DONATELLO (Donato di Niccol di Betto Bardi)
Donatello właciwie Donato di Niccol di Betto Bardi urodził się w 1386 roku we Florencji. Był florenckim rzebiarzem, jedna z najwybitniejszych postaci włoskiego renesansu, obok Lorenzo Ghibertiego twórca renesansowego stylu w rzebie. W okresie 1404-1407 pracował w warsztacie Ghibertiego we Florencji. W latach 1430-1433 w Rzymie studiował rzebę antyczn. 1443-1453 w Padwie, gdzie wykonał wzorowany na antycznym posgu Marka Aureliusza konny pomnik kondotiera Gattamelaty, który był punktem odniesienia dla wielu póniejszych pomników konnych.
Wyrzebił pierwszy od antyku w sztuce europejskiej pełnoplastyczny męski akt (brzowy posg Dawid około 1430-1435, znajdujcy się obecnie w Museo Nazionale we Florencji). Wykonał wiele prac do katedry florenckiej (m.in. figury proroków na wieży zegarowej. Pracował także dla rodziny Medicich. Rzebił głównie w brzie, marmurze, stiuku, z którego wykonał postacie więtych Stefana i Wawrzyńca w tzw. starej zakrystii w kociele S.Lorenzo we Florencji, i drewnie, czego przykładem jest krucyfiks w kociele Sta Croce we Florencji, 1415-1425, oraz w. Jan Chrzciciel w kociele Sta Maria dei Frari w Wenecji, wykonany około 1455 roku.
Wczesne rzeby Donatella wykazuj pozostałoci gotyku. Przykładem jest marmurowy posg Dawida z 1409. Jego dojrzałe prace cechuje swobodny układ postaci, portretowe traktowanie głów, opanowanie perspektywy, wyczucie ruchu i umiejętna kompozycja. Póne prace Donatella cechuje dynamizm, wnikliwoć w oddaniu psychiki i naturalizm w przedstawianiu ekspresji.
Inne ważniejsze prace we Florencji to: w. Marek Ewangelista (1411-1413) i w. Grzegorz (1415-1417) które znajduj się na fasadzie kocioła Or San Michele. Kolejnym dziełem jest Płaskorzeba więtego Grzegorza ze smokiem z 1417 roku, Zwiastowanie (1433-1435, w kociele Sta Croce), marmurowa trybuna piewacza z przedstawieniami puttów (1433-1439, obecnie w muzeum katedralnym), Maria Magdalena (około 1455, w baptysterium), Judyta z 1455 roku, na placu przed Palazzo Vecchio.
W Sienie za stworzył reliefy i rzeby z chrzcielnicy w baptysterium (1423-1429)
Padwie powstały brzowe rzeby i płaskorzeby do ołtarza w bazylice więtego Antoniego.
Wywarł wielki wpływ na rzebę renesansow, m.in. na Desideria da Settignano i A. Verocchia.
Donatello zmarł 13 grudnia 1466 roku we Florencji.