Efekt cieplarniany.

Efekt cieplarniany - zwany szklarnianym to zjawisko ocieplenia się klimatu Ziemi polegające na zatrzymywaniu się pewnej ilości ciepła emitowanego do atmosfery.

Jest to spowodowane wzrostem zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze - głównie CO2, freonów metanu i pod tlenku azotu.

Gazy szklarniowe przepuszczają widoczne pasmo fal słonecznych natomiast, absorbują promieniowanie podczerwone zapobiegając tym ucieczce ciepła w kosmos. Są to: freony, tlenek azotu, ozon, metan, dwutlenek węgla.

☝Wątpliwość I (Rola chmur)
Nie wiemy czy powstają sprzężenie zwrotne pomiędzy ociepleniem a chmurami - jeśli tak to czy będą one ujemne czy dodatnie...

☝Wątpliwość II (Gazy szklarniowe)
Pytanie dotyczy tego, jakie skutki może przynieść większe ocieplenie Ziemi np. uwolnienie metanu, zwiększenie efektu szklarniowego. Wzrost średniej rocznej temperatury o około 3C, może spowodować topnienie lodu na biegunach.

☝Wątpliwość III
Gdyby morze arktyczne zostało uwolnione od lodów to czy poprzez zwiększenie parowania i opadów nastąpiłoby ocieplenie klimatu?

☝Wątpliwość IV
Czy zmieniłaby się fauna i flora?


Jak zmniejszyć efekt cieplarniany?
Ocieplenie Ziemi może nastąpić tak szybko, że zwierzęta i rośliny nie zdążą się do tego przyzwyczaić.

Zmniejszenie efektu cieplarnianego można osiągnąć poprzez sadzenie drzew, które zmniejszają zawartość CO2 w atmosferze. Aby to uzyskać należałoby jednak zasadzić drzewami teren wielkości powierzchni Argentyny. Zrównoważyłoby to emisję wszystkich szkodliwych gazów wytwarzanych przez samochody na świecie, nie biorąc pod uwagę zniszczeń dokonywanych przez przemysł i elektrownie.

Jedyną drogą do zachamowamia niekorzystnych zmian jest ograniczenie produkcji gazów, zmniejszenie użycia energii jądrowej, do której wytworzenia potrzebny jest CO2.

Elektrownie jądrowe powinny być zastąpione wodnymi, które nie produkują CO2. Celowe jest również zwiększenie wykorzystania energii słonecznej.

Smog - mgła inwersyjna wynikająca z połączenia dymu, mgły i pary wodnej.


Smog siarkowy(londyński)- powstaje w wielkich aglomeracjach w klimacie umiarkowanym, w wyniku spalania zasiarczanego węgla. Skondensowana sadza tlenku siarki oraz węgla (SO2, SO3, CO) działa na organizmy parząco. Poraża ona układ oddechowy i źle działa na układ krążenia. Powoduje zachorowania i nagłe zgony (Londyn Boże Narodzenie 1952). W Polsce występuje często w okolicach Krakowa, górnego Śląska, Zakopanego oraz Kotliny Jeleniogórskiej.

Ozon
W atmosferze w wyniku oddziaływania promieniowania słonecznego w paśmie ultrafioletu, O2 zostaje rozbity na dwa atomy tlenu. Atomowy tlen reaguje z tlenem cząsteczkowym O2 tworząc ozon O3.

Ozon stratosferyczny pełni pożyteczną rolę dzięki temu, że absorbuje dużą cześć ultrafioletowego promieniowania słonecznego z zakresu UV/B. UV/B działa na ozon rozkładając go na cząsteczki tlenu.


Co jest powodem zanikania warstwy ozonowej?
Na podstawie badań udowodniono, że główną przyczyną niszczenia warstwy ozonowej są niektóre związki chemiczne produkowane przez człowieka, emitowane do atmosfery. Są to: węglowodory, które w swoich cząsteczkach mogą zawierać atomy chlorowców np. chlor, brom.

Te substancje miały szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Powszechnie stosowane były freony w produkcji lodówek, urządzeń chłodniczych. W Polsce zastosowano 1916 ton tych substancji.

Co to jest antarktyczna dziura ozonowa?
Jest to nowe zjawisko spowodowane działalnością człowieka.
Zanim do stratosfery dotarły związki chloru i bromu poziom ozonu na wiosnę nad Antarktydą był o 30-40% niższy niż nad Arktyką. Wynikało to z różnych warunków atmosferycznych panujących nad biegunami. Od końca lat 70 występuje spadek ozonu nawet o 60%
Zjawisko to trwa ok. 2 miesięcy i nazywane jest dziurą ozonową.

Czy obserwuje się zubożenie warstwy ozonowej w skali globalnej? Od 1979 tempo spadku nad półkulą południową wynosi około 4%, a północną 3% na dekadę.


Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych na Ziemi, a zarazem jest czynnikiem decydującym o życiu organizmów w tym i człowieka.

Woda wchodzi w skład organizmów, pełni funkcję środowiska życia. Jest składnikiem pożywienia oraz umożliwia przemianę materii. Gdyby nie było wody to na Ziemi nie istniałoby żadne życie i dlatego powinniśmy ją oszczędzać.




Obieg wody w przyrodzie
Woda paruje z ziemi i z aparatów szparkowych w roślinach. Zatrzymuje się w górnej części atmosfery i pod wpływem niskiej temperatury skrapla się i proces zaczyna się od nowa.
Mały obieg- morze, chmury, morze
Duży obieg – morze, chmury, ląd, rzeki, morze

Rodzaje wód
- opadowe
- powierzchniowe: stojące, płynące
- podziemne: zaskórne, głębinowe


Stan zasobu wód
- wody zmagazynowane 99%
- wody słone 93%
- wody słodkie 6%
- wody ciekłe <1%

Bilans wodny
Zasoby wodne danego kraju ocenia się na podstawie bilansu wodnego, czyli zestawienia ilościowego przychodu i rozchodu wody w ciągu roku.

Przeciętny bilans wodny Ziem polskich
1. Przychód wody z opadów atmosferycznych rzek zza granicy
- 191,4 km³
2. Powrót do atmosfery przez parowanie powierzchni ziemi i transpiracje roślin - 132,8km³
3. Odpływ powierzchniowy i podziemny 58,6km³
4. Niedający się pozyskać odpływ wezbraniowy i biologiczno- sanitarny 36,6 km³
5. Możliwy do pozyskania zasób dyspozycyjny 22 km³
Zasób dyspozycyjny Polsce nie jest duży.
Na jednego mieszkańca przypada na dobę 4,5 km³. To stawia nasz kraj na 22 miejscu z pośród 26 państw europejskich

Powodzie mogą być wynikiem wezbrań wód morskich, ale są często działaniem gospodarki człowieka. Woda zamiast wsiąkać w grunt spływa po jego powierzchni (wycięte lasy).
Złe wsiąkanie w glebę i ulewne deszcze są powodami powstawania powodzi.



Ochrona warstwy ozonowej
Ograniczenie zanieczyszczeń atmosfery powodowanych przez procesy spalania i procesy technologiczne polega na:
-odpylaniu i unieszkodliwianiu gazów odlotowych i eliminowaniu wyziewów przemysłowych przez:

1.Wprowadzenie filtrów, hermetyzację procesu produkcji i transportu, odsiarczanie paliwa, zmiany w technologii spalania.


2.Zmniejszenie uciążliwości pojazdów przez wprowadzenie:
· benzyny bezołowiowej,
· paliwa gazowego,
· silników elektrycznych.

W ograniczeniu przepływu zanieczyszczeń powietrza niezbędna jest rola pasów zieleni.

Głównym celem polityki ekologicznej w zakresie ochrony atmosfery jest:
- przeprowadzenie restrukturyzacji i modernizacji przemysłu,
- wyposażenie samochodów w katalizatory,
- instalowanie kotłów fluidalnych.

Bibliografia:
- Encyklopedia multimedialna ADAM DUK IG