1.Życie i twórczość klasyków wiedeńskich ( Haydn, Mozart, Beethoven )

Klasycy wiedeńscy to nazwa przyjęta dla określenia trzech wybitnych kompozytorów W drugiej połowie XVIII wieku muzyczną stolicą Europy stało się austriackie miasto, Wiedeń - największy ośrodek muzyczny wszech czasów. W Wiedniu działali trzej najwybitniejsi przedstawiciele muzyki klasycznej: Józef Haydyn, Wolfgang Amadeusz Mozart i Ludwig van Beethoven. Chociaż żaden z nich nie był rodowitym wiedeńczykiem to właśnie w Wiedniu stworzyli swoje najznakomitsze utwory. Dlatego nazywamy ich klasykami wiedeńskimi. Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791) urodził się w Salzburgu w Austrii. Był cudownym dzieckiem. W wieku czterech lat potrafił już grać na klawesynie i skrzypcach. Kariera kompozytorska Mozarta rozpoczęła się bardzo wcześnie. Pierwsze utwory powstały, zanim Wolfgang Amadeusz skończył sześć lat. Kiedy miał dwanaście lat, w jego dorobku znajdowały się juz trzy opery, sześć symfonii i wiele innych mniejszych kompozycji. Talent młodego Mozarta wprawiał w zdumienie nawet jego najbliższych. Jednym z bardziej znanych utworów tego kompozytora jest serenada "Eine kleine Nachtmusik". Wśród wielu dzieł Mozarta znajduje się ponad czterdzieści symfonii. Do najbardziej znanych należy 40. Symfonia g-moll ,,Wielka". Mozart skomponował dwadzieścia oper. Dużo z nich, między innymi "Wesele Figara", "Don Giovanni" czy "Czarodziejski flet" znajduje się w repertuarze wielu teatrów operowych. Mozart żył krótko, zmarł w 1791 roku w wieku zaledwie trzydziestu pięciu lat. W tym czasie stworzył więcej kompozycji niż wielu długo żyjących kompozytorów.   Ludwig van Beethoven (1770-1827) był najmłodszym z trójki wielkich kompozytorów epoki klasycyzmu, nazywanych klasykami wiedeńskimi. Przeszedł w życiu wiele. Jego dzieciństwo było trudne. Miał bardzo wymagającego ojca, który nadużywał alkoholu i krzywdził swoją rodzinę. Jego rodzice wcześnie zmarli. Jako dwunastolatek, dzięki swemu talentowi i zdolnościom, sam utrzymywał siebie i swoich braci. Mając 18 lat wyjechał do Wiednia (1787 rok), gdzie wówczas działali Haydn i Mozart. Beethoven marzył by zostać uczniem Mozarta, jednak choroba i śmierć matki zmusiły go do powrotu do domu rodzinnego. Aby zarobić środki do życia pracował jako muzyk dworski w Bonn i nieprzerwanie tworzył swoje dzieła. Występował tam jako pianista i udzielał lekcji gry na fortepianie. W 1792 roku otrzymał upragniony urlop i wyjechał do Wiednia na dalszą naukę. Gdy Beethoven przybył do Wiednia, Mozart już nie żył. Pozostał w Wiedniu, prawdziwej muzycznej stolicy tamtych czasów. Znalazł tam uznanie i bogatych mecenasów. Rozpoczął naukę u Haydna, którego dwa lata wcześniej spotkał na dworze w Bonn. Dwa lata po swym przyjeździe do Wiednia Beethoven zaczyna uchodzić za jednego z największych pianistów i szybko wchodzi na wiedeńskie salony. Kiedy miał dwadzieścia cztery lata, spotkało go kolejne nieszczęście zaczął tracić słuch. Pomimo chwil zwątpienia i załamania, nie przestał komponować. Dysponował wspaniałym słuchem wewnętrznym, który pozwolił mu nadal tworzyć. Beethoven skomponował dziewięć symfonii. Tworzył je długo i starannie. Na przykład „V Symfonia” powstawała przez cztery lata. Beethoven komponował ten utwór, kiedy wiedział już, że dotykająca go utrata słuchu jest nieodwracalna. Symfonia ta rozpoczyna się czterodźwiękowym motywem, o którym kompozytor miał powiedzieć, że ,,tak oto los puka do drzwi". Motyw ten, nazywany czasami motywem losu, opracowywany w różny sposób, wielokrotnie powraca w czasie całego utworu. Do ostatniej swojej symfonii, po raz pierwszy w historii muzyki, kompozytor włączył śpiew. W obsadzie wykonawczej tego utworu oprócz orkiestry symfonicznej znalazł się chór mieszany i czwórka solistów - śpiewaków. Beethoven dał się poznać współczesnym jako wybitny wirtuoz fortepianu. Kompozytor stworzył wiele utworów przeznaczonych na ten instrument, a wśród nich – pięć koncertów fortepianowych i trzydzieści dwie sonaty fortepianowe. Józef Haydn - najstarszy z trzech klasyków wiedeńskich. Joseph Haydn urodził się 31 marca 1732 w Rohrau – małej wiosce w Dolnej Austrii. Już w dzieciństwie przejawiał talent muzyczny. Od szóstego roku życia uczył się gry na skrzypcach, fortepianie, a także śpiewał w chórze. W wieku ośmiu lat został zabrany przez przyjaciela rodziny do Wiednia. W latach 1761–1790 był kompozytorem i kapelmistrzem książąt Esterházych w Eisenstadt.   W roku 1766 Haydn awansował na stanowisko kapelmistrza. Wówczas miał własnej dyspozycji orkiestrę księcia i pisał na jego zamówienie. Skomponował w tym czasie około 40 kwartetów smyczkowych, 30 sonat fortepianowych, 60 symfonii, 11 oper, a także wiele utworów kameralnych. W 1790 zamieszkał w Wiedniu. Od około 1793 Haydn udziela lekcji Beethovenowi. Jednak ich współpraca jest pełna napięć. Beethoven był uczniem porywczym, pełnym energii i pomysłów co niezbyt odpowiadało Haydnowi.   Najbardziej znane dzieła Haydyna to: - symfonie – ogółem napisał 104 symfonie; m.in. nr 22 Filozof, nr 44 Żałobna, symfonie paryskie (m. in.: nr 82 Niedźwiedź, nr 83 Kura, nr 85 Królowa), symfonie paryskie m.in.: nr 101 Zegarowa, nr 103 Z werblem na kotłach; - około 80 kwartetów smyczkowych, z czego najbardziej znane są , Op. 20 Słoneczne, Op. 33 Rosyjskie, Op. 50 Pruskie - 50 koncertów solowych: na klawesyn (lub fortepian), róg, violę barytonową, trąbkę; - sonaty fortepianowe; - oratoria: Siedem ostatnich słów Chrystusa na krzyżu, Stworzenie świata, Pory roku. - msze: Msza B-dur (Msza Stworzenia), Harmoniemesse, Msza cecyliańska, Msza Nelsońska.   Haydn zaprzestał komponowania w 1803 roku na sześć lat przed śmiercią. Zmarł 31 maja 1809 roku w Wiedniu. Miał 77 lat.   Haydn był osobistym przyjacielem Mozarta, z którym podziwiali się nawzajem. Znał też młodszego od siebie Ludwiga van Beethovena, który uważał go za swojego mistrza i nauczyciela.  

Mozart

- Dzień dobry. Serdecznie witamy państwa w programie „Wywiad z wampirem”. Dziś naszym gościem jest osoba, która przedstawi nam bliżej Wolfganga Amadeusza Mozarta - żona kompozytora Konstancja Weber. Witamy panią serdecznie.
- D...

Okres klasyczny

Jeśli przyjąć, że utwory Johana Sebastiana Bacha reprezentują szczytowe osiągnięcia muzyki baroku,to dzieła jego synów, zwłaszcza Carla Philippa Emanuela oraz Johanna Chrystiana, można uznać za pomost łączący epokę zwaną dość niep...