Typy oddziaływań między organizmami, antagonistyczne (konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo)
TYPY ODDZIAŁYWAŃ MIĘDZY ORGANIZMAMI:
- antagonistyczne - populacja jednego gatunku wpływa negatywnie (i wyrządza szkody) populacji drugiego.
- nieantagonistyczne - kiedy dwie populacje wpływają na siebie pozytywnie.
ANTAGONISTYCZNE:
Konkurencja:
- rośliny i zwierzęta rywalizują o
a) pokarm
b) światło
c) przestrzeń
- zjawisko ujemne.
- jeżeli dwa gatunki żyją w tym samym miejscu i mają podobne wymagania życiowe
- szczególnie wyraźna jest w nowych środowiskach.
- przykład- człowiek do wyeliminowania szczura śniadego wprowadził szczura wędrownego.
Drapieżnictwo:
- populacja działa na szkodę drugiej i nie może bez niej żyć.
- zjawisko dodatnio- ujemne.
- ofiara jest pożywieniem drapiezcy
- u roślin owadożernych: rosiczka, pływacz zwyczajny, dzbanecznik.
- u zwierząt: stułbie, pająki, pijawki
- cenne są drapieżniki, które wyniszczają szkodniki (złotook jego larwa żywi się mszycami, tęcznik liszkarz niszczy barczatkę choinówkę i brunatnice mniszkę)
- najczęściej ofiarami drapieżników są osobniki stare, chore, słabe
- organizmy mają specjalne wyspecjalizowane zmysły (rekiny, piranie, nietoperze) lub części ciała pozwalające schwytać ofiarę. (węże ,koty, niedźwiedzie)
- niektóre zwierzęta bronią się przed drapieżnikami- szybka ucieczka, zachowanie odwracające uwagę przeciwnika, zamaskowanie oraz udawanie. (żółw chowa się do skorupy, patyczak, liściec, kuropatwa i lelek maskują się, skunks wydziela nieprzyjemny zapach, muchówki upodobniają się do os lub trzmieli)
Pasożytnictwo:
- jeden organizm żyje kosztem drugiego (gospodarza)
- korzyści są jednostronne
- gospodarz jest żywicielem pasożyta
zjawisko dodatnio- ujemne
- zwierzęta: pchły, wszy, samice komarów, kleszcze
- rośliny: kanianka pospolita, jemioła , półpasożyty: rdza źdźbłowa, buławinka czerwona, huby.
*pasożytnictwo zewnętrzne wtedy gdy pasożyt przytwierdza się do gospodarza haczykami i przyssawkami (pchły, wszy, samice komarów, kleszcze)
*półpasożyty- np. jemioła pobiera tylko wodę z solami mineralnymi, a sama przeprowadza fotosyntezę.
*pasożytnictwo wewnętrzne jest wtedy gdy pasożyt żyje w ciele żywiciela- tasiemce, glisty, owsiki, przywry