Klasyczna struktura lekcji i założenia współczesnej dydaktyki

KLASYCZNA STRUKTURA LEKCJI

1. Powitanie.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Sprawdzenie pracy domowej.
4. Nawiązanie do tematu.
5. Podanie tematu.
6. Realizacja tematu.
7. Podsumowanie lekcji. Synteza lekcji. Zastosowanie osiągniętej wiedzy i umiejętności w odniesieniu do innych przekazów kultury i innych dziedzin sztuki; utrwalenie.
8. Zadanie i wyjaśnienie pracy domowej (praca domowa nie powinna przekraczać możliwości wychowanka).

Założenia dot. nauczania języka polskiego

1. Za naukę języka ojczystego są odpowiedzialni wszyscy nauczyciele.
2. Doskonalenie kompetencji komunikacyjnych.
3. Nauka języka jako wychowanie językowe.
4. Kształtowanie wrażliwości estetycznej
5. Odchodzenie od definicyjności w kształceniu.
6. Kształtowanie postaw kreatywnych – twórczych.
7. Czytanie i rozwijanie umiejętności tekstów kultury.

Założenia współczesnej dydaktyki

1. Podmiotowość nauczyciela.
2. Nauczyciel kreatywny – posługuje się metodami aktywizacyjnymi.
3. Nauczyciel, wychowawca, pedagog.
4. Powinien posiadać wiedzę polonistyczną i umiejętności pedagogiczne.
5. Komunikatywny.
6. Asertywny.
7. Potrzeba ustawicznego doskonalenia się.
UCZEŃ

Współczesny uczeń ma być dzieckiem, człowiekiem dorastającym – uczeń uprzedmiotowiony, kreatywny, komunikatywny, nie tyle poznaje wiedzę, co świat wartości (tworzy własny system wartości).

Współczesna dydaktyka to: 1) wychowanie,
2) kształcenie,
3) poznawanie.

Wiedza jest po to, żeby kształcić umiejętności. Trzeba łączyć różne dziedziny wiedzy i działalności ludzkiej – polisemiczność. Systematyczne, racjonalne motywowanie wychowanków. Istotna jest korespondencja sztuk we współczesnej edukacji polonistycznej – intertekstualność. Również zasada wizualizacji i manualizacji

KLASYCZNA TEORIA CELÓW LEKCJI.

Klasyczna teoria celów kategoryzuje cele lekcji na trzy poziomy:
1) p. poznania,
2) p. kształcenia,
3) p. wychowania,
i formułuje je jako: cel poznawczy, kształcący, wychowawczy.
Wychowywać do danej wiedzy, umiejętności – najbardziej elementarne cele wychowania.
Wiedza i zrozumienie – symptomy osiągniętego celu poznawczego.
Cel wychowawczy jest najwyższym celem.
1. Cel poznawczy – poziom poznawania (wiem, znam, rozumiem). Wiedza powinna być funkcjonalna i praktyczna.
2. Cel kształcący – kształceniowy, poziom kształcenia sprawności (umiem, potrafię).
Podstawowe kategorie umiejętności:
- rozpoznawanie, wyodrębnianie, identyfikowanie, konkretyzowanie wyróżników kategorii polonistycznych lub całych kategorii wśród innych,
- odtwarzanie i tworzenie części lub całości określonych kategorii polonistycznych,
- sprawne, doskonałe posługiwanie się opanowaną kategorię polonistyczną.
3. Cel wychowawczy (chcę, pragnę).
Kształtowanie, tworzenie przynajmniej przekonania o potrzebie poznania danej kategorii polonistycznej oraz o umiejętności posługiwania się nią, a w istocie zainteresowania, zafascynowania wybranymi odcinkami wiedzy polonistycznej i kształconymi na ich podstawie umiejętnościami. Wytworzenie poglądu, świadomości, że uczeń chce, a nawet potrzebuje i pragnie poznawać wiedzę polonistyczną i zdobywać umiejętności. Formować osobowość ucznia, tworząc hierarchię wartości akceptowaną nie tylko przez niego, jego rodzinę, społeczeństwo lecz przez ogół ludzkości.