Krucjaty

Ważnym elementem życia religijnego chrześcijan w średniowieczu były pielgrzymki. Wierni udawali się do różnych, często odległych kościołów, aby modlić się przy złożonych w nich relikwiach świętych. Najważniejszym celem pielgrzymek była Jerozolima oraz inne miejscowości w Ziemi Świętej. W VII wieku Palestyna, będąca wówczas w granicach cesarstwa bizantyjskiego, została podbita przez Arabów. W XI wieku zajęli ją wyznający islam Turcy seldżuccy (od imienia w władcy- Seldżuka), którzy zaatakowali także cesarstwo bizantyjskie. Turcy utrudniali chrześcijanom odwiedzanie Palestyny. W tym czasie w Hiszpanii rozpoczął się proces rekonkwisty, czyli odzyskiwania przez chrześcijan obszarów zajętych niegdyś przez muzułmanów. w toku tych zmagań ukształtowała się idea świętej wojny z islamem. W 1095 roku na synodzie w Clermont we Francjipapież Urban II wezwał chrześcijan do oswobodzenia Jerozolimy. Apel papieża został rozgłoszony po krajach Europy i znalazł szeroki odzew. W 1096 roku podążyła na Wschód pierwsza fala krzyżowców. Większość z nich stanowli słabo uzbrojeni chłopi oraz rzemieślnicy. Zostali oni bez trudu rozgromieni przez wojska tureckie. W tym samym roku wyruszyło z różnych stron ku Ziemi Świętej kilka armii rycerzy. Połączywszy swe siły, zaczęli wypierać Turków z zajętych przez nich ziem, a w 1099 roku zdobyli Jerozolimę. Na opanowanych terytoriach utworzyli swoje państewka(Hrabstwo Edessy, Księstwo Antiochii), wśród których najważniejsze było Królestwo ze stolicą w Jerozolimie. Pierwszym jego władcą został wybrany przywódca wyprawy Gotfryd z Bouillon. Przyjął on tytuł Obrońcy Grobu Świętego. Po kilkudziesięciu latach muzułmanie zaczęli wypierać krzyżowców z zajętch przez nich obszarów. Dlatego też w Europie zorganizowano koljeną krucjatę- 1147 rok. Nie zdołała ona jednak przywrócić dawnego stanu posiadania krzyżowców w Palestynie. Znakiem rosnącej przewagi islamu było zdobycie przez wojska muzułmańskie Jerozolimy w 1187 roku. Armią muzułmańską dowodził Saladyn, władca Egiptu. Podjęta po tym fakcie trzecia z kolei krucjata (1189-1192) nie doprowadziła do odzyskania świętego miasta. Wyprawy krzyżowe coraz bardziej traciły na znaczeniu, gdyż nie realizowały celów, dla których były zwoływane. Wyrazem wypaczenia idei krucjat była IV wyprawa, kiedy to krzyżowcy, zamiast walczyć w Ziemi Świętej, zdobyli i złupili Konstantynopol- 1204 rok. Na zajętych obszarach Bizancjum utworzyli Cesarstwo Łacińskie. Próbą ożywienia idei krucjat było wysłanie w 1212 roku do Ziemi Świętej kilkunastoletnich dzieci, wyprawa oczywiście się nie powiodła. Pomimo zwoływania kolejnych krucjat, krzyżowcy zostali wyparci z Palestyny przez muzułmanów. Czas krucjat się zakończył.
W okresie krucjat doszło do bliższego i długotrwałego zetknięcia się chrześcijaństwa łacińskiego z kulturą bizantyjską oraz arabską. Krzyżowcy żyjący przez dłuższy czas w Ziemi Świętej przyjmowali wiele zwyczajów muzułmańskich i bizantyjskich. Do Europy docierały różne towary pochodzące ze świata arabskiego. Osiągnięcia uczonych muzułmańskich oraz biznatyjskich stały się szerzej znane na Zacjodzie. Wzbogaciło to kulturę średniowiecza. W trakcie krucjat powołano do życia nowy typ zakonów: zakony rycerskie(templariuszy i joanitów oraz krzyżaków). Główną grupę w zakonach rycerskich stanowili rycerze, którzy oprócz trzech tradycyjnych ślubów zakonnych zobowiązywali się do walki w obronie wiary. Spośród tehj grupy wybierano władze danego zakonu. Inne, mniej znaczące grupy w zakonach rycerskich tworzyli kapłani i bracia służebni. Zakony rycerskie powstałe w Ziemi Świętej wywodziły się z niewielkich liczebnie wspólnot, których zadaniem była opieka nad pielgrzymami i chorymi oraz ich obrona. Nazwa joanitów pochodzi od pierwszej ich siedziby mieszczącej się przy jerozolimskim kościele św. Jana, gdzie istniał dom opieki dla pielgrzymów. Siedizba templariuszy natomiast mieściła się przy dawnej świątyni Salomona (od łacińskiego słowa templum- świątynia, pochodzi nazwa zakonu). Członkami tych zakonów było przeważnie rycerstwo pochodzące z Fracji. Do zakonu krzyżackiego, zwanego tak od czarnych krzyży nosoznych na płaszczach należało głównie rycerstwo niemieckie(właściwa nazwa zakonu: Zakon Szpitala Najśwętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie).