Główne instytucje Unii Europejskiej
Europa w obecnym czasie podlega procesowi integracji mający na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między grupą krajów. Jego dwie najczęściej spotykane formy to:
• Integracja ekonomiczna, polegająca na usuwaniu ograniczeń w handlu między państwami i zapewnieniu swobody przepływu towarów, usług, osób i kapitału
• Integracja polityczna, polegająca na tworzeniu instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji
Wszystkie te postępowania muszą być kontrolowane przez różnego rodzaju instytucje.
Głównymi organami Unii Europejskiej są:
Rada Europejska, w której skład wchodzą szefowie państw i rządów oraz przewodniczący Komisji Europejskiej, stanowi naczelny organ decyzyjny. Zajmuje się kwestiami strategicznymi z punktu widzenia rozwoju Unii oraz określa główne kierunki jej polityki.
Parlament Europejski jest instytucją reprezentującą obywateli państw członkowskich (obecnie liczy 732 deputowanych), wybierani bezpośrednio od 1979 roku na pięcioletnią kadencję, grupującą się według orientacji politycznych, a nie według kryterium państw narodowych (np: socjaliści, chrześcijańscy demokraci, liberałowie). Podstawowe uprawnienia Parlamentu: współtworzenie prawa,kontrola budżetuUnii oraz kontrola Komisji Europejskiej. Po przystąpieniu do Unii Polska uzyska 50 miejsc w Parlamencie (mniej niż Niemcy-99,Francja,Włochy i Wielka Brytania- po 72,a tyle samo, co Hiszpania).
Rada Unii Europejskiej składa się z przedstawicieli państw członkowskich na szczeblu ministerialnym. Skład Rady zmienia się w zależności od problematyki obrad. Maona cechy zarówno organizacji ponadnarodowej, jak i międzyrządowej, podejmującej decyzje w pewnych kwestiach większością kwalifikowaną, a w innych jednomyślnie. Państwa zgromadzone w Radzie opracowują ustawodawstwo Unii, wyznaczają cele polityczne, koordynują politykę poszczególnych państw i rozstrzygają spory między nimi, a także z innymi instytucjami. instytucjami głosowaniach obowiązuje system głosów ważonych. Po przystąpieniu do Unii Polska otrzymała 27 głosów.
Komisja Europejska z siedzibą w Brukseli jest organem wykonawczym. Składa się z 30 komisarzy (w tym przewodniczący), wybieranych na 5 lat i odpowiedzialnych za poszczególne dziedziny działania Unii Europejskiej. Komisarze zachowując całkowitą niezależność od swoich rządów, zobowiązani są działać wyłącznie w interesie Unii. Komisja ma prawo inicjatywy w propozycjach legislacyjnych, odpowiada za realizacje wspólnych polityk dotyczących konkretnych spraw, administruje budżetem, reprezentuje wspólnoty na zewnątrz i prowadzi międzynarodowe negocjacje.
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich jest organem sądowym Wspólnot. Spełnia on funkcje sądu międzynarodowego, (ponieważ roztrzega spory między państwami członkowskimi), sądu administracyjnego (sprawdza legalność aktów prawnych). Składa się z 25 sędziów (wybieranych na 6 lat) i 8 rzeczników generalnych.
Komitet Regionów został powołany do życia Traktatem Unii Europejskiej. W jego skład wchodzi 222 przedstawicieli społeczności lokalnych mianowanych przez Radę Unii. Jest zgromadzeniem doradczym dla Rady i Komisji Europejskiej zwłaszcza w sprawach dotyczących polityki regionalnej.
Komitet Ekonomiczno- Społeczny jest zgromadzeniem doradczym dla Rady i Komisji Europejskiej głównie w sprawach dotyczących Wspólnot Europejskich. Europejskich jego skład wchodzi 222 członków rekomendowanych przez rządy państw członkowskich na okres 4 lat.
Trybunał Obrachunkowy został utworzony w 1975 roku. Składa się z 25 członków desygnowanych na sześcioletnią kadencję przez państwa członkowskie. Jego podstawowym zadaniem jest kontrola sposobów zarządzania finansami Wspólnot.
Sąd Pierwszej Instancji został powołany w oparciu o postanowienia Jednolitego Aktu Europejskiego. Składa się z 25 sędziów, wyznaczonych przez Radę Unii. Obsługę administracyjną Sądu Pierwszej Instancji sprawują służby administracyjne Trybunału Sprawiedliwości.