Hans Memling

? Malarz niderlandzki niemieckiego pochodzenia, jeden z najważniejszych przedstawicieli wczesnego odrodzenia w Europie.
? Urodził się około 1433 roku w Seligenstadt koło Aschaffenburga nad Menem w Hesji, jako syn Hermanna Momlingena i Luci Strin między rokiem 1435 a 1440. Niedługo potem jego rodzina przeniosła się do Seligenstadt. W roku 1451 w okolicy tej wybuchła epidemia dżumy, która osierociła malarza. Chłopiec został oddany pod opiekę mnichów z pobliskiego opactwa benedyktyńskiego. Przebywając w tym miejscu poznał iluminowane manuskrypty, obrazy, rzeźby, sztukę złotniczą. Wtedy też zobaczył obrazy Mistrza Męki Pańskiej z Darmstadt, które tak silnie oddziałały na malarza, iż wiele lat później namalował ?Ukrzyżowanie?, niezwykle podobne do tego, które widział w młodości.
? Prawdopodobnie około 1457 roku studiował w Kolonii, gdzie utrzymywał kontakty z tamtejszym kręgiem malarskim. Tam też poznał dzieła Stefana Lochnera.
? Następnie kształcił się w Brukseli w pracowni Rogiera van der Weydena. Przebywał tam do śmierci mistrza w 1464 roku. Giorgio Vasari nazywał Memlinga pupilem van der Weydena.
? Po przybyciu do Brugii w 1464 roku Hans Memling od razu zyskał sławę. Dnia 30 stycznia 1465 roku nabył prawa miejskie i od tej pory stał się członkiem miejscowej społeczności. Następnie wynajął dom przy ulicy Św. Jana (Saintjanstraat) bądź Św. Jerzego w dzielnicy malarzy i miniaturzystów. Opinia następcy Rogiera van der Weydena, którą cieszył się Hans Memling, spowodowała napływ szeregu zamówień oraz nawiązanie licznych kontaktów.
? W roku 1467 artysta poznał Jana Crabbe, opata zakonu cysterskiego w Coxyde, który umożliwił mu kontakty z kulturą i malarstwem włoskim. Duchowny zamawiał u malarza obrazy ołtarzowe. W roku 1473 Jan Floreins, przełożony szpitala Św. Jana w Brugii zamówił u artysty Ołtarz Janów.
? W latach siedemdziesiątych Memling zaczął malować portrety. Wtedy też zawarł bliższą znajomość z kapelmistrzem Gillem Joyem oraz kompozytorem Jacobem Obrechtem.
? W tym czasie również poślubił Annę de Valkenaere (zmarła w 1487), z którą to miał trzech synów: Jean?a, Corneliusa i Nicholasa.
Należał do najbogatszych mieszkańców miasta; był właścicielem trzech domów, zatrudniał też wielu uczniów i pomocników a także figurował na liście 247 najwyżej opodatkowanych mieszkańców miasta.
? Miał też swoich patronów, związanych zazwyczaj z domami religijnymi np. Szpital Św. Jana w Brugii, bogatych przedsiębiorców z Brugii jak również zagranicznych przedstawicieli florenckich Medyceuszy oraz Hanzy. Dla Tommaso Portinari, przedstawiciela Medyceuszy i jego żony Memling namalował portrety.
? W roku 1473 Hans Memling został członkiem brugijskiej konfraterni Notre-Dame de la Neige. Należeli do niej m.in. Karol Zuchwały oraz Petrus Christus. Wkrótce też udał się do Kolonii, gdzie przygotowywał szkice do wykonania relikwiarza Św. Urszuli.
? Hans Memling zmarł 11 sierpnia 1494 roku. W aktach brugijskiej świątyni Św. Donacjana znajduje się notatka, zapisana już po śmierci Hansa Memlinga, która głosi pochwałę tego artysty. Rombouts de Doppere napisał przed 1494 rokiem: ?Die XI augusti Brugis obiit magister Johannes Memmelinc, quem praedicabant pertissimum fuisse et excellentissimum pictorem totius tunc orbis christiani. Oriundus erat Mogunciaco (Mainz), sepultus Brugis ad aegidii.? ? ?Dnia 11 sierpnia w Brugii zmarł mistrz Jan Memling, o którym twierdzili, że był najbardziej biegłym i najwspanialszym malarzem w całym ówczesnym świecie chrześcijańskim. Pochodził z Moguncji (Mainz), pochowany został w Brugii u Św. Egidiusza?.
Jak widać, notariusz świątyni Św. Donacjana entuzjastycznie wypowiedział się o artyście. Jeżeli nawet była to opinia przesadzona, to liczba zleceniodawców, a także popularność malarstwa Memlinga w Italii świadczą, iż zajmował on pozycję wyjątkową. Dodając do tego związki łączące go ze środowiskiem kompozytorów, jawi się jako artysta, w którego twórczości motywy muzyczne zajmowały szczególne miejsce. Będąc zaś malarzem "najwspanialszym" doskonale malował instrumenty.
? Dzieła Memlinga cechuje bardziej miękki rysunek form i przejścia walorowe. Charakterystyka indywidualnych cech poszczególnych zbawionych postaci pozwala rozpoznać jego zdolności jako portrecisty. Jego portrety odznaczają się plastycznością, trafną charakterystyką oraz równowagą pomiędzy naturalizmem a idealizacją. Klimat lirycznej poezji, którą nasycił sceny religijne w swoich dziełach, wydobywając ich humanistyczne treści są zgodne z filozofią renesansu.


Najważniejsze dzieła
? Ołtarz Sąd Ostateczny, tryptyk (1473)
? Wizerunek tronującej Matki Boskiej (Madonny) z Dzieciątkiem XV w.
? Ołtarz Trzech Króli (1479)
? Ołtarz Mistycznych zaślubin św. Katarzyny (1479)
? Ołtarz Opłakiwanie (1480)
? Ołtarz Św. Krzysztof (1484)
? Ołtarz Męki Pańskiej (1491)
? Relikwiarz Św. Urszula (1489)

Jednym z ostatnich dzieł jest Relikwiarz św. Urszuli z 1489 (Museum van het St. Janshospitaal, Brugia), drewniana skrzynka ozdobiona scenami z życia świętej oraz ośmioma innymi miniaturami. Zrobienie tego relikwiarza zlecone zostało przez dwie zakonnice Jacosę van Dudzeele i Annę van den Moortele, które zostały sportretowane na jednym z obrazów zdobiących relikwiarz, klęcząc przy Marii.