Efekt cieplarniany
Dlaczego efekt cieplarniany mimo, że jest zjawiskiem całkowicie naturalnym utożsamiany jest z działalnością człowieka?
Efekt cieplarniany jest zjawiskiem spowodowanym zdolnością atmosfery do przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego (głównie światła) i zatrzymywania promieniowania Ziemi (m. in. cieplnego). Dzięki temu na powierzchni Ziemi oraz w dolnych warstwach jej atmosfery jest cieplej niż byłoby, gdyby atmosfera nie istniała.
Efekt cieplarniany jest zjawiskiem naturalnym i z punktu widzenia człowieka - bardzo korzystnym, gdyż bez niego
na Ziemi nie mogłoby powstać i rozwinąć się życie. Jak wynika z wyliczeń naukowców, temperatura powierzchni Ziemi pozbawionej atmosfery utrzymywałaby się w okolicy -17C, podczas, gdy obecnie średnia temperatura na Ziemi wynosi +15C.
Obecnie w XXI wieku mówi się o wywołaniu efektu cieplarnianego przez człowieka jest to stwierdzenie całkowicie błędne. Efekt cieplarniany jest obecny od zawsze a działalność człowieka powoduje tylko jego zachwiania.
Skąd więc tyle zamieszania wokół tego zjawiska?
Problemem nie jest efekt cieplarniany, lecz zmiany jego nasilenia. Nasze obecne środowisko życia kształtowało się w panujących aktualnie warunkach klimatycznych przez tysiące lat. Do niego przystosowały się organizmy obecnie żyjące na Ziemi. Nasilenie efektu cieplarnianego może w znacznym stopniu i w dość krótkim czasie zaburzyć warunki naszego życia oraz życia innych organizmów żywych.
Przyczynami zachwiania stabilizacji w zjawisku efektu cieplarnianego może być wiele współczesnych działań człowieka. Wśród nich możemy zaobserwować:
- wycinanie lasów
- wielkie pożary
- spalanie paliw
- działalność chłodnicza- działalność pożarnicza
- używanie pianek, areozoli
- używanie nawozów azotowych
- działalość elektrociepłowni
- działalność powodująca wzrost stężenia tlenków azotu i węglowodorów
- procesy gnilne
- uszkodzenia gazociągów
- górnictwo
- wzrost hodowli bydła
- wysypiska śmieci
Taka działalność człowieka powoduje wydzielanie do atmosfery: dwutlenku węgla (CO2), pary wodnej, freonów, halonów, tlenków azotu, metanu oraz innych węglowodorów.
Skutkiem tego są nieodzowne zmiany w nasileniu efektu cieplarnianego.
Ludzie coraz częściej zaczynają się zatsanawiać co mogą zrobić, aby nie emitować tak dużej ilości gazów cieplarnianych.
Jedyny radykalny sposób zatrzymania tego niekorzystnego dla ludzkości pędu ku ciepłu stanowiłby cywilizacyjny powrót do okresu przedprzemysłowego i czekanie na to, aż przyroda wyrówna bilans dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych. To jednak jest zupełnie niewykonalne. Dlatego też powinno się zrobić wszystko, by wyraźnie spowolnić narastanie efektu cieplarnianego. Podstawowe znaczenie ma zmniejszenie zużycia paliw kopalnych i wykorzystanie alternatywnych źródeł energi, takich jak wodór, energia słoneczna lub wiatrowa. Należałoby natychmiast ograniczyć wycinanie lasów. Wymaga to jednak zdecydowanych działań finansowych organizacji międzynarodowych. Trzeba pamiętać, że w ubogich krajach Afryki, Azji i Ameryki Południowej wycinanie lasów ma głównie podłoże ekonomiczne - biedna ludność wszelkimi sposobami próbuje znaleźć środki do życia. Z kolei udoskonalenie technologii spowoduje oszczędności energetyczne i mniejsze spalanie paliw. Wzrost energochłonności procesów przemysłowych pociąga za sobą zwiększenie emisji dwutlenku węgla na jednostkę dochodu naradowego.
Głównym działaniem w tym kierunku jest układ z Kioto, który określa docelowe ilości emisji gazów cieplarnianych - przez państwa rozwinięte - w okresie po 2000 r. Autorzy Protokółuz Kioto nawołują społeczność międzynarodową do powstrzymania " niebezpiecznej antropologicznej (wskutek działalności człowieka) ingerencji w stan klimatu." Państwa rozwinięte zobowiązały się do redukcji emisji ich kolektywnej ilości sześciu podstawowych cieplarnianych gazów o 0,5 %. Układ ten podpisało wiele krajów ( w tym większość krajów Unii Europejskiej oraz Europy Środkowo-Wschodniej). Jednym z bardziej krytykujących materiałów dotyczących wpływu człowieka na efekt cieplarniany jest "Raport USA o efekcie cieplarnianym". W artykule nt. raportu możemy przeczytać: "...efekt cieplarniany został spowodowany działalnością człowieka, a nie naturalnymi zmianami atmosferycznymi." To zdanie jest po części prawdziwe. Faktycznie przyczyną zmian w efekcie cieplarnianym jest działalnośc człowieka, a nie naturalne zmiany atmosferyczne. Takie błędy jednak bardzo często zdarzają się w prasie i są powodem niewiedzy na ten temat.
Ale istnieją również poglądy, że za zmiany w efekcie cieplarnianym nie są odpowiedzialni ludzie oraz ich przemysłowa działalność. W jednym z wywiadów profesor Wydziału Fizyki UW Zbigniew Jaworowski powiedział, że "...to nie działalność człowieka spowodowała ocieplenie klimatu. Słońce wędruje poprzez naszą galaktykę i w zależności od tego, gdzie się znajduje, zwiększa się lub zmniejsza ilość promieniowania kosmicznego docierająca na Ziemię".
Zdania na temat wpływu działalności człowieka na zjawisko efektu cieplarnianego są więc podzielone, ale człowiek powinien pamiętać, że emitując duże ilości gazów cieplarnianych do atmosfery może przyczynić się do zachwiania równowagi nie tylko na Ziemi, ale także w jej otoczeniu, czyli atmosferze.