Układ krwionośny, limfatyczny i odpornościowy

Krew jest tkanka łączną płynną. Zbudowana jest z komórek krwi oraz substancji międzykomórkowej.
Funkcje krwi: dostarczanie do wszystkich komórek organizmu tlenu i substancji odżywczych, pobieranie z komórek dwutlenku węgla i zbędnych produktów przemiany materii, transport związków wytworzonych w komórkach, regulacja temperatury ciała.
Układ krwionośny jest zamknięty. Ruch krwi we wnętrzu naczyń krwionośnych wywołuje skurcze serca.
Krwinki czerwone(erytrocyty) – 4,5-5,5 mln/mm³. Są to najliczniejsze komórki krwi. Nie mają jądra komórkowego, a kształtem przypominają spłaszczony krążek. Erytrocyty żyją od 1 do 4 miesięcy, następnie obumierają i sa rozkładane wątrobie oraz śledzionie. W erytrocytach znajduje się czerwony barwnik – hemoglobina. Jest to białko, które ma zdolność przyłączania tlenu. Dzięki hemoglobinie erytrocyty mogą transportować tlen do wszystkich komórek organizmu.
Krwinki białe(leukocyty) – 4,5-11 tys/mm³. Sa większe od erytrocytów. Mają jądro komórkowe i posiadają zdolność ruchu. Ich zadaniem jest niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. Cześć leukocytów wytwarza specjalne białka, tak zwane przeciwciała, które mają zdolność rozpoznawania czynników chorobotwórczych i zwalczania ich.
Płytki krwi(trombocyty) – 150-450 tys/mm³. Są odpowiedzialne za proces krzepnięcia. Nie mają jądra komórkowego, ani zdolności ruchu. Sa one najmniejsze spośród elementów morfotycznych.
Skrzep zapobiega wnikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych do wnętrza organizmu i powstaje w miejscu zranienia. Fibrynogen jest to rozpuszczone w osoczu białko, niezbędne do tego, aby powstał skrzep.
Są 4 główne grupy krwi: A, B, AB, 0. Informacja o grupie krwi jest niezbędna przy transfuzji, czyli przetaczaniu krwi pobranej od innego człowieka. Przed transfuzja należy sprawdzić zgodność grup krwi dawcy i biorcy. W osoczu znajdują się, bowiem białka, zwane przeciwciałami, które powodują zlepianie się erytrocytów innej grupy krwi niż własna. Wówczas krew nie może płynąć przez naczynia, co prowadzi do śmierci pacjenta. Czynnik Rh wykryto po raz pierwszy u makaka-Rhesus i dlatego określany jest jako Rh. Większość ludzi (75%) ma we krwi czynnik Rh, a ich krew oznaczamy jako Rh+, natomiast pozostała część (25%) nie ma tego czynnika we krwi, a ich krew oznaczamy jako Rh-. Konflikt serologiczny ma miejsce, gdy matka ma Rh-, a dziecko odziedziczyło po ojcu Rh+. Może się wtedy zdarzyć, że krwinki matki zwalczają erytrocyty dziecka.

W ludzkim organizmie są dwa krwiobiegi – mały i duży. Naczynia krwionośne, które wyprowadzają krew z serca, to tętnice. Krew przepływa nimi do sieci naczyń włosowatych w całym organizmie. Stamtąd, poprzez naczynia zwane żyłami, wraca do serca. Tlen jest pobierany z płuc dzięki krwi płynącej w naczyniach krwiobiegu małego, zwanego tez płucnym. Krwiobieg ten rozpoczyna się w prawej komorze serca, z której krew wypływa poprzez pień płucny. Dzieli się on na dwie tętnice płucne, rozgałęziające się na wiele drobnych naczyń włosowatych. Oplatają one pęcherzyki płucne, skąd pobierają tlen i oddają dwutlenek węgla. Następnie, naczynia włosowate łączą się w coraz większe żyły, zwane żyłami płucnymi. Niosą one krew zaopatrzoną w tlen do lewego przedsionka serca. Natleniona krew dociera do narządów poprzez naczynia krwiobiegu dużego. Rozpoczyna się on w lewej komorze serca, skąd krew wypływa aortą – największą tętnicą w ciele człowieka. Aorta rozgałęzia się stopniowo na mniejsze tętnice, przechodzące w naczynia włosowate. Znajdują się one w każdej części ciała. W naczyniach tych krew oddaje do komórek tlen i substancje odżywcze, a pobiera dwutlenek węgla i produkty przemiany materii. Następnie wraca do serca żyłami łączącymi się w coraz większe naczynia. Na końcu poprzez żyły główne – górną i dolną, dociera do prawego przedsionka serca.
Wyróżnia się trzy rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, żyły i naczynia włosowate. Krew, która w nich płynie ma nieco inne właściwości. W tętnicach jej ciśnienie jest wysokie, a prędkość duża. Natomiast w żyłach krew płynie z mniejszą prędkością, a jej ciśnienie jest niewielkie. Ściany tętnic i żył składają się z trzech warstw. Zewnętrzna zapobiega nadmiernemu rozciąganiu się naczyń. Środkowa zbudowana jest z tkanki mięśniowej gładkiej, dzięki której naczynia mogą zmieniać średnicę. Warstwa wewnętrzna to śródbłonek. Naczynia włosowate bardzo różnią się budową od tętnic i żył. Ich ściany składają się wyłącznie z jednowarstwowego nabłonka, czyli śródbłonka. Krew płynie w nich bardzo powoli i pod niskim ciśnieniem. Umożliwia to wymianę substancji odżywczych, produktów wymiany materii i gazów pomiędzy krwią a komórkami.

Serce (leży w śródpiersiu, za mostkiem) umożliwia przemieszczanie się krwi w naczyniach krwionośnych. Gdyby nie jego ciągła praca, następowałyby przerwy w dostarczaniu tlenu i substancji odżywczych do komórek organizmu. Ścianę serca stanowi mięsień sercowy zbudowany z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca. Otacza go błona, zwana osierdziem, która chroni mięsień sercowy przed urazami. Serce dzieli się na dwa przedsionki oraz dwie komory. Prawą i lewą część serca oddziela ściana z mięśni zwana przegrodą. Dzięki niej krew, która zawiera tlen, nie miesza się z krwią pozbawioną tlenu. Zastawki – znajdują się pomiędzy przedsionkami a komorami oraz na pograniczu komór i tętnic. Cykl pracy serca – pierwsza faza cyklu to skurcz przedsionków. Krew przepływa wtedy do komór. Podczas drugiej fazy, czyli skurczu komór, krew tłoczona jest do tętnic, którymi dopływa do narządów. W fazie spoczynku przedsionki i komory serca sa rozkurczone. Jednocześnie krew stopniowo wypełnia przedsionki.

Miażdżyca – jedna z najgroźniejszych chorób układu krwionośnego. Powstaje na skutek mało aktywnego stylu życia, palenia tytoniu i niewłaściwej diety. Nadmiar szkodliwych związków odkłada się na ścianach naczyń krwionośnych, tworząc złogi. Miażdżyca jest szczególnie niebezpieczna dla serca. Złogi mogą, bowiem zablokować tętnice wieńcowe. Wtedy część komórek mięśnia sercowego nie otrzymuje tlenu i ginie. Dochodzi wówczas do obumarcia fragmentu serca, czyli zawału. Choroba ta objawia się najczęściej długotrwałymi, silnymi bólami w klatce piersiowej. Zawał jest niebezpieczny, ponieważ prowadzi do zatrzymania pracy serca. Arytmia serca jest spowodowana złym odżywianiem. Wtedy skurcze serc zachodzą w nieregularnych odstępach, za wolno lub zbyt szybko. Zdarza się też, że przedsionki i komory kurczą się w innym tempie. Może to prowadzić do osłabienia lub utraty przytomności. Nadciśnienie jest spowodowane złym odżywianiem i prowadzeniem niezdrowego stylu życia. Mamy z nim do czynienia, gdy krew jest pompowana za szybko lub, na skutek powstałych złogów, musi przepływać przez zwężone naczynia krwionośne. Nadciśnienie prowadzi do uszkodzenia niektórych narządów, na przykład oczu lub nerek. Krwawienie to powolny wypływ krwi z naczyń włosowatych. Podczas krwotoku tętniczego krew wypływająca z rany ma jasnoczerwoną barwę, gdyż zawiera dużo tlenu. Ponadto wypływa w rytm tętna i pod dużym ciśnieniem. Jest to bardzo niebezpieczny krwotok, ponieważ prowadzi do szybkiej utraty dużej ilości krwi. Spada wtedy ciśnienie, następują zaburzenia pracy serca i dochodzi do niedotlenienia narządów. W czasie krwotoku żylnego krew wypływa jednostajnie i powoli, gdyż w żyłach płynie pod mniejszym ciśnieniem. Dlatego krwotok ten jest mniej groźny dla zdrowia i życia. Krew żylna ma ciemnoczerwoną barwę, ponieważ zawiera małą ilość tlenu. Podczas krwotoku zewnętrznego uszkodzone zostaje nie tylko naczynie krwionośne, lecz także skóra. Krwotok wewnętrzny ma miejsce, gdy krew nie wylewa się na zewnątrz ciała. Jest groźniejszy, bo trudno go wykryć. Podczas krwotoku z nosa człowiek może połknąć płynącą krew, co powoduje wymioty. Dlatego krwawiącą osobę należy posadzić na krześle z głową lekko pochylona do przodu, tak, aby krew swobodnie wypływała.

Układ limfatyczny (chłonny) jest bardzo podobny do układu krwionośnego. Składa się z naczyń limfatycznych, w których krąży płyn zwany limfą. Układ limfatyczny jest otwarty. Funkcje układu limfatycznego to: pobieranie z komórek zbędnych substancji i nadmiaru wody, wymiana składników miedzy płynem międzykomórkowym a osoczem, uczestniczenie w zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych. Włosowate naczynia limfatyczne mają tak zbudowane ściany, że przenikają przez nie substancje usunięte z komórek. Naczynia te łącza się, tworząc coraz większe przewody. Największe z nich transportują limfę do żył. W ten sposób układ limfatyczny i krwionośny łączą się ze sobą. Naczynia limfatyczne mają cienkie ściany, w których znajdują się liczne zastawki. Dzięki nim chłonka płynie tylko w jednym kierunku. Węzły chłonne – usuwają z chłonki drobnoustroje chorobotwórcze, które przenikają z płuc i przewodu pokarmowego. Dzięki temu do krwi dostaje się płyn oczyszczone z innych ciał. W węzłach chłonnych mnoży się jeden z rodzajów krwinek białych, tak zwane limfocyty. Migdałki – sa podobne do węzłów chłonnych, znajdujące się, w jakie ustnej i gardle. Służą do usuwania drobnoustrojów chorobotwórczych z powietrza i pożywienia. Śledziona podobnie jak węzły chłonne, jest ona miejscem dojrzewania limfocytów. W jej wnętrzu są niszczone martwe lub uszkodzone krwinki czerwone. Grasica położoną z mostkiem jest narządem, w którym rosną i dojrzewają limfocyty. Około 20 roku życia zaczyna przekształcać się w narząd zbudowany z tkanki tłuszczowej. Zadania grasicy przejmują inne narządy układu limfatycznego.

Odporność organizmu NABYTA – czynna polega na wykształceniu przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych komórek lub białek w wyniku kontaktu z czynnikami chorobotwórczymi. Naturalne nabyta, powstaje w wyniku zarażenia wirusem, bakterią lub innym pasożytem. Sztucznie nabyta, wykształca się, gdy czynnik chorobotwórczy lub jego fragment zostaje celowo wprowadzony do organizmu. Bierna – wykształca się przez podanie organizmowi gotowych składników zapewniających odporność. Naturalnie nabyta, podczas ciąży przeciwciała matki przedostają się do płodu przez łożysko, a niemowlęta otrzymują gotowe przeciwciała z mlekiem matki. Organizm noworodka nie wytwarza własnych przeciwciał. Sztucznie nabyta, uzyskuje się ją poprzez podanie surowic zawierających gotowe przeciwciała zwalczające czynniki chorobotwórcze. Odporność: swoista limfocyty: limfocyty T, dojrzewają w grasicy i nabierają kompetencji zabijania: Ts, Tc, Tn, komórki pamięci. Limfocyty B, dojrzewają w jelicie, mają zdolność do tworzenia przeciwciał: komórki pamięci, Nieswoista: skóra i jej Ph, substancje wydzielane: pot, łoj, łzy, slina, odruchy obronne: kaszel, kichanie, biegunka, wymioty, gorączka. Makrofagi – to krwinki białe o dużych rozmiarach, które mają zdolność wchłaniania i trawienia antygenów. Limfocyty T – potrafią rozpoznawać komórki lub substancje szkodliwe dla organizmu. Ich zadaniem jest tez przekazywanie informacji o zagrożeniu innym krwinkom białym. Limfocyty B mają zdolność do wytwarzania przeciwciał. Sa to specjalne białka, które łączą się z antygenem, unieszkodliwiając go. Bariery obronne: skóra i błony śluzowe wyściełające narządy, substancje o właściwościach bakteriobójczych takie jak łój, łzy, ślina i kwas solny w żołądku.

Dodaj swoją odpowiedź
Biologia

Układ krwionośny, limfatyczny i odpornościowy.

wszystko jest w załączniku, łącznie z rysunkami ;) Pozdro...

Biologia

Układ oddechowy, układ krwionośny, układ odpornościowy

UKŁAD ODDECHOWY Oddychanie komórkowe polega na utlenianiu związków organicznych, najczęściej glukozy. Utlenianie glukozy nie zachodzi gwałtownie, lecz odbywa się stopniowo , w wielu następujących po sobie reakcjach. Część energii uwalni...

Biologia

Układ krwionośny, choroby.

1.Mięsień serca jest jedynym poprzecznie prążkowanym, którego praca nie podlega naszej woli.

2. Rola serca:
-pompowanie krwi do naczyń
-zapewnienie jednokierunkowego przepływu krwi
-utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia ...