Podstawy rachunkowości (ściąga)

RACHUNKOWOŚĆ- system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki gospodarczej.
CECHY RACHUNKOWOŚCI: -dotyczy zdarzeń gospodarczych, będących przedmiotem ewidencji, wymagających udokumentowania. -dokonuje pomiaru zdarzeń posługując się miernikiem pieniężnym -zdarzenia gospodarcze ujmowane są w sposób usystematyzowany (wg. zasad kont) -duża rzetelność systemu -znaczy stopień sformalizowania systemu.
PRZEDMIOT RACHUNKOWOŚCI: -majątek przedsiębiorstwa i źródła jego pochodzenia -procesy gospodarcze (koszty, przychody) -wynik finansowy (zysk lub strata) Metody rachunkowości: M. BILANSOWA- wszystkie zjawiska w przedsiębiorstwie są ujmowane i przedstawiane dwustronnie i równoważnie. M. PODMIOTOWA- rachunkowość jest prowadzona dla każdego podmiotu odrębnie. M. GRUPOWANIA- operacje o identycznej treści są ujmowane (grupowane) Funkcje rachunkowości: F. INFORMACYJNA, dostarcza danych o wynikach finansowych firmy i sytuacji finansowej, oraz danych do podejmowania decyzji gospodarczych przez zarząd.
F.SPRAWOZDAWCZA polega na sporządzaniu na podstawie danych księgowych zewnętrznych sprawozdań finansowych, wykorzystywanych przez użytkowników zewnętrznych, np. urzędy skarbowe, akcjonariuszy, banki, GUS. F. KONTROLNA, wyraża się w tworzeniu zbiorów informacji o majątku, przebiegu i osiąganych wynikach. F. STATYSTYCZNA- dzięki informacją można sporządzić zestawy danych, dla celów statystycznych. F. PODATKOWA- umożliwia pozyskanie informacji służących realizacji celów podatkowych przedsiębiorstwa.
Głównym ZADANIEM RACHUNKOWOŚCI w myśl ustawy jest takie stosowanie zasad rachunkowości, aby w sposób prawidłowy, rzetelny i jasny przedstawić w księgach rachunk. i sporządzonych na ich podstawie sprawozdaniach finansowych sytuację: majątkową, finansową, wynik finansowy. ZASADY RACHUNKOWOŚCI: Z. PODWÓJNEGO ZAPISU- ujmowanie zjawisk dwustronnie. Z. PERIODYZACJI- okresy, w których prowadzona jest rach. dzielimy na okresy czasu. W okresach tych prowadzimy ewidencje. Z. MEMORIAŁU- przychody i koszty należy zaliczyć do tego okresu w którym powstały, bez względu na termin zapłaty. Z. WSPÓŁMIERNOŚCI przychodów i kosztów- koszty należy ująć w tym samym okresie w którym powstały przychody. Które zostały wywołane przez te koszty. Z. KASOWA- do przychodów należy zaliczyć tylko te, które zostały spłacone. Z. CIĄGŁOŚCI- przyjęte zasady powinny być stosowane w sposób ciągły. Bilans zamknięcia jednego okresu powinien być bilansem otwarcia następnego okresu. Z. OSTROŻNOŚCI – majątek przedsiębiorstwa, jego źródła, przychody i koszty musza odzwierciedlać stan firmy w sposób rzetelny. (nie można zaniżać ani zawyżać) Z. ISTOTNOŚCI- polega na tym aby dostarczać informacji Istotnych dla zarządu. Z. PRZEWAGI TREŚCI NAD FORMĄ- prezentowanie informacji zgodnie z ich treścią ale nie zawsze z wymogami formalnymi. Z. RZETELNOŚCI OBRAZU- przedstawianie w sposób jasny i rzetelny. Z. PORÓWNYWALNOŚCI- sprawozdania z poszczególnych okresów powinny być porównywalne. Z. TERMINOWOŚCI I AKTUALNOŚCI- informacja musi być terminowa i aktualna. Z. WIARYGODNOŚCI- informacja musi być neutralna. Nie można jej preparować. Powinna być bezstronna. Z. KOMPLETNOŚCI- całościowe ujecie operacji w danym okr. Z. JASNOŚCI- informacje powinny być zrozumiałe i przejrzyste. Z. WYCENY MAJĄTKU- wyceniamy wg. ceny nabycia, nie uwzględniając inflacji. MAJĄTEK- są to zasoby danego przedsiębiorstwa. Ze względu na formę występowania (aktywa) dzielimy go na STAŁY i OBROTOWY. Ze względu na źródła finansowania (pasywa) dzielimy go na KAPITAŁ WŁASNY I OBCY. Suma wartości majątku jest równa sumie wartości finansowania tego majątku (kapitału). PASYWA to ogół źródeł finansowania składników majątkowych, wyrażony w formie wartościowej. Bilans przedsiębiorstwa wymienia dwa źródła finansowania majątku: kapitały własne i kapitały obce, uporządkowane według kryterium wymagalności - od najmniej wymagalnych to jest kapitałów własnych, do najbardziej wymagaln., Pasywa jako źródła finansowania majątku obejmują pięć grup: - Kapitał (fundusz) własny - kapitał podstawowy, zapasowy, rezerwowy, nie podzielony wynik finansowy z lat ubiegłych, wynik finansowy netto roku obrotowego, - Rezerwy - m.in. na podatek dochodowy od osób prawnych, - Zobowiązania długoterminowe - kredyty bankowe, pożyczki, papiery wartościowe o terminie wykupu dłuższym niż rok, - Zobowiązania krótkoterminowe i fundusze specjalne - pożyczki i kredyty bankowe, papiery wartościowe oraz zobowiązania o terminie zapłaty krótszym niż rok, - Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych okresów – dotyczą biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów za wykonane świadczenia, które jeszcze nie stanowią zobowiąz. AKTYWA to inaczej majątek firmy, który z grubsza można podzielić na majątek trwały (składniki o okresie użytkowania dłuższym niż rok: budynki, maszyny, środki transportu, wartości niematerialne prawne, posiadane papiery wartościowe długoterm itp.) oraz majątek obrotowy (zapasy, należności, posiadane krótkoterm papiery wartościowe lub przeznaczone do obrotu, gotówką). BILANS - należący do obowiązkowych sprawozdań finansowych – jest to zestawienie ujmujące po lewej stronie majątek (aktywa), a po prawej stronie kapitał (pasywa) organizacji, czyli źródła finansowania majątku. Jedną z pozycji bilansu jest zysk, co umożliwia powiązanie bilansu z drugim obowiązkowym sprawozdaniem - rachunkiem zysków i strat (rachunkiem wyników). RÓWNOWAGA BILANSOWA- w każdym momencie ogólna wartość aktywów musi się równać wartości jego pasywów. Operacje gospodarcze stanowią księgowy wyraz działalności gospodarczej firmy i wynikają z celowego działania kierownictwa i upoważnionych pracowników powodując np. zmiany w składnikach majątkowych i źródłach ich finansowania, kosztach, przychodach i wyniku finansowym. Zdarzenia gospodarcze są natomiast najczęściej skutkiem działania siły wyższej lub osoby trzeciej, a skutki ich zaistnienia mają podobnie jak operacji gospodarczych - wyraz gospodarczy i finansowy; z tego też względu muszą być zaksięgowane w firmie. OPERACJE BILANSOWE powodują zmiany w: strukturze aktywów (operacje aktywne), strukturze pasywów (operacje pasywne) lub strukturze aktywów i pasywów (operacje aktywno - pasywne) - te ostatnie mogą zwiększać lub zmniejszać sumę bilansową, dzielimy je zatem na zwiększające i zmniejszające sumę bilansową. OPERACJE WYNIKOWE powodują zmiany w wielkości struktury aktywów lub pasywów na skutek osiągania przychodów (zysków) lub ponoszenia kosztów (strat). Koszty są to wyrażone w jednostkach pieniężnych celowe nakłady poniesione przez przedsiębiorstwo. Koszty można klasyfikować na wiele sposobów. Można wyróżnić trzy podstawowe układy kosztów: Układ rodzajowy kosztów dzieli koszty według rodzaju: amortyzacja, zużycie materiałów, energii, usługi obce, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne, podatki i opłaty. Układ funkcjonalny dzieli koszty wg miejsc powstawania kosztów: Koszty działalności podstawowej,wydziałowe, zarządu, sprzedaży. Układ kalkulacyjny klasyfikuje koszty w tzw. pozycje kalkulacyjne niezbędne do obliczenia kosztu wytworzenia produktu: Koszty bezpośrednie: materiały i płace bezposrednie. Koszty pośrednie: wydziałowe, zarządu, sprzedaży. KONTO - jest to specyficzne dla rachunkowości urządzenie ewidencyjne, które służy do bieżącego ujmowania operacji gosp. Operacje te są wyrażone w kwotach pieniężnych. Konto ma dwie strony: jedna (lewa strona) zwana Winien (w skrócie Wn) albo Debet (Dt), druga (prawa) zwana Ma albo Credit (Ct). Zapis po stronie Wn określa się jako obciążenie konta albo zapis w ciężar konta, natomiast zapis po stronie Ma - uznanie konta lub zapis na dobro konta. KONTA BILANSOWE to wszystkie konta księgowe, które służą do ewidencji stanu i zmian składników bilansu, tj. środków gosp. i źródeł ich pochodzenia, i których salda na koniec roku obrotowego przenosi się do bilansu. KONTA WYNIKOWE – służą do ujęcia operacji gospodarczych odzwierciedlających proces powstawania wyniku finansowego w jednostce gospodarczej. Na koniec roku obrotowego salda kont wynikowych przenosi się do rachunku zysków i strat. KONTA KORYGUJĄCE – o charakterze uzupełniającym w stosunku do kont bilansowych. Konta korygujące towarzyszą kontom bilansowym i nie mogą bez nich wystąpić. Na koniec okresu sprawozdawczego saldo konta korygującego wpływa na wysokość salda podstawowego. Konta syntetyczne – charakteryzują się wyższym stopniem agregowania operacji gospodarczych. Funkcjonują zgodnie z zasadą podwójnego zapisu. Konta analityczne – służą do uszczegółowienia zapisów dokonywanych na kontach syntetycznych i funkcjonują na zasadzie zapisu powtarzanego. PODZIELNOŚĆ POZIOMA KONT polega na rozbudowie kont układu podstawowego poprzez zastosowanie coraz bardziej szczegółowych kryteriów klasyfikacyjnych. PODZIEL PIONOWA KONT polega na tworzeniu nowych kont z podziału konta podst na dwa lub więcej kont które przejmują funkcje jedenj tylko strony konta. ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD - zestawienie sporządzane na koniec każdego miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej. Zestawienie obrotów i sald powinno zawierać: 1. symbol lub nazwy kont 2. salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych (BO), obroty za miesiąc i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec miesiąca 3. sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych (BO), sumę obrotów za miesiąc i narastająco od początku roku obrotowego oraz sumę sald na koniec miesiąca. BŁĘDY które można wykryć przy pomocy zes ob. I sald: - zaksięgowanie op tylko na jednym koncie – zaksięg op na 2 kontach ale na tych samych stronach – zaksięg innej kwoty operacji na jednym koncie i innej na drugim – błędne zsumowanie obrotów BŁĘDY których nie można wykryć -zaksięg op na niewłaściw kontach –zaks op po przeciwnych stronach niż należy zapisanie oper w niewłaściwej kwocie – zaks op dwukrotnie lub jej pominięcie schemat