Mitoza, mejoza, komórki somatyczne

Komórki somatyczne są to wszystkie komórki ciała z wyjątkiem rozrodczych. Każdą żywą komórkę charakteryzuje zdolność do podziału. Każdy podział komórki składa się z 2 procesów: kariokinezy i cytokinezy.II Podczas podziału jądra komórkowego powstają chromosomy (wyniki spiralizacji chromatyny) –liczba chromosomów dla danego gatunku jest stała (jest cechą gatunkową) – u człowieka w komórkach sonetycznych występują 23 pary chromosomów – w chromosomach rozrodczych są 23 pary chromosomów – pary chromosomów to chromosomy homologiczne-jądro pochodzi od matki, drugi od ojca, są identyczne (mają taki sam kształt i wielkość ). – komórkę, która zawiera pary chromosomów homologicznych nazywamy komórką diploidalną i oznaczamy 2n np. komórki somatyczne człowieka 2n=46 – komórka diploidalna zawiera podwójny garnitur chromosomów(diploidalna liczba chromosomów 2n jest charakterystyczna dla większości zwierząt saprofitów (pokolenie bezpłciowe) roślin. 2n oznacza podwójny garnitur chromosomowy, w którym chromosomy podobne do siebie i posiadające te same związki cech tworzą pary czyli tzw. Chromosomy chomologiczne – komórka haploidalna zawiera pojedynczy zestaw chromosomów, oznaczamy ją 1n np. gamety u człowieka mają 1n=23 (diploidalna liczba chromosomów 1n jest charakterystyczna dla gamet (np. komórki jądrowe i plemnikowe) dla gametofitów (pokolenie płciowe roślin i zarodników roślin). Budowa chromosomów (rys) Przed przystąpieniem do podziału w każdym chromosomie są dwie identyczne cząsteczki DNA. PODZIAL KOMORKI-skladaja się dwa procesy:podzial jadra, czyli kariokineza i podzial cytopalzmy czyli cytokineza. Istnieja dwa typy podzialu MITOZA- substancja chromatynowa zawarta w jadrze zaczyna zmieniac swoja postac , przyjmujac forme coraz silniej skrecajacych się i grubiejacych nici az do wytworzenia specyficznych tworow, zwanych chromosomami; liczba chromosomow jest stala u osobnikow danego gatunku, lecz roznica dla roznych gatunkow.II Okres formowania się chromosomow z substancji chromatynowej noci nazwe PROFAZY-chromatyna skupia się tworzy chromosomy. Każdy chromosom podzielony jest na dwie chromatydy. Zanika blona jadrowa i jaderko. Powstaje wrzeciono kariokinetyczne. METAFAZA-chromosomy podzielone na chromatydy ukladaja się w plaszczycnie rownikowej wrzeciona kariokinetycznego. Nitki wrzeciona z jednej strony przyczepione sa do centrow chromosomow z drugiej skupiaja się na biegunach komorki. ANAFAZA- Nitki wrzeciona kariokinetycznego kurcza się do przeciwleglych biegunow komorki po peknieciu centromerow wedruja chromatydy. Powstaje wrzeciono kariokinetyczne. Rozpoczyna się podzial cytoplazmy. TELOFAZA-chromatydy staja się chromosomami potomnymi. Odtwarza się blona jadrowa i jaderko. Powstaja dwa jadra komorkowe z których kazde zawiera te sama liczbe chromosomow co jadro wyjsciowe i pelna informacje genetyczna. Dokonczony zostaje podzial komorki, Powstaja diwe komorki potomne. WNIOSEK: mitoza jest podzialem zachowujacym taka sama liczbe chromosomow. Zachodzi w komorkach sanatycznych ciala u zwierzat i roslin oraz przy powstawaniu gametu roslin. Znaczenie mitozy – prowadzi do wzrostu całego organizmu –umożliwia przekazywanie identycznej informacji genetycznej do komórek potomnych. MEJOZA- jest podzialem redukcyjnym gdyz ilosc chromosomow w komorkach potomnych jest o polowe mniejsza niż w komorce macierzystej (komorki potomne mimo redukcji ilosci chromosomow zwieraja pelna inf genet)I PODZIAL- I PROFAZA-chromatyna ulega spiralizacji powstaja chromosomy. Chromosomy homologiczne ustawiaja się parami. Każdy z chromosomow podzielony jest na dwie chromatydy. Pary chromosomow chomologicznych tworza tzw. Biwalenty. Nastepuje silne skrecenie chromosomow honologicznych. Może nastapic pekanie i wymiana chromatyd miedzy chromosomami honologicznymi. Takie zjawisko nazywamy crossing-over. W czasie profazy I zanika blona jadrowa jaderka, powstaje wrzeciono kariokinetyczne. I METAFAZA-biwalenty ustawiaja się w plaszczyznie rownikowej wrzeciona kariokinetycznego. Każdy z nich zawiera dwa chromosomy podzielone na chromatydy. Nitki wrzeciona kariokinetycznego przyczepione sa do centromerow chromosomow z drugiej skupiaja się na przeciwleglych biegunach komorki. I ANAFAZA-Nici wrzeciona kariokinetycznego kurcza się. Chromosomy wedruja do przciwleglych biegunow komorki (po jednym z kazdej pary) powstaje wrzeciono cytokinetyczne. I TELOFAZA- powstaja dwa jadra komorkowe posiadajace o polowe mniejsza liczbe chromosomow, niż jadro maciezyste, lecz zawierajace pelna informacje genetyczna. II PODZIAL-PROFAZA II- powstaje wrzeciono kariokinetyczne. Zanika blona jadrowa jaderka. Chromosomy podzielone sa na chromatydy. METAFAZA II-chromosomy podzielone na dwie chromatydy ustawiaja się w plaszczyznach rownikowych wrzeciona kariokinetycznego. Nitki wrzeciona kariokinetycznego z jednej strony skupione sa na biegunach komorki z drugiej doczepione do centromerow chromosomow. ANAFAZA II- Nitki wrzeciona kariokin. Kurcza się. Chromosomy zostaja rozerwane do przeciwleglych biegunow komorki wedruja chromatydy. Powstaje wrzeciono cytokinetyczne. TELOFAZA II- powstaja cztery jadra kom, zawierajace o polowe mniejsza liczbe chromosomow niż jadra przed mejoza. Nastepuje podzial komorki. Powstaja cztery komorki potomne. W kazdym z nich wystepuje jedno jadro. WNIOSKI: Mejoza to podzial redukcyjny w którym z komorki diploidalnej (2n chromosomow) powstaja 4 komorki chaploidalne (1n rybosomow)/. Podzial mejotyczny zachodzi przy powstaniu gamet (kom plciowe np. jajowe, plemnikowe) u zwierzat oraz zarodnikow u roslin. Dzieki temu podzialowi z pokolenia na pokolenie organizmy okreslonego gatunku maja te sama liczbe chromosomow. Znaczenie mejozy – zapewnia zmienność informacji genetycznej, bo zachodzi crossing-over, i zachodzi niezależna segregacja chromosomów ojcowskich i matczynych w anafazie I. –umożliwia utrzymanie stałej lidzby chromosomów w kolejnych pokoleniach u organizmów rozmnażających się płciowo.