25 pytań ogólnych z budownictwa z odpowiedziami

1 Zarys ewolucji polskiego prawa budowlanego.
Początków pr.bud. można dopatrywać się w normach kształtujących zabudowę i architektoniczno-budowlane zagadnienia, w regulaminach bud obowiązujących w średniowieczu. Pr.bud. powstało w Europie w XIX w, w okresie podziału Polski na zabory: austryjacki, rosyjski,pruski. Budownictwo podlegało 3 reżimom pr, w zależności od zaboru.Pr.budowlane – to normy obowiązujące powszechnie w danym państwie, stanowione przez właściwy organ prawodawczy, we właściwej formie.
Pierwsze pr.bud. ukazało się jako Rozporządzenie Prezydenta RP 16.02.1928r. Normowało ono całokształt zagadnień z procesem budowlanym (problemem zabudowy osiedli, policji bud.), które przyczyniło się do utrudnienia w podejmowaniu działań przez organy samorządu teryt. Pr. z 1928r. nie cechowała też pełna jednolitość.
Po II wojnie uchwalono nowe pr.bud.ustawa z 1961r., w sposób kompleksowy normowała ona prawne i techniczne problemy procesu budowlanego, poddając rygorom nadzoru budowlanego podmioty: os.fiz., państwowe jednostki, organy i jedn.gospodarki uspoł.normowała kwalifikacje i obowiązki osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Zagadnienia urbanistyczne i lokalizacji inwestycji budowl. Uregulowane zostały w ust. o planowanie przestrzennym, która znalazła wyraz w kolejnej ust. – pr.bud. z 1974r.
Rozwój budownictwa, gospodarki, wzrost kadry techn-bud., postęp technologii bud, lepsza organizacja przeds. w latach 60-tych przyczyniło się do odstąpienia od ścisłej reglamentacji procesu budowl. Ust. z 1974r. pełniła wówczas rolę aktu ramowego.Niedostatek prawny ustawowej regulacji prawnej procesu bud. Szczególnie lat 80-tych. Po kilku próbach opracowania projektu nowej ust. i po długim procesie legislacyjnym została uchwalona nowa Ust. pr.bud. z 07.07.1994r. – obowiązująca od 01.01.95r.
2. Droga przekształceń pr.o zagospodarowaniu przestrzennym (pr.o zabudowie).
Rozporz.Prezyd. z 1928r.o pr.bud. i zabudowie osiedli zawierało przepisy normujące obowiązki i tryb stanowienia planów zabudowy, zasady zagospodarowania siedli oraz podział i scalenie działek bud. Plany zabudowy miały być dla miast, miasteczek i uzdrowisk. Opracowane miały być 2 plany:
Ogólny – sporządzony dla miasta (osiedla), wyznaczał ogólną linię rozwojową miasta,określał obszary przeznaczone na cele komunikacyjne, pod budowę obiektów użyteczności publ. Pod zabudowę określonego rodzaju.
Szczegółowy – sporządzony na podstawie planu ogólnego, ale w szczególnych przypadkach mógł być sporządzony bez planu ogólnego.
Przepisy Prezydenta dot.zabudowy osiedli obowiązywały do 1946r. do czasu wejścia w życie dekretu o planowym zagospodarowaniu przestrzennym. Planowaniem przestrzennym kierował organ centralny – Gł.Urząd Planowania Przestrzennego. Dekret ten od 1951 nie był stosowany, choć formalnie istniał. Zastąpiły go akty normatywne wydawane przez org.adm. Zmianę wprowadziła ust. – pr.bud. i ust. o palnowaniu przestrzennym. Ust.o planowaniu przestrzennym określiła system planów, tryb ich stanowienia, formę i tryb realizacji miejscowych planów zagosp.przestrzenn. Ust. ta uporządkowała proces tworzenia planów, wprowadzając do sfery planowania przestrz. Akty wykonania ustaleń planów, które sprowadzały się do włączenia ustaleń planów – do pr.bud. Obok tej ust. obowiązywała ust.z 1972 o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach. Kolejną ust. była z 1984 (nowa) o planowaniu przestrzennym. Ust. ta doprowadziła do uznania za część procesu planowania dokonanie rozstrzygnięć o lokalizacji inwestycji bud.oraz uchylenie ust. pr.bud.,ustanowiła nową kategorię uprawnień do wykonywania samodzielnej funkcji tech,nie usunęła szeregu trudności jakie napotykali inwestorzy. W związku z tym powstał projekt nowej ust.o zagospodarowaniu przestrzennym uchwalony 07.07.1994r.
3. Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, a proces budowlany.
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie jest instrumentem realizacji ustaleń miejscowego planu zagospod. przestrzenn. Sporządzenie planu jest fakultatywne. Decyzja ta uzyskała charakter aktu samoistnego związanego z miejscowym planem zagosp.przestrzenn., gdy plan taki dla danego terenu został sporządzony. Rozstrzygnięcie o warunkach zabudowy i zagosp.terenu formułowane są na gruncie wiedzy urbanistycznej. Brak ustaleń miejscowego planu zagospod.przestrzenn. powoduje brak elementu materialno-pr. podstawy do wydania decyzji. Wydanie decyzji poprzedzone było uzyskanie informacji o terenie, czy wskazań lokalizacyjnych. Decyzja stanowiła sformalizowany akt niezbędny do ubiegania się o pozwolenie na budowę. Decyzja jest aktem, który ma powiązać elementy wskazań lokalizacyjnych i decyzji o lokalizacji. Decyzja ta podlega kontroli wstępnej przez wojewodę. Nie zatwierdzenie decyzji przez wojewodę powoduje odmowę jej wydania. Wg art.64 ust.1 decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza prawa własności i uprawnień os.3 zaś przedmiotem rozstrzygnięcia są min.:
Warunki wynikające z ustaleń miejscowego planu zagospod.przestrzenn., jeśli dla danego obszaru plan został uchwalony
Warunki zabudowy i zagospodarowania terenu wynikające z przep.szczególnych
Warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej
Linie rozstrzygające teren inwestycji wyznaczone na mapie w stosownej skali
Wymagania dot.ochrony interesów os.3
Właściwym do wydania decyzji jest wójt, burmistrz, prezydent, na którego obszarze działania położona jest dana nieruchomość. W przypadku braku miejscowego planu zagospod.przestrz. decyzję przygotowuje osoba posiadająca uprawnienia urbanistyczne. Wójt, burmistrz albo prezydent stwierdza w drodze decyzji wygaśnięcie decyzji, jeżeli inny wnioskodawca uzyskał pozwolenie na budowę lub zabudowę lub okoliczności zawarte w art.35. Jeżeli dla danego terenu został sporządzony miejscowy plan zogospod.przestrz. obowiązuje forma “rozprawy”. Decyzja może być wydana kilku inwestorom. Skorzysta z niej ten kto posiada lub nabędzie prawo do dysponowania tym terenem na cele bud. i uzyska pozwolenie na budowę. Jeżeli w postępowaniu o wydanie decyzji stosuje się przep.kpa to nie potrzebne jest odwoływanie się do przep.szczególnych ani tworzenie nowych przepisów o wygaśnięciu decyzji. Ust.o zagospod.przestrz.uprościła (odformalizowała) rozstrzyganie o przestrzennym zagospod.obszaru gmin lub jej części. Brak miejscowego planu o zagospod.przestrz. jako aktu obligatoryjnego powoduje utrudnienie w rozstrzyganiu indywidualnych spraw z tego zakresu.
4.Proces budowlany jako przedmiot pr.budowlanego.
Pojęcie proces budowl.sformułowano w wyniku teoretycznych rozważań nad zakresem prawa bud. Do 1964r. pr.bud.nie miało znaczenia określonego przez prawo:
Wg ust.z 1974r. proces bud.normował działalność obejmującą sprawy wykorzystania terenu zgodnie z ustaleniem miejscowych planów zagospod.przestrzenn.,projektowanie,budowę,utrzymanie i rozbiórkę obiektów budowlanych,
Mocą ust.z 12..07.81r. o planowanie przestrz.z procesu bud.została wyłączona działalność obejmująca sprawy wykorzystania terenów,
Obowiązująca nowa ust. – pr.bud. normuje działalność obejmującą sprawy projektowania budowy,utrzymania i rozbiórki obiektów bud.(art.1), wyznacza ogólny zakres procesu bud. Do uczestników procesu zalicza: inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta, kier.budowy, pomijając właściciela i zarządcę obiektu bud. Proces bud.został ograniczony tylko do działań obejmujących przygotowanie inwestycji bud.do realizacji i realizację.
Proces bud.został sprowadzony do zakresu działań, które określa się jako “proces budowlany”. Pojęciem proces bud.należy posługiwać się dla oznaczenia przedmiotowego zakresu ust. – pr.budowl.
Pojęcie proces budowy – działalność związana z przygotowaniem inwestycji bud.do realizacji i jej budowy.
5.Zasady wiedzy techn.i prawnej regulacji procesu budowl.
Proces bud. – to zespół działań o char.techn., który składa się min.:
Studium projektowania inwestycji budowl. i Studium realizacji inwestycji
zmierzającym do wybudowania obiektu bud.jego eksploatacji i likwidacji. Uściślenie wymogów tech-bud.służą Normy Polskie, przede wszystkim przep.tech-bud, które służą zastosowaniu ładu prawnego w bud., a na celu mają zapewnienie stosowania w procesie bud.postępu tech. Treść przep tech-bud stanowią:
Warunki tech jakim powinny odpowiadać obiekty bud i ich użytkowanie, które określa Min.Gospod.Przestrz.i Budownictwa w drodze rozporządzenia,
Warunki tech użytkowania obiektów bud.
Obiekt bud to:
Budynek wraz z instalacjami i urządzeniami tech
Budowę stanowiącą całość tech-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami
Obiekt małej architektury
Budynek to taki obiekt, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowl, ma fundamenty i dach.
Budowla – obiekt budowl nie będący budynkie ani obiektem małej architektury jak lotniska, drogi, tunele, linie kolejowe, mosty itp.
Obiekt małej architektury – niewielkie obiekty, a w szczególności:
Kultu religijnego (kapliczki, krzyże przydrożne, figury),
Posągi, wodotryski, inne obiekty architekrury ogrodowej,
Użytkowe – służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku (huśtawki, drabinki, śmietniki, piaskownice)
Tymczasowe obiekty budowl - obiekt bud przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości techn, przewidziany do przeniesienia w inne miejsca lub do rozbiórki, a także obiekt nie połączony trwale z gruntem (kioski, obiekty kontenerowe, strzelnice).
Budowa wykonywanie obiektu budowl w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę, oraz modernizację obiektu bud.
Roboty budowlane budowa, a także prace polegające na montażu, remoncie albo rozbiórce obiektu bud.
Remont – wykonywanie w istniejącym obiekcie bud robót bud polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżących konserwacji.
Urządzenia budowl związane z obiektem bud – urządzenia tech zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak i przyłącza, urządzenia instalacyjne, w tym oczyszczalnia lub gromadzenie ścieków, przejazdy, ogrodzenia, place postojowe, place pod śmietniki.
Teren budowy – przestrzeń, w której prowadzone są roboty bud wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy.
Prawo do dysponowania nieruchomością na cele bud - tytuł prawny wynikający z pr.własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego pr.rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót bud.
Pozwolenie na budowę – decyzje adm zezwalające na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót bud innych niż budowy obiektu budowlanego.
Dokumentacja budowy – pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowy, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, a w miarę potrzeby rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu – dziennik montażu.
Dokumentacja powykonawcza – dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi.
Teren zamknięty – teren, obiekt budowl lub jego część dostępna wyłącznie dla osób uprawnionych, niezbędny na cele obronności lub bezpieczeństwa państwa, będący w dysponowaniu resortu obrony narod, spraw wewn lub spraw zagranicznych.
Aprobata techniczna – pozytywna ocena techn wyrobu, stwierdzająca jego przydatność do stosowania w budownictwie.
Właściwy organ - organ nadzoru architektoniczno – bud lub organu specjalnego nadzoru budowlanego.
6.Cywilnoprawny aspekt procesu bud
Są to stosunki prywatno-pr oparte na treści zawieranych umów, na podst pr.cywilnego między uczestnikami tego procesu(inwestor, właściciel, zarządca obiektu bud). Jest to kumulacja interesu publ i indywid prawa os.3 chronione przez pr.bud, mogą być dochodzone w drodze postępowania adm i przed NSA. Przedmiotem szczególnej ochrony w pr.cywilnym jest własność nieruchomości. Pr.bud uczestniczy w tej ochronie poprzez legitymowanie inwestora do posiadania przez niego prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Pr.bud upoważnia organy nadzoru bud do nałożenia na sąsiada inwestora obowiązku dopuszczenia go na swój teren w celu umożliwienia robót bud, a zatem do ingerencji w cywilno-pr stosunki pomiędzy inwestorem, a jego sąsiadem. Występowanie w pr.bud stosunków adm.pr. i cyw.-pr. prowadzi do układów proceduralnych. Granica między tymi stosunkami jest trudno dostrzegalna, stąd też pojawiają się trudnościw rozgraniczaniu właściwości organów państwowych nadzoru bud i sądu cywilnego. Trybem właściwym dla dochodzenia roszczeń ze stosunku cywilno-pr jest postępowanie sądowe. Wg powszechnie obowiązującej zasady podziału kompetencji:
Spory natury cyw-prawnej rozstrzyga sąd
Spory natury adm-prawnej organ amd.publ.
7.Przedmiot szczególnej ochrony w procesie budowlanym.
Pr.bud normuje proces bud z punktu widzenia potrzeb policji bud, potrzeb dyktowanych przez dobro interesu publ, mającym na celu zabezpieczenie bezpieczeństwa dla ludzi i mienia. Pr bud przedmiotem szczególnej prawnej ochrony czyni też inne dobra, tj. środowisko, zabytki i prawa os.3.
Ochrona środowiska – prawne instrumenty o.ś. określone zostały w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska. Celem tego pr jest zapewnienie, by w procesie budowy uczestnicy procesu przestrzegali przepisów o.ś. Przepisy pr. bud zmierzają do wykluczenia podmiotów pr. bud, by w podejmowaniu wszelkich czynności mogących mieć wpływ na o.ś. przestrzegali przepisów ustawy ochr i kszt środ,
Ochrona zabytków – prawne instrumenty dot. Ochrony dóbr zostały w ustawie o ochronie dóbr kultury i o muzeach, określające warunki uzyskania przez konserwatora zabytków pozwolenia na wykonanie robót bud w obiekcie zabytkowym. Ochrona zabytków w procesie bud czuwa, by każde zanieczyszczenie bud (remont, rozbiórka) poprzedzone było uzyskaniem odpowiedniej decyzji konserwatora zabytków, warunkiem koniecznym dla uzyskania pozwolenia na budowę jest uprzednie dokonanie obowiązku warunkującego z ustawy o ochronie dóbr kultury
Ochrona uzasadnionych interesów os.3 – do osób 3 należą właściciele i użytkownicy nieruch. sąsiednich. Ich interesy mogą doznać uszczerbku obiektu bud przy realizacji robót bud, czy przez wadliwą eksploatację.należą właściciele nieruch, na której inna osoba zamierza dokonać budowy. W tym przypadku org nadzoru bud sprawdza inwestora czy ma pozwolenie na budowę.
8 Ogólne zasady stosowania przepisów prawa budowlanego.
Zasada najbardziej ogólna wyrażona w art.4 nakazująca projektować obiekt budowlany i związane z nim urządzenia w sposób zapewniający formę architektoniczną dostosowaną do krajobrazu i otaczającej zabudowy. Stosowanie tej zasady opiera się na ocenie formułowanej na podst. Kryteriów z zakresu wiedzy tech-bud, a więc na drodze tzw. swobodnej oceny. Zasada wyrażona w art.5, która określa podst. warunki w procesie bud. Obiekt należy projektować, budować i utrzymywać zgodnie z przepisami tech-bud. Ustawodawca określa cel, któremu zasada ta ma służyć:
Bezpieczeństwu ludzi i mienia,
Ochronie środowiska,Ochronie zdrowia i życia ludzi przed skutkami procesów technologicznych w zakładach pracy,Ochronie dóbr kultury,
Warunkom zdrowotnym oraz warunkom niezbędnym do korzystania z obiektów użyteczności publ i mieszkaniowej budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności osoby na wózkach inwalidzkich,Racjonalnemu wykorzystaniu energii,Warunkom użytkowym zgodnie z przeznaczeniem obiektu,
Ochronie ludności,Ochronie uzasadnionych interesów osób trzecich – obejmuje ona: zapewnienie dostępu do drogi publ, ochronę przed pozbawieniem możliwości korzystania z wody, energii,środków łączności,dopływu światła dziennego do pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi, ochronę przed zanieczyszczeniem powietrza, wody, gleby, ochronę przed uciążliwościami powodowanymi przez hałas, wibracje, promieniowanie.
W myśl art.5 os.3 jest każda os. (fiz, prawna), której interes (prawny lub faktyczny) może doznać uszczerbku w związku z projektowaniem, budową lub użytkowaniem obiektu bud. Pr.bud stwarza ochronę uzasadnionego interesu os.3 tylko wtedy, gdy interes ten dot.układu stosunku – inwestor lub uczestnicy procesu bud, właściciel lub zarządca obiektu bud, a os.3 i naruszenie interesu nastąpiło w toku czynności procesu bud. Pr.bud określa wymóg, by dla działek bud lub terenów, na którym przewidziana jest budowa, zaprojektować odpowiednie zagospodarowanie i zrealizować je przed oddaniem obiektów do użytkowania oraz utrzymywać w należytym stanie tech-użytkowym przez okres istnienia obiektów.
9. Klasyfikacja podmiotów procesu budowlanego.Dzielą się one na:
Uczestników procesu bud – do zadań należy podejmowanie i wykonywanie prawem określonych czynności przy projektowaniu, budowie i użytkowaniu i rozbiórce obiektów bud,
organy państwowego nadzoru bud – do zadań należy dokonywanie kontroli zamierzeń budowlanych inwestora, wykonywania robót bud i utrzymywania obiektów bud w należytym stanie tech. Organy te czuwają nad przestrzeganiem prawa bud przez uczestników procesu bud.Te dwa podmioty wew nie są jednolite. Uczestnictwo w procesie bud ma charakter:
bezpośredni – są to uczestnicy bezpośredni (inwestor, właściciel, zarządca obiektu bud) ponoszą odpowiedzialność za wykonanie prawem wyznaczonych im obowiązków,
pośredni – są to uczestnicy pośredni, za wykonanie obow. Odpowiadają wobec inwestora czy właściciela obiektu bud oraz wobec organów państwowego nadzoru bud lub innych organów państw.
10. Bezpośredni i pośredni uczestnicy procesu budowlanego.
Do bezpośrednich uczestników procesu bud zaliczamy:
inwestora – jest podmiotem pr. bud odpowiedzialnym w fazie przygotowania inwestycji bud do realizacji i w fazie wykonywania robót bud, do czynności przekazania obiektu do użytkowania. Do inwestora adresowane są przepisy pr. bud dot tych stadiów procesu bud oraz decyzje organów państw. nadzoru bud.
właściciel (zarządca) obiektu budowlanego – uprawnienia, a szczególnie obowiązki właściciela (a w przypadku os. prawnej zarządca) są podobne do inwestora, zwłaszcza utrzymania obiektu bud w należytym stanie techn.
Pozycja inwestora i właściciela jest wynikiem nałożenia na te podmioty bezpośredniej odpowiedzialności za przebieg procesu budowlanego.
Pośredni uczestnicy procesu budowlanego – działania w procesie bud powinny być podejmowane przez osoby o kwalifikacjach tech-bud, tj. projektant, inspektor nadzoru inwestorskiego, kierownika budowy, kierownika robót i rzeczoznawcy budowlanego. Uczestnicy pośredni uczestniczą w procesie bud z woli inwestora, czy właściciela wyrażony w umowie. Umowny charakter powoduje, iż nie przejmują oni żadnych obowiązków uczestników bezpośrednich, choć uczestniczyć mogą jako pełnomocnicy inwestora na budowie (ale nie w stosunkach z org. państw. nadzoru bud). Decyzje uczestników pośrednich zawsze powinny być kierowane do osoby odpowiedzialnej za wykonywanie określonych czynności procesu bud.
11. Kwalifikacje zawodowe osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w procesie budowlanym.
Posiadanie wymaganych kwalifikacji powinno być stwierdzone decyzją adm określoną jako uprawnienia budowlane. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się wykonywanie działalności obejmującej:
projektowanie i sprawdzanie projektów archtektoniczno – bud i sprawowanie nadzoru autorskiego,
kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi,
kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów bud oraz nadzór i kontrolę tech wytwarzania tych elementów,wykonywanie nadzoru inwestorskiego, sprawowanie kontroli tech utrzymania obiektów bud,wykonywanie państwowego nadzoru bud,rzeczoznawstwo budowlane.
Samodzielne funkcje tech mogą wykonywać osoby odpowiednio wykształcone, posiadające praktykę zawodową, dostosowanie do rodzaju, stopnia skomplikowania działania min. Wymagań związanych z wykonywaną funkcją. Posiadanie kwalifikacji stwierdza wojewoda w drodze decyzji działalności i innych wymagań.
Warunkiem uzyskania uprawnień bud jest złożenie egzaminu za znajomości przepisów dot procesu bud oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy techn. Egzamin składa się przed komisją powołaną przez wojewodę. Osoby posiadające uprawnienia bud przed wejściem w życie ustawy zachowują uprawnienia bud. Samodzielne funkcje tech mogą wykonywać także inne osoby, ale gdy wynika to z umów międzynarodowych na zasadzie wzajemności.
Uprawnienia bud udzielane są w specjalnościach: architektonicznej, konstrukcyjno-bud , technologii i organizacji budowy, instalacyjnej w zakresie instalacji i urządzeń cieplnych, gazowych i in, instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, innych określonych w rozporz. wykonawczym.
Do uzyskania uprawnień bud konieczne jest posiadanie nast. kwalifikacji zawodowych:
do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architekt – bud – wyższe wykształcenie dla danej specjalności, 2-letnia praktyka przy sporządzaniu projektów, roczna praktyka na budowie,
do projektowania w ograniczonym zakresie – średniego wykształcenia odpowiedniego dla danej specjalności lub wyższego, 5 lat praktyki przy sporządzaniu projektów, rocznej praktyki na budowie,
do kierowania robotami bud bez ograniczeń – wyższe wykształcenie dla specjalności, 2 lata praktyki na budowie,
do kierowania robotami w ograniczonym zakresie – średnie wykształcenie, 5 lat praktyki na budowie,
do wykonywania na budowie czynności majstra – co najmniej zasadnicze wykształcenie, dyplom majstra,
rzeczoznawcą – na budowie może być osoba, która: korzysta w pełni z praw publ, posiada dyplom wyższej uczelni techn, uprawnienia bud, co najmniej 5 lat praktyki po ich uzyskaniu, opinię właściwego stowarzyszenia. O nadaniu tytułu rzeczoznawcy orzeka wojewoda, w drodze decyzji na wniosek zainteresowanego. Czynności podejmuje po dokonaniu wpisu w rejestrze centralnym. Skreślenie z rejestru nastąpić może na własną prośbę, w razie utraty praw publ, utraty uprawnień bud, śmierci.
12. Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego.
Osoby wykonujące samodzielne funkcje tech w procesie budowy działają na tzw. rachunek inwestora na jego zlecenie. Osoby te odgrywają ważną rolę. Ustawa określa ich podst. uprawnienia i obowiązki.
Projektant:obowiązki:
opracowanie projektu budowlanego,uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień, rozwiązań projektowych,sprawowanie nadzory autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu,Projektant na obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architekt – bud pod względem zgodności z przep. prawa przez osobę posiadającą uprawnienia bud do projektowania bez ograniczeń .
1.prawa:
wstęp na teren budowy i dokonywanie zapisów w dzienniku budowy dotyczącej tej realizacji,wnioskowania wpisem do dziennika bud wstrzymania robót bud w razie stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia lub wykonywania ich niezgodnie z projektem.
Kierownik budowy (robót):
obowiązki:
protokolarne przejęcie przez inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu bud,
prowadzenie dokumentacji bud,zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie kierowania budową obiektu bud,wstrzymanie robót bud w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy wnioskującym wstrzymanie robót bud z powodu niezgodności z projektem,realizacja zleceń wpisanych do dziennika budowy,zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonywanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania prób i sprawdzenie instalacji, urządzeń tech i przewodów kominowych przed zgłoszeniem do odbioru,
przygotowanie dokumentacji powykonawczej,
zgłaszanie obiektu do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy,
uczestniczenie w czynnościach odbioru, zapewnienie usunięcia wad i przekazanie inwestorom oświadczenia. Prawa:
występowanie do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowanych,
ustosunkowanie się w dzienniku bud do zaleceń w nim zawartych.
Inspektor nadzoru inwestorskiego:
obowiązki:
reprezentowanie inwestora na bud przez sprawowanie kontroli,sprawdzenie jakości wykonywanych robót wybudowanych wyrobów,sprawdzenie i odbiór bud sięgających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach tech instalacji itp.,potwierdzenie faktyczne wykonywanych robót i usunięcie wad oraz kontrolowanie rozliczeń budowy na żądanie inwestora,
prawa:
zawieszone na czas od 1-5wydawanie kier bud robót polecenia potwierdzone wpisem do dziennika budowy,żądanie od kierowników bud robót dokonywania poprawek bądź ponowne wykonywanie robót, a także wstrzymania dalszych robót bud w przypadku, gdy kontynuacja mogłaby wywołać zagrożenie, bądź niezgodność z projektem lub lub prowadzeniem budowy.
13.Odpowiedzialność zawodowa uczestników procesu budowlanego.
Odpowiedzialności tej podlegają osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne, które dopuściły się występków lub wykroczeń:
zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji tech w budownictwie,wskutek rażących błędów lub zaniedbań, które spowodowały zagrożenie życia, zdrowia ludzi itp.,nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki,uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego.
Postępowanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej wszczyna się na wniosek organu państw. nadzoru bud, złożony po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego. Odpowiedzialność powoduje sama czynność, a nie prawna sfera jego powstania. Do kar zaliczamy:
upomnienie,upomnienie z jednoczesnym nałożeniem obowiązków złożenia w wyznaczonym terminie egzaminu,zakazu wykonywania samodzielnej funkcji tech na okres od 1 – 5 lat połączonego z obowiązkiem złożenia egzaminu. Jest to najsurowsza kara i powinna być wymierzana w przypadku znacznego społecznego niebezpieczeństwa czynu, odmowy złożenia egzaminu i gdy pomimo dwukrotnego upomnienia sprawca dopuścił się czynu powodującego odpowiedzialność zawodową.
W sprawach I instancji orzeka wojewoda po przeprowadzeniu rozprawy adm. O ukaraniu rozstrzyga jednoosobowo organ adm państw.
Organem odwoławczym jest: główny inspektor nadzoru bud. Postępowanie przed nim toczy się w trybie kpa. Ukaranemu służy po wyczerpaniu środków prawnych skarga do NSA.
Przedawnienie ścigania następuje po upływie 3 lat od dopuszczenia się czynu. Nie można wszcząć postęp. Po upływie 6 m-cy od powzięcia przez organ wiadomości o dopuszczeniu się czynu. Decyzję o ukaraniu doręcza się pracodawcy ukaranego, właściwemu stowarzyszeniu, organowi, który wydał ukaranemu uprawnienia bud. Głównemu inspektorowi nadzoru bud, właściwemu ministrowi pełniącemu specjalistyczny nadzór bud. Zatarcie kary następuje po upływie:
2 lat w przypadku ukarania upomnieniem,
3 lat od złożenia egzaminu, w przypadku ukarania upomnieniem z obowiązkiem poddania się egzaminowi – 5 lat po przywróceniu uprawnień bud i złożeniu nakazanego egzaminu.O zatarciu kary orzeka wojewoda.
14.Zakres i formy nadzorczych rozstrzygnięć w procesie bud.
Prawne formy realizacji zadań państw. nadzory bud. Nad realizacją form pr. bud czuwać mają organy, którym zlecone zostały funkcje państw. nadzoru bud. Działania tego orzecznictwa – 2 formy:
w bliższym precyzowaniu pr. bud przez stanowienie normatywnych aktów wykonawczych o pr. bud,określenie sytuacji prawa konkretnego podmiotu za pomocą aktu adm.
Przy realizacji funkcji nadzoru bud podst rolę spełniają czynności kontrolne, które mają na celu:ocenę zamierzeń podmiotów pr. bud i korygowanie niezgodnych z przep pr. sytuacji.
Kryteria oceny nie mogą być zawsze dostatecznie ścisłe i ocena musi być dokonywana za pomocą innych pozaprawnych kryteriów. Na ocenę mają wpływ czynniki subiektywne, np.: poziom wiedzy oceniającego. W rezultacie oceny następuje przyznanie lub odmowa udzielenia lub odmowa udzielenia określonego uprawnienia bądź nałożenia określonego obowiązku. Następuje to poprzez wydanie decyzji adm (pozwolenia, nakazy, zakazy).
Decyzje uprawniające (pozwolenia). Pozytywna decyzja wydania w wyniku kontroli wstępnej przez organ państw, jest pozwolenie niezależnie od nadawanych jej nazw szczególnych. Szczególną formą pozwolenia jest milczenie organu przez okres przekraczający 30 dni od otrzymania zgłoszenia o zamierzonej budowie lub rozbiórce.
Pozwolenia o charakterze podmiotowym są to decyzje uprawnień nadawczych (bądź cofanych) podmiotom pr. bud nie związanego bezpośrednio z procesem bud. Należy do nich zaliczyć: uprawnienia bud, wpis na listę rzeczoznawców bud, który jest decyzją uprawniającą do wykonywania czynności rzeczoznawcy, czyli jest powołaniem na spełnienie tych funkcji.
Skreślenie z listy rzeczoznawców następuje w formie decyzji adm. Uprawnienia bud mogą być zawieszone na czas 1-5 lat. Orzeczeniem o nałożeniu kary w trybie odpow zawodowej oraz w przypadku nie zaliczenia egzaminu w 2 terminie jest równoznaczne z utratą uprawnień bud.
Pozwolenia o charakterze przedmiotowymsą zróżnicowane w zależności od przedmiotu realizacji, instrumentem prawnym reglamentacji w procesie bud jest decyzja adm a niekiedy przybierają formę szczególną tj. udzielenie pozwolenia na stosowanie niektórych materiałów bud oraz pozwolenia na odstępstwa od przep tech-bud.
Pozwolenie na odstępstwo od przep.bud art.9 przep tech-bud są bezwzględnie obowiązujące. Pr. bud dopuszcza możliwość odstępstwa od zastosowania określonego przepisami pod warunkiem iż odstępstwo nie będzie zagrażało życiu ludzi i bezpieczeństwa mienia, ograniczenia dostępu obiektu dla osób niepełnospr., pogorszenia warunków wodno-sanitarnych i użyteczności oraz stanu srodowiska. Zgodę na odstępstwo wyraża org.państw.nadz.bud po uzyskaniu upoważnienia ministra. Podanie o wyrażenie zgody należy wnieść do organu I instancji, który drogą służbową za pośrednictwem wojewody i inspektora nadzoru bud wystąpi do właściwego ministra o upoważnienie. Wyrażenie zgody lub jej odmowa następuje w formie postanowienia, na które nie przysługuje środek prawny. Występując o pozwolenie na budowę inwestor zobowiązany jest do podania projekt budowy wraz z opiniami, uzgodnieniami i porozumieniami. Zgoda na odstępstwo winna być udzielona przed przystąpieniem do prac projektowych.
15.Organy państwowego nadzoru budowlanego.
Jego pierwowzorem była policja bud. Termin ‘nadzór” w znaczeniu prawnym ozn właściwości organu nadrzędnego do wywierania wpływu na działalność organu porządkowego. Podmioty pr. bud podporządkowane są prawu i nad przestrzeganiem tego prawa sprawować mają organy państw.nadzoru bud oraz uprawnione zostały do stosowania aktów władztwa. Układ ten nie ma nic wspólnego z instytucją admin. Prawa ustrojowego. Wg pr. bud z 1928r. celem państwow.nadzoru bud było zapobieganie wszelkim niebezpieczeństwom dla życia, zdrowia, mienia, oraz dla porządku publ. Wg ust.z 1961r. państw.nadzór bud ma wpłynąć by nadzorowane organy i osoby wykonywały swoje zadanie, nie zaniedbywały obowiązków i nie przekroczyły uprawnień oraz zapobiegać szkodom gospodarczym wynikającym z pożarów, sił ludzkich itp. W zakresie podmiotowym ust.z 1928r. państw,nadzór bud podlegały podmioty nie będące państwow. Jednostkami. Wg ust z 1961r. państwow.nadz.bud poddane zostały wszystkie aktualne procesy bud. Pr. bud wprowadziło podział zadań pań.nadz.bud. wyodrębniając 2 funkcje:
sprawowanie pań.nadzoru urbanistyczno-bud obejmującego sprawy
realizacji inwestycji budowlanych z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,kształtowaniem środowiska oraz zapewnienia ochrony tego środowiska w działaniu budowlanym i przy użytkowaniu obiektów bud
sprawowanie państw.nadzoru tech-bud obejmującego sprawy zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia w projektach przy wykonywaniu robót bud itp.
16.Pojęcie nadzoru budowłanego:
nadzorem bud nazywamy ogół czynności pr, których celem jest zapobiegania wszelkim niebezpieczeństwom dla życia, mienia, oraz dla porządku publ, a które zagrażać mogą w związku z wykonywaniem robót publ. lub niewłaściwym utrzymaniem budynków,
państw.nadz.bud. która ma wpływać by nadzorowane organy i osoby wykonywały swoje zadani, nie zaniedbywały obowiązków i nie przekraczały uprawnień,
państw.nadz.bud. – pr.bud. wprowadziło aby zapobiec szkodom gospod. chaotycznej oraz zapewnić przestrzeganie bezpieczeństwa dla umów i mienia przy wykonywaniu robót bud.,zadaniem państw.nadz.bud.jest czuwanie aby przepisy bud i zasady sztuki bud były przestrzegane.Wykonywanie swoich zadań nadz.bud posługuje się aktami adm. w formie nakazów, zakazów i pozwoleń bud.
17.Ewolucja organizacji państwowego nadzoru budowlanego.
Podział zadań państw.nadz.bud. w myśl ust. z 1961r. przyczynił się do podziału na obiekty budownictwa powszechnego i specjalistycznego. Obiektami budownictwa powszechnego są: budynki oraz urządzenia związane z budynkami, obiekty inżynierskie służące do celów szkolnictwa, nauki, zdrowia, pomników i innych – obiekty architektury ogrodowej, kapliczki i inne obiekty kultu religijnego. Obiektami budownictwa specjalistycznego są –obiekty inżynierskie w zakładach przemysłu energetycznego, wodnego, gazowniczego –obiekty związane z komunikacją i łącznością, urządzenia techniczne –obiekty budowlane służące celom wojskowym. W praktyce koncepcja ta doprowadziła do rozczłonkowania funkcji państw.nadz.bud. Nadzór nad obiektami budownictwa specjalist realizowany był w ograniczonym zakresie. Organy państw.nadz.bud. w okresie międzywojennym do czasu reformy adm terenowej w 1950r. były starostowie. Zadania te wykonywały Prezydia powiatowe i wojewodowie Rad Narodowych. Zadania te nie były przekazane organowi niższego szczebla, dopiero reforma adm terenowej w 1972 – 75 r. przekazała wykonywanie zadań nadzorowi budownictwa organów adm stopnia podst.(naczelnikom, prezydentom miast). Koncepcja ta doprowadziła do sprawowania zadań nadz.bud do czynności od których organ nie mógł się uchylić – do wydawania pozwoleń, redagowania skargi. Stan taki trwał do 1990r. do czasu powrotu dualistycznej władzy adm w terenie.
18.Organizacyjna struktura państwowego nadzoru budowlanego.
Państwowy nadzór budowlany sprawują:
Minister Gospodarki Przestrzennej i budownictwa jako naczelny organ adm państwowej w sprawach nadzoru architektoniczno-budowlanego i specjalistycznego nadzoru budowlanego.
Główny Inspektor Nadzoru jako centralny organ adm państwowej, jest powoływany przez prezesa RM na wniosek Min. Gospod. Przestrzennej i Bud. Do zadań jego należą:pełni funkcję organu wyższego stopnia, w myśl kpa w stosunku do wojewodów w zakresie nadzoru architekt-bud, organów specjalistycznego nadzoru bud,prowadzi postępowanie wyjaśniające, przyczynę i okoliczności powstania katastrofy budowlanej,prowadzi centralne rejestry osób posiadających uprawnienia bud, rzeczoznawców bud, ukaranych z tyt odpowiedzialności zawodowej.
Inspektor swoje zadania wykonuje przy pomocy Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. Organizację GUNB określa statut nadany przez Prezesa GUNB, jest organem wykonawczym działa zgodnie z zarządzeniami, wytycznymi, decyzjami i poleceniami Głównego Inspektora, który kieruje przy pomocy zastępców i dyrektorów departamentów. W zależności od potrzeb Gł.Inspektor może powoływać stałe i doraźne zespoły opiniodawcze i doradcze, określające nazwę, skład osobowy, zakres i tryb działania.
Organy nadzoru architektoniczno – budowlanego.
Terenowymi organami są: wojewoda i kierownik urzędu rejonowego. Organem I instancji jest kierownik urzędu rejonowego, gdy sprawy dotyczą uprawnień bud, rzeczoznawstwa bud i odpowiedzialności zawodowej – to organem I instancji jest wojewoda. Na podstawie ust. o samorządzie zadanie z zakresu adm. Rząd może wykonywać gmina na podstawie porozumienia pomiędzy tymi organami.
Organy specjalnego nadzoru.
Specjalistyczny nadzór bud ustanowiony został w dziedzinie obronności, bezpieczeństwa państwa, gospodarki, wodnej, morskiej, transportu i górnictwa. Nadzorem objęte są obiekty i roboty w dziedzinach w/w. Naczelnymi organami państw. są:
MON – w dziedzinie obronności,
MSW – w dziedzinie bezpieczeństwa,
Min. Transportu i Gospodarki Morskiej.
Do właściwości organu nadzoru należą sprawy w dziedzinach w/w wyłączeniem pozwoleń na budowę i rozbiórkę. Wyłączenie to nie dot. Budynków o kubaturze do 300 m3, służących do eksploatacji linii kolejowych oraz innych obiektów specjalnych służących do utrzymania ruchu, nie będących obiektami użyteczności publicznej i użytkowanych na obszarach wyznaczonych liniami ograniczającymi. Organy nadzoru specj. Obowiązane są do egzekwowania od inspektora zgody właściwego organu na projektowanie w w/w zakresie:
granic projektowanego terenu zamkniętego,
linii zabudowy oraz elewacji obiektów bud projektowanych od strony dróg publ, ulic, placów położonych poza granicami terenów zamkniętych, portów, przystani morskich,
przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu itp.
19.Ogólne zasady wykonania nadzoru budowlanego.
Elementem koniecznym do wykonywania nadzoru jest kontrola. Przedmiotem kontroli są obiekty bud i wszystko co stanowi przedmiot prawa bud. Kontrola bezpośrednia dot. podmiotów prawa bud, gdy dotyczy to posiadanych przez te podmioty warunków podmiotowych. Celem kontroli jest zapobieganie powstawania stanów faktycznych nie zgodnych z prawem lub z zasadami wiedzy tech bud i kontrolowanie zaistniałych stanów za pomocą decyzji nakazujących czy zakazujących. Kontrola wykonywana jest pod względem:
zgodności zagospodarowania terenu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i wymaganiami ochrony środowiska,warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w projektach bud,zgodności rozwiązań architektoniczno-bud z przepisami – Normami Polskimi i zasadami wiedzy technicznej,właściwego wykonywania samodzielnych funkcji tech w budownictwie.
Wykonywanie kontroli wymaga wyposażenia kontrolującego w odpowiedni zespół uprawnień::
pracownicy państw. organu nadzoru mają prawo wstępu na budowy, zakładów pracy i do obiektów bud,czynności kontrolne przeprowadza się w obecności kier. budowy, kier. zakładu pracy lub w obecności wyznaczonego pracownik,
w razie nieobecności osób w/w czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności pełnoletniego świadka,czynności kontrolne dortyczą obiektów bud będących w zarządzie państw obcy, albo użytkowane przez przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych mogą być wykonywane za zgodą przedstawicieli lub osób.Organy nadzoru bud przy wykonywaniu zadań mogą żądaćod uczestników procesu bud (inwestora, zarządcy, producentów wyrobów bud informacji, o udostępnienie dokumentów związanych z prowadzeniem robót, przekazaniem obiektu, czy też dostarczenia ocen na koszt osoby zobowiązanej do ich dostarczenia.
- urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,osoba ubiega się o zaświadczenie za względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.
Przesłanką uzasadniającą odmowę wydania zaświadczenia może być niewłaściwość organu do którego skierowane zostało to żądanie. Wydając zaświadczenie organ powinien ściśle przestrzegać zakresu swej właściwości. Organ państwow. Nadzoru bud może potwierdzić stan faktyczny lub prawny tylko na podstawie przepisów prawa bud. Odmowa wydania zaświadczenia lub zaświadczenia o żądanej treści następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Zażalenie rozpatruje wojewoda zarówno w przypadku odmowy wydania zaświadczenia przez kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej jak i w przypadku wykonania zadania państwowego nadzoru bud przez organy gminy.
20. Rola skargi w procesie budowlanym.
Skarga jako środek reakcji na przejawy naruszania przepisów prawa bud wykorzystywana jest dla ochrony interesu faktycznego przez os.3, dlatego, że interes prawny podlega ochronie w postępowaniu admin. Przedmiotem skargi może być zaniedbanie lub należyte wykonanie zadania przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności,słusznych interesów obywateli, przewlekłe i biurokratyczne załatwianie spraw. Skargi mogą prowadzić do wywołania czynności nadzoru w postępowaniach admin. podejmowanych z urzędu po wyczerpaniu zwykłych środków prawnych. Skarga wniesiona przez stronę w toku post.adm. podlega rozpatrzeniu przed wydaniem decyzji.
Do organów panstw. nadzoru bud napływają skargi donoszące o istnieniu stanu niezgodnego z prawem bud naruszającego interes indywidualny, zawierające żądanie podjęcia odpowiednich czynności nadzorczych.
Do załatwienia skarg stosuje się przepisy kpa. Pisma kierowane do organów jako skarga należy odpowiednio zakwalifikować by nadać im odpowiedni tryb i formę załatwienia.
21. Tryb i środki postępowania egzekucyjnego w procesie budowlanym.
Prawne źródła egzekwowania obowiązków – organy nadzoru bud powinny czuwać nad wykonaniem obowiązków wynikających z przepisów prawa bud i wydawanych przez nie decyzji adm. W razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Źródłem obowiązków podlegających egzekucji adm są decyzje lub postanowienia organów albo przepis prawa. Źródłem takim może być wyrok sądu jeżeli tak stanowi przepis szczególny. Przepis prawa jest źródłem takich obowiązków jeżeli określa je w sposób bezpośredni, indywidualizuje zobowiązanego i wskazuje termin, sposób i miejsce ich wykonania.
Samo ustanowienie w akcie generalnym lub indywidualnym obowiązków stanowi podstawy do wszczęcia postępowania egzekucyjnego. W tym celu wierzyciel sporządza wykonawczy, który stwierdza istnienie i wymagalność obowiązków.
Organ, który wydaje decyzję lub postanowienie przy egzekucji obow. o charakterze niepieniężnym jest wierzycielem i organem egzekucyjnym. Organ państwowego nadzoru bud jest odpowiedzialny zatem za pełny tok załatwienia sprawy – od ustanowienia obowiązku do jego wykonania.
Ogólne zasady postępowania egzekucyjnego.
zasada prawnego obowiązku prowadzenia egzekucji adm,
zasada stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie – nie dopuszcza stosowania jakichkolwiek innych środków przymusu adm,
zasada celowości nakazuje stosowanie takiego środka egzekucyjnego, który prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku,
zasada stosowania środka egzekucyjnego najmniej uciążliwego dla zobowiązanego,
zasada niezbędności postępowania egzekucyjnego – stanowi, że wszczęcie lub prowadzenie wszczętego postępowania jest niedopuszczalny, gdy obowiązek został dobrowolnie wykonany albo stał się bezprzedmiotowy,
zasada pozostawienia minimum egzystencji – ogranicza prowadzenie postępowania egzekucyjnego tylko do granic nie naruszających minimum utrzymania osoby zobowiązanej i osób pozostających na jej utrzymaniu,
zasada zagrożenia – wymaga by wszczęcie postępowania poprzedzone było zagrożeniem stosowania środków egzek. w razie niewykonania obowiązku dobrowolnie,
zasada nie konkurencyjności form przymusu państwowego – pozwala na stosowanie środków represyjnych jeżeli do wykonania obowiązku środki te mogą być stosowane tylko obok wszczętego postępowania egzekucyjnego, nie mogą zastępować środków przymusu admin,
zasada prawdy obiektywnej – dot obowiązków organu egze. Ustalenia wszystkich danych niezbędnych do prowadzenia czynności egzekucyjnych. W tym celu organ może żądać od uczestników postępowania oraz od innych organów, stosownych informacji. Odmawiający udzielenia informacji lub wyjaśnień może być ukarany grzywną,
zasada nie narażania zobowiązanego na nadmierne dolegliwości – wynika z przepisów ograniczających możliwości prowadzenia egzekucji w porze nocnej oraz w sposób narażający obwinionego na nieuzasadnione szkody.
Podmioty postępowania egzekucyjnego.
Organ egzekucyjny – organ powołany do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W sprawach z zakresu państwowego nadzoru bud organem egzekucyjnym jest ten organ, który wydaje decyzję nakładającą obowiązki w pierwszej instancji. Organ ten jest właściwy do prowadzenia tylko przy egzekwowaniu świadczeń o charakterze niepieniężnym.
22. Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowwlanego.
może powodować negatywne skutki dla otoczenia, dla jego użytkowników, może prowadzić do katastrofy budowlanej. Dlatego też określony został wymóg użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, a w razie zamiaru zmiany sposobu jego użytkowania - uzyskania na to pozwolenia organu państwowego nadzoru budowlanego. Pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego w szczególności wymaga:
1 ) przeróbka pomieszczenia z przeznaczeniem na pobyt ludzi albo przeznaczenie do użytku publicznego lokalu lub pomieszczenia, które uprzednio miało inne przeznaczenie bądź¦ było budowane w innym celu, w tym także przeznaczenie pomieszczeń mieszkalnych na cele nie mieszkalne,
2) podjęcie albo zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego lub pracy, warunki zdrowotne, higieniczno-sanitarne lub ochrony środowiska, bądź wielkość lub układ obciążeń.
Wydanie pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części następuje po stwierdzeniu zgodności zamierzonej zmiany z postanowieniami planu zagospodarowania przestrzennego i przepisami, w tym techniczno-budowlanymi i obowiązującymi Polskimi Normami. Jeżeli z treści wniosku wynika, że zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wiąże się z koniecznością wydania pozwolenia na wykonanie robót budowlanych,
23. Nakaz rozbiórki obiektu budowlanego
Jeżeli nie użytkowany zniszczony lub nie wykończony obiekt budowlany (nie będący zabytkiem) nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, właściwy organ wzywa właściciela lub zarządcę do rozbiórki tego obiektu i uporządkowania terenu oraz określa terminy przystąpienia do tych robót i ich ukończenia. Tryb postępowania wyjaśniającego w tych sprawach określają szczegółowo przepisy rozporządzenia wykonawczego. Jeżeli zachodzi potrzeba opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem, właściwy organ jest obowiązany:
1 )nakazać, w drodze decyzji, na podstawie protokołu oględzin, właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie, całości lub części budynku z użytkowania,
2) przesłać decyzję organowi zobowiązanemu do zapewnienia lokali zamiennych na podstawie odrębnych przepisów,
3) zarządzić: a) umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz o zakazie jego użytkowania, b) wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia z określeniem, technicznie uzasadnionych, terminów ich wykonania.
24.Szczególne rozw. Proceduralne w prawie budowlanym
Ustawa Prawo budowlane z 1994 r. Przyniosła też nowe, szczególne wobec przepisów k.p.a. i odmienne niż w ustawie z 1994 r. Rozwiązania proceduralne. Dotyczy to w szczególności trybu postępowania w sprawach: o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych; o udzielenie aprobaty technicznej; występowania o stanowisko innych, właściwych z mocy szczególnych przepisów organów i instytucji, a także w innych sprawach.
25. Katastrofa budowlana
Katastrofą budowlaną w rozumieniu ustawy jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych o obudowy wykopów. Postępowanie wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrofy budowlanej prowadzi właściwy organ nadzoru architektoniczno budowlanego lub właściwy organ specj. Nadzoru budowl. W razie katastr. Budowlanej w obiekcie budowlanym kierownik budowy powinien: a) zorganizować doraźną pomoc poszkodowanym, przeciwdziałać rozszerzaniu się skutków katastrofy b) zabezpieczyć miejsce katastrofy, c) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie właściwe organy.
26. Dopełnienie warunków koniecznych do przystąpienia do budowy:
Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych, na które składają się: a) wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, b) wykonanie niwelacji terenu, c) zagospodarowanie terenu wraz z budową tymczasowych obiektów, d) wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy. O zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych inwestor powinien zawiadomić właściwy organ co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem robót. Kierownik budowy powinien prowadzić dziennik budowy i umieścić tablicę informacyjną, a także odpowiednio zabezoieczyć teren budowy.
27.Przeniesienie pozwolenia na budowę.
Pozwolenie na budowę uprawnia inwestora do realizacji zamierzenia inwestycyjnego , lecz bezpośrednim przedmiotem jest obiekt budowlany. Jedynym warunkiem przy korzystaniu z pozwolenia na budowę jest posiadanie przez inwestora prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.. Wg. Art.40 organ ,który wydał pozwolenie na budowę ,jest obowiązany za zgodą strony na rzecz której decyzja została wydana do przeniesienia tej decyzji na rzecz innej osoby , jeżeli przyjmuje ona wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz wykaże się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Organ nie może odmówić przeniesienia pozwolenia na budowę na inną osobę , jeżeli osoba ta wykaże się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane . Samo przeniesienie pozwolenia na inną osobę powoduje przeniesienie zarówno uprawnień jak i obowiązków.
28.Wstrzymanie robót budowlanych
W przypadku prowadzenia innych robót niż budowa właściwy organ państwowego nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych , wykonywanych :
1)Bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia
2)W sposób mogących spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia , bądź środowiska
3)W sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę lub przepisach
W treści postanowienia należy podać przyczyny wstrzymania robót oraz ustalić wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń. Na postanowienie to służy zażalenie wnoszone w trybie określonym w k.p.a.
Obowiązki określone w postanowieniu podlegają egzekucji administracyjnej. Postanowienie to ma charakter aktu doraźnego , traci ważność po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia. W tym terminie organ powinien wydać decyzję:
-nakazującą zaniechania dalszych robót bądź rozbiórki obiektu lub jego części
-określającą czynności , jakie należy wykonać w celu doprowadzenia wykonanych robót do stanu zgodnego z prawem i uzyskaniem pozwolenia na ich wznowienie oraz określające termin wykonania tych czynności.
W razie niewykonania czynności określonych w decyzji organ wydaje nakaz zaniechania robót lub rozbiórki obiektu. Jeżeli roboty polegają na rozbiórce obiektu budowlanego , organ może nakazać doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego. Organ nie może posłużyć się postanowieniem o wstrzymaniu robót budowlanych przy stwierdzeniu budowy bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia .Organ powinien wydać bezpośrednio nakaz rozbiórki obiektu lub jego części bez potrzeby podejmowania czynności procesowych dotyczących samego obiektu budowlanego.
Organy wydają 3 akty administracyjne:
1)postanowienie o wstrzymaniu robót
2)decyzję nakazującą zaprzestanie wykonywania robót lub rozbiórkę obiektu budowlanego albo wykonanie określonej czynności w oznaczonym terminie niezbędnych do dalszego prowadzenia robót
3)decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót lub rozbiórkę obiektu budowlanego z powodu niewykonania w terminie nakazanych czynności
Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych jest aktem wszczynającym postępowanie i choć tworzy obowiązek podlegający egzekucji adm. nie jest aktem rozstrzygającym sprawę co do jej istoty. Takim aktem jest wydana następnie decyzja przesądzająca o dalszych losach realizowanego zamierzenia inwestycyjnego , bądź nakazująca usunięcie braków lub wad , które stały się przyczyną wstrzymania robót.
29.Miejsce w systemie prawnym prawa budowlanego.
Precyzyjne określenie prawa budowlanego nie jest łatwe. W nauce prawa nie ma jednoznacznej i wyczerpującej definicji . Prawo budowlane bywało używane w różnych zakresach:
1.W okresie obowiązywania starego prawa pojęcie było odnoszone do samego teksty ustawy z 24 października 1974r. , ściśle do norm zawartych w tej ustawie . Art. 1 ust 1 ustawy z 74r. stanowił: “ ustawa normuje działalność obejmującą sprawne korzystanie z terenu zgodnie z ustaleniami w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego , projektowaniem , budową , utrzymaniem i rozbiórką obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów adm. państwowej w tych dziedzinach”.
2.Inaczej reguluje zakres prawa budowlanego ustawa z 7 lipca 1994r. Przez prawo budowlane rozumiano zespół wszystkich norm prawnych dotyczących regulacji procesu budowlanego oraz obowiązującej poprzednio ustawy o planowaniu przestrzennym z 74r. oraz innych ustaw , które normowały gospodarkę gruntami , ustalały granice gruntów przeznaczonych pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne, podziału nieruchomości.
3............ prawo budowlane było rozumiane jako całokształt przepisów prawnych związanych z dziedziną budownictwa. Do tak szeroko rozumianego prawa budowlanego można by było zaliczyć jeszcze przepisy prawa cywilnego , które normowały stosunki zobowiązaniowe w procesie inwestycyjnym.