Tomasz Morus - "Utopia".

"Utopia" Tomasza Morusa dzieli się na dwie kontrastujące ze sobą części. Pierwsza, w ponurych barwach maluje Anglię epoki Odrodzenia, druga przeciwstawia temu niepokojącemu obrazowi promienną wizję wyspy, której nie dręczą żadne problemy, gdzie definitywnie rozwiązano wszelkie trudności polityczne, społeczne, gospodarcze i religijne.

W Utopii są 54 miasta; zamieszkuje je po 100 000 rodzin. Jedno z nich jest stolicą. Mieszkańcy zajmują się uprawą ziemi, niektórzy, których szczególnie interesuje rolnictwo, spędzają na wsi cały rok. Życiem gospodarczym kieruje państwo, własność jest wspólna. Panuje całkowita równość, nie ma szlachty. Ludzie pracują 6 godzin dziennie. Idą spać o 8 wieczór a wstają o 4 rano.

Rząd, który sumiennie prowadzi statystykę, gromadzi wyroby i żywność w publicznych magazynach, wstrzymuje produkcję gdy grozi jej nadmiar.

Utopianie nie posługują się pieniędzmi. Jeżeli czegoś potrzebują, proszą o to. Bogate miasta, pomagają ubogim rodzinom i tym, gdzie jest dużo dzieci.

Mieszkańcy nie szanują metali szlachetnych. Ze złota robią łańcuchy dla niewolników. Niewolnikami są jeńcy wojenni albo ludzie skazani na więzienie przez sąd.

Na wyspie Tomasza Morusa, dziewczętom nie wolno wychodzić za mąż przed 18 rokiem życia, a chłopcom żenić się przed 22 rokiem życia. Narzeczeni pod okiem matrony i mężczyzny dobrych obyczajów, mają się przed zawarciem małżeństwa obejrzeć nadzy od stóp do głów. Jeżeli nie żyją w zgodzie, mogą się rozwieźć ale dopiero bo drobiazgowym rozpatrzeniu sprawy w senacie.

Utopianie szanują zdrowie, szukają naturalnych rozrywek; mogą się zabić w przypadku śmiertelnej choroby. Ludzie nie mogą wyznawać religii w wielu bogów, ponieważ ateiści nie mogą zajmować urzędów publicznych.

Kapłani w świątyniach odprawiają skromne ceremonie bez krwawych ofiar. Nie zajmują się magią. Nie tolerują przesądów. Odprawiają pogrzeby, podczas których odbywa się palenie zwłok. Takim pogrzebom nie towarzyszą lamenty. Obecni modlą się za zmarłych i wznoszą pogodne pieśni do Boga.

Ludziom na wyspie żyje się dobrze. Ale niektórzy wyjeżdżają. Władze zapisują wtedy w paszporcie wyznaczony czas trwania nieobecności. Jeżeli ktoś oddali się bez uprzedzenia i zostanie złapany, musi zapłacić karę. W razie recydywy stanie się niewolnikiem. Mieszkaniec nie może sam chodzić po mieście i okolicy bez zgody ojca lub żony.

1. Wszyscy pracują 6 godzin
2. Życiem gospodarczym zajmuje się państwo.
3. Panuje całkowita równość, nie ma szlachty
4. Rząd gromadzi wyroby i żywność w publicznych magazynach,
5. Ludzie nie posługują się pieniędzmi, gdy ktoś czegoś potrzebuje, po prostu o to prosi
6. Bogate miasta pomagają rodzinom, w których jest dużo dzieci i ubogim.
7. Ludzie wybierają 1 syfogranta a 200 wybiera księcia, który sprawuje władzę dożywotnio i może zostać usunięty wtedy, gdy okaże się despotą.
8. Mieszkańcy ze złota robią łańcuchy dla więźniów
9. Dziewczęta nie mogą wychodzić za mąż przed ukończeniem 18 lat a chłopcy przed 22 rokiem życia
10. Utopianin może się zabić w przypadku śmiertelnej choroby
11. Ludzie wyznający ateizm, nie mogą zajmować urzędów publicznych
12. Kapłani nie zajmują się magią i nie urządzają krwawych ofiar
13. Kapłani odprawiają pogrzeby