Normanowie i Wikingowie
W drugiej połowie IX wieku zachodnia część państwa frankowskiego była nękana najazdami rabusiów marskich. Bandy te tworzyli Normanowie-ludzie z północy. Normanowie pochodzili ze Skandynawii i wywodzili się od zyjących tam kiedyś Germanów. Normanowie od młodych lat byli obeznani z morzem. Podstawą ich zycia było rybołóstwo, łowiectwo i rolnictwo. Kobiety zajmowały się tkactwem, które należało także do jednych z najbardziej lubianych zajęć przez mężczyzn. Podstawową warstwę ludności Skandynawii stanowili wolni rolnicy. Od IX do XI wieku w Skandynawii powstawały państwa, z których pózniej ukształtowały się Dania, Szwecja i Norwegia. Do czasu tworzenia się państw Normanowie byli poganami, ale około 1000 roku wyznawali już chrześcijanstwo.
Normanowie posiadali długie i szybkie łodzie, na których podejmowali dalekie wyprawy handlowe, oraz wyruszali w poszukiwaniu zdobyczy. Długość łodzi najczęściej wynosiła 20 metrów. Była poruszana za pomocą wioseł i żagli. Uczestników wypraw łupieskich nazywamy wikingami. Ich wyprawy kierowały się głównie w kieruku Anglii, Szkocji i Irlandii. Zasiedlili oni także tereny Islandii. Z czasem urządzali coraz więcej wypraw na państwa frakońskie, które grabili i pustoszyli ich wybrzeża morskie. Zakładali tam bazy wypadowe, z których, płynąc rzekami docierali w głąb lądu. Ich nagłe i niespodziewane pojawianie się powodowało panikę wśród miejscowej ludności.
Z czasem Normanowie zaczeli osiedlać się na terenach, które wczesniej spustoszyli. Przyjmowali zwyczaje i język miejscowej ludności. Na poczatku X wieku Normanowie osiedlili się we Francji, a w połowie XI wieku rządy tam przejął Wilhelm zwany Zdobywcą. W 1066 roku Wilhelm stoczył walkę ze swoim rywalem do tronu angielskiego, aby przejąć władzę w Anglii przekazana mu w testamencie przez króla Edwarda Wyznawcę. Wilhelm opanował ten kraj i koronował się na króla. Aby umocnić swoją pozycję wzniósł tam wiele okazałych zamków. W jego czasach w Anglii rozpowszechnił się styl romański.
Około 1000 roku Normanowie dotarli na Sycylię i do Włoch. Najmowali się do służby wojskowej u miejscowych książąt. Udało im się zorganizować na tych obszarach swoje państwo, którego najwybitniejszym władcą był Roger II. Został on koronowany na króla w roku 1130.
Runy- znaki pierwszego alfabetu, którym posługiwali sie Normanowie. Po przyjęciu chrześcijaństwa zaczęli oni także uzywać łaciny. W tym alfabecie spisywano księgi z życia wikingów zwane sagami.