Przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa W gospodarce każdego kraju rolnictwo pełni szereg funkcji. Należą do nich: - produkcja żywności – podstawowa funkcja rolnictwa; - wytwarzanie surowców dla przemysłu – naturalne włókna, skóry, kości, tłuszcze, biomasa (odnawialne źródło energii), biopaliwa; - tworzenie miejsc pracy – im wyższy poziom rozwoju gospodarczego kraju, tym niższy procent ludności zatrudnionej w rolnictwie; - tworzenie produktu krajowego brutto – udział rolnictwa w tworzeniu PKB maleje wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego; - udział w handlu zagranicznym – artykuły rolne przeważają w eksporcie krajów słabo rozwiniętych. Mimo rozwoju cywilizacyjnego rolnictwo jest uzależnione od czynników przyrodniczych. - Klimat – największe znaczenie ma wielkość opadów, długość okresu wegetacyjnego oraz stopień usłonecznienia. Najkorzystniejsze są wilgotne morskie klimaty strefy zwrotnikowej, podzwrotnikowej i umiarkowanej ciepłej oraz klimat monsunowy. - Wody – istotne są zasoby i głębokość zalegania wód gruntowych, roczna suma opadów atmosferycznych i pory ich występowania. - Gleby – największe znaczenie mają żyzność i urodzajność gleby. Żyzność gleby to zdolność do zaopatrywania roślin w wodę, tlen i składniki pokarmowe. Urodzajność to aktualna zdolność produkcyjna gleby, która może być podnoszona przez zabiegi agrotechniczne, np. nawożenie, regulację stosunków wodnych. Dla rolnictwa najlepsze są czarnoziemy, mady, rędziny, gleby brunatne i czarne ziemie. - Ukształtowanie powierzchni – najkorzystniejsze są tereny lekko faliste obszarów nizinnych, wyżynnych i kotlin śródgórskich. Stoki o nachyleniu powyżej 25° mogą być użytkowane rolniczo po kosztownym i pracochłonnym terasowaniu. Obszarami o szczególnie dogodnych warunkach naturalnych dla rozwoju rolnictwa są tereny, na których współwystępują: korzystne ukształtowanie powierzchni, warunki klimatyczne, hydrologiczne i glebowe. Rejony te stanowią równocześnie największe obszary rolnicze świata. Na poszczególnych kontynentach należą do nich: - Europa – niziny: Padańska, Francuska, Angielska, Śląska, Węgierska, Rumuńska; wyżyny: Bawarska, Czesko-Morawska oraz Ukraina i południowo- -zachodnia Rosja; - Azja – niziny: Chińska, Mandżurska, Mezopotamii, Gangesu, delta Mekongu i Pogórze Kazachskie; - Ameryka Północna – wschodnia część Wielkich Równin, Nizina Centralna i Dolina Kalifornijska; - Ameryka Południowa – Pampa, południowa część Niziny La Platy, południowo-wschodnia część Wyżyny Brazylijskiej; - Afryka – delta i dolina Nilu, Kraj Przylądkowy w RPA; - Australia – południowo-wschodnia część kontynentu. Przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa Rozwój rolnictwa uzależniony jest również od czynników demograficznych, ekonomicznych, kulturowych, społecznych i politycznych. Zasoby siły roboczej – mierzone są liczbą osób pracujących w rolnictwie, przypadających na 100 ha użytków rolnych. Niedobór siły roboczej ogranicza rozwój rolnictwa. Własność ziemi – na świecie dominuje własność prywatna, która sprzyja rozwojowi rolnictwa. Wyjątkiem są kraje Ameryki Łacińskiej, Bliskiego Wschodu oraz Indie, gdzie zachowała się własność prywatna typu feudalnego (gospodarstwa o powierzchni kilkudziesięciu tysięcy hektarów). Często występuje tu ugorowanie lub dzierżawienie ziemi. W wielu krajach system dzierżaw jest wielostopniowy. Wielkość gospodarstw – barierą rozwoju rolnictwa jest rozdrabnianie gospodarstw. Kultura rolna – poziom kultury rolnej decyduje o stosowaniu nowoczesnych metod produkcji. Poziom usług i przemysłu – usługi i przemysł to zaplecze naukowo-badawcze i techniczne rolnictwa, które może stanowić barierę jego rozwoju. Słabo rozwinięty przemysł rolno-spożywczy ogranicza rynek zbytu na płody rolne. Polityka państwa – systemy kredytowania, ustalanie limitów produkcji i cen minimalnych na produkty rolne, ochrona własnego rolnictwa przez odpowiednią politykę celną.
Matura ustna z Geografii - pytania i odpowiedzi, powtórzenie wiadomości
Geografia jako nauka, podział nauk geograficznych.
Geografia to nauka, która bada powłokę Ziemi, jej przestrzenne zróżnicowanie pod względem przyrodniczym i społeczno-geograficznym oraz związki, jakie zachodzą między środowisk...
Struktura przestrzenna ludności świata
Od zarania dziejów ludzie przemieszczali się po świecie, skupiając się, zależnie od okresu, w różnych miejscach na Ziemi. Również dzisiaj perspektywa lepszych warunków życia skłania ich często do zmiany miejsca zamieszkania. Gęstość...