Zdrowie i choroba.
Zdrowie, wg definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrego samopoczucia. W węższym znaczeniu brak choroby lub ułomności. Nauką zajmującą się zdrowiem jest higiena, a utrzymaniem i przywracaniem zdrowia - medycyna.
Choroba, reakcja dynamiczna ustroju na zadziałanie czynnika chorobotwórczego wyrażająca się zaburzeniem naturalnego współdziałania narządów i tkanek (homeostaza), co zwykle prowadzi do zmian czynnościowych i organicznych w ustroju.
Choroba jest definiowana także jako stan, który aktualnie albo potencjalnie przeszkadza w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.
Choroba może być wywoływana przez rozmaite czynniki (etiologia), a także różne są mechanizmy jej powstawania i rozwoju (patogeneza), może zaczynać się nagle (np. choroby zakaźne) lub powoli, w sposób utajony (np. gruźlica, rak, cukrzyca), a także nagle lub powoli kończyć się.
Jej przebieg może być gwałtowny (choroba ostra), z bardzo wyraźnie występującymi objawami (np. gorączka, dreszcze, różne dolegliwości) lub długotrwały, z mniejszym nasileniem objawów (choroba przewlekła). Choroba ostra może przechodzić w przewlekłą i odwrotnie.
Choroba przebiega czasem bezobjawowo (choroba utajona). Zejście choroby może polegać na powrocie ustroju do pełnego stanu zdrowia, na powrocie połowicznym (przejście choroby ostrej w przewlekłą) lub może kończyć się śmiercią.
Choroba może ograniczać się do jednego narządu (jego części) lub tkanek (choroba miejscowa), a także może obejmować cały organizm (choroba ogólna).
Choroby czynnościowe charakteryzuje występowanie zmian czynności narządów lub tkanek, bez występowania zmian organicznych (nerwica, choroba psychosomatyczna czyli choroba czynnościowa ).
Choroby organiczne cechuje występowanie zmian organicznych w narządach lub tkankach (np. gruźlica, zapalenie nerek).
Choroby dziedziczne przenoszone są za pośrednictwem chromosomów komórek płciowych (plemnika i komórki jajowej) z rodziców na potomstwo (np. hemofilia, daltonizm).
Choroby wrodzone są to choroby nabyte w czasie życia płodowego np. wady rozwojowe, kiła.
W praktyce stosowany jest często podział chorób według układów dotkniętych bezpośrednio chorobą, np. choroby: wewnętrzne, nerwowe, psychiczne, oczu, uszu, nosa i gardła. Podział ten wywodzi się z wyróżnienia dyscyplin medycyny klinicznej.