Roboty

ROBOTY

„Robot” to słowo powszechnie znane. Przypisujemy je do wielu różnych urządzeni znajdujących się w naszych domach. Czym jednak dokładnie są roboty? Słownik PWN mówi nam: „[jest to] urządzenie przeznaczone do realizacji niektórych czynności manipulacyjnych, lokomocyjnych, informacyjnych i intelektualnych człowieka”. Czyli prościej: robot to taka maszyna, która wykonuje pewne, określone czynności automatycznie. Działanie robota może być albo wcześniej zaprogramowane lub kontrolowane bezpośrednio przez człowieka.

Słowo „robot” zostało wprowadzone przez Karela Ĉapka w 1923r. w książce „R.U.R.” i oznacza ciężką pracę i wysiłek. Termin „robotyka” to już dzieło innego pisarza, Isaaca Asimova, który jest również autorem trzech praw robotyki:
1)Robot nie może zranić i skrzywdzić człowieka ani przez zaniechanie działania dopuścić, aby człowiek poniósł szkodę.
2)Robot musi słuchać danego mu rozkazu, chyba, że koliduje on z Pierwszym Prawem.
3)Robot musi chronić sam siebie, dopóki nie koliduje to z Pierwszym lub Drugim Prawem.
Nie potrafimy stwierdzić co było pierwszym robotem jednak większość badaczy uważa, że były to antyczne klepsydry, które same potrafiły się obracać bądź latająca drewniana mucha, skonstruowana przez Arytasa z Tarentu w IV w. p.n.e.. Za pierwszego robota humanoidalnego uważa się konstrukcje Jacquesa de Vaucansona. Był to, stworzony w 1738r., android potrafiący grać na flecie. Jednak już w 1495r. Leonardo da Vinci zrobił techniczny rysunek mechanicznego rycerza. Niestety nie ma dowodów potwierdzających, że da Vinci zrealizował swój projekt. Jednak dopiero w połowie XXw. Zaczęto konstruować „prawdziwe” roboty. Były to np. podobne do żółwi maszyny, które poruszając się na trzech kółkach penetrowały pomieszczenia w poszukiwaniu światła. Umiały przy tym ominąć przeszkody i uciekały, gdy światło było za mocne. Roboty swoje zastosowanie znalazły na początku w fabrykach samochodów.

Roboty dzielimy ze względu na różne rzeczy. Możemy podzielić je ze względu na sposób działania. Wtedy są to:
1)Manipulatory – często spotykane roboty przemysłowe. Pełnią one funkcje manipulacyjne i wysięgnikowe- zastępują górne kończyny człowieka. Zwykle mają one postać mechanicznego ramienia o pewnej liczbie stopni swobody (najczęściej spotykamy je w fabrykach samochodów). Ich zaletą jest to, że działają dużo szybciej i dokładniej niż człowiek oraz nie potrzebują przerw.
2)Pedipulatory – maszyny kroczące, pełnią funkcje lokomocyjne (zastępują kończyny dolne człowieka.
3)Humanoidalne – starają się naśladować człowieka. Wyglądem i zachowaniem. Obecnie najlepsze z tych robotów są na etapie rozwoju 3 letniego dziecka.
Pojawiło się tu określenie „stopnie swobody”. Termin ten określa ilość ruchów jakie ciało może swobodnie wykonać w przestrzeni.



Obecnie roboty dzielimy na trzy podgrupy (generacje):
1)Roboty I generacji to takie, które realizują zadane programy ruchowe, są zdolne do samodzielnego wykonywania i powtarzania prostych czynności.
2)Roboty II generacji mają różne „zmysły”. Przez połączony z komputerem zestaw czynników (sensory) reagują na dotyk, sygnały dźwiękowe, mają zdolność rozróżniania kolorów i kształtów.
3)Roboty III generacji są wyposażone w najbardziej rozwinięte „zmysły” (fotoelementy). Wzrok umożliwia im obserwacje zmian środowiska a słuch komunikację głosową. Oraz techniczny układ „sztucznej inteligencji”.

Różne są również zastosowania robotów.
1)Roboty przemysłowe. Zazwyczaj są to manipulatory. Używamy ich do wykonywania powtarzających się czynności. 90% tych robotów pracuje w fabrykach, z czego połowa przy składaniu samochodów.
2)Roboty w służbie prawa. Używane są najczęściej do rozbrajania bomb. Roboty te (ruchome platformy z przymocowanymi narzędziami potrzebnymi do rozbrajania bomb) są kontrolowane przez operatora.
3)Roboty zwiadowcze. Używane są do badania środowisk niedostępnych dal człowieka. Np. głęboko pod wodą, w miejscach silnie skażonych lub w kosmosie.
4)Roboty w rozrywce. Roboty są tu przeróżne, od reagujących na dotyk pluszaków do technicznie zaawansowanych pojazdów używanych w zawodach robotów.
Warto wspomnieć o naukowcach, którzy pragną zbudować robota, który będzie „jak człowiek”. Znanych jest kilaka robotów, które są dostępne w Japonii, które potrafią np. tańczyć czy zabawiać prostą rozmową.