Udary mózgu - skrypt do prezentacji

Udar mózgu - jest to nagłe ogniskowe lub uogólnione zaburzenie czynności mózgu utrzymujące się powyżej 24 godzin lub prowadzące do śmierci wywołane jedynie przez przyczyny naczyniowe.
Czynniki ryzyka udaru
{Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego można podzielić na modyfikowalne i niemodyfikowalne
Niemodyfikowalne:}
• wiek – ryzyko zwiększa się 2-krotnie co 10 lat, od 55. roku życia
Udar mózgu jest chorobą ludzi starszych. Zachorowalność wzrasta dramatycznie wraz z wiekiem, na przykład u osób w wieku pomiędzy 45 a 55 rokiem życia ryzyko udaru wynosi 1 na 1000 na rok. W wieku pomiędzy 65 a 75 - 1 na 100, a po 85 roku życia 1 na 30.
• płeć męska
• etniczne (rasa czarna i żółta)
• predyspozycje rodzinne i genetyczne (udar w rodzinie w wywiadzie, genetycznie uwarunkowane zespoły predysponujące do stanów zakrzepowych, hiperhomocysteinemia)
{Modyfikowalne:}
• nadciśnienie tętnicze
• choroby serca (migotanie przedsionków)
• zaburzenia gospodarki lipidowej
• cukrzyca
• zakażenia
• choroby naczyń
o zwężenie tętnicy szyjnej wewnętrznej
o dysplazja włóknisto-mięśniowa
• palenie papierosów
• nadużywanie alkoholu
• otyłość
• dna moczanowa
• zespół bezdechu sennego
• zaburzenia krzepnięcia, w tym polekowe, hiperfibrynogenemia
• przebyty udar bądź przemijający atak niedokrwienny (TIA)
Po przebytym udarze nawroty następują bardzo często. W ciągu roku aż 10% chorych doznaje powtórnego udaru, a w ciągu 5 lat - aż 40% chorych.
• niedoczynność tarczycy
• stosowanie amfetamin, kokainy
Typy udarów:
• Krwotoczne (ok.20%) czyli krwotok mózgowy - udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe.
o Krwotoki śródmózgowe (ok.15%)
o Krwotoki podpajęczynówkowe (ok.5%) (podpajęczy) - krwotok do przestrzeni płynowych otaczających mózg.
• Niedokrwienne (ok.80%)- udar spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu.
Ze względu na przebieg kliniczny niedokrwienia mózgu (czas trwania objawów) wyróżniono:
• Przejściowy atak niedokrwienny (ang. TIA, Transient Ischemic Attack) - objawy ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu trwające poniżej 24 godzin.
• Udar niedokrwienny z objawami odwracalnymi (ang. RIND, Reversible Ischemic Neurological Deficit) - objawy zaburzeń czynności mózgu trwające powyżej 24 godzin, wycofujące się przed upływem 21 dni.
• Dokonany udar niedokrwienny - objawy trwałego zaburzenia funkcji mózgu.
• Udar postępujący - narastające objawy zaburzeń funkcji mózgu spowodowane przyczynami naczyniowymi.
PRZYCZYNY UDARÓW
Przyczyny udaru krwotocznego mózgu:
- pęknięcie drobnych tętnic mózgowych w przebiegu nadciśnienia tętniczego.
-nieprawidłowości naczyń (tak zwane malformacje naczyniowe, naczyniaki).

Krwotok podpajęczynówkowy Najczęściej jest spowodowany pęknięciem tętniaka, czyli nieprawidłowego poszerzenia dużych tętnic przebiegających na podstawie i powierzchni mózgu. W zależności od umiejscowienia tętniaka może z nim współistnieć krwotok mózgowy.

Przyczyny niedokrwiennego udaru mózgu:

-zakrzep powstały w miejscu niedrożności lub materiał zatorowy, który przemieścił się do naczynia mózgowego.
do powstawania zatorów mózgowych przyczyniają się niektóre choroby serca (jak na przykład wady zastawek, ostry zawał serca, zaburzenia rytmu serca) - zator kardiogenny.

-Innym źródłem zatorów są zmiany miażdżycowe w innych tętnicach, ulegające fragmentacji i przemieszczeniu do tętnic mózgowych - zator wewnątrztętniczy. W pewnych okolicznościach może dochodzić do przedostania się materiału zatorowego z układu żylnego (kończyn dolnych lub miednicy małej) - zator paradoksalny.

-Do udaru niedokrwiennego może także doprowadzić gwałtowny uogólniony spadek przepływu krwi przez naczynia (przy spadku ciśnienia krwi lub nasilonych zaburzeniach rytmu serca), który w połączeniu ze zwężeniem tętnic mózgowych powoduje niedostateczne zaopatrzenie mózgu w tym rejonie.
Inne rzadkie przyczyny udaru mózgu to:
• Zaburzenia krzepnięcia
• Choroby krwi
• Zmiany zapalne naczyń
• Uszkodzenie ściany tętnic (rozwarstwienie): pourazowe lub samoistne
• Zakrzep zatok żylnych mózgu i żył mózgowych


OBJAWY
Objawy udaru zależą od umiejscowienia uszkodzenia w mózgu oraz od jego rozległości. Dlatego u poszczególnych osób objawy mogą się różnić. Udar mózgu często jest niebolesny.
Niedokrwienny
Nie wszystkie z niżej wymienionych muszą wystąpić:
 niedowład bądź paraliż połowy ciała, szczególnie dotkliwie odczuwany w zakresie możliwości poruszania kończynami. Może wystąpić nagle podczas dnia, lub też po wysiłku fizycznym, albo w nocy (osoba chora budzi się już z objawami udaru)
 osłabienie lub zniesienie czucia po jednej stronie ciała
 zaburzenia w zakresie zdolności wykonywania precyzyjnych ruchów, nie wynikające z niedowładu – apraksja
 zaburzenia w zakresie zdolności mówienia lub rozumienia mowy – afazja, dyzartria
 zaburzenia w zakresie zdolności do pisania (agrafia) i czytania (aleksja)
 zaburzenia w zakresie zdolności do zapamiętywania nowych informacji – amnezja
 zaburzenia w zakresie zdolności do rozpoznawania i identyfikowania obiektów – agnozja
 zaburzenia w zakresie zdolności do liczenia – akalkulia
 zaburzenia w zakresie zdolności do przełykania – dysfagia
 zaburzenia w zakresie zdolności do widzenia w danym zakresie pola widzenia – niedowidzenie
 może wystąpić również napad padaczkowy
 może wystąpić majaczenie, mogą towarzyszyć urojenia i omamy
mogą wystąpić zaburzenia świadomości
Krwotoczny
Pogorszenie stanu ogólnego następuje nagle, często po dużym wysiłku lub stresie. Zwykle występuje bardzo silny ból głowy, nudności i wymioty. Typowo w ciągu kilku minut dochodzi do utraty przytomności. Rozwija się stan śpiączkowy. Zwykle występuje porażenie połowicze, opadanie kącika ust po stronie porażonej (objaw fajki), mogą występować objawy oponowe (jest to grupa objawów neurologicznych, występujących w przypadku podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. M. In. Należy do nich sztywność karku czy odruch Brudzińskiego). Krwotok móżdżku zwiększa ryzyko wklinowania (stan, w którym wzrost ciśnienia śródczaszkowego prowadzi do przemieszczenia części mózgowia z fizjologicznego przedziału anatomicznego do innego)
Jakiś czas temu studenci Akademii Medycznych rozsyłali maile m.in. z informacjami jak najłatwiej rozpoznać u kogoś wylew:
 1. Poproś pacjenta by się uśmiechnął.
 2. Poproś aby podniósł obie ręce do góry.
 3. Poproś aby powtórzył proste zdanie (np. „Dzisiaj jest ładna pogoda”)
Jak udzielić pierwszej pomocy?
Ponieważ nie jesteśmy w stanie usunąć przyczyn i skutków udaru, nasze zadanie polega na podtrzymaniu podstawowych funkcji życiowych:
1. Poszkodowanego nieprzytomnego należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Zapobiega to zapadaniu języka oraz możliwości zachłyśnięcia się wymiocinami, co mogłoby doprowadzić do zaburzenia oddychania.
2. Gdy poszkodowany nie oddycha, należy wykonać sztuczne oddychanie
3. Poszkodowanego przytomnego układamy w pozycji z lekko uniesionym tułowiem.
4. Bezzwłocznie wzywamy lekarza lub pogotowie.


Udar mózgu jest stanem naglącym.

Nie czekaj, by zobaczyć, czy objawy ustąpią same!

Szybkie rozpoznanie to szansa na skuteczniejsze leczenie.

Nawet jeśli objawy ustępują samoistnie, należy zgłosić się jak najszybciej do lekarza.