Chopin Fryderyk Franciszek - życie i twórczość

Życie i twórczość

1810 - 1826. PROLOG
1826 - 1835. METAMORFOZY
1835 - 1846. APOGEUM
1846 - 1849. EPILOG

1810 - 1826. PROLOG: Okres objawienia się talentu. Twórczość e 18ylu postklasycznus a sentymentalnym

Lata dziecięctruj10 - 1816
1810
1 III (22 II) Urodził się Fryderyk Chopin we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu, syn Justyny z Krzyżanowskich (1782-1861) z Długiego na Kujawach i Mikołaja Chopina (1771-1844) z Marainville w Lotaryngii, guwernera synów hr. Skarbka
23 IV chrzest w kościele w Brochowie k. Sochaczewa
1 X Mikołaj Chopin zaczyna uczyć w Liceum Warszawskim, rodzina przenosi się do Warszawy
1811
9 VII urodziła się siostra, Izabella
1812
1 I Mikołaj Chopin zostaje wykładowcą języka francuskiego w Szkole Artylerii i Inżynierii
20 XI urodziła się siostra Chopina, Emilia
1814
1 VI Mikołaj Chopin mianowany wykładowcą literatury i języka francuskiego w Liceum Warszawskim
Lata nauki domowej 1816 – 1823
1816
Chopin rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego; wspólnie z siostrą Ludwiką (ur. 1807) grywają na 4 ręce
1817
pierwsze próby kompozytorskie: Polonez B-dur zapisany ręką Mikołaja Chopina oraz inne (zaginione) tańce, wariacje i marsze
XI Polonez g-moll, dedykowany Wiktorii Skarbek, zostaje wydany przez księdza I. J. Cybulskiego
1818
24 II na wieczorze Towarzystwa Dobroczynności urządzonym przez Juliana Ursyna Niemcewicza w pałacu Radziwiłłowskim Chopin gra Koncert e-moll Vojti cha Jiroveca; wiersz deklamuje Zygmunt Krasiński
1821
23 IV W. Żywnemu dedykuje Poloneza As-dur
1822
kończy naukę fortepianu u Żywnego, zaczyna brać prywatne lekcje kompozycji u Józefa Elsnera; podobno również gry na organach u Vilma Wrfla
1823
24 II na koncercie Towarzystwa Dobroczynności, organizowanym przez Józefa Jawurka, gra Koncert Ferdinanda Riesa
Lata licealne 1823 – 1826
1823
IX wstępuje do IV klasy Liceum Warszawskiego, kierowanego przez Samuela B. Lindego
1824
VIIIIX wakacje w Szafarni (Ziemia Dobrzyńska u rodziny Dominika Dziewanowskiego; jest świadkiem zjazdu ziemiaństwa; poznaje folklor wiejski (wesele, dożynki) i żydowski (kapele)
10 VIII pierwszy znany list do rodziców; od 16 VIII zabawne listy pod nazwą "Kurier Szafarski"
15 VIII w Szafarni przed miejscowym audytorium gra Koncert Friedricha W. Kalkbrennera
wspólnie z siostrą Emilią pisze komedyjkę Omyłka czyli Mniemany filut i zakłada dziecięce "Literackie Towarzystwo Rozrywki"
komponuje Wariacje E-dur na temat piosenki szwajcarskiej i Poloneza gis-moll; z tegoż czasu pochodzą zaginione kompozycje (mazurki, walce, polonezy, marsze)
1825
27 V na koncercie w konserwatorium improwizuje na eolopantaleonie, wynalazku J. Długosza
2 VI w litografii A. Brzeziny ukazuje się Rondo op. 1
7 VI "Kurier Warszawski" donosi o fantazjowaniu na eolomelodikonie F. A. Brunnera w kościele ewangelickim
26 - 28 VI na popisie publicznym Liceum Chopin otrzymuje pochwałę; w sali konserwatorium gra Koncert Ignaza Moschelesa (?)
VIII drugie wakacje w Szafarni, wypad do Torunia, zwiedzanie domu Kopernika; młodzieńcze przyjaźnie: z Janem Białobłockim i Janem Matuszyńskim
24 VIII okrężne w Obrowie: notuje wiejską przyśpiewkę
26 VIII relacja o nowych kontaktach z folklorem żydowskim
30 X pod wrażeniem Cyrulika sewilskiego Gioacchina A. Rossiniego
XI zostaje organistą Liceum u Wizytek
182526
Przypuszczalnie w tym czasie komponuje nowe tańce i wariacje
1826
I - II komponuje Marsza żałobnego c-moll op. posth; bierze udział w manifestacyjnym pogrzebie Stanisława Staszica
II pierwsza relacja o chorobie
3 VII na warszawskiej premierze Freischtz Carla M. von Webera
27 VII kończy z "pochwałą" naukę w Liceum; wśród kolegów m. in. Julian Fontana, Wilhelm Kolberg, Jan Matuszyński i Tytus Woyciechowski
na przedstawieniu La gazza ladra Rossiniego; na temacie opery powstaje trio Poloneza b-moll
25 VII wyjazd z matką do Dusznik przez Łowicz, Kutno, Kalisz i Wrocław
2 VIII - 11 IX na kuracji w Dusznikach (były tam również siostry Emilia i Ludwika); ok. 11(?) i 16 VIII koncertuje na cel dobroczynny


1810 - 1826. METAMORFOZY: Okres objawienia się talentu. Twórczość w stylu brillant i wczesnoromantycznym.
Lata studiów kompozytorskich 1826 – 1829
1826
IX zapisuje się na pierwszy rok Szkoły Głównej Muzyki, kierowanej przez J. Elsnera
26 XI do J. Białobłockiego: "Chodzę do Elsnera na kontrapunkt ścisły 6 godzin na tydzień, słucham Brodzińskiego, Bentkowskiego i innych, w jakimkolwiek związku będących obiektów z muzyką"
16 XII Improwizacja na choralionie Brunnera
powstaje Rondo a la Mazur F-dur op. 5
1827
10 IV Emilia Chopin umiera na gruźlicę
17 VII egzamin z kompozycji u Elsnera; w raporcie m. in. "pierwszoletni: Chopin Fryderyk (szczególna zdolność)"
VII wycieczka do Gdańska
1827 28
na studiach u Elsnera: Sonata c-moll op. 4 jemu dedykowana oraz Wariacje B-dur na temat z "Don Juana" op. 2 pierwsze kompozycje Chopina interesujące zagranicznych wydawców
1828
II w litografii A. Brzeziny ukazuje się Rondo op. 5
III słucha i poznaje Johanna Nepomuka Hummla koncertującego w Warszawie
22 VII egzaminy w Szkole Głównej; Elsner w raporcie: "Chopin F. , szczególna zdatność, drugoletni, wyjechał dla polepszenia zdrowia"
VII - IX lato w Sannikach (k. Płocka); zaczyna pracę nad Triem g-moll op. 8
9 IX wyrusza w podróż do Berlina
20 IX do rodziny: "słyszałem już jedno oratorium w Singakademii, Corteza [Spontiniego], Il matrimonio segreto Cimarosy, Kolportera Onslowa. Jednakże oratorium Ccilienfest Hndla więcej zbliżało się do ideału, jaki sobie o wielkiej muzyce utworzyłem [. . . ] Jutro Freischtz!"
29 IX w drodze powrotnej z Berlina
X dwa dni w Poznaniu; na przyjęciu u arcybiskupa Teofila Wolickiego
XII z Julianem Fontaną gra Rondo C-dur na dwa fortepiany; improwizuje i bawi się w salonach warszawskich, bierze udział w przedstawieniach teatru amatorskiego
27 XII kończy Rondo a la Krakowiak F-dur op. 14
1829
kończy Trio op. 8, komponuje Fantazję na tematy polskie A-dur op. 13
21 IV na koncercie uczniów Carla Solivy poznaje Konstancję Gładkowską (1810-80)
23 V - 14 VII Chopin świadkiem serii koncertów Niccolo Paganiniego i Karola Lipińskiego oraz gorącej dyskusji prasowej z udziałem Elsnera, Karola Kurpińskiego i Maurycego Mochnackiego
20 VII kończy Szkołę Główną Muzyki; w raporcie Elsnera: "Chopin F. , trzecioletni, szczególna zdatność, geniusz muzyczny"
Lata wędrówki 1829 - 1831
1829
VII wyjazd do Wiednia przez: Opoczno, Miechów, Kraków, Bielsko, Cieszyn i dalej przez Morawy
23 VII zwiedza w Krakowie Bibliotekę Jagiellońską; podczas tygodniowego postoju poznaje zabytki miasta i krajobraz okolicy
31 VIII - 19 VIII w Wiedniu; poznaje m. in. V. Jiroveca, Conradina Kreutzera, Carla Czernego, Tobie Haslingera; słucha gry Leopoldiny Blahetki; zwiedza fabryki fortepianów K. Graffa i A. Steina; ogląda galerię obrazów; w operze poznaje La Dame Blanche Franois-A. Boieldieu, La Cenerentola Rossiniego, Il Crociato in Egitto Giacomo Meyerbeera i Joseph en Egypte Etienne-N. Mhula
11 VIII daje koncert w Krtnerthortheater; gra Wariacje na temat z "Don Juana" op. 2 oraz improwizuje na temat Chmiela i arii z La Dame Blanche
18 VIII drugi koncert w Krtnerthortheater: gra Wariacje op. 2 i Rondo op. 14
19 VIII wyjazd do Pragi; 22 VIII słucha 48 kanonów i fug Augusta Klengla, 23 VIII wraz z Ignacym Maciejowskim komponuje dla Vclava Hanki piosenkę Jakież kwiaty
23 VIII wyjazd doTeplic; u X. Clary Aldringen improwizacje na temat Mose in Egitto i Il Barbiere di Sevilla Rossiniego oraz "śpiewów polskich"
25 VIII w Dreźnie do 2 IX (?); zwiedza galerię obrazów
26 VIII ogląda Fausta Johanna W. Goethego ("okropna, ale wielka fantazja"); powrót do Warszawy przez Wrocław
IX pozuje Ambrożemu Mieroszewskiemu do portretu
X zaczyna bywać na wieczorach muzyki kameralnej u Josepha Ch. Kesslera
3 X wyznanie do T. Woyciechowskiego: "bo ja już może na nieszczęście mam mój ideał, któremu wiernie, nie mówiąc z nim, już pół roku służę, który mi się śni, na którego pamiątkę stanęło adagio od mojego koncertu"
20 X równolegle do pracy nad Koncertem f-moll op. 21 zaczyna komponować etiudy
X - XI wyjeżdża w Poznańskie, do Strzyżewa (Wiesiołowscy) i Antonina; daje tam lekcje Wandzie Radziwiłłównie, jest portretowany przez jej siostrę Elizę; poznaje partyturę Fausta X. Antoniego Radziwiłła, pisze dla niego Poloneza op. 3
14 XI do T. Woyciechowskiego: "napisałem parę exercissów [etiud] przy Tobie bym je dobrze zagrał"
1830
7 II Chopin wykonuje z towarzyszeniem małej orkiestry Koncert f-moll w gronie rodziny i przyjaciół
3 III w salonie Chopinów prezentacja Koncertu f-moll i Fantazji A-dur
17 III w Teatrze Narodowym pierwszy własny koncert Chopina; gra Koncert f-moll i Fantazję A-dur, orkiestrą dyryguje K. Kurpiński
18 III M. Mochnacki w "Kurierze Polskim": "Zaiste! daleko rozgłosi swe imię, kto w młodych latach tak zaczyna"
22 III drugi koncert w Teatrze Narodowym: Koncert f-moll i Rondo a la Krakowiak; improwizacje na temat W mieście dziwne obyczaje i wiat srogi
IV u T. Haslingera w Wiedniu ukazują się Wariacje op. 2
15 V do T. Woyciechowskiego o pracy (IVVIII?) nad Koncertem e-moll op. 11: "Adagio od nowego koncertu jest w E-dur. Nie ma to być mocne, jest ono więcej romansowe [. . . ] Pomimo woli przez oczy wlazło mi coś do głowy i lubię się z tym pieścić"
V - VI Ośmiokrotnie obecny na koncertach Henriette Sontag
8 VII bierze udział w koncercie benefisowym śpiewaczki Barbary Majerowej w Teatrze Narodowym; gra Wariacje op. 2
ok. 10 - 20 VII w Poturzynie (Lubelszczyzna) u T. Woyciechowskiego
24 VII słucha K. Gładkowskiej w Teatrze Narodowym (debiut w partii tytułowej w Anieli Ferdinando Para)
29 VIII w Sochaczewie, w obozie wojskowym gen. Piotra Szembeka; gra, improwizuje
18 IX do T. Woyciechowskiego: "zacząłem poloneza z orkiestrą [op. 22], ale tylko dopiero się cznie, jest czątek, ale początku nie ma"
22 IX prezentacja Koncertu e-moll w mieszkaniu Chopina
24 IX "Krajowy Dziennik Powszechny" o nowym Koncercie: "jest to utwór geniusza [. . . ] Ma wyjechać za granicę [. . . ] Miejmy nadzieję, iż żadna obca stolica nie zatrzyma go na zawsze"
11 X koncert pożegnalny w Teatrze Narodowym, z udziałem m. in. K. Gładkowskiej; Chopin gra Koncert e-moll i Fantazję na tematy polskie op. 13
2 XI data na czystopisie dwu Etiud z op. 10 (C-dur i a-moll)
opuszcza Warszawę, udając się do Wiednia; żegnany w oberży na Woli kantatą Zrodzony w polskiej krainie J. Elsnera
5 XI w Kaliszu; dalsza droga wespół z T. Woyciechowskim
6 - 9 XI we Wrocławiu: w teatrze na Der Alpenknig Ferdynanda Raimunda i Maurer und Schlosser (Le maon) Daniela F. E. Aubera; 8 XI koncertuje w Resursie: Larghetto i Rondo z Koncertu e-moll, improwizacje na temat La muete de Portici Aubera
10 - 19 XI w Dreźnie: na koncercie Antoinetty Pechwell (10 XI), w operze na Tankredzie Rossiniego (13 XI), w galerii oWiedów
20 XI wyjazd przez Pragę do Ó% nia (gdzie pozostaje do 20 VII 1831); zamieszkuje na Kohlmarkt 9
2930 XI wybuch powstania w Warszawie: T. Woyciechowski odwodzi Chopina od wzięcia w nim udziału, sam wraca do kraju
XII znajomości muzyczne, m. in. Anton Diabelli, V. Jirovec, Joseph Merk i Josef Slavik
24 - 25 XII samotne święta; w katedrze św. Szczepana: "ponura roiła mi się harmonia"
26 XII do J. Matuszyńskiego: "W salonie udaję spokojnego a wróciwszy do domu piorunuję na fortepianie [. . . ] przeklinam chwilę wyjazdu"
183031
wśród kompozycji datowanych na ten czas: mazurki z op. 6 i 7, nokturny z op. 9 i 15 (nr 2), etiudy z op. 10 (nr 5 i 6); z utworów nurtu prywatnego m. in. Lento con gran espressione oraz Piosnka litewska i Wojak
1831
1 I do J. Matuszyńskiego: "U was żyję [. . . ] Tyś w wojsku. Czemu nie mogę choć bębnić"
26 (29?) I do J. Elsnera: "jako artysta jestem jeszcze w kolebce, a jako Polak trzeci krzyżyk zacząłem"
IV w sztambuchu: "Jej obraz stoi mi przed oczyma"
IV - VI według tradycji w Wiedniu powstały pierwsze rzuty Scherza h-moll i Ballady g-moll a także Mazurków op. 17
11 VI bierze udział w koncercie dyrygenta D. Mattisa; gra Koncert e-moll
VII (?) pracuje nad Polonezem op. 22; w Wiedniu powstają również pieśni Smutna rzeka i Narzeczony
16 VII do rodziny: "Mój fortepian nie słyszał, tylko mazury"; Mazurek f-moll op. 7 nr 3 wpisany do dwóch sztambuchów
20 VII opuszcza Wiedeń, udając się przez Linz, Salzburg, Monachium i Stuttgart do Paryża
22 VII z Linzu przez Alpy do Salzburga
28 VIII w Monachium bierze udział w poranku Philharmonische Verein; gra Koncert e-moll i Fantazję na tematy polskie
4 (?) IX w Stuttgarcie; spotkanie z Johannem P. Pixisem
8 IX wzięcie Warszawy przez Rosjan i upadek powstania; Chopin w tzw. dzienniku stuttgarckim: "Wróg w domu [. . . ] O boże, jesteś ty! Jesteś i nie mścisz się! Czy jeszcze ci nie dość zbrodni moskiewskich albo alboś sam Moskal! [. . . ] a ja tu bezczynny a ja tu z gołymi rękami"
wg tradycji w Stuttgarcie powstał pomysł Etiudy c-moll z op. 10 (nazywanej "Rewolucyjną") oraz Preludium d-moll z op. 28
Lata adaptacji 1831 - 1835
1831
IX w Paryżu; zamieszkuje na Boulevard Poissonniere 27; pierwsze kontakty muzyczne przez F. Para, do którego miał listy polecające
17 XI poznaje Delfinę Potocką
XI kontakty z G. Rossinim, Luigi Cherubinim, Pierre Baillotem, Henri Herzem, Ferencem Lisztem, Ferdinandem Hillerem oraz F. Kalkbrennerem; ten ostatni proponuje Chopinowi lekcje gry fortepianowej
27 XI Elsner przestrzega Chopina przed przyjęciem propozycji Kalkbrennera
7 XII w "Allgemeine Musikalische Zeitung" recenzja Roberta Schumanna z Wariacji op. 2; słynne: "Panowie, kapelusze z głów, oto geniusz"

12 XII do T. Woyciechowskiego: "Mnie tu wiatr zapędził [. . . ] Paryż jest to wszystko co chcesz [. . . ] Jakoż nie wiem, czy gdzie więcej pianistów"; pod wrażeniem Robert le diable G. Meyerbeera: "to arcydzieło nowej szkoły"
14 XII do J. Elsnera: "przymuszony jestem myśleć o torowaniu sobie drogi w świecie jako pianista"
1832
początek długotrwałej przyjaźni z wiolonczelistą Auguste Franchommem; piszą wspólnie Grand duo concertant na tematy z Roberta Diabła; zbliżenie z Hectorem Berliozem
26 II pierwszy koncert w Paryżu, w Sali Pleyela z udziałem 13 artystów; Chopin gra Koncert f-moll i Wariacje op. 2 (?) oraz uczestniczy w wykonaniu na 6 fortepianów Poloneza F. Kalkbrennera
IIIIV początki pracy pedagogicznej
20 V bierze udział w wielkim koncercie dobroczynnym organizowanym przez księcia de la Moscova; gra z orkiestrą I część Koncertu f-moll
VIVII (?) nowy adres: rue Cit Bergere 4
29 XI w relacji Antoniego Orłowskiego: "Zdrów i silny, wszystkim Franuzkom głowy zawraca, a w mężczyznach zazdrość wznieca. Jest on teraz w modzie [. . . ] Tęsknota tylko do kraju niekiedy go trawi"
XIXII słucha gry Johna Fielda na dwóch jego koncertach
XII w Lipsku u Kistnera ukazują się Mazurki op. 6 i 7 oraz Nokturny op. 9; następnego roku w berlińskiej "Iris im Gebiete der Tonkunst" druzgocąca recenzja Ludwiga Rellstaba
1833
I F. Kalkbrenner komponuje Variations brillants na temat Mazurka B-dur z op. 7, otrzymując w rewanżu dedykację na edycji Koncertu e-moll
Chopin otrzymuje członkostwo emigracyjnego Towarzystwa Literackiego
I (?) do D. Dziewanowskiego: "Wszedłem w pierwsze towarzystwa, siedzę między ambasadorami, książętami, ministrami"
3 IV bierze wraz z Lisztem udział w koncercie braci Herzów
16 V premiera opery Ludovic Ferdinanda Hrolda i Fromentala Halvyego; powstają Wariacje op. 12 na temat ronda z opery
VI zmienia adres: Chauss e dAntin 5; zacieśnia przyjaźnie artystyczne; 20 VI w liście do F. Hillera: "W tej chwili Liszt gra moje etiudy [. . . ] Heine przesyła najserdeczniejsze pozdrowienia [. . . ] Serdeczności od Berlioza"; Etiudy op. 10 ukazują się z dedykacją "a mon ami F. Liszt"
VI - VIII w londyńskiej oficynie Christiana R. Wessla ukazują się utwory Chopina z wymyślonymi przez wydawcę tytułami
Vato IX l 1w Le Coteau (Touraine) z A. Franchommem
10 VII Walc op. 18 dedykowany uczennicy Laurze Horsford; w roku tym powstaje również Bolero op. 19
15 XII bierze udział w koncercie w sali konserwatorium z Lisztem i Hillerem; gra Koncert na 3 fortepiany J. S. Bacha
XII wydaje w Paryżu opusy 16 i 17
1834
komponuje wstęp (Andante spianato) do Poloneza op. 22; wydaje dawniejsze i nowe ronda, wariacje, fantazje (op. 12, 13, 14)
u śpiewaczki Liny Freppy Chopin zetknął się z folklorem neapolitańskim; poznał tam Vincenza Belliniego
ok. 15 V z F. Hillerem na urządzonym przez F. Riesa festiwalu w Akwizgranie; słucha muzyki Georga F. Hndla, Wolfganga A. Mozarta i Ludwiga van Beethovena (IX Symfonia); spotkanie z Felixem Mendelssohnem-Bartholdy; pobyt w Dsseldorfie, Koblencji i Kolonii
23 V F. Mendelssohn do matki: "Chopin obecnie jest pierwszym z fortepianistów; [. . . ] gra jak Paganini na skrzypcach"
14 XII Chopin bierze udział w koncercie Berlioza
25 XII wespół z Lisztem, Heinrichem W. Ernstem i śpiewaczką Sabine Heinefetter uczestniczy w koncercie na rzecz Franois Stoepla w Sali Pleyela
1835
25 II w salonach Erarda gra z F. Hillerem na 2 fortepiany
22 III w Sali Pleyela uczestniczy w koncercie wraz z F. Hillerem, braćmi Henri i Jacques Herzami, Georgem Osbornem i Camille Stammatim
5 IV uczestniczy w wielkim koncercie danym w Thatre Italien na rzecz emigrantów polskich; grał Koncert e-moll
26 IV na koncercie w sali konserwatorium gra z orkiestrą Poloneza Es-dur op. 22; wielki sukces, zarazem ostatni prawdziwie publiczny koncert Chopina
VII (?) lato w Enghien k. Paryża z wypadami do St. Gratien, posiadłości markiza Astolpha de Custine

1835 - 1846. APOGEUM: Okres osiągnięć szczytowych. Twórczość w stylu romantycznym odmiany dynamicznej i refleksyjnej

Lata dojrzałości i pełni 1835 - 1840
1835
15 VIII spotkanie z rodzicami w Karlsbadzie (Karlovy Vary)
2 IX nieznanemu adresatowi dedykuje fortepianowy układ refrenu Jeszcze Polska nie zginęła
6 IX wyjazd z rodzicami do Diecina
15 IX hr. Józefinie Thun-Hohenstein w Diecinie dedykuje Walca As-dur z op. 34
19 IX w Dreźnie spotkanie z rodziną Wodzińskich; u Wodzińskich "między innymi zagrał Jeszcze Polska nie zginęła czyli Mazurka Dąbrowskiego i z niego prześliczne swej kompozycji wariacje"; protest rosyjskiej ambasady
22 IX w sztambuchu Marii Wodzińskiej: "soyez hereuse" pod 3 taktami Nokturnu Es-dur z op. 9; 24 IX dedykuje jej rękopis Walca As-dur (op. 69 nr 1)
27 IX wyjazd z Drezna
od 28 IX w Lipsku; spotkanie z Mendelssohnem i Schumannem u ojca Clary Wieck; Chopin gra nokturny i etiudy, podziwia grę Clary
6 X R. Schumann w "Neue Zeitschrift fr Musik": "był tu Chopin [. . . ] gra zupełnie tak, jak komponuje, to znaczy na swój jedyny sposób"; F. Mendelssohn do rodziny: "był tu Chopin [. . . ] muzykowaliśmy nie rozstając się"
ok. 20 X w Paryżu; po spowodowanym chorobą dłuższym postoju w Heidelbergu i krótkim pobycie w Strasburgu
24 XII w "Journal des Dbats" informacja, że Chopin będzie improwizował podczas wenty na rzecz polskich emigrantów
183536
XIII ciężko choruje
1836
I pomaga Karolowi Lipińskiemu w urządzeniu koncertu
3 V po ukazaniu się w Paryżu cyklu wierszy powstańczych Wincentego Pola pt. Pieśni Janusza Chopin improwizuje muzykę do kilkunastu; jedyna zapisna nosi datę rocznicy narodowej
25 VI spotkanie z Mickiewiczem u Niemcewicza
28 VII przyjeżdża do Marienbadu (Marinsk Lzni) na spotkanie z Wodzińskimi
8 IX w Dreźnie wpisuje M. Wodzińskiej do sztambucha pieśń Pierścień
9 IX oświadcza się o rękę 17-letniej M. Wodzińskiej i zostaje przyjęty, pod warunkiem dbania o zdrowie; narzeczeństwo jest potajemne; wpisuje do jej sztambucha dwie pierwsze Etiudy z op. 25
11 - 13 IX w Lipsku spotyka się z R. Schumannem i jego kręgiem
R. Schumann: "Gdyby samowładny, potężny monarcha Północy wiedział, jak niebezpieczny wróg grozi mu w dziełach Chopina, w pełnych prostoty melodiach mazurków, zakazałby pewnie tej muzyki. Dzieła Chopina to ukryte wśród kwiecia armaty"
14 IX Teresa Wodzińska do Chopina: "błogosławię Cię z duszy, jako kochająca Cię m[atka. . . ] zważ, że to jest czas próby"
X w drodze do Paryża spotyka się w Kassel z Louisem Spohrem a we Frankfurcie n. Menem z K. Lipińskim
w Paryżu zmienia adres: rue Chausse dAntin 38
ok. 24 X u hrabiny Marie dAgoult spotyka George Sand (32 lata); do F. Hillera: "cóż za antypatyczna kobieta!"
5 XI G. Sand (wraz z Lisztem i hr. dAgoult) na wieczorze muzycznym u Chopina
10 XI Mickiewicz na wieczorze muzycznym u Chopina
24 XII Chopin z Mickiewiczem i Niemcewiczem na wilii u Eustachego Januszkiewicza
1837
25 I chłodny list T. Wodzińskiej z konwencjonalnym dopiskiem Marii
III - IV (?) na koncercie dla uczczenia V. Belliniego prawdopodobnie wykonuje wraz z F. Lisztem, Sigismundem Thalbergiem, J. P. Pixisem, H. Herzem i C. Czernym wariacje Hexameron na temat marsza z opery I Puritani
10 VII wyjeżdża z Camille Pleyelem na 2 tygodnie do Londynu, gotów stamtąd przez Holandię i Niemcy jechać na spotkanie z Marią
ok. 20 VII w salonie Broadwooda gra dla grupy znajomych

ok. 23 VII wraca do Paryża; pożegnanie z marzeniem o domu; na pakiecie z listami od Wodzińskich napis "moja bida"
X ukazują się Etiudy op. 25 z dedykacją dla M. dAgoult
28 XI w wigilię rocznicy wybuchu powstania listopadowego wpisuje do sztambucha nieznanej osoby trio z Marsza żałobnego przyszłej Sonaty b-moll
1838
4 II Heinrich Heine w "Revue et Gazette Musicale": "jest poetą dźwięków"
R. Schumann wydaje cykl Kreisleriana z dedykacją dla Chopina
przed 25 II koncertuje w Tuilleries na dworze Ludwika Filipa I
3 III wraz z Adolphem Gutmannem, Pierre J. Zimmermanem i Charlesem V. Alkanem bierze udział w wykonaniu na 8 rąk fragmentów VII Symfonii Beethovena
12 III w Rouen na koncercie benefisowym A. Orłowskiego gra Koncert e-moll żywiołowe przyjęcie
25 III Ernest Legouv w "Gazette Musicale" po koncercie w Rouen: "na pytanie, kto jest pierwszym pianistą świata: Liszt czy Thalberg, odpowiedź jest tylko jedna: - Chopin"
25 (27?) IV wieczór u Charlotte Marliani z G. Sand (jej słynne słowa: "On vous adore") i M. Dorval
V słynny list G. Sand do Wojciecha Grzymały w kwestii Chopina; początek intymnej przyjaźni z autorką Lelii
VII Eugene Delacroix robi szkice do wspólnego portretu Chopina i George Sand
7(?) IX G. Sand do E. Delacroix: "Gdyby Bóg zesłał mi za godzinę śmierć, nie skarżyłabym się, bo mijają już trzy miesiące nie zakłóconego niczym upojenia"
27 X wyjazd na Majorkę
31 X spotkanie z G. Sand i z jej dziećmi (Maurycy, Solange) w Perpignan
2 - 7 XI w Barcelonie
7 XI na wyspę statkiem "El Mallorquin"
8 XI przyjazd do Palmy
15 XI do J. Fontany: "jestem w Palmie [. . . ] Jestem blisko tego, co najpiękniejsze. "
28 XI szkicuje Mazurka e-moll z op. 41 ("Palmejski")
3 XII do Fontany: "chorowałem przez te ostatnie dwa tygodnie jak pies"; jest zmuszony opuścić Palmę
28 XII w Valdemosie; "między skałami i morzem opuszczony ogromny klasztor kartuzów"
1839
22 I do Fontany: "posyłam Ci Preludia [. . . ] Za parę tygodni dostaniesz Balladę [F-dur], Polonezy [op. 40] i Scherzo [cis-moll]"
11 II opuszcza Valdemosę ciężko chory
13 II opuszcza Majorkę; następnego dnia ląduje w Barcelonie
24 II - 22 V w Marsylii; okres rekonwalescencji
26 II G. Sand do C. Marliani: "Nie pluje już krwią, śpi dobrze, kaszle mało [. . . ] Może spać w łóżku, którego nie spalą dlatego, że w nim spał"
24 IV na mszy żałobnej za Adolphea Nourrita gra na organach w kościele Notre Dame du Mont w Marsylii
3 - 18 V wycieczka morzem i pobyt w Genui
23 V - 1 VI z Marsylii przez Arles do Nohant
1 VI - 10 X pobyt w siedzibie G. Sand w Nohant (koło La Chatre, 300 km od Paryża); dalsza powolna rekonwalescencja; komponuje Nokturn G-dur z op. 37, 3 pozostałe Mazurki z op. 41; pracuje nad wykończeniem Ballady F-dur, Scherza cis-moll i Sonaty b-moll
8 VIII do Fontany: "Ja tu piszę Sonatę si b mineur"
VIII studiuje i koryguje paryską edycję Das Wohltemperierte Klavier Johanna Sebastiana Bacha
VIIIIX ukazują się Preludia op. 28; R. Schumann w recenzji: "najśmielszy, najdumniejszy duch poetycki naszej doby"
X powrót do Paryża na nowe mieszkanie: rue Tronchet 5; G. Sand przenosi się na pobliską Pigalle 16; związek utrzymywany w tajemnicy
wśród uczniów: Georges Mathias i Friederike Mller-Streicher
29 X koncertuje na dworze królewskim w Saint Cloud, wspólnie z I. Moschelesem
1840
cały rok przebywa w Paryżu z G. Sand i w kręgu jej przyjaciół; z G. Sand chodzi na wykłady Mickiewicza w College de France
27 VI gra u A. de Custinea w St. Gratien podczas jednego z licznych wypadów na wieś podparyską
2 VII znowu gra u de Custinea
26 VII z G. Sand na próbie Symphonie funebre et triomphale H. Berlioza
12 XII z G. Sand na próbie Requiem Mozarta
Lata azylu (Paryż-Nohant) 1841 – 1846

1841
15 I zaczyna się ukazywać Un hiver au midi de lEurope, reportaż G. Sand z pobytu na Majorce
20 IV H. Heine w Lutece: "przy Liszcie odpadają wszyscy pianiści z wyjątkiem jednego: Chopina, Rafaela fortepianu"
26 IV w sali Pleyela recital Chopina ("Koncert majorkański"); grał etiudy, preludia, nokturny, mazurki i Balladę F-dur z wielkim sukcesem
2 V recenzja Liszta w "Gazette Musicale" pełna podziwu, ale powściągliwa
18 VI - 4 XI lato w Nohant; gościem G. Sand jest również Pauline Viardot-Garcia
24 VII ślub M. Wodzińskiej z Józefem Skarbkiem
11 VIII do Fontany: "temu kilka lat co innego mi się śniło, ale się nie wyśniło"
14 VIII notuje tańce ludowe (bourres) na zabawie wiejskiej w Nohant
VI - X w Nohant powstają opusy 4349
20 X do J. Fontany: "Dziś skończyłem Fantazję i niebo piękne, smutno mi na sercu ale to nic nie szkodzi. Żeby inaczej było, może by moja egzystencja nikomu na nic się nie przydała. Schowajmy się na po śmierci"
X - XI ukazują się w druku wszystkie skomponowane latem utwory (op. 4349) oraz Polonezy op. 40 dedykowane J. Fontanie
5 XI powrót do Paryża na Pigalle 16 (2 oddzielne mieszkania dla Chopina i G. Sand); wśród uczniów Vera Kologrivoff-Rubio oraz najzdolniejszy, 11-letni Kroly Filtsch
1842
21 II w sali Pleyela doroczny koncert Chopina ze współudziałem P. Viardot-Garcia (kontralt) i A. Franchommea; gra Balladę As-dur, Impromptu Fis-dur, Preludium Des-dur, Andante spianato, mazurki, nokturny, etiudy
27 II Lon Escudier w "La France Musicale": "Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt"; wiele podobnych recenzji
20 IV umiera J. Matuszyński; śmierć tę "przeżył niemal jak własną" (G. Sand)
6 V - 27 IX lato w Nohant; wśród gości E. Delacroix i Stefan Witwicki; z pomysłu Chopina powstaje domowy teatr, z jego żywym udziałem
w Nohant powstają opusy 5154
28 IX powrót do Paryża, przeniesienie się na S; G. e dOrlans 9KVB Sand zamieszkuje pod nr 5
1843
17 III na koncercie J. Fontany
24 IV 13-letni K. Filtsch, uczeń Chopina, daje koncert w Paryżu; odnosi następnie wielkie sukcesy w stolicach Europy
22 V - 28 X lato w Nohant; powstają: Nokturn Es-dur z op. 55 i Mazurki op. 56
28 V Honor de Balzac: "nie osądzisz Liszta, nie usłyszawszy Chopina, Węgier to demon, Polak to anioł"
29 X powrót do Paryża; wśród uczniów: Camille OMara-Dubois, Jane W. Stirling oraz Zofia Rosengardt
1844
2 II Bohdanowi Zaleskiemu (w dniu imienin) gra świeżo napisaną Berceuse op. 57; wobec S. Witwickiego i in. przyjaciół improwizuje na tematy narodowe (m. in. Jeszcze Polska)
3 III "La France Musicale" donosi o ciężkiej chorobie Chopina; zły stan zdrowia trwa całą wiosnę
3 V śmierć Mikołaja Chopina; głębokie przeżycie i depresja
28 V - 28 XI lato w Nohant; powstaje Sonata h-moll; Chopin zaczyna dawać lekcje 15-letniej Solange
13 VII - 3 IX Ludwika Chopin-Jędrzejewiczowa (z mężem) przebywa z Chopinem w Paryżu i Nohant
29 XI w Paryżu; wśród uczniów Thomas Telleffsen; funkcję asystentki pedagogicznej pełni M. de Rozieres
21 III po raz kolejny słucha z G. Sand Requiem Mozarta
23 III słucha z G. Sand i E. Delacroix Die Schpfung Josepha Haydna
13 VI - 28 XI lato w Nohant; wśród gości P. Viardot-Garcia, której śpiewu (hiszpańskie pieśni) słucha "z wielkim uniesieniem"; uczy Solange i gra z nią na 4 ręce; pierwsze poważniejsze nieporozumienia między Chopinem, G. Sand i Maurycym
18 - 20 VII do rodziny: "nie stworzony ja jestem do wsi"
komponuje Mazurki op. 59 oraz dwie pieśni do słów B. Zaleskiego: Dwojaki koniec i Nie ma czego trzeba; "nic poczciwego robić nie mogę"
29 XI powrót do Paryża
24 XII do rodziny: "dziś Wigilia Bożego Narodzenia, nasza panna Gwiazdka. Tutaj tego nie znają"
184546
ciężka zima w Paryżu ("Czasem za parę godzin słońca dałbym parę lat życia")
1846
V - XI lato w Nohant, ostatnie, burzliwe, konfliktowe; powstają Nokturny op. 62 i Mazurki op. 63; praca nad Sonatą g-moll op. 65
25 V w "Courrier Franais" zaczyna się ukazywać powieść G. Sand Lucretia Floriani; postać negatywnego bohatera kojarzono powszechnie z Chopinem
21 VII G. Sand do M. de Rozieres: "pewnego dnia wzięłam na odwagę, by wygarnąć prawdę w oczy i zagrozić, że w końcu mogę mieć tego dosyć"

1846 - 1849. EPILOG: Okres nowych poszukiwań. Twórczość w stylu postromantycznym

Lata samotności 1846 - 1849
1846
28 XI Chopin świadkiem na ślubie swojej uczennicy Z. Rosengardt z B. Zaleskim; podobno wykonano wówczas dedykowane im Veni Creator (zaginione)
L. A. Bisson sporządza dagerotypiczny portret Chopina
1847
23 III wieczór muzyczny u Chopina na cześć D. Potockiej; gra z A. Franchommem Sonatę g-moll
16 IV Chopina portretuje Ary Scheffer; 19 IV Charles H. Lehmann, a 2 V Franz X. Winterhalter
17 IV do rodziny: "wieczór u siebie przegrałem, przenuciłem śpiewami znad Wisły"
2 - 12 V ciężko chory; G. Sand do W. Grzymały: "wiem, że wiele osób oskarża mnie, jedni, że wyniszczyłam go swoją gwałtowną zmysłowością, inni, że. . . wybrykami"
VVI u Albrechtów w Ville dAvray na rekonwalescencji
14 VII Chopin bierze stronę Solange w ostrym sporze z matką; udziela jej pomocy; 184748 obfita korespondencja między Chopinem i Solange
VIVII (?) dokomponowuje i kompletuje opus 64 z 3 Walcami; ukazują się w Paryżu w ostatnim kwartale roku wraz z Mazurkami op. 63 i Sonatą op. 65
w albumie D. Potockiej wpisuje Preludium A-dur oraz pieśń Z gór, gdzie dźwigali strasznych krzyżów brzemię do słów Z. Krasińskiego
1848
16 II w sali Pleyela daje koncert, ostatni paryski; gra etiudy, preludia, mazurki, walce, Berceuse i Barkarolę oraz współwykonuje swoją Sonatę wiolonczelową g-moll i Trio g-moll Mozarta; entuzjastyczna recenzja w "Gazette Musicale"
22 II wybuch rewolucji lutowej w Paryżu
4 III ostatnie, przypadkowe spotkanie z G. Sand u Ch. Marliani
4 IV do Fontany: "nie obejdzie się to bez strasznych rzeczy, ale na końcu tego wszystkiego jest Polska świetna, duża, słowem: Polska"
20 IV - 23 XI pobyt w Anglii; daje lekcje i koncertuje
po 20 IV w Londynie u lady Gainsborough gra przed małym kręgiem słuchaczy; gra również u markiza W. A. Douglasa
12 V u Jenny Lind na obiedzie; "potem mi aż do północy szwedzkie rzeczy śpiewała"
15 V w salonie X. Sutherland gra w obecności m. in. królowej Wiktorii i Artura Wellingtona
1 VI słucha J. Lind w Lucia di Lammermoor Gaetano Donizettiego
23 VI u lady Adlaide Sartoris daje koncert dla 150 osób
7 VII u lorda Falmouth koncertuje wraz z P. Viardot-Garca
5 VIII wyjazd z Londynu na parotygodniowy pobyt w Szkocji u rodziny J. W. Stirling
28 VIII w Manchester koncertuje dla 1200 osób
9 IX do W. Grzymały: "Czuję się sam, sam, sam, chociaż otoczony"
27 IX w Glasgow gra na poranku z udziałem śpiewaczki M. Adelasio
IX w Londynie ukazuje się opus 64
4 X koncertuje w Edynburgu
30 X do Grzymały: "Tymczasem moja sztuka gdzie się podziała? A moje serce gdziem zmarnował? Ledwie że jeszcze pamiętam, jak w kraju śpiewają. wiat mi ten jakoś mija"
3 XI powrót do Londynu
16 XI gra publicznie po raz ostatni, na wencie na rzecz weteranów powstania listopadowego
23 XI opuszcza Londyn; do W. Grzymały: "Każ w piątek bukiet fiołkowy kupić, żeby w salonie pachniało"
24 XI przyjazd do Paryża
184849
przedostatnie utwory: Walc a-moll i Mazurek g-moll
1849
29 I E. Delacroix stałym gościem u Chopina; nie kończące się rozmowy zapisywane w dzienniku malarza (do VI)
30 III odwiedziny D. Potockiej oraz Marii Kalergis
4 IV rozmowa z Delacroix na temat kontrapunktu
11 IV Delacroix: "znowu widziałem panią Potocką u Chopina, znowu ten zachwycający głos"
14 IV Delacroix: "znalazłem go bardzo osłabionego, prawie bez tchu"
22 IV na premierze Le prophete Meyerbeera
IV - VI (?) lato w Chaillot, na przedmieściu Paryża; być może z tego czasu pochodzą szkice ostatniego, nie dokończonego utworu, Mazurka f-moll (op. posth. 68 nr 4)
Cyprian Kamil Norwid częstym gościem Chopina; relacje w Czarnych kwiatach, refleks poetycki w Fortepianie Chopina
25 VI do Ludwiki z Chopinów Jędrzejewiczowej: "Słaby jestem i żadne doktory mi tak jak Wy nie pomogą"
16 VII D. Potocka: "Przykro mi czuć, żeś tak osamotniony w chorobie i smutku"
9 VIII przyjazd do Paryża siostry Ludwiki z mężem i córką
9 IX przeniesienie się na Place Vendme 12
X Chopin nakazuje rzucić w ogień wszystkie nie wydane i nie dokończone utwory
ok. 15 X D. Potocka śpiewa; według sprzecznych relacji: hymn Alessandra Stradelli, psalm Benedetta Marcella, arie Giovanniego B. Pergolesego, V. Belliniego, z Te Deum Hndla, nokturn Chopina ze słowami O salutaris
odwiedziny księdza Aleksandra Jełowickiego; rozmowy, ostatnie sakramenty
17 X o godz. 2 po północy Chopin umiera
18 X C. K. Norwid w nekrologu w "Dzienniku Polskim": "Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata"
30 X uroczystości żałobne w kościele św. Magdaleny (Requiem Mozarta) i na cmentarzu Pere-Lachaise