Przywileje szlacheckie
PRZYWILEJE:
Statut piotrkowski (1496) - został nadany przez Jana I Olbrachta; był to przywilej gospodarczy:
- zwalniał szalchtę od ceł za przywożone towary
- wieś mógł opuścić w ciągu roku tylko 1 chłop
- zakazywał posiadania dóbr ziemskich mieszczanom i obejmowania przez nich wyższych godności kościelnych
Przywilej mielnicki (1501 r.) - został nadany przez Aleksandra Jagiellończyka w celu zapewnienia sobie tronu po śmierci brata Jana I Olbrachta
- możnowładcy uzyskali przywilej przekazujący senatowi praktycznie kierownictwo sprawami państwa (władza w rękach senatorów)
- król był tylko przewodniczącym senatu
- nie podporządkownie się przez króla do uchwał senatu, zwalniała od przysięgi na wierność
- król mógł być uważany za tyrana
Konstytucja Nihil novi - "nic nowego bez wspólnej zgody" (1505) - przywilej mielnicki wywołał olbrzymie niezadowolenie wśród szlachty; kanclerz Jan Łaski przy poparciu szlachty doprowadził do złamania pozycji możnowładztwa na sejmie w Radomiu
- bez wspólnej zgody senatu i izby poselskiej nie mogą być wprowadzone żadne zmiany w istniejących prawach i przywilejach szlacheckich
- sejm zaostrzył postanowienia przeciw miastom
W 1520 r. statut toruńsko - bydgoski postanowił, że:
- minimum obowiązującej pańszczyzny wynosić ma 1 dzień w tygodniu. Postanowienie to wiązało się z rosnącym zapotrzebowaniem na siłę roboczą.