Palenie papierosów - nałóg i walka z nim.
1.Podstawowe wiadomości dla nałogowych palaczy:
a) Nigdy nie jest za późno na rzucenie palenia!
Nawet po czterdziestu lub pięćdziesięciu latach trwania nałogu organizm człowieka jest w stanie naprawić szkody wyrządzone przez palenie tytoniu.
b) Oto korzyści wynikające z zaprzestania palenia tytoniu:
Stan twojego układu krążenia ulegnie poprawie. Twoje płuca rozpoczną naprawianie szkód wyrządzonych przez dym tytoniowy. Będziesz mógł swobodniej oddychać i wykonać większy wysiłek fizyczny bez towarzyszącego uczucia duszności. Będziesz mniej kaszleć. Będziesz miał więcej energii. A przede wszystkim będziesz miał poczucie większej kontroli swojego losu.
c) W ciągu pierwszego roku po rzuceniu palenia
Podwyższone ryzyko chorób układu naczyniowo-sercowego związane z nałogiem palenia zmniejszy się o połowę. Mniejsze będzie także ryzyko wystąpienia udaru mózgu, raka i chorób płuc.
2.Korzysci wynikające z rzucenia palenia
a) Palenie tytoniu może powodować interakcje z przyjmowanymi przez ciebie lekami
Jeśli palisz papierosy, to działanie wielu leków jest słabsze i często musisz stosować je w wyższych dawkach. Mogą to być leki przyjmowane przez ciebie z powodu przewlekłych chorób serca, płuc, cukrzycy, jak np. propranolol czy aminofilina. Jeśli rzucisz palenie, leki te będą działały skuteczniej.
b) Co jest przyczyną twojego ciągłego zmęczenia i osłabienia?
Twój wiek czy ...twój nałóg?
Jeśli łatwo się męczysz, brakuje ci tchu, masz problemy ze spaniem, to przyczyną tych dolegliwości może być nie twój wiek, a palenie tytoniu. Poczujesz się zdecydowanie lepiej, jeśli zerwiesz z nałogiem.
Nigdy nie masz za dużo lat, aby rzucić palenie!
c) Chroń tych, których kochasz
Jeśli palisz papierosy, wyrządzasz krzywdę także tym, którzy z tobą przebywają. Współmałżonkowie osób palących tytoń częściej chorują na raka płuc i inne przewlekłe choroby układu oddechowego. Dzieci, które spędzają dużo czasu wśród palaczy, o wiele częściej przeziębiają się, chorują na grypę, mają infekcję uszu, cierpią z powodu alergii i przewlekłych chorób układu oddechowego.
d) Oszczędzaj pieniądze
Jeśli palisz paczkę papierosów dziennie w cenie 4 zł, to po zaprzestaniu palenia zaoszczędzisz 28 zł tygodniowo, 124 zł miesięcznie, 1500 rocznie, a w ciągu 10 lat około 15 000 złotych. Po 20 latach za zaoszczędzone pieniądze możesz kupić nowy samochód, a po 40 latach kupisz dziecku małe mieszkanie.
e) Przełam bariery
Jeśli palisz tytoń od dłuższego czasu, być może boisz się życia bez papierosa. Nie wiesz, czy znajdziesz jakąś inną przyjemność. Rzeczywiście, początkowy okres może być trudny. Najprostsze porady mogą być wtedy bardzo użyteczne. Wkrótce nauczysz się, jak walczyć z chęcią zapalenia papierosa. Spójrz w przyszłość. Byli palacze twierdzą, że dopiero po sześciu miesiącach od rzucenia palenia, stają się spokojniejsi i łatwiej kontrolują chęć zapalenia tytoniu.
f) A jeśli już w przeszłości chciałeś zerwać z nałogiem?
Nie znaczy to, że obecna próba zerwania z nałogiem także nie powiedzie się. Doświadczenia innych wskazują że zazwyczaj dopiero kolejna próba kończy się sukcesem. Pomyśl o poprzednich wysiłkach. Nabyłeś wtedy dużo doświadczenia, które tym razem pozwoli ci ostatecznie rzucić palenie tytoniu
Stopień szkodliwości palenia tytoniu zależy przede wszystkim od wieku palacza, od indywidualnych cech jego organizmu oraz od liczby i jakości wypalanych papierosów.
Przez specyficzne działania na poszczególne układy składniki tytoniu wywierają szkodliwy wpływ na organizm, powodując nie tylko występowanie chorób, lecz przede wszystkim zmniejszając sprawność funkcjonalną całego ustroju palacza.
Nałogowe palenie osłabia czynności narządów zmysłów - wzroku, słuchu, smaku, węchu i czucia. Osłabia potencję, jest często przyczyną nerwic płciowych. U wielu kobiet wywołuje zaburzenia cyklu miesiączkowego, jest trzykrotnie częściej niż inne czynniki przyczyną występowania poronień i dziesięciokrotnie bezpłodności, a także przedwczesnych i patologicznych porodów. Nikotyna powoduje niedobór tlenu, znaczne zmniejszenie wytrzymałości mięśni, zwłaszcza na długotrwałe wysiłki, oraz zaburzenia koordynacji ruchowej. Nikotyna jest szybko wchłaniana do krwi przez błonę śluzową jamy ustnej i górnych dróg oddechowych, uszkadza układ krążenia, toteż często określa się ją jako truciznę serca i naczyń. Działa też uszkadzająco na układ nerwowy; szczególnie łatwo i szybko poraża zwoje autonomicznego układu nerwowego. Nikotyna wywiera bardzo szkodliwy w spływ na układ pokarmowy, zmniejsza łaknienie, zaburza trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych, zwłaszcza witamin. Znacznie zmniejsza siły odpornościowe organizmu.
Innym składnikiem dymu tytoniowego jest tlenek węgla, który blokuje hemoglobinę przenoszącą tlen w organizmie. W rezultacie wywiera on szkodliwy wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zwiększając prawdopodobieństwo wystąpienia miażdżycy naczyń wieńcowych oraz zawału serca. Bardzo niebezpieczne w dymie tytoniowym są substancje smołowe rakotwórcze. Rakotwórcze smoły tytoniowe, których w dymie tytoniowym znajduje się 13 postaci związków, zagrażają całemu organizmowi, a najbardziej płucom i górnym drogom oddechowym. Najniebezpieczniejszy z tych substancji jest benzopiren. Związek pomiędzy rakiem płuc i oskrzeli a paleniem tytoniu jest obecnie w medycynie - w świetle badań przeprowadzonych z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia - bezspornie udowodniony.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia na raka płuc umiera od 10,5 do 40 razy więcej osób palących niż niepalących. Na raka gardła i krtani od 5,4 do 8,2 razy więcej palaczy niż niepalących. Na nowotwory układu pokarmowego ludzie palący umierają 2,8 razy częściej niż niepalący.
Z innych związków zawartych w papierosach można wymienić: cyjanowodór (zwany też kwasem pruskim), który jest łatwo wchłaniany przez błonę śluzową, wywiera działanie pobudzające na ośrodek naczynioruchowy i oddechowy w mózgu, a w większych dawkach - blokuje oddychanie tkankowe poprzez zredukowanie ilości hemoglobiny łączącej się z tlenem. Jeden papieros zawiera przeciętnie około 0,03 mg cyjanowodoru. Jest to ilość niegroźna dla życia, ale u nałogowców może być powodem zatruć i takich objawów, jak: bóle głowy, nudności, wymioty. Kwasy: octowy, mrówkowy i siarkowodorowy działają drażniąco na błonę śluzową jamy ustnej, układu oddechowego i pokarmowego, upośledzając ich czynności.
Pyły, których koncentracja w dymie papierosowym jest prawie milion razy większa niż w najbardziej zanieczyszczonym powietrzu, powodują odkładanie się cząsteczek węgla w węzłach chłonnych, które przestają pełnić funkcję bariery obronnej przed zakażeniami dróg oddechowych. Olejki eteryczne, alkohol metylowy, tlenek azotu, amoniak drażnią i często uszkadzają błony śluzowe układu oddechowego, wywierają destrukcyjny wpływ na pracę serca, a także na nerwy wzrokowe.
Dym papierosowy ułatwia też przenikanie alergenów oddechowych, czynników środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego, wpływających drażniąco i uszkadzająco na układ oddechowy, co jest jednym z powodów występującej często u palaczy astmy oskrzelowej. Młodzież paląca częściej zapada na przeziębienia, grypy i nieżyty górnych dróg oddechowych.
3.Wpływ alkoholu na zdrowie człowieka
Po spożyciu alkoholu ok. 20 % przyjętej dawki wchłania się w żołądku, reszta natomiast w jelicie cienkim. Wchłanianie zwiększa się przy szybkim opróżnianiu żołądka, natomiast zaleganie w nim treści pokarmowej może przedłużyć te proces o kilka godzin. Największe stężenie alkoholu we krwi występuje po 0,5 - 1,5 h od wypicia, później się stopniowo zmniejsza.
Tylko 5% alkoholu ulega wydalaniu w czystej postaci przez nerki oraz z powietrzem wydechowym, reszta natomiast podlega procesowi utlenienia w wątrobie. Proces ten pochłania 75% tlenu wykorzystywanego we wszystkich procesach wątrobowych, stąd też picie alkoholu w większych ilościach prowadzi do zablokowania metabolizmu wątrobowego.
Do niekorzystnych następstw spożywania większych ilości alkoholu należy jego szkodliwe oddziaływanie na białko, jak również na procesy wchłaniania aminokwasów. Dlatego u osób nadużywających alkohol występują stany niedoboru białka - szczególnie groźne dla młodych organizmów. Alkohol wywołuje wiele zaburzeń w procesach biochemicznych zachodzących w komórkach organizmu. Znajduje to swój wyraz w upośledzeniu czynności komórek, np. nerwowych. W błonach komórkowych można zaobserwować trwałe zmiany - zwiększenie zawartości cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych. Alkohol zakłóca metabolizm cukrów i tłuszczów prowadząc w efekcie do zaburzeń poziomu glukozy we krwi i niekorzystnego oddziaływania na kwasy tłuszczowe.
Spożywany w nadmiarze może wywołać hipowitaminozę (niedobór witamin - szczególnie takich jak: B1, B6, PP, B12 i kwas foliowy) z uwagi na hamowanie procesów wchłaniania i magazynowania witamin w organizmie. Alkohol nie zawiera żadnych składników odżywczych, natomiast jest bogatym źródłem energii (tzw. "pustych kalorii"). 1 g czystego alkoholu dostarcza organizmowi 7 kcal.