Wynalazki i udoskonalenia rewolucji przemysłowej czyli zmiany gospodarcze na świecie w I i II połowie XIX wieku

Celem mojej pracy jest opisanie wynalazków i udoskonaleń I i II rewolucji przemysłowej na świecie oraz przyczyn , przebiegu i skutków. Rewolucja ta miała miejsce w I i II poł. XIXw. przede wszystkim na terenie Wielkiej Brytanii(Anglia) i Ameryki. Nastąpiła najwcześniej w Anglii ponieważ w XVIIw. była ona miejscem ważnych zmian politycznych i społecznych.
Rewolucją przemysłową nazywamy całokształt zmian zarówno technicznych, ekonomicznych jak i społecznych związanych z powstaniem przemysłu fabrycznego i nowoczesnej cywilizacji przemysłowej. Przewrót techniczny w owym czasie polegał na zastąpieniu ręcznej pracy przez maszyny, prymitywnej technologii przez technologię nowoczesną, produkcji pojedynczych wyrobów przez produkcję masową. Związany z tym przewrót ekonomiczny oznaczał zmiany w organizacji produkcji, charakterze przedsiębiorstw, w zasadach kalkulacji produkcji. Na przemiany struktury społecznej złożył się fakt spadku znaczenia rzemieślników, chłopów i wielkich właścicieli ziemskich przy wzroście znaczenia coraz liczniejszej nowej klasy robotników oraz burżuazji przemysłowej.
Na wsi w Anglii wprowadzono nowoczesne uprawy ziemi i zakończono trwający od kilkuset lat proces ogradzania pól. Zmiany te doprowadziły do podział chłopów na samodzielnych farmerów i robotników rolnych i pozwoliły na zatrudnienie na wsi mniejszej liczby osób. W takim wypadku większość ludności wiejskiej musiała się przenieść do miasta gdyż na wsi nie było dla nich pracy i byli gotowi podjąć się tam każdego zajęcia. Następną przyczyna była akumulacja kapitału do powstawania dużych manufaktur i pierwszych fabryk. W pozostałych krajach Europy, z wyjątkiem Niderlandów, dopiero rewolucja Francuska i okres Napoleoński przyniosły większe przemiany polityczne i społeczne.
Pod koniec XVIII wieku rozpoczyna się pierwsza rewolucja przemysłowa, trwająca do drugiej połowy XIX wieku. Postęp cywilizacyjny doprowadził do wynalezienia kilku bardzo ważnych dla rozwoju całej ludzkości urządzeń. Największe znaczenie miało wynalezienie w 1769 przez Watta maszyny parowej. Dzięki powszechnemu zastosowaniu maszyny przędzalniczej (1765) i tkackiej (1785) znacznie zwiększona została masowość produkcji przemysłu włókienniczego. Szybki rozwój górnictwa, hutnictwa i przemysłu włókienniczego zadecydował o dynamicznym rozwoju przemysłu maszynowego. Proces uprzemysłowienia zaczęto nazywać industrializacją. Maszynę parową zastosowano również w transporcie, wybudowano statki parowe (1806) i parowozy (1825). Pierwsza rewolucja objęła swoim zasięgiem oprócz Anglii również Francję i Stany Zjednoczone, w późniejszym okresie pozostałe kraje europejskie. Rosja swój rozwój zaczęła z opóźnieniem, rozwijała się stosunkowo powoli i zakończyła w porównaniu do innych państw europejskich późno, bo pod koniec XIX wieku. Na ziemiach polskich można wyróżnić 3 fazy rewolucji przemysłowej. Pierwsza faza to okres prób wprowadzenia nowej techniki, często nieudanych w związku ze stosunkowo niskim poziomem rozwoju gospodarczego kraju. W fazie drugiej (właściwej) rewolucja przemysłowa dokonała się w najważniejszych gałęziach przemysłu, powstała też przemysłowa klasa robotnicza. W fazie trzeciej rewolucja przemysłowa objęła bardziej zacofane i mniej ważne gałęzie przemysłu, wyraźne też stały się jej społeczne skutki. Związki gospodarcze poszczególnych zaborów z różnymi rynkami ogólnopaństwowymi sprawiły, że rewolucja przemysłowa na ziemiach polskich nie przebiegała równomiernie. Najwcześniej i w sposób najpełniejszy dokonała się w Królestwie Polskim i na Górnym Śląsku, inne dzielnice, bowiem stanowiły jedynie rolnicze zaplecze dla przemysłów państw zaborczych. Na Górnym Śląsku, gdzie w procesie tym główną rolę odegrało hutnictwo, faza wstępna trwała od 1796 roku do 1830 r. Rozpoczęło go uruchomienie w Gliwicach pierwszego na kontynencie europejskim wielkiego pieca stosującego koks. Wkrótce wprowadzono inne udoskonalenia i maszyny parowe, powstały nowoczesne huty cynku. Zasadniczy okres rewolucji przemysłowej na Górnym Śląsku trwał w latach 1831- 70. Upowszechniły się wówczas wielkie piece koksowe, pudlingarnie, walcownie i maszyny parowe. Rozwój nowoczesnego hutnictwa spowodował olbrzymi wzrost wydobycia węgla, które w latach 1800- 70 zwiększyło się z 41 tys. ton do 5,9 mln ton.
Drugą rewolucje przemysłową zapoczątkowała kolejna seria wynalazków z przełomu XIX i XX wieku. Najważniejsze z nich to opracowanie w 1852 roku przez Łukasiewicza metod rafinacji ropy naftowej, co pozwoliło wykorzystać ropę jako surowiec energetyczny. Upowszechnienie elektryczności, oświetlenia i napęd maszyn zawdzięczamy wynalezieniu przez Edisona żarówki w 1879. Przełomem w dziedzinie transportu było skonstruowanie przez Diesla silnika spalinowego. Ropa zaczęła stopniowo wypierać trudniejszy w transporcie i mniej kaloryczny węgiel, nastąpił rozwój hutnictwa miedzi i aluminium. Rozwijał się przemysł chemiczny związany także z przetwórstwem ropy naftowej. Szczególną rolę odgrywały porty, które umożliwiały transport ropy, oraz wielkie aglomeracje miejskie, stanowiące duże rynki zbytu. Utraciła znaczenie Wielka Brytania, dominowały Stany Zjednoczone, Japonia, Niemcy i Rosja. W 1895 roku na ulice miast Anglii wyjechały pierwsze elektryczne tramwaje. Dało to początek zastosowania silnika elektrycznego w kolejnictwie. Próby powiodły się i już w 1901 roku zakończono elektryfikację paryskiego węzła kolejowego. Transport ten był szybszy i bardziej efektywny gospodarczo. Rozwój transportu kolejowego zrewolucjonizował budownictwo dróg i mostów. W końcowych latach stulecia zbudowano tunel w Alpach łączący Włochy ze Szwajcarią. W 1914 roku zakończono budowę Kanału Panamskiego ,łączącego Atlantyk z Pacyfikiem.. Do największych osiągnięć tamtego okresu możemy zaliczyć oddanie 17 listopada 1869 roku do użytku Kanału Sueskiego, łączącego Może Śródziemne z Morzem Czerwonym. Kanał ten od długości 161 km skrócił drogę morską z Europy do Azji, w stosunku do dotychczasowej trasy wokół Przylądka Dobrej Nadziei o ponad 4500 mil morskich. Mimo, iż początkowo kanał nie spełniał oczekiwań, szybko jednak zamortyzował się i stał się jednym z najważniejszych szlaków morskich. Kolejnym ważnym osiągnięciem było położenie 5 sierpnia 1858 roku pierwszego kabla podmorskiego o długości 3745 km łączącego Anglię z Ameryką. Pomimo, że połączenie to działało bardzo krótko - tylko do 1 września tego samego roku - pozwoliło na zebranie doświadczeń i umożliwiło w przyszłości utworzenie stałych połączeń pomiędzy Europą a „Nowym Światem”. Pierwszy telegram jaki został nadany do Ameryki brzmiał: „Europa i Ameryka zostały połączone telegraficznie. Chwała Bogu na wysokościach; pokój na Ziemi ludziom dobrej woli”. Rozwój komunikacji i ułatwienie wymiany informacji przyczyniły się do wielu nowych odkryć geograficznych. Dotarto do serca Afryki i odkryto źródła Nilu, rozpoczęły się badania Syberii i obszarów okołobiegunowych. Polski geograf, geolog i podróżnik Edmund Strzelecki zdobył najwyższy szczyt Australii, który nazwał Górą Kościuszki. Odkrył również pokaźne złoża złota na kontynencie australijskim. Powstał nowy rodzaj transportu-samochód. W 1885 roku dwaj Niemcy: Karol Benz i Gotlib Daimler zbudowali pierwszy samochód z silnikiem spalinowym, a w 1903 roku Amerykanie - bracia Wilbur i Orville Wright zastosowali silnik spalinowy do napędu samolotu. Wynalazek miał ogromne znaczenie dla transportu i życia codziennego. Wynalezienie silnika spalinowego, później dieslowskiego- Rudolf Diesel, stworzyło nową dziedzinę przemysłu, zarazem pozwoliło skonstruować znakomity środek transportu ludzi i towarów, indywidualnego i zbiorowego. Samochód był początkowo ekstrawaganckim luksusem, ale w ciągu kilkudziesięciu lat stał się zwykłym narzędziem pracy u udogodnienia życia. Umasowienie produkcji samochodów nastąpiło najwcześniej w Ameryce i nie bez przyczyny cywilizację amerykańską nazywa się „samochodową.
Komunikacja to również rozwój łączności. Szczególne znaczenie w dziedzinie łączności miało skonstruowanie pierwszego telefonu przez Guglielmo Marconiego w latach 1895-1897. Liczne odkrycia naukowe zmieniły pogląd człowieka na świat, a jednocześnie stworzyły podstawy nowoczesnej produkcji przemysłowej. W krajach rozwiniętych gospodarczo nastąpił rozwój oświaty. Było to spowodowane wzrostem zamożności społeczeństwa i przejęciem organizacji i zarządzania szkolnictwem przez państwo. W wielu krajach Europy na początku XX wieku wprowadzono obowiązek szkolny na szczeblu podstawowym, co przyczyniło się do likwidacji analfabetyzmu. Odsetek analfabetów był o wiele niższy w okręgach przemysłowych, wyższy w rolniczych. Rozwój przemysłu wymagał nowych fachowców. Spowodowało to szybki rozwój szkolnictwa średniego i wyższego. Im państwo lepiej rozwinięte gospodarczo, tym szkolnictwo bardziej rozbudowane i doskonałe. Słaby rozwój szkolnictwa był na terenach Rosji ,co jest pewnym zaprzeczeniem myśli poprzedniej, a także w koloniach wielkich mocarstw, Ameryce Południowej i Europie Wschodniej. Na przełom XIX i XX wieku przypadł także rozkwit światowej literatury. Pogłębiające się różnice społeczne, poszerzenie horyzontów, lepsza edukacja, wzrost wiedzy o otaczającym świecie, wszystko to sprzyjało powstawaniu coraz to nowszych dzieł literackich. Były to dzieła zróżnicowane zarówno pod względem formy jak i treści. W drugiej połowie XIX wieku dziedziną działalności kulturalnej, która rozwijała się najszybciej, była prasa. U podstaw tego rozwoju leżały: zmniejszanie się liczby analfabetów, rozszerzenie się prawa wyborczego oraz ustroju konstytucyjnego i systemu rządów parlamentarnych, rozkwit życia politycznego, co przejawiało się we wzroście znaczenia stronnictw i partii politycznych. Gazety korzystały z coraz bardziej nowoczesnych środków technicznych w zakresie zdobywania i przekazywania informacji, a także w dziedzinie drukarstwa i kolportażu. Dzięki zaistniałej sytuacji prasa codzienna mogła coraz szybciej docierać do coraz większego grona społeczeństwa, co przyczyniało się do wzrostu nakładów. Podejmowane w pierwszej połowie XIX wieku próby fotograficznego przedstawiania ruchu dały w pełni pozytywny wynik dzięki wynalazkowi kinematografu, dokonanemu w 1895 roku przez braci Lumiere. W dwa lata później rozpoczęto produkcję aparatów filmowych oraz urządzeń do kopiowania i wywoływania filmów. W tym samym roku-1897- powstała pierwsza wytwórnia filmowa. W 1902 roku podjęto próby udźwiękowienia filmów. Sztuka filmowa była bez ustanku udoskonalana zarówno pod względem technicznym , jak i artystycznym. W latach 1898- 1906 rozpoczęto doświadczenia nad produkcją filmu barwnego, poprawiono także płynność obrazu. Skonstruowanie w 1910 roku ręcznej kamery pozwoliło na poszerzeni gamy usług oferowanych za pomocą „ruchomego obrazu”. Rozpoczęto kręcenie filmów reportażowych przedstawiających wydarzenia w świecie. Osiągnięcia te stanowią jedynie cząstkę tego co dokonano w wieku XIX.
Rewolucje przemysłowe doprowadziły do rozwoju szkolnictwa wyższego i średniego. Każdy człowiek mógł być teraz wykształcony i zmniejszyła się liczba ludzi niewykształconych co dobrze wpływało na rozwój krajów. Wprowadzono nowoczesne uprawy ziemi oraz zakończono proces ogradzania pól. Wynaleziono najróżniejsze maszyny które pomagały ludziom w pracy i w życiu codziennym. Rozwinął się transport, powstały koleje, samochód co bardzo ułatwiło i przyspieszyło ludziom przemieszczanie się po najbliższych terenach jak i podróżowanie po całym świecie. Były również negatywne skutki rewolucji. Takie jak np. utworzenie fabryk które zanieczyszczały środowisko. Wytwarzanie przez maszyny kurzu, bakterii oraz różnych trucizn w powietrzu.
Przemiany gospodarcze bardzo wpłynęły na nasze dzisiejsze życie. Są tego plusy ale również i minusy. Uważam jednak że nie jesteśmy w stanie obyć się dzisiaj bez nowoczesnych urządzeń. Uważamy to za rzecz normalna. Jednak nie pamiętamy że kiedyś ludzie obywali się bez tego wszystkiego chociaż żyło im się trudniej. Coraz bardziej staramy sobie ułatwiać życie co nie zawsze jest dobre. Ludzie stają się bardziej leniwi. Właściwie wszystkie dzisiejsze wynalazki są oparte na pomysłach XIX wieku i towarzyszą nam codziennie przez całe nasze życie.