Wegetarianizm

Wegetarianizm to rodzaj diety charakteryzujący się wyłączeniem z posiłków produktów pochodzenia mięsnego i ewentualnie jaj lub nabiału. Najogólniej wegetarianizm to zbiór kilku diet, w tym weganizmu, fruktarianizmu i samego wegetarianizmu. Niektórzy weganie uważają miód za produkt pochodzenia zwierzęcego, i w związku z tym go nie jedzą, jednak jest to sprawa indywidualnych przekonań.


Rodzaje wegetarianizmu:
Oto spis diet wegetariańskich:
• Laktoowowegetarianizm. To połączenie laktarianizmu i owowegetarianizmu. Jada się wszystkie pokarmy z wyjątkiem mięsa, drobiu, ryb i serów żółtych. Najczęściej laktoowowegetarianie są po prostu nazywani wegetarianami, a ściślejszy wegetarianizm jest nazywany weganizmem. Poglądy zwolenników tej diety umotywowane mogą być wygodą, uwarunkowaniami kulturowymi - wiarą, że przy produkcji mleka czy jaj zwierzęta nie muszą cierpieć lub też przekonaniem, że skala cierpienia zwierząt przy podukcji powyższych jest akceptowalna.

• Laktowegetarianizm. Odpowiednio, laktowegetarianie nie spożywają mięsa i jaj, ale dopuszczają w swoim jadłospisie nabiał.

• Owowegetarianizm. Owowegetarianie nie spożywają mięsa i nabiału, jednak dopuszczają spożywanie jaj.

• Weganizm. Jest to jeden ze ściślejszych odmian wegetarianizmu, który grupuje ludzi omijających żywność pochodzenia zwierzęcego.



• Witarianizm. Witarianie żywią się jedynie surowymi lub podgrzanymi do maksymalnej temperatury 46,7C pokarmami, na ogół wegańskimi. Robią tak z przekonania, że gotowanie niszczy enzymy i składniki mineralne zawarte w warzywach i owocach. Naukowcy potwierdzają to, jednak zaznaczają także, że gotowanie czasem uwalnia więcej składników mineralnych z wnętrza pokarmu.

• Frutarianizm. Frutarianie jedzą jedynie owoce, orzechy, nasiona i inne rośliny, które mogą być zdobyte bez uszkodzenia zewnętrznego rośliny. Występują oni o wiele rzadziej niż wegetarianie i weganie. Mogą jeść dla przykładu pomidory, jabłka, dynie, czy fasolki, ale nie mogą jeść ziemniaków i szpinaku. Kontrowersyjną jest także sprawa, czy dzięki takiej diecie można organizmowi dostarczyć wszystkie niezbędne składniki pokarmowe i witaminy.



Za rodzaje wegetarianizmu często niesłusznie uważa się diety będące etapem pomiędzy jedzeniem potraw mięsnych, a wegetarianizmem. Są to semiwegetarianizm.

W 1847 roku, w czasie pierwszego spotkania Społeczeństwa Wegetarian w Anglii, ustalono, że wegetarianin to osoba, która odmawia jedzenia jakiegokolwiek rodzaju mięsa. Wcześniej wegetarianie byli często nazywani pitagorejczykami, ponieważ ci także nie spożywali mięsa.

Motywacja
Jest wiele przyczyn, dla których ludzie przechodzą na wegetarianizm. Są to głównie względy etyczne, zdrowotne i ekologiczne.



Etyka
Wielu wegetarian uważa, że zwierzęta nie mogą cierpieć i powinny być lepiej traktowane przez ludzi. Sprzeciwiają się oni brutalnemu zabijaniu zwierząt na farmach i nadmiernej produkcji mięsa. Wielu z nich wierzy, że nie powinni spożywać mięsa dla dobra wszystkich żywych stworzeń.
Niektórzy z etycznych wegetarian porównują zwierzęta do ludzi - zwierzę nie chce zginąć, jednak nie ma żadnego wyboru i zostaje siłą zaciągnięte do rzeźni. Wszystkie inne zwierzęta, jego przyjaciele i rodzina będą cierpieć po jego stracie. Samo zwierzę ma także pragnienia na przyszłość i ma prawo cieszyć się z życia, nie powinno cierpieć i być zabite tylko po to, aby wyżywić człowieka, gdy istnieją dla niego lepsze metody pożywienia.
Dla niektórych wegetarianizm jest także stylem życia opierającym się na ścisłych regułach etycznych nieszkodzenia innym istotom żywym, ściśle powiązanym z szeroko rozumianą ekologią.
John Webster, profesor pochodzący z Bristolu zauważył, że ludzie uważają, że cierpienie zależy od inteligencji gatunku. Ponieważ zwierzęta są mniej inteligentne niż ludzie, ludzie sądzą, że nie będą one cierpiały tak samo jak człowiek w czasie śmierci. Jednak skoro człowiek wyewoluował z innych gatunków, to skąd miał się wziąć mechanizm bólu?












Religia
Zdecydowana większość religii wypowiada się na temat zabijania zwierząt, a niektóre wręcz zakazują tego, ponieważ zwierzęta mają takie same prawa jak ludzie. Jest to m.in. buddyzm, hinduizm, taoizm i jainizm.
Cytaty z Pisma wykorzystywane przez Rasta na potwierdzenie wegetarianizmu:
• "Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść." (Przyp. 15:17, Biblia Gdańska).
• "Sprawiasz, że rośnie trawa dla bydła i rośliny na użytek człowieka" (Psalm 104).
• "...będziesz pożywał ziela polnego." (1 Moj. 3:18, BG).

Zdrowie

Większość naukowych autorytetów w sprawach żywieniowych, zgodnie twierdzi, że przemyślana i dobrze zrównoważona dieta wegetariańska jest jedną z najzdrowszych diet stosowanych przez ludzi. Potwierdzają to liczne statystyki i badania epidemiologiczne prowadzone na dużą skalę w USA i w Wielkiej Brytanii. Wegetarianie jako grupa, w porównaniu z resztą populacji na tym samym terenie, zazwyczaj wykazuje niższą, średnią masę ciała, niższy poziom cholesterolu we krwi, niższe ciśnienie krwi, znacznie mniej przypadków zawału serca, nadciśnienia, cukrzycy, kilkunastu rodzajów nowotworów, osteoporozy i miażdżycy.
Rzekomy niedobór białek oraz aminokwasów wśród wegetarian stosujących zrównoważoną dietę nie został nigdy wiarygodnie dowiedziony. Głównym źródłem białka w diecie wegetariańskiej, w zależności od odmiany diety, mogą być jaja, mleko i jego przetwory lub rośliny wysokobiałkowe, takie jak np. rośliny strączkowe czy kasze.






Inne względy:
Niektórzy ludzie uważają mięso za nieapetyczne i brzydzą się jego jedzeniem.
Inni zostali wychowani przez wegetarian i są przyzwyczajeni do takiego stylu życia. Jeszcze inni zostają wegetarianami ze względu na swojego partnera życiowego, członka rodziny albo przyjaciela.
Istnieją także regiony, które zamieszkuje wielu wegetarian albo z wyboru, albo z przymusu (m.in. wioski w biednych terenach Ameryki Południowej, Afryki i Azji. Niektórzy po otrzymaniu szansy jedzenia mięsa skorzystają z niej, jednak inni pozostaną wegetarianinami pomimo szansy na wybicie się ze społeczeństwa.
[
Wegetarianizm w Polsce

W Polsce wegetarianizm jest głównie propagowany np. przez stowarzyszenie Empatia i fundację Viva!. Organizują oni różne happeningi, spotkania i demonstracje przeciwko takim firmom jak KFC czy różnym sklepom sprzedającym futra. Co roku wiele miast przyłącza się do Ogólnopolskiego Tygodnia Wegetarianizmu, który odbywa się w ostatnim tygodniu maja. Ponadto, 1 października ma miejsce Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu. Od 2003 roku obchodzony jest Dzień Ryby, który ma miejsce 20 grudnia i propaguje wegetariańskie święta Bożego Narodzenia w Polsce. Od 1994 roku ukazuje się w kioskach ogólnodostępny miesięcznik Wegetariański Świat.

Krytyka wegetarianizmu

Stwierdzono, że w pewnych okresach życia, przy niewłaściwie skomponowanej diecie wegetariańskiej mogą występować niedobory witaminy B12 (głównie u osób starszych), witaminy D (u dzieci i młodzieży), żelaza i cynku. Niedoborów można stosunkowo łatwo uniknąć modyfikując odpowiednio swoją dietę w tych okresach życia poprzez włączenie do posiłków produktów wegetariańskich bogatszych w te witaminy i minerały. W uzasadnionych medycznie przypadkach można również uzupełniać niedobory sztucznie, poprzez regularne spożywanie odpowiednich suplementów stosując się do zalecanego dawkowania.