomu nie stanie się krzywda. Jeśli więc będziemy korzystać z niego w sposób przemyślany, na pewno nie będzie zagrażał on naszemu zdrowiu czy nawet życiu.