Chemia organiczna
Pojęcie substancji organicznej oraz chemii organicznej pierwszy sformułował w 1818 r. szwedzki chemik Berzelius. Związkami organicznymi nazwał on połączenia powstające i występujące w przyrodzie ożywionej w organizmach roślin i zwierząt. Dział chemii badający i opisujący połączenia organiczne nazwał chemią organiczną. Do roku 1828 panował pogląd teorii vitalistycznej (vis vitalis (łac.) - siła życiowa) zakładający, że związki organiczne mogą być wytwarzane tylko przez organizmy żywe przy współudzile właśnie tak zwanej siły życiowej. Zwolennikiem teorii vitalistycznej był: Sheele, który wyodrębnił z naturalnych organizmów kwasy: mlekowy, szczawiowy, winny. Rouller wyodrębnił natomiast mocznik. NCONH4 CO(NH2)2
(Pod wpływem temperatury nie organiczny cyjanian amonu przemienia się w organiczny mocznik)
Synteza ta posiada ważne znaczenie historyczne w dziejach rozwoju chemii, gdyż otworzyła nowe perspektywy rozwoju chemii organicznej.
Obecnie chemią organiczną nazywamy chemię zajmującą się badaniem właściwości i struktóry związków zawierających węgiel.
Do związków węgla nie należących do chemii organicznej zaliczamy: CO (tlenek węgla), CO2 (dwutlenek węgla), H2CO3 (kwas węglowy) oraz węglany - sole kwasu węglowego.
Teoretyczne podstawy budowy związków organicznych zostały stworzone w połowie XIX w.. Couper, Kekulle, Butterow opracowali założenia teorii strukturalnej związków organicznych:
1. Każdy związek ma jedną właściwą sobie budowę, określoną przez ułożenie i sposób powiązania atomów w obrębie cząsteczki.
2. Atomy węgla w związkach organicznych są zawsze IV wartościowe.
3. Atomy węgla mogą łączyć się ze sobą w łąńcuchy o dowolnej długości i kształcie lub pierścienie o dowolnej wielkości:
- łańcuch prosty: ,
- łańcuch rozgałęziony: ,
- łańcuch cykliczny (zamknięty): ,
- pierścień: .
4. W łańcuchach prostych i rozgałęzionych pomiędzy atomami węgla może występować wiązanie:
- pojedyncze:
- podwójne:
- potrójne:
5. W skład budowy związków organicznych oprócz węgla wchodzą takie pierwiastki jak: H, O, fluorowce, N, S, P. np: chemoglobina (składnik krwi) zawiera żelazo a chlorofil (zielony barwnik roślin) zawiera miedź.